Gebruik je al maanden zware pijnstillers zoals oxycodon, morfine of fentanyl, terwijl je eigenlijk wil stoppen? Of wil je stoppen met antidepressiva, maagzuurremmers, antipsychotica of slaapmiddelen? Er is steeds meer hulp en informatie beschikbaar voor het afbouwen van medicijnen. In dit artikel geven we je een aantal bruikbare inzichten en tips.
Pijnstillers
Je hebt al lange tijd ernstige rugpijn en krijgt oxycodon mee naar huis, een zware pijnstiller. Dat helpt goed tegen de pijn, maar een aantal maanden later merk je dat de pillen niet meer zo goed werken en dat je steeds meer nodig hebt. Ook voel je je soms suf of verward. Of je krijgt antidepressiva voorgeschreven vanwege een depressie, maar een half jaar later gaat het beter en slik je de pillen nog steeds. Als je probeert af te bouwen met hulp van de arts, word je angstig en somber. Je denkt dat de depressie terug is, maar dit kan ook een onttrekkingsverschijnsel zijn van het minderen met de antidepressiva. Kortom: het kan een aardige worsteling zijn om van bepaalde medicijnen af te komen. Gelukkig niet voor iedereen, maar voor een deel van de mensen wel.
Lees ook: Oxycodon: ‘verslavende en gevaarlijke duivel in een doosje’.
Meer dan 1 miljoen gebruikers
Artsen en apothekers proberen steeds meer te helpen bij het afbouwen van medicijnen. Er is bijvoorbeeld een taakgroep ‘Gepast gebruik opioïden’, die zich hard maakt tegen te lang of onnodig gebruik van zware pijnstillers. Ieder jaar worden opioïde pijnstillers aan meer dan een miljoen mensen voorgeschreven. Inmiddels zijn artsen zich meer bewust van de bijwerkingen en verslavende werking en daalt dit aantal weer. Opmerkelijk cijfer: meer dan 60 procent van de patiënten krijgt zware pijnstillers voorgeschreven bij pijn bij het bewegen, zoals rugpijn. Dat is gek, want deze zware pijnstillers zijn eigenlijk bedoeld voor pijn bij kanker. De richtlijnen voor artsen zijn dan ook steeds terughoudender met deze pijnstillers. Alle reden om dus kritische vragen te stellen aan de arts als je oxycodon, fentanyl, oxazepam, temazepam of morfine voorgeschreven krijgt voor rugpijn, kniepijn, wervelpijn of slaapproblemen.
Lees ook: Fentanyl: een dodelijke pijnstiller.
Doden en gewonden door medicijnverslaving
Elk jaar sterven er in Nederland 200 mensen en raken er 20.000 mensen gewond door een ongeval dat te wijten is aan de invloed van slaap- en kalmeringsmiddelen (benzodiazepines). Slaap- en kalmeringsmiddelen maken je namelijk suf en traag en veroorzaken spierzwakte. Bij chronisch gebruik verergert het middel de kwaal en veroorzaakt het klachten als angst, spanning en slapeloosheid. Ouderen die deze middelen gebruiken vallen vaker en breken snel een heup, arm of pols. Het coördinatie- en concentratievermogen verslechtert en er treedt geheugenverlies op.
Stoppen na langdurig gebruik kan heftige onthoudingsverschijnselen geven, wat vaak aanleiding is om weer te gaan slikken. Afkicken moet geleidelijk en onder professionele begeleiding.
Lees ook: Fiona wil nooit meer verslaafd raken aan opiaten: ‘Oxycodon controleerde mijn hele leven!’.
Drie dingen die je zelf kunt doen, als je wil afbouwen
Veel mensen die zichzelf medicijnverslaafd vinden, vragen zich vaak af; ‘Is er geen andere mogelijkheid?’ ‘Hoe lang zijn de pillen waarschijnlijk nodig?’ Echter, als je eenmaal gewend bent aan medicijnen en wil afbouwen, dan zijn dit een aantal handige tips.
1. Begin met een gesprek met je arts.
Heb je het idee dat je afhankelijk bent geworden van bepaalde medicijnen? En dat ze niet meer nodig zijn? Zelf stoppen kan gevaarlijk zijn, dus het begint met een consult met je arts over de vraag of het mogelijk is om te stoppen, en hoe je dat veilig aanpakt. De Vereniging Afbouwmedicatie heeft een handig overzicht van medicijnen die klachten kunnen geven als je ermee stopt. Staat je medicijn hierbij, dan loop je verhoogd risico op onttrekkingsverschijnselen. Maar ook een maagzuurremmer kan last geven bij het afbouwen, dus plan zeker een afspraak.
Lees ook: Maagzuurremmers worden vaak onnodig lang gebruikt.
2. Gebruik hulp bij geleidelijk afbouwen
Het belangrijkste advies bij het minderen of stoppen met deze risico-medicijnen – bouw de dagelijkse dosis heel langzaam af, in overleg met de arts. Dat kan niet altijd met de pillen zelf, want de benodigde lage doseringen worden helaas meestal niet gemaakt. Voor dat probleem zijn een aantal mogelijke oplossingen, zoals:
- De taperingstrip (spreek uit op zijn Engels: teeperingstrip). Je krijgt je medicijn in een langzaam aflopende dosis, tot je er helemaal vanaf bent. Deze strips worden helaas vaak niet vergoed. Informeer daarom bij je zorgverzekeraar hoe het zit, of betaal ze zo mogelijk zelf. Meer informatie over taperingstrips (en een handige video) staat op deze website: www.taperingstrip.nl
- De apotheek maakt zelf lagere doseringen op maat, of koopt ze in bij een centrale bereidingsapotheek. Dit heet een ‘magistrale bereiding’. Dit is niet altijd mogelijk, maar je kunt er altijd naar informeren. Ook hierbij geldt dat de vergoeding niet altijd goed geregeld is.
