Alles wat je wil weten over een orgaanverzakking

31 juli 2024

Een orgaanverzakking (prolaps) klinkt bijna onmogelijk, maar toch is het iets waar relatief veel vrouwen mee kampen. Gelukkig gebeurt het niet zomaar en het is wel verstandig om er iets over te weten, zodat je het eerder herkent. Wat is een orgaanverzakking, een bekkenbodem verzakking, wat zijn de symptomen en belangrijker nog: wat kun je ertegen doen?

In dit artikel geven we antwoord op deze vragen en verstrekken we inzichten om een verzakking (tijdig) te herkennen, zodat er kan worden gekeken naar mogelijkheden voor preventie van uitbreiding van de klachten en/of een effectieve behandeling.

Wat is een orgaanverzakking?

Er wordt van een verzakking gesproken als je blaas, (endel)darm of baarmoeder zich bevindt buiten de positie waarin deze organen zich normaal gesproken bevinden. Dit wordt ook wel aangeduid als een prolaps. Meestal betreft het dus een verzakking:

Blaasverzakking
Baarmoederverzakking
Darmverzakking.

Deze organen zijn in dit geval wat opzij of naar onderen gezakt; veelal als gevolg van een bekkenbodemverzakking, overbelasting van de bekkenbodem of het slapper worden van de bekkenbodemspieren. Veel bekkenbodemklachten worden echter juist veroorzaakt door de verzakking.

Deze kwaal vindt vaak plaats bij zwangere vrouwen en vrouwen die op natuurlijke wijze zijn bevallen. Een orgaanverzakking kan echter ook zonder of na een zwangerschap optreden. Andere risicofactoren zijn onder andere:

Overgewicht
De overgang (menopauze)
Chronische (darm)verstopping.

Een direct gevolg van een verzakking is vaak incontinentie (urine en/of ontlasting incontinentie).

Meer dan 40 procent van de vrouwen boven de 40 jaar heeft een verzakking. Een groot deel van deze vrouwen ondervindt gelukkig weinig tot geen hinder van de verzakking. Een aanzienlijk deel van deze vrouwen heeft echter wel serieuze klachten. Dit kunnen klachten zijn bij het plassen, de ontlasting, sporten, bewegen, tijdens het vrijen, rugpijn, een drukkend gevoel in de vagina of een “bal” gevoel.

Een verzakking is in het algemeen geen levensbedreigende aandoening, maar diverse verzakkingsklachten kunnen de kwaliteit van leven sterk negatief beïnvloeden. Behandeling van de klachten zorgt dan ook bijna altijd voor een positieve omslag van de levenskwaliteit.

Lees ook: Urineverlies (incontinentie) komt ook bij jonge vrouwen voor.

Voorwandverzakking

Bij een voorwandverzakking (cystocèle) is de voorzijde van de vaginawand naar beneden gezakt in het kleine bekken. De blaas die achter de vaginavoorwand aanwezig is, zakt bij de voorwandverzakking mee naar beneden. Deze verzakking kan klachten geven. De zwelling is voelbaar in de vagina of als een bal die buiten de vagina uitpuilt. Dit kan vervelend zijn met lopen, fietsen en vrijen. Daarnaast kan het plassen moeizamer gaan met een zwakke straal of kan een gevoel van aandrang om te plassen optreden. Verder kunnen terugkerende blaasontstekingen ontstaan of urineverlies.

Oorzaken orgaanverzakking

De oorzaak van een dergelijke verzakking is meestal een te zwaar belast lichaam, door bijvoorbeeld dus een zwangerschap, na een bevalling of onjuist uitgevoerde krachttraining. Maar ook zware dozen tillen tijdens een verhuizing bijvoorbeeld kan een oorzaak zijn. Dit gebeurt echter voornamelijk wanneer de banden, spieren en bindweefsel in kracht zijn afgenomen, bijvoorbeeld in je bekken. Hier kunnen meerdere oorzaken voor zijn. De meest voorkomende zijn hormoonstoornissen, maar ook genetische aanleg kan zorgen dat je sneller last van een orgaanverzakking krijgt.

