Bij vrouwen die de ziekte van Asherman hebben (ook wel Asherman syndroom of intra-uteriene verklevingen genoemd), zitten er verklevingen en littekenweefsel in de baarmoeder die vaak kunnen zorgen voor fertiliteitsproblemen, onvruchtbaarheid, menstruatieproblemen, terugkerende miskramen of vastzittende placenta. Zonder dat ze het weten, kunnen vrouwen hieraan lijden, meestal als gevolg van een eerdere baarmoederoperatie, zoals een curettage na een miskraam of abortus.
Asherman is een van de meest onbekende gynaecologische (vrouwen)ziektes, terwijl het relatief vaak voorkomt en ingrijpende gevolgen kan hebben voor vrouwen met een kinderwens.
In dit artikel leggen we je daarom uit wat de mogelijke oorzaken, klachten, symptomen en behandelingen zijn. Tevens beantwoorden we een aantal vaak gestelde vragen over de ziekte van Asherman.
Oorzaken ziekte van Asherman
De oorzaken van het syndroom van Asherman kunnen zijn:
- Curettage (weghalen van weefselresten uit de baarmoeder na een zwangerschap, miskraam of abortus).
- Verwijderen van de placenta.
- Keizersnede.
- Embolisatie (afsluiten van een bloedvat) bij heftig bloedverlies na een bevalling.
- Verwijderen van vleesbomen (myomen) of poliepen.
- Operatie aan de baarmoeder.
- Infectie van de binnenwand van de baarmoeder (endometritis) of tuberculose.
- Infectie aan de baarmoeder door chlamydia (soa).
Het baarmoederslijmvlies is erg kwetsbaar en bestaat uit diverse lagen. Er is nog maar weinig informatie over waarom sommige vrouwen de ziekte van Asherman krijgen en anderen niet. Het lijkt erop dat de meeste vrouwen met deze aandoening al om te beginnen een wat dunner baarmoederslijmvlies hebben. De meeste problemen ontstaan bij de eerste zwangerschap. Als je eerder een ongestoorde zwangerschap of een miskraamcurettage hebt gehad en daarna weer gewoon zwanger bent geworden, heb je een lagere kans op het krijgen van Asherman.
Lees ook: Chlamydia: symptomen, preventie en behandeling.
Klachten en symptomen bij ziekte van Asherman
Het Asherman syndroom is nog vrij onbekend en geeft niet altijd klachten. Vaak komt het pas aan het licht doordat je problemen hebt met zwanger worden of met je menstruatie.
Heb je een van de bovengenoemde situaties meegemaakt die we onder oorzaken beschrijven? En heb je één of meerdere van de volgende klachten, dan heb je misschien verklevingen in je baarmoeder:
- Onregelmatige menstruatie of uitblijven van de menstruatie.
- Weinig of geen bloedverlies tijdens menstruatie.
- Alleen wat bruine afscheiding in plaats van een echte bloeding.
- Pijn in de onderbuik.
De meeste vrouwen die komen voor behandeling van het Asherman Syndroom zijn doorverwezen door een huisarts. De meest voorkomende klacht is het hebben van geen of erg weinig bloedverlies tijdens de menstruatie.
Doordat er verklevingen in de baarmoeder zitten, wordt er geen of onvoldoende baarmoederslijmvlies opgebouwd en zult u niet of nog nauwelijks menstrueren. Baarmoederslijmvlies is nodig voor een goede innesteling van een zwangerschap. De verklevingen kunnen leiden tot problemen om zwanger te raken en er kunnen later complicaties tijdens een zwangerschap optreden, zoals een miskraam of een vastzittende placenta.
Lees ook: Welke onderzoeken zijn er mogelijk als het niet lukt om zwanger te worden?
Hoe herken je verklevingen rond baarmoeder?
Verklevingen kunnen voorkomen rond de baarmoeder, de eileiders en de eierstokken, of op andere plaatsen in de buik. Meestal geven ze geen klachten. Een aantal vrouwen krijgt wel klachten. Zij krijgen bijvoorbeeld last van buikpijn, een opgezette buik en verstopping.
Lees ook: Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?
Hoeveel kans op Asherman na een curettage?
Heel soms krijg je na de curettage verklevingen aan de binnenkant van de baarmoeder (deze kans is 1 op 1.000). Het is nadelig voor je vruchtbaarheid. Mogelijk heb je nog hiervoor een andere operatie nodig om de verklevingen te verwijderen.
