Gewichtstoename is een veelvoorkomende zorg voor vrouwen en kan door verschillende factoren worden veroorzaakt, waaronder medicijnen. Sommige medicijnen hebben bijwerkingen die van invloed kunnen zijn op uw gewicht. Het is belangrijk om te begrijpen welke medicijnen dit kunnen veroorzaken en waarom, zodat je samen met jouw arts en/of apotheker de juiste beslissingen kunt nemen.
In dit artikel beschrijven we een aantal medicijnsoorten waarvan bewezen is dat ze bij vrouwen gewichtstoename kunnen veroorzaken. Vaak heeft dit te maken met metabolisme
Medicijngroepen die gewichtstoename kunnen veroorzaken
1. Antidepressiva
- Veelgebruikte antidepressiva, zoals: tricyclische antidepressiva (bijv. amitriptyline) en selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) zoals paroxetine.
- Oorzaak: Deze medicijnen kunnen de stofwisseling vertragen, eetlust verhogen of leiden tot minder energieverbruik.
Lees ook: Antidepressiva: wat zijn de risico’s, bijwerkingen en alternatieven?
2. Antipsychotica
- Zowel klassieke als nieuwere antipsychotica kunnen gewichtstoename veroorzaken. Voorbeelden zijn antipsychotica medicijnen zoals olanzapine, clozapine en risperidon.
- Oorzaak: Deze geneesmiddelen beïnvloeden het hormoon insuline, wat kan leiden tot veranderingen in eetlust en vetopslag.
Lees ook: Welke medicijnen hebben het grootste risico op bijwerkingen of vergiftiging?
3. Anticonceptiva
- Sommige hormonale anticonceptiemethoden en anticonceptiemiddelen, zoals de combinatiepil, prikpil of het spiraaltje met hormonen (Kyleena of Mirena), kunnen gewichtstoename veroorzaken. Vooral de prikpil kan bij sommige vrouwen een aanzienlijke gewichtstoename veroorzaken.
- Oorzaak: Dit kan te maken hebben met vochtretentie of een verhoogde eetlust door de hormonen oestrogeen en progestageen.
Lees ook:
- Wat zijn de 6 hormonen die gewichtstoename veroorzaken?
- Mirena of Kyleena hormoonspiraal: Wat zijn de verschillen?
- 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
4. Corticosteroïden
- Bijvoorbeeld prednison en hydrocortison, gebruikt bij ontstekingsziekten.
- Oorzaak: Ze kunnen leiden tot verhoogde vetopslag, vochtretentie en meer eetlust.
5. Diabetes medicijnen
- Insuline, orale antidiabetica en sommige diabetesmedicijnen, zoals sulfonylureumderivaten (bijv. glibenclamide) kunnen gewichtstoename veroorzaken.
- Oorzaak: Deze medicijnen bevorderen de opname van glucose, wat kan leiden tot gewichtstoename.
Lees ook: Intermittent vasten kan bloedsuiker beter onder controle houden dan diabetesmedicijnen.
6. Anti-epileptica
- Valproïnezuur kan de eetlust stimuleren en daardoor gewichtstoename veroorzaken.
- Oorzaak: Carbamazepine kan zorgen voor gewichtstoename door toename van vetweefsel en vasthouden van vocht.
7. Bètablokkers
- Gebruikt voor hart- en vaatziekten, zoals metoprolol en propranolol. Deze kunnen leiden tot vermoeidheid, wat mogelijk verantwoordelijk is voor een deel van de gewichtstoename.
- Oorzaak: Ze kunnen uw metabolisme vertragen en u minder energie geven voor fysieke activiteit.
8. Antihistaminica
Antihistaminica kunnen op verschillende manieren gewichtstoename veroorzaken en de eetlust stimuleren:
- Stimulatie van de eetlust: Antihistaminica kunnen de eetlust stimuleren, wat kan leiden tot een verhoogde voedselinname.
- Blokkade van de histaminereceptor: Sommige antihistaminica blokkeren de histaminereceptor, wat de eetlust kan doen toenemen.
- Effect op andere neurotransmitters: Antihistaminica kunnen invloed hebben op andere neurotransmitters zoals serotonine, dopamine en noradrenaline, die een rol spelen bij de regulatie van eetlust en metabolisme.
- Vermoeidheid: Sommige antihistaminica kunnen vermoeidheid veroorzaken, wat kan leiden tot verminderde fysieke activiteit en daardoor gewichtstoename.
Hoe kun je gewichtstoename voorkomen?
De mate van gewichtstoename kan verschillen per persoon en per medicijn, doch er zijn diverse dingen die je kunt doen om gewichtstoename te voorkomen of beperken, waaronder:
- Blijf actief: Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om gewichtstoename te voorkomen of te beperken.
- Gezonde voeding: Let op uw calorie-inname en kies voor voedzame maaltijden.
- Overleg met jouw arts: Als je merkt dat je aankomt door jouw medicatie, bespreek dit dan met jouw behandelend arts. Soms kan een alternatieve medicatie worden voorgeschreven.
Wanneer moet je zeker contact opnemen met jouw arts?
Neem altijd contact op met jouw arts als:
- Je plotseling veel aankomt zonder duidelijke oorzaak.
- Jouw gewichtstoename invloed heeft op jouw zelfvertrouwen, libido of gezondheid.
- Je je zorgen maakt over andere bijwerkingen van jouw medicatie.
Lees ook: Welke medicijnen kunnen jouw libido verlagen?
Meer lezen?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- Vrouwen en het microbioom: Wat je moet weten.
- IVF: Bijwerkingen en lange termijn risico’s bij vrouwen.
- Welke ziektes en klachten ontstaan bij vrouwen door overgewicht of obesitas?
- Antibiotica: wat zijn de risico’s en mogelijke bijwerkingen?
- Metamucil: bijwerkingen en gezondheidsrisico’s.
- Vrouwen hebben 50-75% meer kans op bijwerkingen van medicijnen. Een muizenonderzoek helpt eindelijk verklaren waarom.
- Vrouwen en medicijnen: de meest voorgeschreven en wat je moet weten!
- Wanneer heb je overgewicht of obesitas?
- Meeste medicijnen niet op vrouwen getest.
- Steeds meer Nederlanders met overgewicht en obesitas.
- Welke invloed hebben hormonen op je gewicht?
- Vroeg avondeten is goed voor je gewicht bewijst nieuw onderzoek.
- Darmmicrobioom: hoe houdt je die gezond?
- Veel vrouwen zijn onbekend met bijwerkingen hormoonspiraal.
- Wat zijn de risico’s van overgewicht?
- Gezonde tips voor blijvend gewichtsverlies.
- Welke medicijnen vergroten het risico op nierschade?
- De beste prebiotica en probiotica: Wat zijn ze en waarom zijn ze belangrijk?
- Overgewicht verhoogt risico op 13 soorten kanker!
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Jouw Foodplan, Domus Medica, Bijwerkingencentrum Lareb, ReumaZorg Nederland, Gastroenterology Clinics of North America, Wiley Online, International Journal of Mental Health Nursing, Early Intervention in Psychiatry