Premenstruele Dysfore Stoornis of PreMenstrual Dysphoric Disorder (PMDD) is een ernstige vorm van premenstrueel syndroom (PMS) die het leven van miljoenen vrouwen over de hele wereld beïnvloedt. Met symptomen variërend van intense stemmingswisselingen en ernstige depressie tot lichamelijke klachten zoals hoofdpijn en vermoeidheid, kan PMDD een verwoestende impact hebben op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven. Ondanks de ernst van de aandoening blijft PMDD vaak ondergediagnosticeerd en onderbehandeld, waardoor vrouwen worstelen zonder de juiste steun en behandeling.
In dit artikel beantwoorden we de meest gestelde vragen over PMDD, en leggen we daarmee uit wat PMDD precies is, de symptomen die het veroorzaakt, hoe het wordt gediagnosticeerd en behandeld, en de impact die het heeft op het leven van vrouwen wereldwijd.
Wat is PMDD?
PMDD staat voor Premenstruele Dysfore Stoornis. Het is een ernstige vorm van premenstrueel syndroom (PMS) die wordt gekenmerkt door ernstige stemmingswisselingen en lichamelijke symptomen die optreden in de dagen tot weken voorafgaand aan de menstruatie.
Wat zijn de symptomen van PMDD?
De symptomen van PMDD zijn vergelijkbaar met die van PMS, maar zijn veel ernstiger en kunnen het dagelijks functioneren beïnvloeden. Ze omvatten ernstige stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, angst, depressie, vermoeidheid, slapeloosheid, lichamelijke pijn en andere symptomen.
Wat zijn de meest voorkomende symptomen van PMDD?
Enkele van de meest voorkomende symptomen van PMDD zijn:
- Stemmingswisselingen: Ernstige stemmingswisselingen zijn een kenmerkend symptoom van PMDD. Vrouwen kunnen plotselinge en extreme veranderingen in hun stemming ervaren, variërend van intense prikkelbaarheid, woede en angst tot gevoelens van depressie, verdriet en hopeloosheid.
- Angst: Angstsymptomen, waaronder gevoelens van nervositeit, spanning en paniekaanvallen, komen vaak voor bij vrouwen met PMDD.
- Depressie: Depressieve symptomen, zoals gevoelens van verdriet, hopeloosheid, lusteloosheid en verminderde interesse in activiteiten die voorheen plezierig waren, kunnen optreden bij vrouwen met PMDD.
- Prikkelbaarheid: Ernstige prikkelbaarheid en woede-uitbarstingen kunnen voorkomen, waardoor het moeilijk wordt om met anderen om te gaan en normale dagelijkse activiteiten uit te voeren.
- Lichamelijke symptomen: Naast stemmingsgerelateerde symptomen kunnen vrouwen met PMDD ook last hebben van lichamelijke symptomen, zoals opgeblazen gevoel, buikpijn, hoofdpijn, gewrichts- en spierpijn, vermoeidheid en slaapproblemen.
- Concentratieproblemen: Sommige vrouwen ervaren moeite met concentreren en geheugenproblemen tijdens de periode van PMDD-symptomen.
Op welke andere aandoeningen lijken de klachten en symptomen van PMDD?
De klachten en symptomen van Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD) vertonen gelijkenissen met die van andere aandoeningen, waaronder:
- Premenstrueel Syndroom (PMS): PMDD is een ernstigere vorm van premenstrueel syndroom (PMS). Hoewel beide aandoeningen vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken, zoals stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en lichamelijke klachten, zijn de symptomen bij PMDD ernstiger en hebben ze een grotere impact op het dagelijks functioneren.
- Depressie en angststoornissen: De symptomen van PMDD, zoals ernstige stemmingswisselingen, depressie, angst en prikkelbaarheid, kunnen lijken op die van depressie en angststoornissen. Het onderscheidende kenmerk van PMDD is echter dat de symptomen zich specifiek voordoen in de dagen tot weken voorafgaand aan de menstruatie en verdwijnen na het begin van de menstruatie.
