Waarom jeuken mijn tepels? Veelvoorkomende oorzaken en oplossingen

6 mei 2024

Van kleine irritaties tot onderliggende gezondheidsproblemen, het gevoel van jeukende tepels kan variëren van vervelend tot verontrustend. Of de jeuk nu direct verband houdt met een probleem of dat de oorzaak onbekend is, het is een ongemakkelijk en mogelijk hinderlijk symptoom.

In dit artikel belichten we de mogelijke oorzaken van jeukende tepels, beschrijven we mogelijke verlichting en geven we praktische tips. Daarnaast beantwoorden we een aantal veel gestelde vragen over jeuk aan een tepel.

Veelvoorkomende oorzaken van jeukende tepels

Jeukende tepels zijn meestal een symptoom van een ander probleem of een onderliggende aandoening. Onderstaand beschrijven we de mogelijke oorzaken van jeukende tepels en hoe je deze het beste kunt behandelen en voorkomen.

Droge huid, ook bekend als xerodermie
De huidbarrière heeft hydratatie nodig om een gezonde muur van buitenaf te behouden. De huidbarrière wordt gezien als een ‘stenen muur’ en de ‘mortel’ bestaat uit vetcellen of lipiden. Als de lipiden niet goed gehydrateerd zijn, kunnen ze krimpen en barsten in de ‘mortel’ veroorzaken, waardoor water uit de huid kan stromen in een proces dat transepitheliaal waterverlies wordt genoemd.

Lees ook: Jouw huid gezond houden: welke vitaminen en mineralen kunnen helpen?

Zwangerschap en borstvoeding
Schommelingen in de hormoonspiegels tijdens de zwangerschap en de toename van de borstomvang kunnen leiden tot het uitrekken van de huid, wat jeuk veroorzaakt. Het hormoon prolactine stimuleert de groei van het borstweefsel en bereidt het voor op het geven van borstvoeding, waardoor het borstweefsel opzwelt. De uitzetting van het borstweefsel kan vaak jeuk langs de borst en tepel veroorzaken.

Lees ook: Wat is het verband tussen borstvoeding en vrouwelijke seksualiteit?

Dermatitis
Dermatitis, ook wel eczeem genoemd, is een chronische huidaandoening die leidt tot ontsteking en roodheid van de huid. Door de jeuk kan de huid kapot gaan en gaat de huid ‘tranen’. Het is niet besmettelijk en kan opvlammen door stress, buiging of omgevingsfactoren. Dit zijn de meest voorkomende vormen van dermatitis en ze hebben elk hun eigen symptomen:

Atopische dermatitis: Komt vaak voor bij kinderen, maar is ook relevant voor mensen van alle leeftijden en wordt gekenmerkt door een droge en jeukende huid.
Contactdermatitis: Dit wordt vaak ‘allergische contactdermatitis’ genoemd en wordt veroorzaakt door omgevingsfactoren zoals zeep, parfum en bepaalde stoffen die in direct contact komen met de tepel.

Lees ook: Hoe herken je het verschil tussen eczeem en psoriasis?

Hormonale veranderingen
Tijdens de ontwikkeling van borsten en voor de menstruatie veranderen de hormoonspiegels, waaronder oestrogeen en progesteron, waardoor de borsten opzwellen of groeien. Deze zwelling kan gepaard gaan met ontsteking van het borstweefsel en resulteren in een jeukende huid, genaamd mastalgie of mastalgia. Ongeveer tweederde van de vrouwen ontwikkelt deze pijn of jeuk tijdens hun reproductieve leven en zoekt medische hulp omdat het hun dagelijks leven negatief beïnvloedt of uit angst voor een ernstige onderliggende pathologie zoals borstkanker. De pijn in de tepel of borst kan variëren van mild tot ernstig, met tussenpozen of constant zijn, maar vereist een adequate evaluatie en behandeling.

Lees ook: Wat zijn symptomen en oorzaken van tekort aan oestrogeen en progestagenen?

Gistinfecties
Gistinfecties, ook wel ‘spruw’ genoemd, treden voornamelijk op bij borstvoeding. Beschadiging van de tepel en recent antibioticagebruik kunnen het risico op de ontwikkeling van tepelkoorts ook verhogen.

Onderzoek naar tepelkramp is beperkt en wordt vaak kritisch bekeken in de wetenschappelijke gemeenschap, maar het blijft een veel voorkomende diagnose. De gist die spruw meestal veroorzaakt, heet Candida albicans en wordt onder normale omstandigheden op de huid aangetroffen.

Als er een overgroei van gist is, kan er spruw ontstaan. Antibiotica kunnen de hoeveelheid normale ‘flora’ (bacteriën en schimmels) in je lichaam verminderen en je vatbaar maken voor de groei van andere organismen. Deze ‘flora’ in je lichaam beschermt je lichaam tegen bedreigingen van buitenaf. Als die flora beschadigd is of als antibiotica de flora elimineren, is er geen afweersysteem meer en kan dit leiden tot infecties.

