18 feiten en fabels over vleesbomen (myomen)

15 mei 2024

Vleesbomen, ook bekend als myomen of fibromen, zijn goedaardige gezwellen die ontstaan in de spierlaag van de baarmoeder. Er bestaan veel misvattingen over vleesbomen, dus het is belangrijk om feiten van fabels te onderscheiden van deze gynaecologische aandoening. Daarom geven we je in dit artikel een overzicht met 18 verschillende feiten en fabels over vleesbomen, waardoor je meer inzicht krijgt in deze aandoening.

1. Een vleesboom is een kwaadaardige tumor.

FABEL! Een vleesboom (myoma uteri) is een goedaardige bal (gezwel of knobbel) van spiercellen in de spierlaag van de baarmoeder. Een vleesboom kan aan de buitenzijde van de baarmoeder zitten, in de baarmoederwand zelf of in de baarmoederholte.

Lees ook: Dít wil je weten over baarmoederfibromen.

2. Een myoom wordt niet groter dan het formaat van een golfbal of pingpong bal.

FABEL! Een vleesboom kan een paar millimeter groot zijn (speldenknop), het formaat hebben van een knikker of zo groot zijn als een grapefruit met een diameter van meer dan 10 centimeter en die kilo’s weegt.

3. Een vleesboom geeft meestal geen klachten.

FEIT! Een vleesboom geeft meestal geen klachten, dus merk je er veelal niets van. Soms is behandeling van een vleesboom wel nodig. Bijvoorbeeld als je hevige of pijnlijke menstruaties hebt, veel tussentijds bloedverlies hebt, als de vleesboom groot is of als er meerdere vleesbomen zijn. De behandeling is afhankelijk van het doel. Het doel kan zijn dat je minder last hebt van bloedverlies of minder last van de vleesboom die in de weg zit. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk: van medicijnen tot en met diverse operaties.

Lees ook: Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!

4. Hoe ouder je bent, hoe groter de kans op vleesbomen.

FEIT! Met de jaren neemt de kans op vleesbomen toe. Vanaf veertig jaar lijkt er een sterke toename te zijn in het aantal vleesbomen dat zich bij een vrouw kan ontwikkelen. Vooral tijdens en na de menopauze is het risico op fibromen groter. Ongeveer 20-80% van de vrouwen ontwikkelt vleesbomen tegen de tijd dat ze 50 jaar oud zijn.

Lees ook: Fibromen na de menopauze: Wat je moet weten.

5. Er zijn diverse groepen vrouwen met een verhoogd risico op een vleesboom.

FEIT! Bij donker gekleurde vrouwen (met een Afro-Caribische afkomst) komt een vleesboom 2 tot 3 keer vaker voor. Daarnaast hebben vrouwen met overgewicht of obesitas er vaker last van. Ook erfelijkheid speelt een rol.

6. Een myoom komt bij vrouwen niet zo heel vaak voor.

FABEL! Een vleesboom komt relatief gezien vrij vaak voor: bij ongeveer 20 tot 30 procent van de westerse vrouwen (1 op de 5 tot 1 op de 3 vrouwen). Ongeveer 50% tot 60% van de negroïde vrouwen heeft een vleesboom. Een verklaring waarom negroïde vrouwen een grotere kans hebben ontbreekt thans nog. Rond de vijftig jaar heeft zelfs zo’n 70% van alle vrouwen vleesbomen!

Een vleesboom ontstaat vaak onder invloed van de hormonen oestrogeen en progesteron. Daarom ontstaat een vleesboom nooit vóór de eerste menstruatie. Na de overgang en menopauze worden ze meestal kleiner. Een vleesboom ontstaat vaker bij vrouwen die (nog) geen kinderen hebben gekregen.

7. Des te meer kinderen je hebt, des te lager jouw risico op een vleesboom.

FEIT! Vrouwen die bevallen zijn van een baby lopen minder risico om vleesbomen te ontwikkelen dan vrouwen die geen kinderen hebben gehad. Hoe meer kinderen, hoe kleiner het risico. Dat komt omdat je tijdens zwangerschappen minder wordt blootgesteld aan hoge concentraties oestrogeen (dat bijdraagt aan het ontstaan van vleesbomen).

Vooral jonge vrouwen die nog niet zijn bevallen lopen dus het risico op het krijgen van een vleesboom of meerdere vleesbomen.

8. Een vleesboom (myoom) moet je altijd laten verwijderen.

FABEL! Lang niet altijd is een medische ingreep of behandeling nodig. Alleen als het myoom te groot wordt of serieuze medische klachten geeft, wordt er door de gynaecoloog besloten om een myoom (poliklinisch) te verwijderen. Dat kan meestal onder lokale verdoving, een roesje of algehele narcose.

Lees ook: Welke soorten verdoving zijn er voor een medische ingreep?

9. Vleesbomen veranderen altijd in kanker

FABEL! Vleesbomen zijn goedaardig en veranderen zelden in kanker. Het risico op een vleesboom die kwaadaardig wordt is zeer laag.