- Bipolaire stoornis: Sommige symptomen van PMDD, zoals ernstige stemmingswisselingen en prikkelbaarheid, kunnen lijken op die van bipolaire stoornis. Het belangrijkste onderscheidende kenmerk is dat de symptomen van PMDD cyclisch zijn en optreden in relatie tot de menstruatiecyclus, terwijl de symptomen van bipolaire stoornis langer duren en niet gerelateerd zijn aan de menstruatiecyclus.
- Hormonale onbalans: Een hormonale onbalans kan symptomen veroorzaken die lijken op die van PMDD, zoals stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en vermoeidheid. Het verschil is dat PMDD specifiek optreedt in relatie tot de menstruatiecyclus, terwijl hormonale onbalans kan optreden als gevolg van verschillende oorzaken en op elk moment van de menstruatiecyclus.
Is PMDD hetzelfde als PMS?
Nee, PMDD is een ernstigere vorm van PMS. Terwijl PMS milde tot matige symptomen kan veroorzaken die het dagelijks functioneren niet significant beïnvloeden, veroorzaakt PMDD ernstige symptomen die aanzienlijke stress en disfunctioneren kunnen veroorzaken.
Lees ook: Wat zijn de verschillen tussen PMS en PMDD?
Is PMDD hetzelfde als een hormonale onbalans?
Nee, PMDD wordt geassocieerd met hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus, maar het is niet hetzelfde als een algemene hormonale onbalans. PMDD wordt gekenmerkt door specifieke symptomen die optreden in de luteale fase van de menstruatiecyclus. De luteale fase duurt gemiddeld vanaf de eisprong tot het begin van de menstruatie.
Lees ook: Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?
Hoeveel vrouwen hebben last van PMDD?
Volgens schattingen van onderzoek varieert de prevalentie van PMDD tussen 3% en 8% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Gemiddeld heeft dus 5% oftewel 1 op de 20 vrouwen PMDD. Ongeveer 34% van deze vrouwen doet ooit een poging tot zelfdoding. Deze cijfers kunnen variëren afhankelijk van factoren zoals de gebruikte diagnostische criteria, de onderzoekspopulatie en geografische locatie.
Hoewel PMDD minder vaak voorkomt dan premenstrueel syndroom (PMS), heeft het een significant effect op de kwaliteit van leven van getroffen vrouwen, omdat de symptomen ernstiger zijn en aanzienlijke invloed kunnen hebben op het dagelijks functioneren, interpersoonlijke relaties en de algemene gezondheid en welzijn.
Vanaf welke leeftijd kun je PMDD krijgen?
PMDD kan optreden bij vrouwen van reproductieve leeftijd, wat betekent dat het kan beginnen nadat een vrouw haar eerste menstruatie heeft gehad en kan doorgaan tot aan de menopauze. Dit betekent dat PMDD zich kan ontwikkelen vanaf de adolescentie tot de periode vlak voor de menopauze, wanneer de menstruatiecyclus stopt.
Hoewel PMDD meestal begint tijdens de vruchtbare jaren, kan het ook later in het leven beginnen bij vrouwen die nog niet eerder symptomen hebben ervaren. Het is echter minder gebruikelijk bij vrouwen die dichter bij de menopauze zijn, omdat hormonale schommelingen in de menstruatiecyclus afnemen naarmate de menopauze nadert. Over het algemeen wordt PMDD meestal gediagnosticeerd bij vrouwen in de twintiger en dertiger jaren, maar het kan op elke leeftijd voorkomen waarop de menstruatiecyclus actief is.
Duurt PMDD enkele dagen per maand of 2 weken per maand?
Volgens de diagnostische criteria van de American Psychiatric Association (DSM-5) beginnen de symptomen van PMDD enkele dagen tot maximaal twee weken vóór de verwachte start van de menstruatie en verminderen binnen een paar dagen na het begin van de menstruatie. Dit betekent dat vrouwen met PMDD gedurende een periode van ongeveer één tot twee weken per menstruatiecyclus ernstige symptomen kunnen ervaren.
