Menstruatiepijn (medische term dysmenorroe) is een veelvoorkomende klacht bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Voor en tijdens hun maandelijkse bloedingen hebben zij pijn in hun buik en eventueel rug en benen. Bijkomende klachten zijn hoofdpijn, misselijkheid en prikkelbaarheid of een depressief gevoel. Hoewel menstruatiepijn je leven behoorlijk kan ontregelen, is de oorzaak meestal niet ernstig.
Wat is menstruatiepijn?
Veel vrouwen in de vruchtbare leeftijd, zo tussen de 16 en 51 jaar oud, hebben last van menstruatiepijn (medische term: dysmenorroe). Deze wordt veroorzaakt door samentrekkingen van de baarmoeder, die bedoeld zijn om het opgebouwde slijmvlies af te stoten wanneer een eicel niet bevrucht is geraakt. Vaak leidt dit tot steken of krampen in je onderbuik of een doffe, zeurende pijn, die ook kan uitstralen naar je onderrug en benen. Bijkomende klachten zijn hoofdpijn, misselijkheid, prikkelbaarheid en een depressief gevoel.
Iedere vrouw ervaart haar menstruatie anders. Of er sprake is van menstruatiepijn en hoe hevig deze is, hangt af van allerlei verschillende factoren. Het hangt in ieder geval niet samen met de hoeveelheid bloed die je tijdens je menstruatie verliest. Je kunt veel pijn hebben en weinig bloed verliezen, maar ook andersom. Menstruatiepijn komt wat vaker voor bij jongere vrouwen, tussen de 15 en 24 jaar en iets minder bij vrouwen tussen de 25 en 44 jaar. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:
- Primaire dysmenorroe
- Secundaire dysmenorroe.
Oorzaken van dysmenorroe
Bij primaire dysmenorroe is er geen organische oorzaak te vinden voor de pijn, maar waarschijnlijk heeft dit type menstruatiepijn te maken met prostaglandinen. Bij secundaire dysmenorroe is er wel een oorzaak te vinden. Dan wordt de menstruatiepijn veelal veroorzaakt door aandoeningen zoals:
- Endometriose
- Adenomyose (endometriose dat in glad spierweefsel groeit, endometriosis interna)
- Vleesbomen (myomen)
- Een infectie in het kleine bekken (bekkeninfectie, Pelvic Inflammatory Disease)
- Een cyste aan de eierstok
- Chronische bekkenpijnsyndroom (CPPS)
- PCOS
- Premenstrueel Syndroom (PMS)
- Premenstruele Dysfore Stoornis (PDS) / PreMenstrual Dysphoric Disorder (PMDD)
- Het dragen van een (hormoon)spiraaltje.
Menstruatiepijn is bij ongeveer één op de tien vrouwen zo hevig dat ze hun dagelijkse bezigheden niet meer goed kunnen uitvoeren. Bij andere vrouwen zijn de pijnklachten milder en er zijn ook vrouwen die geen pijn hebben tijdens hun menstruatie. Er zijn verschillende manieren om zelf de pijn te verlichten, zoals het nemen van pijnstillers, het gebruiken van een warme kruik op pijnlijke plekken en ontspanningsoefeningen. Deze helpen vooral bij primaire dysmenorroe. Eventueel kunnen de anticonceptiepil of een spiraaltje ook je klachten verminderen.
Bij secundaire dysmenorroe heb je vaak niet alleen tijdens je menstruatie pijnklachten, maar ook op andere momenten. Vaak heb je medische hulp van een gynaecoloog nodig om van je klachten af te komen.
Lees ook: Dít zijn de aan menstruatie gerelateerde aandoeningen.
Oorzaken van menstruatiepijn
Menstruatiepijn wordt veroorzaakt door het samentrekken van je baarmoeder. Waarom dat bij sommige vrouwen gepaard gaat met pijn en bij andere niet, weet men niet precies. Artsen vermoeden dat de lichaamseigen prostaglandines, die het samentrekken van de spieren mogelijk maken, hierbij een rol spelen. Vermoedelijk stapelen deze zich bij sommige vrouwen op in de baarmoeder, of zijn sommige vrouwen er meer gevoelig voor. Daardoor trekt de baarmoeder zich heviger samen, waardoor de bloedtoevoer naar het gebied afneemt en pijn ontstaat.
Lees ook: Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?
Symptomen menstruatiepijn
Menstruatiepijn voelt als steken of krampen in je onderbuik, of een zeurend en dof gevoel. Dit kan ook uitstralen naar je onderrug of benen en optreden voor of tijdens je maandelijkse bloedingen.
Andere veelvoorkomende klachten bij menstruatiepijn zijn:
- Hoofdpijn
- Menstruele migraine
- Misselijkheid
- Pijnlijke borsten
- Opgeblazen gevoel in je (onder)buik
- Opgezette buik
- Diarree
- Moeheid
- Duizeligheid
- Lage rugpijn
- Prikkelbaarheid (wat sneller verdrietig of geïrriteerd zijn)
- Depressief gevoel voor of tijdens de menstruatie.
Veel van deze klachten zijn vervelend, maar goed te verlichten met pijnstillers, ontspanningsoefeningen of een warme kruik of een warm bad. Andere klachten gaan vanzelf over als je menstruatie weer voorbij is. Zijn je klachten zeer ernstig, heb je last van hevig menstrueel bloedverlies (HMB) of heb je er ook last van als je niet menstrueert, neem dan contact op met je huisarts of gynaecoloog. Ook als je bloedingspatroon opeens drastisch verandert. Dan kan een andere medische aandoening de oorzaak zijn en heb je mogelijk medische hulp van een huisarts en/of gynaecoloog nodig.