Lees ook: Wanneer wordt probiotica aangeraden?

Psoriasis
Psoriasis komt meestal voor op de hoofdhuid, ellebogen en knieën; hoewel het zelden voorkomt, is het mogelijk dat de tepels worden aangetast. Psoriasis is een chronische aandoening die wordt veroorzaakt door een overactief immuunsysteem, wat resulteert in een overproductie van huidcellen. Deze snelgroeiende cellen kunnen dan laesies vormen op het huidoppervlak. De plekken kunnen aan de normale huid trekken, wat irritatie en jeuk veroorzaakt.

Lees ook: Wat zijn de onbekendere soorten psoriasis?

Joggerstepel of sporttepel
Een joggertepel wordt veroorzaakt door schurende kleding of sportbeha’s tegen de tepels, meestal tijdens het hardlopen, sporten of fysiek actief zijn. Wanneer een slecht passende beha of strakke kleding tegen de huid schuurt, kan dit irritatie en huidafbraak veroorzaken, wat leidt tot pijnlijke, jeukende tepels. Katoenen materiaal, vochtige kleding en logo’s kunnen allemaal bijdragen aan de ontwikkeling van joggertepels.

Lees ook: 8 dingen die je over borsten wil weten als je gaat hardlopen.

Ziekte van Paget in de borst
De ziekte van Paget is een zeldzame vorm van borstkanker die zich richt op het tepelhof en de tepel aan één kant van de borst. Bij de ziekte van Paget van de borst wordt er vaak een tumor achter de tepel gevonden, die soms voelbaar is. Symptomen zijn korstig, schilferig en rood weefsel rond en op de tepel en mogelijk gele afscheiding. De ophoping van kwaadaardige (kankercellen) door de ziekte van Paget kan resulteren in de ontwikkeling van plaques op het oppervlak van de tepel en de borst. Deze plaques zijn een bron van ontsteking en irritatie en kunnen een branderig gevoel en jeuk in het gebied veroorzaken.

Lees ook: Welke symptomen kunnen wijzen op de botziekte van Paget?

Onvoldoende hygiëne
Slechte hygiëne kan resulteren in een directe ophoping van bacteriën op de borst. Huidcellen worden voortdurend door het hele lichaam uitgescheiden en als je niet consequent een bad neemt, kunnen er zich lagen dode huidcellen ophopen. Deze laag dode huidcellen kan ook bacteriën en schimmels aantrekken om zich eraan vast te hechten, wat kan leiden tot een mogelijke infectie.

Siliconen borstimplantaten
Borstimplantaten kunnen vroeg of laat gaan zweten (gelbleed), scheuren of gaan lekken. Dit kan resulteren in een grote diversiteit aan klachten, gezondheidsrisico’s en zelfs diverse soorten kanker. Pijnlijke tepels of vocht uit de tepels kan hierdoor ook worden veroorzaakt.

Lees ook: Borstimplantaatchirurgie: Een overzicht van de risico’s en gezondheidscomplicaties.

Mastitis
Mastitis is een ontsteking in de borst, meestal veroorzaakt door een infectie. Meestal is het een gevolg van een verstopt kanaaltje tijdens het geven van borstvoeding. Wanneer een kanaal niet goed wordt geleegd en melkeiwitten zich ophopen, kan het kanaal verstopt raken en leiden tot een opzwelling van de borst. Als het weefsel uitzet en er een ontsteking ontstaat, kan het weefsel als reactie pijnlijk en geïrriteerd raken. Symptomen van mastitis zijn onder meer roodheid, zwelling, pijn en warmte in de borst, samen met mogelijk koorts en koude rillingen.

Mastopathie
Mastopathie is een verzamelnaam voor verschillende niet-kankerachtige aandoeningen van de borst, gekenmerkt door abnormale veranderingen in het borstweefsel. Deze veranderingen kunnen variëren van goedaardige knobbeltjes en cysten tot fibrocystische veranderingen, waarbij het borstweefsel dichter wordt en knobbels kunnen vormen die pijnlijk kunnen zijn. Mastopathie kan verschillende symptomen veroorzaken, waaronder pijn, gevoeligheid en knobbels in de borsten en tepels.

Lees ook: Mastopathie: goedaardige doch pijnlijke aandoening van de borsten.

Symptomen van jeukende tepels

Symptomen van jeukende tepels zijn onder andere:

Schilferige, droge huid.
Pruritus (jeuk) van tepels en omgeving.
Uitslag langs tepel.
Tintelingen.
Als er sprake is van spruw, kunnen de tepels steken en jeuken.