Hoe wordt PMDD gediagnosticeerd?
PMDD kan worden gediagnosticeerd door een zorgverlener op basis van de symptomen die optreden in de luteale fase van de menstruatiecyclus (de periode tussen de eisprong en het begin van de menstruatie) gedurende minstens twee menstruatiecycli. Een dagboek bijhouden van symptomen kan helpen bij de diagnose.
Wat veroorzaakt PMDD?
De exacte oorzaak van PMDD is niet volledig begrepen, maar het wordt verondersteld dat hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus en gevoeligheid voor deze veranderingen een rol spelen bij het ontstaan van PMDD. Erfelijkheid en omgevingsfactoren kunnen ook een rol spelen.
Wordt PMDD veroorzaakt door een verstoorde hormoonbalans?
Nee. Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD) wordt veroorzaakt door een complex samenspel van biologische, genetische, hormonale en omgevingsfactoren. Een verstoorde hormoonbalans wordt wel beschouwd als een van de belangrijkste (mede)oorzaken van PMDD.
Gedurende de menstruatiecyclus van een vrouw fluctueren de niveaus van verschillende hormonen, zoals oestrogeen, progesteron, serotonine en andere neurotransmitters. Bij vrouwen met PMDD zijn er aanwijzingen dat deze hormonale schommelingen kunnen leiden tot veranderingen in de werking van bepaalde neurotransmitters in de hersenen, met name serotonine. Serotonine is een neurotransmitter die betrokken is bij het reguleren van stemming, emoties en slaap, en een verstoring van het serotoninesysteem wordt geassocieerd met stemmingsstoornissen zoals depressie en angst, die ook symptomen van PMDD kunnen veroorzaken.
Bovendien zijn er genetische factoren die een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van PMDD. Studies hebben aangetoond dat vrouwen met een familiegeschiedenis van PMDD een verhoogd risico hebben om de aandoening te ontwikkelen, wat suggereert dat genetische aanleg een rol kan spelen.
Naast hormonale en genetische factoren kunnen ook omgevingsfactoren, zoals stress, levensstijl en psychologische factoren, een rol spelen bij de ontwikkeling en ernst van PMDD-symptomen.
Wat zijn risicofactoren voor het ontstaan van PMDD?
Het ontstaan van Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD) wordt beïnvloed door een combinatie van genetische, biologische, hormonale, psychologische en omgevingsfactoren. Hoewel de exacte oorzaken van PMDD nog niet volledig begrepen zijn, zijn er enkele risicofactoren geïdentificeerd die het risico op het ontwikkelen van PMDD kunnen verhogen. Een aantal van de risicofactoren voor PMDD zijn:
- Familiegeschiedenis: Vrouwen met een familiegeschiedenis van PMDD hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van de aandoening. Dit suggereert dat genetische aanleg een rol kan spelen bij de vatbaarheid voor PMDD.
- Eerdere depressie of stemmingsstoornissen: Vrouwen die eerder last hebben gehad van depressie, angststoornissen of andere stemmingsstoornissen, lopen mogelijk een groter risico op het ontwikkelen van PMDD.
- Stressvolle levensgebeurtenissen: Stress kan een belangrijke rol spelen bij het ontstaan en de ernst van PMDD-symptomen. Vrouwen die regelmatig blootgesteld zijn aan stressvolle situaties of gebeurtenissen in hun leven, kunnen een hoger risico lopen op het ontwikkelen van PMDD.
- Traumatische ervaringen: Traumatische gebeurtenissen uit het verleden, zoals fysiek, seksueel of emotioneel misbruik, kunnen het risico op het ontwikkelen van PMDD vergroten.
- Hormonale schommelingen: Verstoringen in de hormonale balans, zoals een abnormale reactie op de normale hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus, kunnen bijdragen aan het ontstaan van PMDD. Ook een zwangerschap, miskraam of de perimenopauze kunnen een trigger voor PMDD zijn.
