15 feiten en fabels over endometriose

18 maart 2024

Maart is Endometriose Awareness Maand; de maand van het jaar waarin we extra aandacht vragen voor deze complexe chronische aandoening die bij gemiddeld 1 op de 10 vrouwen voorkomt en die moeilijk is te ontdekken (diagnose stellen duurt gemiddeld 8 jaar). Je hebt waarschijnlijk wel eens gehoord van endometriose, maar zeg eens eerlijk: heb jij enig idee wat echt het is? Endometriose is een chronische aandoening waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederhalsslijmvlies buiten je baarmoeder groeit. Hierdoor kan dit weefsel zich hechten op het buikvlies en op organen. Dit kan veel pijn veroorzaken tijdens menstruatie, seks, plassen of je stoelgang. Soms kan het vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken. Verder kan deze aandoening verantwoordelijk zijn voor andere symptomen, zoals misselijkheid, vermoeidheid en geestelijke gezondheidsproblemen.

Hoewel endometriose naar schatting 1 op de 10 vrouwen in de vruchtbare leeftijd treft, bezoeken de meeste vrouwen met de aandoening meer dan tien keer een huisarts voordat ze worden doorverwezen naar een gynaecoloog voor een diagnose. Dit kan een gemiddelde wachttijd van zeven tot acht jaar betekenen om een juiste diagnose te krijgen. Gezien de chronische bekkenpijn die endometriose veroorzaakt – die soms invaliderend kan zijn – kan deze vertraging de fysieke-, sociale- en mentale gezondheid van patiënten ernstig beïnvloeden.

Over endometriose wordt helaas nog te weinig gesproken. Hierdoor weten weinig vrouwen wat endometriose precies inhoudt en wanneer ze aan de bel moeten trekken. Hoog tijd om daar verandering in te brengen. Daarom zetten we in dit artikel alle relevante feiten en fabels over endometriose voor je op een rijtje.

Lees ook: Floor heeft endometriose: ‘Er is niemand die dit herkent’.

Symptomen van endometriose

De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn extreme menstruatiepijn, buikpijn en rugpijn. Toch zijn er nog andere, verrassende symptomen die bij endometriose horen, kijk maar:

Darmproblemen.
Blaasproblemen.
Extreme buikpijn als je ongesteld bent.
Hevige menstruatiepijn (ook na de menstruatie).
(Chronische) buikpijn.
Vermoeidheid.
Pijn tijdens seks (dyspareunie).
Vruchtbaarheidsproblemen.

Doordat de bovenstaande symptomen ook vaak bij andere aandoeningen voorkomen, zoals bij een prikkelbare darm (PDS) en fibromyalgie, is het lastig om de diagnose endometriose meteen vast te stellen. Daarom geldt het advies om bij de bovenstaande klachten altijd contact op te nemen met de huisarts en/of gynaecoloog.

Lees ook: Aan welke symptomen kun je endometriose herkennen?

Klachten als gevolg van endometriose

Verder zijn er nog andere klachten die samenhangen met endometriose. Wat het diagnosticeren van endometriose ook lastig maakt is dat de ernst van de klachten niet altijd gelijk staat aan de ernst van aandoening. Milde endometriose met weefsel achter baarmoeder kan voor helse pijn zorgen, terwijl weefsel bij de eierstokken een stuk ernstiger is, maar voor minder pijn zorgt.

Klachten die kunnen ontstaan als gevolg van endometriose:

Bekken- en/of buikpijn (zelf wanneer je niet ongesteld bent).
Rugpijn in je onderrug.
Pijn in de bovenbenen (vooral tijdens je menstruatie).
Ovulatiepijn (pijn bij de eisprong).
Pijn tijdens een inwendig onderzoek van de vagina en/of darm.
Laag libido.
Depressieve gevoelens.
Prikkelbaarheid.
Opgezwollen buik.
Slapeloosheid.

Lees ook: Endometriose: inzicht in hoe patiënten pijn beschrijven, kan leiden tot snellere diagnose.

Oorzaken en risicofactoren van endometriose

Er zijn verschillende factoren die het risico op endometriose kunnen vergroten, voorbeelden hiervan zijn:

Het komt vaker voor in de familie.
Je menstruatie begon voordat je 11 jaar was.
Je hebt last van hevige menstruaties.
Je menstruatiecyclus duurt langer dan 7 dagen.
Korte maandelijkse cycli van minder dan 27 dagen.

Lees ook: Menstruatiepijn en nog 5 symptomen die kunnen wijzen op endometriose.