Wat is het verschil tussen Asherman, endometriose en PCOS?
Bij PCOS (PolyCysteus Ovarium Syndroom) zijn er geen verklevingen in de baarmoederholte, maar is er sprake van een ovulatieprobleem. Bij endometriose kunnen er verklevingen ontstaan maar alleen buiten de baarmoederholte. Afhankelijk van de ernst van de endometriose, zijn endometriose en PCOS met medicijnen te behandelen en zijn kansen op een zwangerschap relatief goed. Zonder operatieve behandeling is de kans op een doorgaande zwangerschap bij de ziekte van Asherman echter zeer klein.
Lees ook: Wat zijn de verschillen tussen PCOS en endometriose?
Hoe vaak komt Asherman voor bij zwangere vrouwen?
Van elke 100.000 zwangere vrouwen krijgen er 350 een ernstige vorm van verklevingen die operatie behoeftig zijn.
De ziekte komt voor bij vrouwen in de vruchtbare levensfase – tussen twintig en 45 jaar, en openbaart zich eigenlijk altijd na een eerste zwangerschap – ongeacht of deze in een bevalling of in een miskraam eindigt. Als je er gevoelig voor bent, krijg je het meteen de eerste keer.
Diagnose en behandeling Asherman
Als gedacht wordt aan Asherman syndroom, dan is een (diagnostische) hysteroscopie de methode om dit vast te stellen. Bij SHE Health Clinics bekijkt onze vrouwelijke gynaecoloog de baarmoederholte met een soort kijkbuis. Dat gaat meestal poliklinisch. Eventuele verklevingen zijn direct zichtbaar en in de helft van de gevallen kunnen de verklevingen direct worden weggeknipt. De andere helft van de vrouwen wordt op de OK geholpen. Bij de meeste patiënten kunnen de verklevingen worden verwijderd en de functie van de baarmoeder worden hersteld.
Behandeling is lastig bij onherstelbare vernietiging van endometrium. In geval van afsluitingen lukt het soms de afvoerweg te heropenen.
Behandeling Asherman voor zwangerschap
Voordat je kunt proberen zwanger te worden, moeten de verklevingen in de baarmoeder worden verwijderd. Dit gebeurt operatief, via een therapeutische hysteroscopie. Dit kan poliklinisch, met of zonder (lokale) verdoving of op de operatiekamer als dagbehandeling plaatsvinden. De gynaecoloog knipt de verklevingen weg en plaatst tijdens de operatie een koperspiraaltje, dit is bedoeld om de voor- en achterwand van de baarmoeder gescheiden te houden. Hiermee voorkom je dat deze opnieuw aan elkaar verkleefd raken. Daarnaast krijg je gedurende zes weken extra vrouwelijk hormoon. Deze zijn bedoeld om het baarmoederslijmvlies te herstellen. Na zes weken wordt het spiraaltje verwijderd, twee weken later gevolgd door een controle hysteroscopie.
Lees ook: Welke behandelingen zijn er mogelijk als het niet lukt om zwanger te worden?
Hoeveel vrouwen genezen na behandeling Asherman?
Na behandeling geneest ongeveer 95% van de vrouwen. Genezing betekent dat alle verklevingen weg zijn, dat de vorm van de baarmoederholte in originele staat hersteld is en het menstruatiepatroon weer is als voorheen.
Zwangerschap na Asherman
In veel gevallen is Asherman goed te behandelen. Een zwangerschap in de toekomst is dan ook meestal mogelijk. Helaas hebben patiënten met het Asherman syndroom een verhoogde kans dat de verklevingen wel weer terugkomen, bijvoorbeeld na een bevalling, miskraam of curettage.
Ben je na een hysteroscopie (tijdelijk) ‘schoon’, dan is een spoedige zwangerschap het beste, voordat er weer eventuele verklevingen ontstaan. Bovendien worden er tijdens een zwangerschap hormonen aangemaakt die een positief effect hebben op de baarmoeder.
Een zwangerschap bij of na Asherman hoeft in principe geen extra complicaties met zich mee te brengen. Vanwege de medische achtergrond is een bevalling in het ziekenhuis echter onvermijdelijk. Eventueel kunnen er verklevingen met de placenta ontstaan.
Ook na de zwangerschap is de kans aanwezig dat weer verklevingen optreden. Het is echter ook mogelijk dat iemand helemaal schoon is en dat het Asherman syndroom niet meer terugkomt.