- Leeftijd: PMDD komt het meest voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd, meestal tussen de late tienerjaren en de vroege jaren veertig. De symptomen kunnen echter ook voorkomen bij vrouwen buiten deze leeftijdsgroep.
Echter, het hebben van één of meerdere van deze risicofactoren betekent niet automatisch dat een vrouw PMDD zal ontwikkelen. PMDD is een complexe aandoening en het ontstaan ervan wordt beïnvloed door meerdere factoren.
Hoe lang duurt het gemiddeld voordat de juiste diagnose PMDD wordt gesteld?
Het duurt veelal gemiddeld acht (8) tot twaalf (12) jaar voordat de diagnose PMDD bij een vrouw wordt gesteld. Het gemiddelde tijdsbestek voor het stellen van de juiste diagnose van Premenstruele Dysfore Stoornis kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de ernst van de symptomen, de frequentie van symptomen en de mate van bewustzijn van de aandoening bij zowel de patiënt als de zorgverlener.
Over het algemeen kan het echter lang duren voordat een vrouw de juiste diagnose van PMDD krijgt. Dit kan te wijten zijn aan verschillende redenen, waaronder:
- Onderschatting van symptomen: Omdat PMDD-symptomen vaak worden verward met symptomen van andere aandoeningen zoals depressie, angststoornissen of premenstrueel syndroom (PMS), kunnen vrouwen en zelfs zorgverleners de ernst en de impact van de symptomen onderschatten. Dit kan leiden tot vertragingen bij het zoeken naar een juiste diagnose.
- Onvoldoende kennis bij zorgverleners: Veel huisartsen, gynaecologen en andere zorgverleners zijn nog niet volledig op de hoogte van PMDD en de bijbehorende diagnostische criteria. Hierdoor kan het voor vrouwen moeilijk zijn om een zorgverlener te vinden die bekend is met de aandoening en die een nauwkeurige diagnose kan stellen.
- Onderdiagnose en gebrek aan bewustzijn: PMDD wordt vaak ondergediagnosticeerd of niet herkend door zorgverleners. Dit kan te wijten zijn aan een gebrek aan bewustzijn en begrip van de aandoening, evenals aan de neiging om PMDD-symptomen toe te schrijven aan andere oorzaken.
- Langdurig proces van uitsluiting: Diagnostische criteria voor PMDD vereisen dat symptomen consistent optreden in de dagen tot weken voorafgaand aan de menstruatie en significant interfereren met het dagelijks functioneren. Dit kan betekenen dat vrouwen lange tijd symptomen ervaren voordat ze een juiste diagnose krijgen, omdat ze mogelijk andere oorzaken van hun symptomen moeten uitsluiten.
Lees ook: 33 ziektes die bij vrouwen moeilijk worden ontdekt.
Waarom zijn veel gynaecologen nog onbekend met PMDD?
Er zijn verschillende redenen waarom veel gynaecologen mogelijk nog niet volledig bekend zijn met Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD):
- Beperkte opleiding en training: In sommige medische opleidingen en trainingsprogramma’s kan er mogelijk beperkte aandacht zijn voor PMDD. Hierdoor kunnen gynaecologen mogelijk minder bekend zijn met de aandoening en de diagnostische criteria.
- Onderdiagnose: Omdat PMDD vaak wordt verward met premenstrueel syndroom (PMS) of andere stemmingsstoornissen, kan het ondergediagnosticeerd zijn. Hierdoor hebben gynaecologen mogelijk minder ervaring met het herkennen en diagnosticeren van PMDD bij hun patiënten.
- Beperkte bewustwording: Hoewel PMDD een erkende medische aandoening is, is er mogelijk nog steeds beperkte algemene bekendheid en bewustwording over de aandoening, zowel onder zorgverleners als het grote publiek. Dit kan leiden tot een gebrek aan kennis en begrip over PMDD, zelfs onder gynaecologen.
- Complexiteit van de diagnose: De diagnose van PMDD kan uitdagend zijn vanwege de variabiliteit van symptomen en de noodzaak om deze te onderscheiden van andere aandoeningen. Dit kan het voor gynaecologen moeilijker maken om de aandoening te herkennen en te diagnosticeren.
