Deze symptomen kunnen wijzen op een vitamine B12-tekort

8 september 2024

Vitamine B12 is cruciaal voor de aanmaak van rode bloedcellen, een goede werking van je zenuwstelsel en hersenen én het vervoeren van verse zuurstof naar de organen. Niet zo gek dus dat een vitamine B12-tekort voor vervelende symptomen kan zorgen.

Zo’n drie tot vijf procent van de bevolking loopt rond met een vitamine B12-tekort, vaak zonder dat zij dat zelf weten. Ook artsen linken de symptomen niet altijd direct aan een vitaminedeficiëntie; dus is het handig als je ze zelf herkent.

Vitamine B12

Vitamine B12 is een belangrijke vitamine, die een grote rol speelt bij verschillende essentiële systemen in het lichaam. Voornamelijk voor de rode bloedcellen is vitamine B12 nodig. Zonder deze vitamine worden de rode bloedcellen niet op de juiste manier aangemaakt, waardoor zuurstof niet goed vervoerd wordt vanuit je longen naar de rest van het lichaam. Ook is B12 belangrijk voor een goede opbouw én werking van het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel zorgt er bijvoorbeeld voor dat je spieren worden aangestuurd en dat je pijn en temperatuur kunt voelen. Vitamine B12 krijg je alleen binnen via dierlijke producten, zoals: melkproducten, vlees, vis en eieren. Veganisten die helemaal geen dierlijke producten eten, slikken daarom vaak vitamine B12-supplementen of eten en drinken producten waar de vitamine aan toegevoegd is.

Lees ook: Welke vitamines moet je slikken en welke moet je uit voeding halen?

B12-tekort

Een tekort aan vitamine B12 komt niet enorm vaak voor, omdat het lichaam vitamine B12 kan opslaan en dus een voorraadje heeft. Maar wanneer je langere tijd te weinig vitamine B12 binnenkrijgt of opneemt, kunnen er wel klachten ontstaan. Vaak ontstaan de symptomen van een vitamine B12-tekort echter pas na langere tijd, omdat je lichaam eerst de voorraad opmaakt. Dat kan een aantal maanden tot soms wel een jaar duren.

Een vitamine B12-tekort komt vaker voor bij mensen die geen dierlijke producten eten, maar kan ook ontstaan door een andere aandoening. Mensen met maag- of darmaandoeningen, zoals de ziekte van Crohn of coeliakie hebben bijvoorbeeld meer kans op de aandoening. Ook wanneer je te weinig maagzuur aanmaakt, of bij het slikken van bepaalde medicatie kan de kans op een vitamine B12-deficiëntie toenemen. Denk bijvoorbeeld aan maagzuurremmers of bepaalde medicatie ter behandeling van diabetes.

Lees ook: Hoe herken je een vitamine B12 tekort?

Symptomen van vitamine B12-tekort

Omdat de vitamine op zoveel verschillende manieren invloed heeft op ons lichaam, uit een vitamine B12-tekort zich bij iedereen in net andere symptomen. De één kan bijvoorbeeld meer last hebben van neurologische symptomen, terwijl een ander juist klachten heeft door een beperkte zuurstoftoevoer naar de spieren. Wel zijn er een aantal symptomen die veel voorkomen bij een vitamine B12-tekort; we zetten ze voor je op een rij:

1. Last van tintelingen

Een vitamine B12-tekort kan je zenuwen verslechteren, wat kan zorgen voor een aantal vervelende symptomen. Denk bijvoorbeeld aan tintelingen in je handen of voeten, zenuwpijn of een brandend gevoel in je armen en benen.

2. Verstoord evenwicht of duizeligheid

Ook duizeligheid komt regelmatig voor bij een B12-tekort. De zenuwen in het ruggenmerg kunnen door zo’n vitaminetekort verdoofd raken. In combinatie met het verlaagde zuurstofgehalte in het bloed (en dus in je hele lichaam), kan dat zorgen voor duizeligheid en een wankel gevoel. Als je regelmatig struikelt of moeilijk je evenwicht kunt bewaren, is het verstandig om een arts te raadplegen.

3. Een ontstoken tong

Heb je last van een brandende, pijnlijke of prikkelende tong? Of is je tong juist ongewoon glad? Dan kan dat wijzen op glossitis, een ontsteking aan de tong die bij ongeveer de helft van de mensen met een B12-tekort voorkomt. Niet alleen is het heel pijnlijk, het kan uiteindelijk ook de smaakpapillen beïnvloeden. Het is dus slim om bij deze klacht snel aan de bel te trekken.

4. Vermoeidheid

Ook vermoeidheid mag niet missen in dit rijtje met symptomen van een B12-tekort. Het is vaak de eerste klacht die mensen krijgen, maar dit wordt lang niet altijd gelinkt aan een tekort aan vitaminen en mineralen. Eigenlijk onterecht, want niet alleen bij een tekort aan vitamine B12, maar ook bij te weinig ijzer of vitamine D kun je ernstig vermoeid raken. Het is dus aan te raden om bij langdurige vermoeidheid een bloedtest te laten doen.

5. Slecht geheugen

Een vitamine B12-tekort kan neurologische gevolgen hebben. Zo kun je soms verward of vergeetachtig zijn. Als je merkt dat je steeds vaker dingen vergeet of moeite hebt om dingen te volgen, is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. Geheugen- en concentratiestoornissen ontwikkelen zich vaak snel, maar zijn moeilijker op te lossen, dus het is belangrijk dat je er op tijd bij bent.

6. Je bent gestrest of huilt vaak

Een tekort aan vitamine B12 kan invloed hebben op je geestelijke gezondheid. Zo kun je last krijgen van depressieve gevoelens, een angststoornis of verwardheid. In ernstige gevallen kunnen zelfs een psychose of hallucinaties ontstaan. Wees dus waakzaam als je vaker geïrriteerd of prikkelbaar bent dan anders.

Lees ook: Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.

Overige symptomen B12 tekort

Deze symptomen komen vaak voor bij een vitamine B12-tekort, maar de symptomen zijn uiteenlopend. Je hoeft dus niet al deze klachten te hebben. Het kan ook zijn, dat je aanvullend hierop nog andere symptomen hebt. Denk bijvoorbeeld aan: een uitblijvende menstruatie, haaruitval, darmklachten, kortademigheid en oorsuizen. Herken je deze symptomen? Dan is het verstandig om een afspraak te maken bij de huisarts.

Naast een vitamine B12-tekort kunnen deze symptomen ook wijzen op een aantal andere aandoeningen; het is dus belangrijk dat dit tijdig onderzocht wordt.

Meer lezen over vitaminen, supplementen en gezonde voeding?