Lees ook: Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!
Lees ook: Transvaginale echografie: dit wil je er over weten.
Andere veel gestelde vragen over ziekte van Asherman
Wat veroorzaakt de ziekte van Asherman?
De ziekte van Asherman wordt meestal veroorzaakt door baarmoederoperaties, zoals curettage na een miskraam of abortus, die littekenweefsel in de baarmoeder kunnen achterlaten. Andere mogelijke oorzaken zijn infecties, zoals endometritis, en zeldzame aandoeningen zoals stralingstherapie (bestraling bij kanker).
Wat zijn de symptomen van de ziekte van Asherman?
De symptomen van de ziekte van Asherman kunnen variëren, afhankelijk van de ernst van de verklevingen, maar kunnen onder meer omvatten:
- Abnormale menstruatiebloedingen
- Amenorroe (uitblijven van menstruatie)
- Verminderde menstruatie
- Chronische bekkenpijn
- Herhaalde miskramen
- Onvruchtbaarheid.
Wat zijn risicofactoren van de ziekte van Asherman?
Verschillende factoren kunnen het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Asherman verhogen, waaronder:
- Baarmoederoperaties: Het grootste risico op het ontwikkelen van de ziekte van Asherman is na een baarmoederoperatie, zoals een curettage na een miskraam of abortus, een operatie om baarmoederpoliepen te verwijderen, of een keizersnede. Tijdens deze procedures kan littekenweefsel ontstaan in de baarmoederholte, wat kan leiden tot verklevingen.
- Meerdere zwangerschappen en bevallingen: Vrouwen die meerdere zwangerschappen hebben gehad, vooral als ze gecompliceerd waren door curettage of operaties na de bevalling, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte van Asherman.
- Ernstige baarmoederinfecties: Infecties van de baarmoeder, zoals endometritis, kunnen littekenweefsel veroorzaken dat verklevingen kan vormen. Deze infecties kunnen optreden na een bevalling, miskraam, abortus of andere gynaecologische ingrepen.
- Jonge leeftijd bij de eerste menstruatie: Er is gesuggereerd dat vrouwen die op jonge leeftijd hun eerste menstruatie hebben, een verhoogd risico kunnen hebben op het ontwikkelen van de ziekte van Asherman. Dit kan te maken hebben met het feit dat jongere vrouwen meer kans hebben op complicaties tijdens zwangerschap en bevalling, wat kan leiden tot baarmoederoperaties.
- Hormonale factoren: Sommige onderzoeken suggereren dat hormonale onevenwichtigheden, zoals een te laag oestrogeengehalte, het risico op het ontwikkelen van verklevingen in de baarmoeder kunnen verhogen.
- Ernstige menstruatiebloedingen: Vrouwen die ernstige menstruatiebloedingen (Hevig Menstrueel Bloedverlies) hebben gehad, vooral als deze zijn behandeld met curettage of andere invasieve procedures, lopen mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte van Asherman.
Echter, niet alle vrouwen die aan deze risicofactoren worden blootgesteld, ontwikkelen de ziekte van Asherman. Veel vrouwen kunnen de bovenstaande medische procedures ondergaan zonder enige complicaties. Het identificeren van risicofactoren kan echter helpen bij het bewaken van vrouwen die een verhoogd risico lopen en het nemen van voorzorgsmaatregelen om de ontwikkeling van de ziekte van Asherman te voorkomen of te beperken.
Hoe wordt de ziekte van Asherman gediagnosticeerd?
De ziekte van Asherman wordt meestal gediagnosticeerd met behulp van een hysteroscopie, een procedure waarbij een dunne, flexibele buis met een camera aan het uiteinde (hysteroscoop) in de baarmoeder wordt ingebracht, waardoor artsen de binnenkant van de baarmoeder kunnen bekijken.
Op welke andere gynaecologische aandoeningen lijkt de ziekte van Asherman?
Hoewel het een specifieke aandoening is, zijn er enkele andere aandoeningen die vergelijkbare symptomen of overlappende kenmerken kunnen vertonen, zoals:
- Endometriose: Endometriose is een aandoening waarbij het weefsel dat normaal de binnenkant van de baarmoeder bekleedt (het baarmoederslijmvlies) buiten de baarmoeder groeit, meestal in de bekkenholte. Dit kan leiden tot verklevingen, littekenvorming en pijnlijke menstruatiecycli.