10. Er bestaan ook kwaadaardige vleesbomen.

FEIT! We weten dat kwaadaardige myomen ontstaan als kwaadaardig en dan vanaf het begin heel snel groeien. Het is echter bijna nooit zo dat er meerdere vleesbomen zijn waarvan er dan één kwaadaardig blijkt te zijn. In het geval van een kwaadaardige vleesboom is het bijna altijd zo dat er één (heel) groot myoom is die snel groeit en dan kwaadaardig blijkt te zijn. De kans dat vleesbomen kwaadaardig worden is klein, namelijk 1 op de 10.000.

Goedaardige gezwellen groeien in tegenstelling tot kwaadaardige gezwellen niet door in omringende weefsels en vormt ook geen uitzaaiingen. Als een vleesboom zich in een kwaadaardig gezwel ontaard, merk je dit vaak aan de symptomen. De vleesboom groeit dan extreem snel en er treden diverse klachten op. Denk aan gewichtsverlies, extreme moeheid, onverklaarbare pijn. Bij dit soort symptomen is het van belang zo snel mogelijk contact op te nemen met jouw huisarts en jouw vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics.

Lees ook: Dít zijn de kanker symptomen die vrouwen veelal niet herkennen.

Omdat het slechts in uitzonderlijke gevallen om kanker gaat, zullen vrouwen met vleesbomen die geen klachten ervaren doorgaans niet behandeld worden. Meestal worden vleesbomen bij toeval ontdekt, zoals bijvoorbeeld tijdens een gynaecologisch onderzoek of een Preventief Gynaecologisch Onderzoek (gynaecologische check-up).

Lees ook: Voordelen Gynaecologische Check-up.

11. Een vleesboom kun je herkennen aan veel bloedverlies en menstruatiepijn.

FEIT! Overmatig bloedverlies, hevige menstruaties en menstruatiepijn zijn veel voorkomende klachten waaraan je één of meerdere vleesbomen kunt herkennen. De menstruaties blijven in principe regelmatig. Het vele bloedverlies zou bloedarmoede kunnen geven met als gevolg dat iemand moe of kortademig wordt.

Lees ook: Dít zijn de symptomen waaraan je bloedarmoede herkent.

Andere, meer zeldzame klachten van vleesbomen zijn: een drukkend gevoel in de buik, pijn laag in de rug, klachten met plassen en klachten van pijn en/of bloedverlies tijdens het vrijen.

Heel soms kan het voorkomen dat een vleesboom door te weinig bloedtoevoer verschrompelt, met mogelijk hevige buikpijn als gevolg.

Lees ook: Wat zijn de 7 symptomen van hevig menstrueel bloedverlies?

12. Tegen menstruatiepijn kun je alleen pijnstillers nemen.

FABEL! Er zijn diverse dingen die je kunt doen om de menstruatiepijn als gevolg van een vleesboom te verminderen. Lees daarvoor de volgende artikelen met tips en praktische inzichten:

18 feiten en fabels over vleesbomen (myomen)

13. Er zijn diverse behandelingen mogelijk bij een vleesboom.

FEIT! Voor het behandelen van één of meerdere vleesbomen (myomen) zijn er diverse behandelingen mogelijk:

Medicijnen zonder hormonen: NSAID’s (Niet-Steroïde Anti-Inflammatoire Drugs) en/of Tranexaminezuur (Cyclokapron).
Medicijnen met hormonen: de pil, progesteronpreparaten, GnRH-analogen en/of Ulipristal (Esmya).
Hysteroscopie: met een hysteroscopische operatie kan de gynaecoloog de vleesboom in de baarmoeder of uitpuilend in de baarmoederholte verwijderen. Onze vrouwelijke gynaecoloog brengt via de vagina een kijkbuis in de baarmoeder en voert via de kijkbuis de operatie uit. Bij deze operatie ben je onder narcose of heb je een ruggenprik.
Embolisatie: de bloedvaten van de baarmoeder zorgen dat bloed in de vleesboom komt. Bij embolisatie vermindert de bloedtoevoer naar de vleesboom. Een radioloog verricht de embolisatie. Je krijgt een plaatselijke verdoving of een ruggenprik. De radioloog brengt kleine bolletjes in enkele bloedvaten van de baarmoeder via een slangetje in de ader in de lies. Hierdoor wordt de vleesboom kleiner. De eerste dagen na de embolisatie heb je pijnstillers nodig. Embolisatie is vooral gericht op het verminderen van bloedverlies. Onze vrouwelijke gynaecoloog adviseert deze ingreep alleen als je zeker weet dat je niet meer zwanger wilt worden.
MR-HIFU (MRI geleide High Intensity Focused Ultrasound): deze nieuwe echografiebehandeling wordt uitgevoerd door een interventieradioloog. Tijdens de procedure lig je op jouw buik in een MRI scanner. In de MRI tafel zit een focused ultrasound transducer ingebouwd. Uit deze transducer komen geluidsgolven en door het bundelen van deze geluidsgolven op een bepaalde plaats (het brandpunt) in het myoom stijgt de temperatuur lokaal tot boven de 55°C waardoor weefsel kapot gaat. Op deze manier kan het myoom van buitenaf behandeld worden, zonder in het lichaam te snijden. De behandeling heeft als doel dat het myoom krimpt en de klachten verminderen. De behandeling is helaas niet geschikt voor alle typen vleesbomen. Een belangrijk criterium is dat de vleesboom goed bereikbaar moet zijn voor het ultrasoundgeluid (echografie). Vooraf moet daarom altijd eerst een MRI-scan worden gemaakt.
Enucleatie: Als de vleesboom aan de buitenzijde van de baarmoeder of in de wand zit, kan de gynaecoloog de vleesboom uitpellen. Dit heet een vleesboomenucleatie. Enucleatie kan via een kijkoperatie (laparoscopie) als je kleine vleesbomen of vleesbomen boven op de baarmoeder hebt. Dit is niet altijd mogelijk, en dan gaat het via een buikoperatie.
Operatie waarbij de baarmoeder geheel wordt verwijderd: soms besluit je samen met je gynaecoloog om de baarmoeder te laten verwijderen. Het bloedverlies verdwijnt hiermee. Het effect op buik- of rugklachten is minder goed te voorspellen. De gynaecoloog kan de baarmoeder soms via de vagina verwijderen. Bij vleesbomen gebeurt dit meestal via de buik. Dit kan met een buikoperatie of eventueel met een kijkoperatie (laparoscopie). Let op: afhankelijk van je leeftijd, kun je na het verwijderen van je baarmoeder direct in de overgang (menopauze) komen.