Behandeling voor jeukende tepels

Voor elke unieke oorzaak van jeukende tepels is er een unieke behandeling. Als je medicijnen gebruikt of een nieuw product aan je routine toevoegt, raadpleeg dan eerst een zorgverlener zoals een huisarts.

Droge huid: Gebruik zachte reinigingsmiddelen, blijf de hele dag gehydrateerd en breng regelmatig vochtinbrengende crèmes (emollientia) aan.
Borstvoeding: Ga door met het geven van regelmatige borstvoeding in een poging om stuwing tegen te gaan, te zorgen voor een goede hechting en de borst afwisselend aan de ene en aan de andere kant te leggen. In sommige gevallen van mastitis kan je arts je een antibioticakuur voorschrijven. Regelmatig legen van de geïnfecteerde borst wordt aanbevolen. Als je een schimmelinfectie vermoedt tijdens het geven van borstvoeding, controleer je je baby op tekenen van spruw (witte plekken in de mond). Om deze vorm van spruw te behandelen, kunnen orale medicinale druppels worden voorgeschreven aan de zuigeling en antischimmelmedicijnen aan de moeder. Een goede hygiëne en droge tepels helpen ook bij de behandeling van spruw.
Dermatitis: Emollientia worden aanbevolen bij zowel atopische als contactdermatitis. Het type en de oorzaak van de dermatitis kan een bezoek aan je huisarts vereisen, die corticosteroïden kan voorschrijven en verdere behandelingsopties kan bieden. Het vermijden van uitlokkende oorzaken is cruciaal bij contactdermatitis.
Hormonale veranderingen: Symptoombehandeling met koele/warme vochtige kompressen. Als PMS de jeuk veroorzaakt, zijn er aanwijzingen dat aanpassingen in de levensstijl, zoals het verminderen van de cafeïne-inname en het verhogen van de inname van vitamine E- en B6-rijke voedingsmiddelen, kunnen helpen bij het verlichten van de cyclische ongemakken op de borsten die mogelijk gepaard gaan met jeuk.
Psoriasis: Plaatselijke steroïden, fototherapie (UV-lichtbehandelingen) en medicijnen of injecties voor ernstigere gevallen.
Tepel van een jogger: Draag loszittende kleding en een goed passende sportbeha (of geen beha) om wrijving en schuren te voorkomen.
Ziekte van Paget in de borst: De behandeling van de ziekte van Paget is de behandeling van borstkanker en bestaat meestal uit het operatief verwijderen van de tumor of de hele borst en chemotherapie, bestraling of hormoontherapie kan nodig zijn.
Onvoldoende hygiëne: Gebruik milde, ongeparfumeerde zeep om het gebied dagelijks voorzichtig te wassen.
Borstimplantaat klachten: Na doorverwijzing door een huisarts kan er onderzoek door een internist-endocrinoloog worden gedaan, mogelijk gevolgd door radiologisch onderzoek van een borst of beide borsten, volgens de daarvoor geldende richtlijnen bij radiologisch onderzoek siliconen borstimplantaten.

Waarom jeuken mijn tepels? Veelvoorkomende oorzaken en oplossingen

Lees ook: Hoe onderzoek je jouw borsten op verdachte plekjes en knobbeltjes?

Dagelijkse verzorgingstips voor jeukende tepels

Er zijn een paar huismiddeltjes die de symptomen van jeukende tepels kunnen verlichten en die voorzichtig gebruikt moeten worden. Als de symptomen aanhouden, verergeren of als je veranderingen in de huid van de tepel of tepelhof opmerkt of een knobbeltje in je borst voelt, ga dan naar je huisarts.

Koelkompressen. Deze kunnen de ontsteking helpen verlichten. Leg een koele handdoek of een ijskompres 20 minuten lang op het getroffen gebied. Zorg ervoor dat je het ijskompres niet direct op de huid legt – wikkel het eerst in een handdoek of shirt.
Goede hygiëne. Gebruik milde, ongeparfumeerde zeep en geen ruwe schrobben. Gebruik alleen water op een open huid. Streef naar dagelijks baden of douchen voor een schone, soepele huid en een beschermde huidbarrière.
Vermijd krabben. Krabben kan leiden tot een breuk in de huid en een mogelijke infectie. Wrijf of dep het gebied lichtjes om de jeuk te verlichten.
Kleding. Draag loszittende, zachte kleding. Kies voor kleding van materialen die de huid minder snel irriteren, zoals katoen.
Aloë vera. Diverse wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat het helpt ontstekingen te verminderen en genezing bevordert. Je kunt het in de koelkast leggen voordat je het gebruikt voor verlichting bij verkoudheid.
Vaseline. Vormt een barrière over de tepel wanneer je het aanbrengt. Helpt vocht vast te houden en voorkomt dat schadelijke organismen in direct contact komen.
Ongeparfumeerde lotion. Aan lotion worden veel parfums toegevoegd – deze geuren kunnen de huid irriteren en het ongemak verergeren. Kies dus bij voorkeur voor een biologische ongeparfumeerde variant zonder schadelijke ingrediënten.
Anti-jeuk crème. Gebruik zalven en crèmes met hydrocortison. Dit is een steroïde die de ontsteking kalmeert en de pijn vermindert die gepaard gaat met jeuk en irritatie.
Geen bh dragen. Geef je borst(en) en tepel(s) af en toe rust en vrijheid door geen bh te dragen.
Voldoende slaap: De lengte (7 – 8 uur per nacht) en kwaliteit van jouw slaap hebben invloed op de gezondheid van jouw huid.