Lees ook: Prolaps: de bekkenbodem begeeft het…

Symptomen orgaanverzakking

De symptomen van een orgaanverzakking zijn niet prettig en ook niet écht charmant. Toch is het goed om de klachten niet te negeren, want dat kan nare gevolgen hebben. Onder andere een drukkend gevoel in de bekkenbodem, rugpijn, buikpijn, incontinentie, een pijnlijk gevoel in de vagina tijdens de seks of zelfs bij het inbrengen en dragen van een tampon en problemen of pijn met plassen kunnen wijzen op een prolaps. Er zijn verschillende vormen van verzakkingen met eigen klachten.

Symptomen blaasverzakking

De voorwand van de schede, waar de blaas op rust, zakt naar buiten. Dit voelt alsof er een balletje uit de schede zakt.

Mogelijke klachten blaasverzakking:

Zwaar gevoel in het bekken
Plasproblemen
Moeite de blaas te legen
Blaasontstekingen
Ongewenst urineverlies.

Symptomen baarmoederverzakking

De baarmoeder zakt uit zijn normale positie. Dit voelt als een bobbel in de schede of een balletje uit de schede.

Mogelijke klachten baarmoederverzakking:

Gevoel van zwaarte of druk in het bekken
Terugkerende blaasontstekingen
Urineverlies
Moeite de blaas te legen.

Lees ook: Wat kun je doen aan een baarmoederverzakking?

Symptomen darmverzakking

Als de achterwand van de schede te slap is kan de endeldarm naar buiten komen, of de dunne darm zakt tussen de schede en de dikke darm. Ook hier kan een bobbel in of balletje uit de schede gevoeld worden.

Mogelijke klachten darmverzakking

Moeizame stoelgang
Niet goed leegkomen bij ontlasten.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van vaginale verzakking?

Behandeling orgaanverzakking

Vrees je voor een orgaanverzakking? Dan kan een gynaecoloog of bekkenbodemfysiotherapeut je helpen. In de meeste gevallen is een combinatie van rust en gerichte training of oefeningen de beste behandeling om de klachten te verminderen. Al helemaal als een verzakking is opgetreden tijdens of na een zwangerschap is dit het geval, en is de kans groot dat de klachten na rust afnemen. Reden voor paniek is er in de meest gevallen dus niet, maar het doen van oefeningen en het spreken van een expert is zeker van belang.

Als oefeningen niet helpen om je bekkenbodemspieren te verstrakken en de verzakking daarmee te verhelpen, dan zijn er – na een gynaecologisch onderzoek en/of urologisch onderzoek – diverse andere mogelijke behandelingen, zoals:

Plaatsen van een pessarium
Laserbehandeling (pijnloos)
Poliklinische operatie.

Chirurgische operatie vaginale verzakking

Ongeveer 1 op de 10 vrouwen heeft na het baren van haar kinderen een operatie nodig in verband met een vaginale verzakking (ook wel blaasverzakking, voorwandverzakking of cystocele genoemd). Als deze voorwandverzakking operatief verholpen worden heet deze operatie een voorwandplastiek.

Vaak wordt voor een operatie via de schede gekozen, maar in bepaalde gevallen voldoet een buikoperatie beter, omdat het eigen bindweefsel te zwak is om op de lange termijn voldoende steun te geven.

Een verzakking ontstaat als gevolg van een beschadiging aan of verzwakking van het ondersteunende/ophang weefsel van de baarmoeder en/of vagina. Bij een verzakkingsoperatie wordt dit ondersteunde weefsel weer verstevigd. Het doel van de operatie is om de klachten blijvend te verhelpen.

Onderzoek en diagnostiek bij een verzakking

Jouw vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics zal je onderzoeken om vast te stellen of je een verzakking hebt, wat voor verzakking het is, hoe ernstig de verzakking is en wat de beste behandeling voor je is.

De stappen in het gynaecologische onderzoek bij SHE Health Clinics zijn:

Vooraf invullen van een intake vragenlijst.
Persoonlijk gesprek met jouw vrouwelijke arts over jouw klachten (anamnese).
Gynaecologisch onderzoek, waarbij de vrouwelijke arts met behulp van een spreider (speculum) in de baarmoedermond kijkt.
Inwendig (vaginaal) onderzoek.
Echoscopisch onderzoek (gynaecologische echografie) naar de baarmoeder en eierstokken.
Opstellen behandelplan.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van vaginale verzakking?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog of uroloog bij SHE Health Clinics? Neem dan rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over blaasklachten, verzakking, incontinentie en vaginale gezondheid?