Behandeling van endometriose

Als je er snel bij bent, kan het slikken van de anticonceptiepil of het plaatsen van een hormoonspiraal (Kyleena of Mirena) helpen bij endometriose. Als je de pil doorslikt, word je namelijk niet meer ongesteld en is de kans op klachten kleiner. Ook pijnstillers kunnen helpen. Soms is een operatie bij endometriose nodig en wordt een cyste op een eierstok, een stukje darm of in ernstige gevallen de hele baarmoeder verwijderd. Maar zelfs dan kan de pijn blijven. De garantie dat je helemaal van de pijn afkomt na een operatie is er helaas niet. Omdat mensen met een baarmoeder zo lang met pijn rondlopen, wordt het vaak chronisch. En dat is heel ongezond voor je lichaam.

Lees ook: Ibuprofen veroorzaakt duizenden doden per jaar door hartstilstand.

Feiten en fabels over endometriose

Op diverse websites en in op vrouwen gerichte magazines vind je heel veel informatie over endometriose en daaraan gerelateerde menstruatie en vruchtbaarheid. Maar er staat ook een hoop onzin tussen.

In onderstaande overzicht hebben we de belangrijkste 15 feiten van de fabels over endometriose voor je op een rij gezet.

1 . Menstruatie is altijd zwaar en/of pijnlijk.

FABEL! Hoewel schattingen suggereren dat meer dan de helft van de menstruerende vrouwen pijn ervaart tijdens hun menstruatieperiode, kan deze pijn soms wijzen op endometriose. Echter, menstruaties kunnen zwaar en pijnlijk zijn bij endometriose, maar dat is niet altijd het geval. Je kunt, zoals je bij de symptomen al wel kunt zien, ook last hebben van darmpijn, urinewegpijn, ovulatiepijn en pijn in andere delen van het lichaam.

Verder is het belangrijk om te weten dat extreme menstruatie of abnormale menstruatie niet normaal is. Ga er niet standaard vanuit dat het oké is als je menstruatie erg lang, zwaar en pijnlijk is. Het is daarom altijd verstandig om aan de bel te trekken bij jouw huisarts of gynaecoloog bij SHE Health Clinics als je je zorgen maakt.

Lees ook: Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!

2. Zwangerschap kan endometriose genezen.

FABEL! Een zwangerschap geneest endometriose niet! Sommige vrouwen zien daarentegen wel verbeteringen in symptomen en pijnklachten tijdens de zwangerschapsperiode. Echter, andere vrouwen zien de endometrioseklachten juist verergeren tijdens hun zwangerschap. Daar is geen touw aan vast te knopen. In de meeste gevallen zal endometriose terugkeren na de bevalling en het stoppen met borstvoeding.

Lees ook: De eerste menstruatie na bevalling: wat kun je verwachten?

3. Endometriose is niet te genezen.

FEIT! Artsen benadrukken dat er geen volledige remedie is voor endometriose. Het is een chronische aandoening die niet meer overgaat. Wel kunnen bepaalde behandelingen helpen om ermee te leren leven en de klachten te beperken.

Lees ook: Hoe kun je leren omgaan met een chronische ziekte of chronische pijn?

4. Endometriose kan alleen worden ontdekt door een chirurgisch onderzoek.

FABEL/FEIT! De enige manier om endometriose zeker te diagnosticeren, is tijdens een laparoscopie, wat een kleine chirurgische ingreep is. Veel artsen zijn echter wel in staat endometriose te ‘diagnosticeren’ zonder operatieve ingreep: op basis van de symptomen van een vrouw en op basis daarvan de behandeling te starten.

Lees ook: Hoe herken je de symptomen van endometriose?

5. Door de endometriose kun je moeilijker zwanger worden.

FEIT! Geschat wordt dat 30-40% van de vrouwen met endometriose moeite heeft om zwanger te worden. Dit betekent dus ook dat 60-70% van de vrouwen geen problemen zal hebben. Als vruchtbaarheid een grote wens is, bespreek dan jouw symptomen met je gynaecoloog bij SHE Health Clinics, zodat je vervolgens samen het beste behandelplan kunt opstellen.

Lees ook:

6. Endometriose veroorzaakt altijd pijn.

FABEL! Niet alle vrouwen met endometriose hebben pijnklachten. Uit onderzoek blijkt dat meer dan 60 procent van de vrouwen met endometriose last heeft van chronische bekkenpijn. Zij hebben bovendien 13 keer meer kans op buikpijn dan mensen zonder deze aandoening. Toch is het mogelijk om de diagnose endometriose te krijgen zonder dat je pijn ervaart. Sommige vrouwen met milde vormen van endometriose hebben ondraaglijke pijn, en sommige mensen met een extreme variant hebben juist weinig of zelfs helemaal geen pijn.

Lees ook: 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.

7. Een hysterectomie (verwijdering baarmoeder) kan endometriose genezen?

FEIT/FABEL! Als laatste redmiddel kiezen sommige vrouwen voor een hysterectomie. Bij een hysterectomie wordt de baarmoeder operationeel verwijderd. Dit kan voor een verlichting van diverse symptomen zorgen, maar de endometriose kan na de operatie gewoon weer terugkeren. Endometriose reageert op oestrogeen, dat door de eierstokken wordt aangemaakt. Een hysterectomie verwijdert meestal de baarmoeder ten opzichte van de eierstokken en zou daarom endometriose niet genezen.