- Adenomyose: Adenomyose is een aandoening waarbij het baarmoederslijmvlies groeit in de spierwand van de baarmoeder. Dit kan leiden tot vergelijkbare symptomen als endometriose, waaronder hevige menstruatiepijn, abnormale bloedingen en bekkenpijn.
- Chronische baarmoederontsteking (endometritis): Chronische ontsteking van het baarmoederslijmvlies kan littekenvorming en verklevingen veroorzaken in de baarmoederholte, vergelijkbaar met de ziekte van Asherman. Dit kan optreden na herhaalde infecties of na een bevalling.
- Baarmoederfibromen (myomen): Baarmoederfibromen zijn goedaardige gezwellen in de spierwand van de baarmoeder. Hoewel ze meestal geen symptomen veroorzaken, kunnen grote fibromen druk uitoefenen op omliggende weefsels en organen, wat kan leiden tot pijn, abnormale bloedingen en bekkenpijn.
- Baarmoederafwijkingen: Sommige aangeboren of verworven afwijkingen van de baarmoeder, zoals een septum (een wand die de baarmoederholte verdeelt) of misvormingen, kunnen symptomen veroorzaken die lijken op die van de ziekte van Asherman.
Hoewel deze aandoeningen enigszins kunnen overlappen in termen van symptomen of bevindingen, is het belangrijk om een nauwkeurige diagnose te stellen om de juiste behandeling te kunnen starten.
Is de ziekte van Asherman behandelbaar?
Ja, de ziekte van Asherman kan vaak worden behandeld met een hysteroscopische operatie, waarbij verklevingen worden verwijderd en de normale anatomie van de baarmoeder wordt hersteld. Soms kan aanvullende behandeling, zoals hormoontherapie, worden aanbevolen om het herstel te ondersteunen.
Lees ook: Wat is een hysteroscopie?
Wat zijn de complicaties van de ziekte van Asherman?
Onbehandelde Asherman-syndroom kan leiden tot ernstige complicaties, waaronder ernstige menstruatiestoornissen, onvruchtbaarheid, herhaalde miskramen, chronische bekkenpijn en zwangerschapscomplicaties zoals placenta accreta. Placenta accreta is een aandoening tijdens de zwangerschap waarbij de placenta zich abnormaal diep in de baarmoederwand hecht en onvoldoende loslaat na de geboorte van de baby.
Kan ik zwanger worden als ik de ziekte van Asherman heb?
Ja, dat kan. Met de juiste behandeling en medische zorg is het mogelijk voor vrouwen met de ziekte van Asherman om zwanger te worden. Het is echter belangrijk om met een ervaren gynaecoloog te werken die ervaring heeft met de behandeling van deze aandoening en die een individueel multidisciplinair behandelplan kan opstellen dat het beste past bij jouw specifieke situatie.
Kan de ziekte van Asherman terugkeren na behandeling?
Ja, er is helaas een risico op terugkeer van verklevingen na behandeling van de ziekte van Asherman, vooral bij vrouwen die herhaalde gynaecologische operaties hebben ondergaan. Regelmatige follow-up en nacontroles met een gynaecoloog na de behandeling is belangrijk om eventuele terugkerende symptomen vroegtijdig op te sporen en tijdig aan te pakken.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over menstruatie, menstruatieklachten, fertiliteit en zwangerschap?
- SHE Health Clinics gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina over menstruatieklachten.
- SHE Health Clinics infopagina schildklierklachten.
- SHE Health Clinics infopagina hormoonpoli.
- SHE Health Clinics infopagina PMS.
- SHE Health Clinics infopagina PMDD.
- SHE Health Clinics infopagina PCOS.
- SHE Health Clinics infopagina endometriose.
- SHE Health Clinics infopagina anticonceptie.
- SHE Health Clinics gynaecologische check-up.
- SHE Health Clinics infopagina over Amenorroe (uitblijven menstruatie).
- SHE Health Clinics infopagina over Hevig Menstrueel Bloedverlies (HMB).
- Alles wat je moet weten over menstruatie.
- Wat je kunt verwachten na een medische abortus.
- Adenomyose: Wat is het en hoe kan het behandeld worden?
- Fibromen na de menopauze: Wat je moet weten.
- Zorgen over toename baarmoederverwijdering bij myomen.
- Doorbraakbloedingen: wat kan de oorzaak zijn?