Welke behandeling je samen met de gynaecoloog kiest, hangt af van het doel. De behandeling kan bedoeld zijn om de klachten te verminderen, de groei van de vleesboom tegen te gaan of de vleesboom te verwijderen.

Lees ook: Wat is een hysteroscopie?

14. De anticonceptiepil kan helpen bij een myoom.

FEIT! De anticonceptiepil bevat een combinatie van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron. De anticonceptiepil geeft vaak vermindering van bloedverlies. Bij de vleesboom neemt het bloedverlies met ongeveer een kwart af. Als je rookt of als er bij jou een verhoogde kans op trombose is, kan het minder verstandig zijn de anticonceptiepil te gebruiken. De bijwerkingen zijn zeer wisselend. Dit is vaak afhankelijk van de samenstelling en/of de dosering van de pil.

Lees ook: 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.

15. Progesteronpreparaten kunnen ook helpen ook bij een myoom.

FEIT! Deze progesteronmedicijnen kunnen er soms voor zorgen dat het baarmoederslijmvlies niet opbouwt. De medicijnen kunnen zijn:

Hormoontabletten: deze moet je elke dag innemen. Voorbeelden zijn: Orgametril, Provera of Primolut.
Implanon: dit is een hormoonstaafje dat de gynaecoloog in de bovenarm onder de huid plaatst. Het kan maximaal drie jaar blijven zitten.
Mirena hormoonspiraal: dit is een mogelijkheid als de baarmoederholte een normale vorm heeft. Het kan vijf jaar blijven zitten.
Kyleena hormoonspiraal: dit is een mogelijkheid als de baarmoederholte een normale vorm heeft. Het kan vijf jaar blijven zitten.

Ongeveer een derde van de vrouwen heeft bij deze hormonale medicijnen geen bloedverlies meer en een derde heeft af en toe bloedverlies (doorbraakbloedingen). Bij de andere vrouwen geven deze medicijnen onvoldoende effect. Mogelijke bijwerkingen die je kunt krijgen zijn:

Vocht vasthouden
Hoofdpijn
Stemmingswisselingen.

Lees ook: Wat zijn alle alternatieven voor de anticonceptiepil?

16. Een hormoonbehandeling geeft een verhoogd risico op een vleesboom.

FEIT! Het volgen van hormoonbehandelingen, bijvoorbeeld om overgangsklachten te bestrijden, kan vleesbomen in omvang laten toenemen.

Lees ook: Overgangsklachten: wel of geen hormoontherapie?

17. Vleesbomen voorkomen zwangerschap altijd

FABEL! Veel vrouwen met vleesbomen kunnen zwanger worden en een normale zwangerschap hebben. Afhankelijk van de grootte en locatie kunnen vleesbomen soms wel vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken of complicaties tijdens de zwangerschap geven.

18. Symptomen van vleesbomen variëren

FEIT! De symptomen van vleesbomen kunnen variëren en omvatten meestal zware menstruatiebloedingen, bekkenpijn of -druk, frequente urinaire aandrang, en pijn tijdens het vrijen. Sommige vrouwen hebben echter geen symptomen.

Samenvattend

Een vleesboom kan vervelende klachten geven, doch is meestal niet gevaarlijk. Meestal heb je voldoende tijd om over de verschillende behandelingen na te denken en een besluit te nemen. De ervaren vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics kunnen je hierbij adviseren.

Lees ook: Welke vrouwen hebben risico op vleesbomen?

Meer informatie of een afspraak maken met één van onze vrouwelijke gynaecologen?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een gespecialiseerde vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over andere soorten feiten en fabels?