- Gebrek aan gestandaardiseerde screeningsinstrumenten: Er is mogelijk geen gestandaardiseerd screeningsinstrument voor PMDD dat routinematig wordt gebruikt in klinische praktijken. Hierdoor kan het moeilijker zijn voor gynaecologen om systematisch PMDD bij hun patiënten te evalueren.
Waarom wordt PMDD soms verward met borderline of een bipolaire stoornis?
Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD) kan soms verward worden met borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) of bipolaire stoornis vanwege de gelijkenis in sommige symptomen. Hier zijn enkele redenen waarom dit kan gebeuren:
- Stemmingswisselingen: Zowel PMDD als bipolaire stoornis worden gekenmerkt door stemmingswisselingen. Bij PMDD treden deze stemmingswisselingen echter op in een specifieke fase van de menstruatiecyclus, meestal in de dagen tot weken voorafgaand aan de menstruatie, terwijl bij bipolaire stoornis de stemmingswisselingen zich voordoen over langere periodes van dagen, weken of zelfs maanden. Dit onderscheid kan soms over het hoofd worden gezien, waardoor de twee aandoeningen verward worden.
- Impulsiviteit en irritabiliteit: Zowel PMDD als borderline persoonlijkheidsstoornis kunnen gepaard gaan met impulsiviteit, prikkelbaarheid en woede-uitbarstingen. Deze symptomen kunnen overlappen tussen de twee aandoeningen, waardoor het moeilijk kan zijn om ze van elkaar te onderscheiden.
- Psychiatrische comorbiditeit: Veel mensen met PMDD hebben ook andere psychiatrische aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen of borderline persoonlijkheidsstoornis. Dit kan leiden tot een overlap van symptomen en complicaties bij het stellen van een juiste diagnose.
- Veranderde perceptie van de realiteit: Bij bipolaire stoornis kunnen episoden van manie of depressie leiden tot een veranderde perceptie van de realiteit, terwijl dit bij PMDD niet het geval is. Dit onderscheid kan echter subtiel zijn en kan soms moeilijk te herkennen zijn.
PMDD, borderline persoonlijkheidsstoornis en bipolaire stoornis zijn allemaal verschillende aandoeningen met unieke kenmerken en diagnostische criteria. Het stellen van de juiste diagnose vereist een grondige beoordeling van de symptomen, de duur en frequentie ervan, evenals het verloop van de aandoening. Een ervaren zorgverlener kan helpen bij het differentiëren van deze aandoeningen en het opstellen van een passend behandelplan.
Wat is het verschil tussen Premenstruele dysforische stoornis (PMDD) en premenstruele exacerbatie (PME)?
Premenstruele dysforische stoornis (PMDD) en premenstruele exacerbatie (PME) zijn beide aandoeningen die optreden vóór de menstruatie en kunnen leiden tot emotionele en fysieke symptomen, doch ze verschillen in aard en in ernst van de aandoening.
Premenstruele Dysforische Stoornis (PMDD):
- PMDD is een ernstige vorm van premenstrueel syndroom (PMS), gekenmerkt door ernstige en invaliderende emotionele en fysieke symptomen die optreden in de dagen of weken vóór de menstruatie.
- Symptomen van PMDD kunnen zijn: ernstige stemmingswisselingen, depressie, angst, prikkelbaarheid, vermoeidheid, veranderingen in eetlust, slapeloosheid, fysieke pijn en cognitieve problemen.
- PMDD kan aanzienlijke invloed hebben op het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven van een persoon en kan professionele behandeling vereisen, zoals medicatie, therapieën en levensstijlaanpassingen.
Premenstruele Exacerbatie (PME):
- PME verwijst naar de verergering van bestaande psychische aandoeningen of symptomen vóór de menstruatie.
- Personen met PME ervaren een toename van symptomen van psychische aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen, bipolaire stoornis of schizofrenie, in de dagen of weken vóór de menstruatie.