- Eerst overstappen op een ander medicijn. Deze strategie wordt vooral gebruikt bij slaapmiddelen. Je wordt overgezet naar een alternatief medicijn, waarmee je wel langzaam de dosis kunt afbouwen. Je slaappil wordt bijvoorbeeld omgezet naar het middel diazepam. Voordeel: dit wordt wel vergoed.
- Mindfullness: Het praktiseren van mindfulness en meditatie kunnen helpen als alternatief voor pijnmedicatie en kunnen de behoefte aan medicatie reduceren. Zie: Mindfulness werkt veel beter tegen pijn dan gedacht, blijkt uit hersenscans.
- Microdosering met psychedelics: Een middel als psilocebine (o.b.v. paddestoelen) kan op basis van microdosering goede ondersteuning bieden bij de afbouw van medicijnen.
Maar hoe geleidelijk het ook gaat- klachten kunnen altijd de kop opsteken. Vereniging Afbouwmedicatie adviseert om bij de start van het afbouwen al goede afspraken hierover te maken. Wanneer je klachten krijgt, moet je diezelfde dag contact kunnen hebben met de arts, dat werkt het beste. Vraag of dat online of telefonisch mogelijk is.
Lees ook: Wat veroorzaakt de ergste pijnen die je kan hebben?
3. Lees informatie vindt je op deze websites
- Hoe kun je een nieuwe gezonde gewoonte aanleren?
- Over zware pijnstillers zoals oxycodon en fentanyl vind je hier informatie – klik op ‘voor patiënten’: www.opiaten.nl
- Over afbouwen van antipsychotica staat hier goede uitleg: https://www.psychosenet.nl/medicatie/antipsychotica/antipsychotica-afbouwen/
- De Vereniging Afbouw Medicatie geeft veel informatie en een hulplijn die je kunt bellen: https://verenigingafbouwmedicatie.nl/
- Thuisarts heeft goede informatie over afbouwen van verschillende groepen medicijnen. Klik op www.thuisarts.nl en zoek op de term ‘afbouwen’.
Lees ook: Déze 6 medicijnen kunnen een vitaminetekort veroorzaken.
Meer lezen over medicijnen, vitaminen en supplementen?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina leefstijl poli.
- De beste tips van SHE Health Clinics.
- Hoeveel vitaminen moet je als vrouw dagelijks innemen?
- De gezondheidsrisico’s van ibuprofen en diclofenac: Wat je moet weten.
- Phenibut: gevaarlijk en verslavend ‘voedings-supplement’.
- Waarschuwing van VN voor dodelijke synthetische drugs na daling opiumproductie Afghanistan.
- Oxycodon: ‘verslavende en gevaarlijke duivel in een doosje’.
- Gezondheidsrisico’s van partydrugs: een ontnuchterende realiteit.
- 18 feiten en fabels over antidepressiva.
- Waarom geen melatonine gebruiken als je niet kunt slapen?
- Maagzuurremmers worden vaak onnodig lang gebruikt.
- Wanneer heb je overgewicht of obesitas?
- 10 natuurlijke manieren om zónder medicijnen je bloeddruk te verlagen.
- Waarom extra vitamine D slikken óók in de zomer een goed idee is.
- Man-vrouwverschillen onderbelicht in onderzoek coronamedicijnen.
- Déze 6 medicijnen kunnen een vitaminetekort veroorzaken.
- Vitamines en mineralen zijn goed voor je lichaam én je geest!
- Deze symptomen kunnen wijzen op een vitamine B12-tekort.
- Hoe weet je dat je een vitaminetekort hebt?
- Wat is het verschil tussen osteoporose en osteopenie?
- Waarom vitaminepillen slecht voor je kunnen zijn.
- Oorzaken van osteoporose bij vrouwen.
- 10 oorzaken van pijn op je borst.
- Déze symptomen kunnen wijzen op sarcopenie (spierverlies).
- Wat zijn de beste supplementen en leefstijlmaatregelen tegen kanker?
- Zijn jouw omega’s wel in balans?
- Déze 6 symptomen kunnen wijzen op een hartinfarct bij vrouwen.
- Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.
- Deze 12 ‘slechte gewoonten’ zijn volgens wetenschappers eigenlijk juist heel gezond!
- Hoe weet je of je super gezond bent? Déze 7 kenmerken vertellen het je!
- Dít zijn dé 20 voordelen van kurkuma voor je gezondheid.
- Wat kun je eten om je darmen gezond te houden?
- 12 voordelen om als vrouw aan krachttraining te doen.
- Calcium, vitamine D en K voor een gezond hart en sterke botten.
- Helpt vitamine D bij COVID-19 en hoe weet je of je een tekort hebt?
- Depressie voorkomen met voedingssupplementen. Werkt dat?
- Dít zijn de 8 meest voorkomende vroege symptomen van reuma.
- Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Plus Online, SolutionS Center, Kick Your Habits