- Dít wil je weten over baarmoederfibromen.
- Kan een glutenvrij dieet menstruatiepijn verlichten?
- Is een gekantelde baarmoeder gevaarlijk en heb ik behandeling nodig?
- Wel of niet vrijen tijdens je menstruatie?
- Wat is het bekkenpijnsyndroom?
- Aan welke symptomen kun je endometriose herkennen?
- Wat als je chlamydia antistoffen in je bloed hebt?
- 15 oorzaken van bloedverlies tussen je menstruaties.
- Kun je jouw eigen menstruatie opwekken?
- Wat iedere vrouw moet weten over PCOS.
- Stop jij kankerverwekkende tampons in je vagina?
- 25 feiten en fabels over zwangerschap.
- Wat is postmenopauzaal bloedverlies (PMB)?
- Hoe gebruik je een zwangerschapstest of ovulatietest?
- Menstruatiecup: het gezonde alternatief voor tampons.
- 10 handige tips voor een gezonde vagina.
- Welke vrouwen hebben risico op vleesbomen?
- Wat zijn de 7 symptomen van hevig menstrueel bloedverlies?
- Vruchtbaarheid behouden na kanker? Vrouwen worden te weinig naar gynaecoloog doorverwezen.
- Eicellen invriezen wordt regelmatig gedaan, doch weinig gebruikt.
- Zwangere cosmeticagebruikers hebben afwijkende hormoonspiegels.
- Wat is tamponziekte (Toxic Shock Syndrome)?
- Hoe onderzoek je jouw eigen vulva?
- Diagnose PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom) komt vaak voor.
- Ander immuunsysteem bij vrouwen na veel seks helpt om zwanger te worden.
- Hoe goed en veilig zijn menstruatiecups?
- 24 fabels en feiten over je vagina.
- Menstruatiepijn en nog 5 symptomen die kunnen wijzen op endometriose.
- Welke behandelingen zijn er mogelijk als het niet lukt om zwanger te worden?
- Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
- 14 gezonde zwangerschapstips voor de aanstaande moeder.
- Reeds 1.000+ meldingen menstruatiestoornis na vaccinatie.
- Last van gevoelige borsten, hevige menstruatie of hartpijn? Wellicht komt het door je vaccinatie!
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Waarom weeg je vaak zwaarder tijdens je menstruatie?
- Wat is het PreMenstrueel Syndroom (PMS)?
- Menstruatiecyclus beïnvloedt lichaam en geest, dus wat meer bewustzijn kan geen kwaad.
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- Symptomen en behandeling van PMDD.
- Wat zegt je menstruatiebloed over je gezondheid?
- Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!
- Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
- 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- 12 tips tegen menstruatiehonger.
- Waarom heb je tijdens je menstruatie meer honger?
- Wat te doen bij heftige menstruatiepijn (Dysmenorroe)?
- Dít zijn de 14 beste superfoods voor je darmen.
- Waarom worden meisjes steeds eerder ongesteld en wat zijn de gevolgen?
- Relatie tussen eerste menstruatie en gezondheid hart van vrouwen.
- Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
- Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
- Zaden eten tegen menstruatieklachten (seed cycling). Helpt dat het echt?
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Menstruatiepijn en nog 5 symptomen die kunnen wijzen op endometriose.
- Hoe herken je een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
- 8 gewoontes die eigenlijk niet zo goed zijn voor je vagina.
- Dit kun je het best eten om je vagina gezond te houden.
- Doorlopen met vaginale ongemakken is onnodig!
- 10 tips voor als je zwanger én verkouden bent.
- Wat gebeurt er met je lichaam als je met de anticonceptiepil stopt?
- Déze 10 dingen veranderen aan je lichaam als je zwanger bent.
- 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- 14 vragen over pijn bij het vrijen.
- Vrouwen lopen te lang door met hevig menstrueel bloedverlies.
- Wat zijn té grote schaamlippen en wat kun je er aan doen?
- Heftig bloedverlies tijdens de menstruatie: ‘Ik kan een frisdrankfles per dag vullen’.
- De invloed van hormoonverstorende chemicaliën op de reproductieve gezondheid van vrouwen.
- Hét verschil tussen migraine, hormonale migraine en menstruele migraine.
- Déze 10 symptomen moet je volgens een gynaecoloog nooit negeren.
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Freya, International Asherman’s Association, Orphanet, NVGT, Famme
