Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?

3 maart 2023

Depressie of depressieve gevoelens die veroorzaakt worden door hormonale schommelingen rondom de menstruatie, vallen meestal onder PMS (Pre Menstrueel Syndroom) of onder PMDD (Pre Menstrual Dysphoric Disorder). Daarom leggen we de symptomen, verschillen en behandelingsmogelijkheden graag aan je uit.

Depressiviteit rondom de menstruatie

Maar liefst 75% van alle vrouwen heeft te maken met klachten rondom de menstruatie. Van die 75% blijkt 25% te maken te hebben met PMS. Heel vervelend, want die klachten duren meestal meerdere dagen. Daarvan heeft weer zo’n 5% van de vrouwen last van PMDD (PreMenstrual Dysphoric Disorder). Dit is een zeer ernstige vorm van PMS, waarbij angsten, depressie, stemmingswisselingen en spanning in hevige mate aanwezig zijn. Het komt vooral bij vrouwen tussen de 35 en 50 jaar. Echter, ook jongere vrouwen (vanaf 12 jaar) met PMS of PMDD klachten melden zich met regelmaat bij SHE Health Clinics.

Zoals je je kunt voorstellen hebben PMS en PMDD een enorme impact op de kwaliteit van het leven. PMS en PMDD zijn helaas chronische ziektes, doch goed meestal goed behandelbaar met onze multidisciplinaire behandelingen.

Lees ook: Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.

Symptomen premenstrueel syndroom

Bij het premenstrueel syndroom (PMS) krijg je elke keer klachten voordat je ongesteld wordt. De PMS-klachten doen zich meestal voor tussen de 18e en 28e dag van de menstruatiecyclus. Het is veelvoorkomend, want 2/3 van alle vrouwen heeft in haar leven ooit PMS-klachten. Geestelijke- en lichamelijke klachten die bij PMS meestal voorkomen zijn:

Emotionele- en gedragsmatige klachten:

Weinig energie (lusteloos)
Gespannenheid (nervositeit / stress)
Agressie en/of boosheid (woedeaanvallen)
Depressief gedrag (somberheid)
Prikkelbaarheid (kort lontje)
Stemmingswisselingen
Huilbuien (labiliteit)
Somberheid
Veranderde eetlust
Angst- of piekeren (aanvallen)
Paniek(aanvallen)
Concentratieproblemen
Slecht slapen
Gevoel controle kwijt te zijn
Drang naar zoetigheid
Eetbuien.

Lichamelijke klachten:

Pijnlijke en/of gespannen borsten/tepels
Duizeligheid
Gewrichtspijn / spierpijn
Acne
Hoofdpijn en/of migraine
Onscherp zien
Hartkloppingen
Rugpijn
Misselijkheid
Opgeblazen gevoel
Vocht vasthouden
Gewichtstoename
Vermoeidheid
Lage bloedsuikerspiegel.

Zodra je ongesteld wordt, verdwijnen de klachten veelal weer. Sommige vrouwen houden nog klachten tijdens de eerste dagen van de menstruatie. Na een periode van minimaal een week zonder klachten komen de klachten vaak weer terug. Door de steeds terugkerende klachten verstoort PMS het normale leefpatroon van vrouwen.

Lees ook: Wat is het PreMenstrueel Syndroom (PMS)?

Symptomen PMDD

Een deel van de vrouwen met PMS heeft dermate zware klachten dat we spreken van een stoornis: PreMenstrual Dysphoric Disorder, ofwel PMDD. Deze aandoening wordt in Nederland ook wel genoemd: Premenstruele Dysfore Stoornis (PDS) of Pre-Menstruele Dysfore Stoornis en is een aandoening die bij sommige vrouwen optreedt in de dagen voorafgaand aan de menstruatie. PMDD wordt vaak verward met PMS (Pre-Menstrueel Syndroom), maar PMDD is een veel ernstigere aandoening dan PMS. Vrouwen met PMDD kunnen last hebben van ernstige stemmingswisselingen, gevoelens van hopeloosheid, angst, spanning en prikkelbaarheid.

Het belangrijkste verschil met PMS is dat de PMDD-klachten vooral emotioneel van aard zijn en zo heftig zijn dat ze een enorm negatieve invloed op het dagelijks functioneren hebben. PMDD-patiënten geven vaak aan het gevoel te hebben hun zelfcontrole kwijt te zijn. Dit kan resulteren in een zware depressie en suïcidaal gedrag. Tijdig professionele hulp zoeken is hierbij dus van groot belang!