Als je kiest voor een hysterectomie is het belangrijk dat alle endometriose tegelijkertijd wordt verwijderd. Dan heeft de ingreep namelijk een grotere kans van slagen.

Na het verwijderen van de baarmoeder is zwanger worden niet meer mogelijk. Deze ingreep adviseert de vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics dan ook alleen als je zeker weet dat je niet meer zwanger wilt of kunt worden.

Lees ook: Hoe gaat seks na een hysterectomie?

8. Na de menopauze stopt endometriose.

FABEL! Helaas is ook dit niet waar. Endometriose eindigt niet noodzakelijkerwijs als je in de menopauze bent. In feite kan de aandoening zich zelfs jaren nadat je menstruatie is gestopt nog ontwikkelen.

Lees ook: De 30 meest gestelde vragen over endometriose beantwoord.

9. Endometriose is mogelijk een genetische aandoening.

FEIT! Veel vrouwen die last hebben van endometriose vragen zich af of de aandoening genetisch bepaald is. Uit onderzoek blijkt dat er in ongeveer de helft van de gevallen wel degelijk een verband is met genetica. Het is duidelijk dat genetica een belangrijke rol spelen bij endometriose, maar er wordt niet standaard een genetische test uitgevoerd bij de gynaecoloog. Dat komt doordat er nog geen adequate DNA-markers zijn om endometriose te diagnosticeren. Er wordt nu verder onderzoek naar gedaan.

Lees ook: Feit of fabel: is endometriose een genetische aandoening?

10. Endometriose is een seksueel overdraagbare aandoening (soa) en is infectieus.

FABEL! Endometriose kan niet van de ene mens op de andere worden overgedragen. De oorzaak van endometriose is nog niet bekend, maar het is geen infectieziekte of seksueel overdraagbare aandoening (soa).

11. Masturberen kan helpen de pijn te verlichten.

FEIT! Vooral tijdens menstruatiepijn en buikpijn die door de endometriose heviger kan zijn, kan masturbatie helpen om de pijnklachten te verminderen.

Lees ook: Menstruatiepijn? ‘Mensturberen’ is volgens onderzoek dé oplossing!

12. Endometriose staat gelijk aan onvruchtbaarheid.

FABEL! Het is inderdaad lastiger om zwanger te worden als je deze aandoening hebt, maar het is niet onmogelijk. Het woord onvruchtbaar hoeft dus niet gelijk gelinkt te worden aan endometriose. De enige manier om erachter te komen of je wel of niet vruchtbaar bent, is door het te proberen. Zorg er wel voor dat je overlegt met je gynaecoloog, aangezien veel van de medicijnen die worden gebruikt om endometriose te behandelen, zwangerschap voorkomen. Mocht je een kinderwens hebben, dan moet je hiermee stoppen.

Lees ook: Welke onderzoeken zijn er mogelijk als het niet lukt om zwanger te worden?

13. Regelmatig yoga help bij endometriose.

FEIT/FABEL! Bij yoga werk je aan je fysieke en mentale gezondheid en al meerdere studies hebben aangetoond dat deze combinatie werkt. Het wordt ingezet bij angst en depressie, vermoeidheid na kanker, maar blijkt ook bij nek- en rugpijn bewezen effectief. Daarom gaat de app ook getest worden door vrouwen die endometriose hebben en yogatherapie gaan volgen.

Lees ook: ‘Yoga kan helpen tegen endometriose’.

14. Endometriose is een soort van kanker.

FABEL! Endometriosecysten worden soms ‘goedaardige tumoren’ genoemd, omdat ze zich ‘op dezelfde manier gedragen’ als kanker, maar endometriose is niet dezelfde ziekte en is dus geen kankersoort. In zeer zeldzame gevallen hebben endometriotische implantaten tot kanker geleid, maar dit is zeer zeldzaam. Sommige onderzoeken suggereren dat sommige vrouwen met endometriose een iets hoger risico lopen om bepaalde gynaecologische kankersoorten te ontwikkelen, maar dit is nog steeds controversieel en nog niet op grote schaal bewezen.

15. Endometriose door abortus.

FABEL! De mythe dat abortus endometriose veroorzaakt, is waarschijnlijk opgedoken door een politiek debat over abortus. Het onderwerp is veel in opspraak de laatste tijd. Zo wordt in Amerika het recht op abortus steeds verder ingeperkt en ook in Nederland vinden veranderingen plaats. Laten we voor eens en voor altijd duidelijk zijn: je krijgt absoluut geen endometriose door abortus! Deze twee hebben niets met elkaar te maken.

Lees ook: Wat te doen bij heftige menstruatiepijn (Dysmenorroe)?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog of psycholoog bij SHE Health Clinics? Neem dan rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over andere soorten feiten en fabels?