- In tegenstelling tot PMDD, zijn de symptomen van PME vaak een verergering van al bestaande psychische aandoeningen, in plaats van nieuwe symptomen die specifiek zijn voor de premenstruele fase.
- Behandeling van PME kan bestaan uit het aanpassen van bestaande medicatie, het toevoegen van aanvullende therapieën en het beheren van levensstijlfactoren die symptomen kunnen verergeren.
Beide aandoeningen kunnen aanzienlijke invloed hebben op het welzijn van een persoon en vereisen professionele medische behandeling.
Wat zijn de behandelingsopties voor PMDD?
Behandelingen voor PMDD kunnen medicatie omvatten, zoals selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI’s), anticonceptiepillen, hormonale therapieën en supplementen. Daarnaast kunnen levensstijlveranderingen, counseling en alternatieve therapieën zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) en ontspanningstechnieken nuttig zijn.
Hoe kan PMDD het beste worden behandeld?
Dit zijn de meest voorkomende behandelingsopties voor PMDD:
- Levensstijlaanpassingen: Voor sommige vrouwen kunnen eenvoudige levensstijlaanpassingen helpen bij het verminderen van de symptomen van PMDD. Dit kan onder meer het verminderen van stress, het verbeteren van de slaapgewoonten, regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding en het vermijden van cafeïne, alcohol en andere triggers omvatten.
- Medicatie: Medicatie kan worden voorgeschreven om de symptomen van PMDD te verlichten. Dit omvat selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI’s), die vaak worden gebruikt om stemmingsgerelateerde symptomen zoals depressie, angst en prikkelbaarheid te behandelen. Hormonale anticonceptiemethoden zoals de pil kunnen ook worden voorgeschreven om de menstruatiecyclus te reguleren en symptomen te verminderen.
- Cognitieve gedragstherapie (CGT): CGT kan worden gebruikt om de manier waarop vrouwen met PMDD omgaan met hun symptomen te verbeteren en om hen te helpen effectievere copingstrategieën te ontwikkelen. Dit kan helpen bij het verminderen van stress en het verbeteren van de algehele kwaliteit van leven.
- GnRH injectie: Een GnRH injectie legt de productie van de eierstokken stil, waardoor een vrouw geen hormonale schommelingen meer ervaart tijdens haar menstruatiecyclus. In sommige gevallen worden de eierstokken chirurgisch verwijderd, als andere behandelingen niet genoeg resultaat opleveren.
- Supplementen: Sommige supplementen, zoals calcium, magnesium, vitamine B6 en omega-3 vetzuren, zijn aangetoond dat ze de symptomen van PMDD helpen verminderen. Het is echter belangrijk om met een zorgverlener te overleggen voordat u supplementen inneemt om ervoor te zorgen dat ze veilig en effectief zijn voor uw specifieke situatie.
- Andere medicatie: In sommige gevallen kunnen andere medicijnen worden voorgeschreven om specifieke symptomen van PMDD te behandelen, zoals pijnstillers voor lichamelijke symptomen of angstmedicatie voor ernstige angstsymptomen.
Lees ook: Hoe kun je PMDD herkennen en laten behandelen?
Kan bepaalde voeding helpen bij PMDD?
Ja, bepaalde voedingsmiddelen kunnen mogelijk helpen bij het verminderen van de symptomen van Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD). Hoewel meer onderzoek nodig is om de effectiviteit van specifieke voedingsmiddelen bij PMDD te bevestigen, zijn er enkele voedingsrichtlijnen die kunnen helpen bij het verminderen van symptomen:
- Voedingsmiddelen rijk aan calcium: Calciumrijke voedingsmiddelen zoals zuivelproducten, groene bladgroenten (zoals boerenkool en spinazie), amandelen en tofu kunnen helpen bij het verminderen van stemmingswisselingen en prikkelbaarheid die geassocieerd worden met PMDD.
