Prolaps: de bekkenbodem begeeft het…

20 december 2022

Prolaps (prolapsus) oftewel verzakking, is helaas nog altijd miskend en vormt een groot taboe. Al komt die afwijking frequent voor bij vrouwen, vooral na hun 45e levensjaar. Prolaps kan klachten geven bij het plassen, vrijen en/of de stoelgang. Het is dus belangrijk om meer te weten over orgaanverzakking, de veelal gerelateerde problemen en welke oorzaken en oplossingen er voor vrouwen zijn.

Wat is een prolaps?

Alles begint bij het perineum (bekkenbodem), een soort ‘hangmat’ die bestaat uit spieren en ligamenten, en die alle organen van het kleine bekken ondersteunt: geslachtsorganen, blaas en rectum (endeldarm). Deze zone is kwetsbaarder dan op het eerst gezicht lijkt, en het gewicht dat ze moet dragen, is aanzienlijk. Bij veel vrouwen – volgens studies tussen 11% en 40% van alle vrouwen boven de 45 jaar – begint dat geheel met de leeftijd uiteindelijk tekenen van zwakte te vertonen. In dat geval wordt een zogenaamde prolaps vastgesteld, met andere woorden: een verzakking van bepaalde organen, zoals de blaas, de baarmoeder en het rectum, die vaak gaandeweg verzwakken.

Lees ook: Alles wat je moet weten over een orgaanverzakking.

Organen in het kleine bekken

Vagina
Baarmoederhals
Baarmoeder
Eierstokken
Eileiders
Blaas
Dikke darm
Schaambeen
Perineum

Symptomen prolaps

In de verst gevorderde stadia is een prolaps (verzakking) zichtbaar en voelbaar: de vaginawand komt zo sterk onder druk te staan dat hij uitpuilt. De vrouw stelt in dat geval vast dat er een vlezige massa uit de vagina komt. Meestal zijn de symptomen echter discreter en is er gewoon sprake van een zwaartegevoel in de vagina of in het bekken. Ook constipatie of last en/of pijn tijdens het vrijen, komt relatief vaak voor. Een prolaps kan ook gepaard gaan met urine-incontinentie, meer bepaald inspanningsincontinentie, een teken dat de bekkenbodemspieren hun rol niet meer naar behoren vervullen. Soms heeft de vrouw moeite om haar blaas te ledigen, haar urine op te houden, enz.

Symptomen verzakte darm

Bij een verzakking van je endeldarm:

Kan een uitstulping aan de achterkant van je vagina ontstaan;
Komt je ontlasting vaak niet of heel moeilijk, ook al voel je aandrang;
Komt je ontlasting soms ineens tijdens het plassen;
Kun je nadat je naar de wc bent geweest het gevoel hebben dat er nog iets achterblijft in de darm;
Kan het laatste stuk van de dikke darm naar buiten komen (dit gebeurt heel zelden).

Symptomen verzakte blaas

Bij een verzakking van je blaas:

Kan een uitstulping aan de voorkant van je vagina ontstaan;
Kan het moeilijk zijn om je plas op te houden;
Is het soms juist moeilijk om je blaas goed leeg te plassen.

Symptomen verzakte baarmoeder

Bij een verzakking van je baarmoeder:

Zie of voel je de baarmoedermond waarschijnlijk bij de ingang van je vagina;
Kun je een zwaar gevoel in je vagina hebben – alsof er iets naar buiten komt, alsof je een bal tussen je benen hebt of ergens op zit (wat heel vervelend kan zijn bij bijvoorbeeld fietsen);
Kun je een zeurderig gevoel of pijn in je onderbuik, benen of liezen hebben. De pijn kan uitstralen naar je rug en gaat soms gepaard met enorme vermoeidheid.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van vaginale verzakking?

Oorzaken prolaps

Bij een verzakking zijn de bekkenbodem spieren en/of het steunweefsels verslapt of beschadigd. Er zijn meerder oorzaken aan te wijzen voor deze verslapping en beschadiging. Vaak is er sprake van een combinatie van oorzaken zoals:

Bevalling(en)
Veroudering
Overgang / menopauze
Overgewicht
Gewoonte om te hevig te persen bij de stoelgang
Te weinig lichaamsbeweging.

Veel vrouwen met een prolaps merken het probleem niet en worden dus niet behandeld. Een deel van hen heeft niet de minste last, of te weinig om medische hulp te zoeken. Zo kan het gebeuren dat de arts een prolaps pas ontdekt tijdens een onderzoek.

Een prolaps is echter ook nog altijd vrij taboe en wordt al te vaak gebanaliseerd, ook door een deel van de medici. Een orgaanverzakking wordt dan ten onrechte beschouwd als een normaal gevolg van het verouderingsproces of van een bevalling. Dat is jammer, want er bestaan wel degelijk oplossingen. Vraag bij twijfel of hinder altijd advies aan jouw gynaecoloog.

Gerelateerde klachten

Bij een prolaps veroorzaakt de verzakking vaak gerelateerde problemen, zoals:

Incontinentie (urine-incontinentie of stressincontinentie)
Blaasklachten (blaasontsteking, blaaspijnsyndroom, overactieve blaas).
Ontlastingsklachten (ontlasting moeilijk op te houden)
Ontsteking van het kleine bekken (PID).

Behandelingen

Er bestaan doeltreffende behandelingen voor een prolaps, waaronder:

Bewegingstherapie: in een niet vergevorderd stadium kan bekkenfysiotherapie volstaan om het perineum te versterken, tot het opnieuw goed functioneert. Geef de voorkeur aan een gespecialiseerde bekkenfysiotherapeut(e), en eventueel iemand die de biofeedback-methode kan gebruiken, om je een beter idee te geven van de reacties van jouw lichaam.
Een laserbehandeling, waardoor de bekkenbodemspieren weer worden aangespannen.
Chirurgie: is de prolaps verder gevorderd, dan kan chirurgie een goede oplossing bieden, doordat de organen weer op hun plaats gebracht worden. Jouw vrouwelijke arts bij SHE Health Clinics kan er eventueel voor kiezen om een synthetisch weefsel te gebruiken dat extra steun biedt aan de organen, of zij kan de natuurlijke weefsels gebruiken. Wanneer wordt gekozen voor chirurgische behandeling, dan zijn een vaginale hysterectomie of een uterussparende operatie veelal de meest gebruikte behandelingen.
Behandeling met hormonen.
Plaatsing van een pessarium tegen verzakking.
Een combinatie van behandelingen.

Bij SHE Health Clinics kun je terecht voor al deze behandelingen en medische ingrepen!

Meer informatie of afspraak maken?

Wil jij je medisch laten onderzoeken vanwege incontinentieklachten of wil je een gynaecologisch of urologisch onderzoek laten uitvoeren om een andere reden? Maak dan een afspraak met een vrouwelijke gynaecoloog of uroloog bij onze SHE Health Clinics vrouwenkliniek. Hiervoor kun je rechtstreeks contact met ons opnemen via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over bekkenbodemklachten, verzakking en incontinentie?