Lees ook: Hoe slaap de gezondheid van de huid beïnvloedt: Rol, risico’s en remedies voor een stralende huid.

Diagnose

Als de symptomen aanhouden of als je veranderingen in de huid van je tepel of tepelhof (het gebied rond de tepel) opmerkt, is een bezoek aan je huisarts aan te raden. Hij of zij zal een grondig lichamelijk onderzoek van het borstgebied uitvoeren en een medische voorgeschiedenis van je verzamelen. Er kunnen vragen worden gesteld over activiteiten, huidproducten, familiegeschiedenis van kanker en andere ziekten en zelfs over de frequentie van douchen om mogelijke triggers te identificeren. De arts kan opdracht geven voor een echografie, een mammografie, MRI-scan of een biopsie (een klein stukje weefsel uit de borst dat wordt verwijderd en onderzocht) als dat nodig is.

Wanneer professionele hulp zoeken

De hulp van een (huis)arts inroepen wordt aanbevolen bij de volgende symptomen:

Pijn en een branderig gevoel in het tepelgebied.
Schilferige, schilferige tepel- of tepelhofuitslag.
Korstige, verharde huidplekken op of rond de tepel die lijken op eczeem.
Een knobbeltje in je borst.
Putjes of plooien in de huid rond de borst, sinaasappelhuid.
Abnormale afscheiding (groen, geel, vies ruikend, bloederig, wit).
Tepelveranderingen (naar binnen trekken of van richting veranderen).

Jeukende tepels kunnen verschillende oorzaken hebben en zijn vaak een symptoom van een onderliggende aandoening. Zorgvuldige controle en verzorging van de huid op en rond de tepels kan een gezonde borst bevorderen en ongemak door jeuk voorkomen. Als de symptomen van jeukende tepels aanhoudend zijn, ongemak veroorzaken of gepaard gaan met huidveranderingen en je een knobbeltje in je borst voelt, is het altijd raadzaam om contact op te nemen met je arts voor een juiste diagnose en effectieve behandeling.

FAQ – Veel gestelde vragen over tepels die jeuken

Wanneer moet ik me zorgen maken over jeukende tepels?
Als de symptomen van jeukende tepels je levenskwaliteit beïnvloeden en je merkt dat de huid van je tepel en tepelhof is veranderd of dat er een knobbeltje in je borst zit, ga dan naar een arts om de symptomen te verlichten en een diagnose te stellen.

Betekenen jeukende tepels altijd spruw?
Dat hoeft niet – er zijn veel redenen waarom tepels kunnen jeuken. Oorzaken van jeukende tepels kunnen worden veroorzaakt door bepaalde soorten kleding, slechte hygiëne of het gebruik van geparfumeerde hygiëneproducten, hormoonveranderingen en dergelijke.

Is het normaal dat tepels droog zijn en jeuken?
Tepels horen droog aan te voelen, maar wel gehydrateerd. Er mag geen jeuk, roodheid of schilfering zijn.

Is jeuk aan de tepel een teken van borstkanker?
Hoewel jeuk aan de tepel zelden een symptoom van borstkanker is, is het altijd belangrijk om eventuele veranderingen in de borsten serieus te nemen en medisch advies in te winnen voor een juiste diagnose. Borstkanker kan gepaard gaan met verschillende symptomen, waaronder een verandering in de grootte of vorm van de borst, een knobbeltje in de borst of onder de oksel, veranderingen in de huidtextuur of kleur, tepeluitvloed, en soms jeuk aan de tepel.

Kan jeuk aan de tepel worden veroorzaakt door zwangerschap?
Ja, zwangerschap en borstvoeding kunnen hormonale veranderingen veroorzaken die leiden tot jeuk aan de tepel. Dit is meestal normaal en geen reden tot bezorgdheid, maar als je andere symptomen opmerkt of je je zorgen maakt, is het altijd het beste om een arts te raadplegen.

Lees ook: Déze 6 vragen over tepels worden een vrouwenarts het vaakst gesteld.

Meer lezen over borstgezondheid en tepels?