- Voedingsmiddelen rijk aan magnesium: Magnesium speelt een rol bij het reguleren van de stemming en kan helpen bij het verminderen van symptomen zoals angst en stemmingswisselingen. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan magnesium zijn onder andere noten, zaden, peulvruchten, volle granen en groene bladgroenten.
- Voedingsmiddelen rijk aan vitamine B6: Vitamine B6 is betrokken bij de productie van neurotransmitters die de stemming reguleren, en een tekort aan vitamine B6 kan bijdragen aan PMDD-symptomen. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine B6 zijn onder andere kip, kalkoen, vis, aardappelen, bananen en havermout.
- Voedingsmiddelen met omega-3 vetzuren: Omega-3 vetzuren kunnen ontstekingsremmende eigenschappen hebben en kunnen helpen bij het verminderen van symptomen zoals stemmingswisselingen en depressie. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan omega-3 vetzuren zijn onder andere vette vis (zoals zalm, makreel en haring), lijnzaad, chiazaad en walnoten.
- Vermijd cafeïne en alcohol: Cafeïne en alcohol kunnen de symptomen van PMDD verergeren, dus het kan helpen om de consumptie van deze stoffen te verminderen of te vermijden tijdens de periode voorafgaand aan de menstruatie.
Hoewel het eten van een gezond, uitgebalanceerd dieet belangrijk is voor algemene gezondheid en welzijn, is het belangrijk op te merken dat voeding alleen meestal niet voldoende is om PMDD-symptomen volledig te beheersen. Het is belangrijk om een gezonde levensstijl te combineren met andere behandelingen, zoals voldoende beweging, medicatie, therapie en levensstijlaanpassingen, onder begeleiding van een zorgprofessional die ervaring heeft met de behandeling van PMDD.
Lees ook: Supplementen voor het verminderen van PMS-symptomen: wetenschappelijke bevindingen.
Wat is de relatie tussen een persoonlijkheidsstoornis en PMDD?
Hoewel PMDD en persoonlijkheidsstoornissen afzonderlijke aandoeningen zijn, kunnen ze elkaar wel beïnvloeden bij sommige individuen. Bijvoorbeeld, als iemand al een persoonlijkheidsstoornis heeft, kunnen de stemmingswisselingen en emotionele instabiliteit die gepaard gaan met PMDD de symptomen van de persoonlijkheidsstoornis verergeren. Het kan ook moeilijker zijn om PMDD-symptomen te beheren voor iemand met een persoonlijkheidsstoornis vanwege de algehele emotionele kwetsbaarheid en moeite om copingstrategieën toe te passen.
Het is belangrijk op te merken dat PMDD en persoonlijkheidsstoornissen afzonderlijk moeten worden gediagnosticeerd en behandeld door gekwalificeerde professionals, en dat de behandeling kan verschillen afhankelijk van de specifieke behoeften van de persoon. Psychotherapie, medicatie en levensstijlaanpassingen kunnen allemaal worden gebruikt als onderdeel van een behandelplan voor PMDD en persoonlijkheidsstoornissen.
Hoe komt het dat suïcidaal gedrag of zelfmoord vaak voorkomt bij vrouwen met PMDD?
Het verband tussen Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD) en zelfmoord is complex en kan verschillende oorzaken hebben. Dit zijn enkele mogelijke redenen waarom zelfmoord vaker voorkomt bij vrouwen met PMDD:
- Ernst van de symptomen: Vrouwen met PMDD ervaren vaak ernstige psychische symptomen zoals depressie, angst, stemmingswisselingen en prikkelbaarheid in de dagen tot weken voorafgaand aan de menstruatie. Deze symptomen kunnen extreem slopend zijn en een aanzienlijke invloed hebben op de kwaliteit van leven van de getroffen vrouwen, waardoor ze kwetsbaarder worden voor zelfmoordgedachten en -gedrag.
- Chronische stress: De cyclische aard van PMDD, waarbij vrouwen maandelijks worden geconfronteerd met ernstige psychische symptomen, kan leiden tot chronische stress en gevoelens van wanhoop en machteloosheid. Langdurige stress kan het risico op zelfmoord verhogen bij mensen die al kwetsbaar zijn voor geestelijke gezondheidsproblemen.