De symptomen van PMDD kunnen sterk variëren van persoon tot persoon. Sommige vrouwen hebben slechts een paar milde symptomen, terwijl andere vrouwen ernstige en invaliderende symptomen ervaren. De meest voorkomende symptomen van PMDD zijn:

Ernstige stemmingswisselingen, zoals depressie, gevoelens van hopeloosheid, angst en prikkelbaarheid.
Lichamelijke symptomen zoals opgezette buik, pijnlijke borsten en gewichtstoename.
Veranderingen in eetlust en slaappatronen.
Problemen met concentratie en geheugen.
Vermoeidheid en een gebrek aan energie.

Lees ook: Symptomen en behandeling van PMDD.

Oorzaak depressiviteit door menstruatie

De precieze oorzaak of oorzaken van depressie bij PMS en PMDD is nog onduidelijk. Men vermoedt dat de oorzaak te maken heeft met het functioneren van bepaalde neurotransmitters. Dit zijn stofjes die signalen doorgeven aan de hersenen, waaronder aan delen waar emoties zich bevinden. Inmiddels is wel duidelijk dat PMS en PMDD een heel scala aan klachten betreft en dat depressiviteit hier een onderdeel van is. Ook weten we dat de klachten elke maand terugkeren. Naar alle waarschijnlijkheid spelen de hormonale cyclus en veranderingen in de hormoonspiegels hier een grote rol bij.

Het lijkt erop dat vrouwen met PMDD een abnormale reactie hebben op de hormonen oestrogeen en progesteron. Ook kunnen psychologische en sociale factoren bijdragen aan het ontstaan van PMDD.

Lees ook: Wat zijn de verschillen tussen PMS en PMDD?

Diagnose van PMDD

De diagnose van PMDD kan lastig zijn om te stellen, omdat de symptomen van PMDD sterk kunnen lijken op die van andere aandoeningen, zoals depressie of angststoornissen. Om de diagnose te stellen, zal de gynaecoloog waarschijnlijk vragen stellen over de symptomen en de menstruatiecyclus. Het kan ook nodig zijn om een dagboek bij te houden van symptomen om te helpen bij het stellen van de diagnose. In sommige gevallen kan de arts ook een bloedtest uitvoeren om hormoonspiegels te meten.

Lees ook: PMDD: Dít zijn de meest gestelde vragen.

Wat kun je zelf doen?

Als je er goed mee leert omgaan, kunnen de klachten minder worden.
Gezond eten, genoeg bewegen en goed slapen helpen meestal om je beter te voelen.
Zorg dat je weinig stress hebt in de dagen dat je last hebt van PMS of PMDD.
Zoek zo snel mogelijk professionele hulp en begeleiding.

Lees ook: 16 zelfzorg tips voor PMDD.

Wat voor een hulp heb je nodig bij depressiviteit door menstruatie?

Als je last hebt van depressiviteit door je maandelijkse menstruatie zoals bij PMS en PMDD, is professionele hulp echt noodzakelijk. Allereerst moet door een gespecialiseerde gynaecoloog in kaart gebracht worden wat er precies gebeurt, lichamelijk en mentaal, om een goede diagnose te kunnen stellen. Welke patronen zijn hierin zichtbaar? Welke klachten rond de menstruatie zijn de oorzaak en welke het gevolg? Vervolgens zal aan de hand hiervan samen met jou gekeken moeten worden naar oplossingen en behandelmethodes die passen bij jouw leven en klachtenpatroon. Bij SHE Health Clinics hanteren we hiervoor een multidisciplinaire- en complementaire aanpak. Denk hierbij aan: hormonen, psychotherapie, supplementen, leefstijl, leefwijze (het is een chronische ziekte) en medicatie vanuit de reguliere- en/of complementaire geneeskunde.

Lees ook: Hoe kun je PMDD herkennen en laten behandelen?

Klachten over jouw menstruatiecyclus?

Heb je last van menstruatieklachten, heb je een vermoeden op PMDD of heb je het idee dat jouw menstruatie niet in orde is? Luister dan naar je lichaam en neem contact op met je huisarts en/of gynaecoloog. Voor een gynaecologisch onderzoek kun je een afspraak maken met één van de vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics.

Lees ook: Wat zijn veel voorkomende menstruatieklachten?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een ervaren vrouwelijke gynaecoloog die is gespecialiseerd in PMS en PMDD? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over PMS, PMDD, depressie en menstruatieklachten?