- Stigma en onbegrip: Omdat PMDD soms niet goed wordt begrepen en erkend, kunnen vrouwen met de aandoening te maken krijgen met stigmatisering en onbegrip van zowel zorgverleners als de bredere samenleving. Dit kan leiden tot gevoelens van isolatie, schaamte en wanhoop, waardoor het risico op zelfmoordgedachten toeneemt.
- Beperkte toegang tot effectieve behandelingen: Hoewel er behandelingen beschikbaar zijn voor PMDD, zoals medicatie, therapie en levensstijlaanpassingen, kunnen vrouwen met PMDD moeite hebben om toegang te krijgen tot effectieve behandelingen vanwege verschillende redenen, zoals gebrek aan bewustzijn, stigma of financiële beperkingen. Het gebrek aan begrip en het ontbreken van effectieve behandelingen kan het gevoel van hopeloosheid vergroten en het risico op zelfmoord verhogen.
Echter, niet alle vrouwen met PMDD ervaren zelfmoordgedachten ervaren. Suïcidaal gedrag en zelfmoord zijn complexe en multifactoriële problemen. Als jij of iemand die je kent worstelt met zelfmoordgedachten, is het van cruciaal belang om zo snel mogelijk hulp te zoeken bij een professionele zorgverlener of een hulplijn voor zelfmoordpreventie (113). Er zijn effectieve behandelingen beschikbaar en er is hulp beschikbaar voor mensen die worstelen met zelfmoordgedachten en -gedrag.
Lees ook: Suïcidaal gedrag en zelfmoord bij vrouwen: dít zijn de mogelijke oorzaken.
Kan PMDD worden voorkomen?
Hoewel PMDD niet volledig kan worden voorkomen, kunnen bepaalde maatregelen helpen om de symptomen te verminderen. Dit omvat het verminderen van stress, regelmatige lichaamsbeweging, een gezond dieet, voldoende slaap en het vermijden van triggers zoals cafeïne en alcohol.
Wanneer moet ik een arts raadplegen bij vermoeden op PMDD?
Het is belangrijk om een zorgverlener te raadplegen voor een nauwkeurige diagnose en passende behandeling als je last hebt van symptomen die lijken op die van PMDD. Een huisarts kan je doorverwijzen naar een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics waar de juiste diagnose kan worden gesteld en vervolgens een gepersonaliseerd multidisciplinair behandelplan kan worden opgesteld.
Welke andere artikelen gaan er over PMDD?
Op onze website gaan de volgende artikelen ook over PMDD:
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- Symptomen en behandeling van PMDD.
- 16 zelfzorg tips voor PMDD.
- Hoe kun je PMDD herkennen en laten behandelen?
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog die is gespecialiseerd in PMS en PMDD? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over PMDD en gerelateerde aandoeningen?
- SHE Health Clinics infopagina PMDD.
- SHE Health Clinics gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics psychologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina over menstruatieproblemen.
- Hoe ga je om met psychische klachten bij jezelf of vriendinnen?
- Persoonlijkheidsstoornissen: wat zijn dat?
- Verborgen depressie: een onzichtbare strijd.
- Antidepressiva kunnen seksuele disfunctie en ‘chemische castratie’ veroorzaken.
- Welke psychische klachten komen bij vrouwen het meest voor?
- Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.
- Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.
- Lichaamsbeweging is bij matige depressie net zo effectief als antidepressiva.
- Chronische depressie: Dít wil je er over weten.
- Wat zijn de symptomen van borderline en hoe kun je er mee omgaan?
- 18 feiten en fabels over antidepressiva.
- Wat zijn de kenmerken van een bipolaire stoornis?
- Eetstoornis: wat zijn de lichamelijke gevolgen?
- Hoe herken je een depressie tijdens de overgang en wat kun je er aan doen?
- Hoe behandel je borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS)?
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Stichting PMDD Nederland