Voor meer informatie en inzichten over wat je verder zelf bij menstruatiepijn kunt doen, lees je ons artikel ‘12 praktische tips tegen menstruatiepijn‘.
Hoe wordt de diagnose menstruatiepijn gesteld?
Heb je last van hevige menstruatiepijn of pijn die ook voor en na je menstruatie aanhoudt, dan kun je het beste naar de huisarts of gynaecoloog gaan. Het helpt als je zelf alvast noteert wanneer je menstruatie plaatsvond, wanneer en waar je pijn had, wat eventueel verlichting bracht, of je ook pijn had voor en na je menstruatie en wanneer en wat je bijkomende klachten zijn, zoals hoofdpijn en misselijkheid. Als je ook pijn hebt bij bijvoorbeeld het vrijen, is het belangrijk om dat ook aan te geven. Je arts zal ook vragen stellen om je klachten in kaart te brengen. Als je huisarts denkt dat een andere aandoening de oorzaak is van je menstruatiepijn, kun je doorverwezen worden naar een specialist, zoals een gynaecoloog voor verder onderzoek.
Risicofactoren en risicogroepen
Risicofactoren en groepen voor menstruatiepijn zijn moeilijk vast te stellen. Vaak heeft het met aanleg te maken. Wel is het zo dat primaire dysmenorroe vaker voorkomt bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar oud en secundaire dysmenorroe juist vaker bij wat oudere vrouwen, boven de 24.
Behandeling van menstruatiepijn
Heb je last van primaire dysmenorroe, dan kun je de pijn zelf vaak verlichten door pijnstillers te nemen. Paracetamol heeft de minste bijwerkingen, maar bij veel vrouwen zijn NSAIDs (ontstekingsremmende pijnstillers zoals Ibuprofen, Diclofenac en Naproxen) effectiever. Deze kunnen echter leiden tot maag- en darmklachten en zijn ook niet aan te raden voor mensen met hartklachten of bijvoorbeeld astma.
Neem het medicijn op de dagen dat je pijn hebt, bijvoorbeeld:
- Ibuprofen 400 of 600 mg. Neem 3 of 4 keer per dag 1 pil.
- Diclofenac 25 of 50 mg. Neem 2 of 3 keer per dag 1 pil.
- Diclofenac 75 of 100 mg. Neem 2 keer per dag 1 pil.
- Naproxen 250 of 500 mg. Neem 2 keer per dag 1 pil.
Gebruik altijd maar 1 soort NSAID tegelijk!
Overleg bij twijfel met je huisarts of gynaecoloog en lees en volg altijd de bijsluiter. Vaak is het verstandig om de eerste pijnstiller te nemen vlak voor je menstruatie echt begint, als je dit kunt voorspellen. Soms is het goed om er een medicijn (omeprazol) bij te slikken om je maag te beschermen.
Lees ook: Ibuprofen veroorzaakt duizenden doden per jaar door hartstilstand.
Daarnaast helpt warmte om de pijn te verlichten. Gebruik bijvoorbeeld een kruik op je buik of rug, of neem een warm bad. Ontspanningsoefeningen kunnen ook verlichting geven. Heb je bijvoorbeeld rugpijn, ga dan op handen en knieën zitten en maak je rug afwisselend hol en bol. Sommige vrouwen hebben na een orgasme minder pijn.
Lees ook: Menstruatiepijn? ‘Mensturberen’ is volgens onderzoek dé oplossing!
Heb je ernstige klachten en ga je ermee naar de huisarts of gynaecoloog, dan kan deze eventueel met je kijken of bepaalde anticonceptiemiddelen een oplossing kunnen zijn, zoals de anticonceptiepil of een (hormoon)spiraaltje. Deze kunnen je menstruatiepijn verminderen, maar zijn natuurlijk geen geschikte keuze als je op korte termijn zwanger wilt worden.
Secundaire dysmenorroe kan op verschillende manieren verholpen worden, afhankelijk van de oorzaak. Dit kan een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics met je bespreken.
Prognose
Menstruatiepijn kan behoorlijk hevig en vervelend zijn. Soms verstoort het je dagelijkse bezigheden. Toch zijn er diverse manieren om de pijn te verlichten en is de oorzaak meestal niets ernstigs. Alleen als je bloedingspatroon plotseling verandert en je ook bloed verliest en pijn hebt op de momenten dat je niet menstrueert, kan er sprake zijn van een andere aandoening, die misschien ernstiger is. Soms heb je medische hulp nodig, in de vorm van geneesmiddelen of een medische ingreep. Bij SHE Health Clinics ben je altijd welkom en bieden we je de beste medische zorg voor en door vrouwen!
Lees ook: Wat zijn veel voorkomende menstruatieklachten?
Klachten over jouw menstruatiecyclus?
Heb je last van menstruatieklachten of heb je het idee dat jouw menstruatie niet in orde is? Luister dan naar je lichaam en neem contact op met een huisarts en/of gynaecoloog. Voor een gynaecologisch onderzoek kun je een afspraak maken met één van de vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics.
Lees ook: Wat zijn de voordelen van een gynaecologische check-up?
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over menstruatie, menstruatieklachten en vaginale gezondheid?
- SHE Health Clinics gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina buikpijnklachten.
- SHE Health Clinics infopagina menstruatiepijn (dysmenorroe).
- SHE Health Clinics infopagina over PMS.
- SHE Health Clinics infopagina over PMDD.
- SHE Health Clinics infopagina vleesboom (myoom).
- SHE Health Clinics infopagina menstruele migraine.
- SHE Health Clinics infopagina over menstruatieproblemen.
- SHE Health Clinics infopagina gynaecologische check-up.
- SHE Health Clinics infopagina met psychologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina over Amenorroe (uitblijven menstruatie).
- SHE Health Clinics infopagina over Hevig Menstrueel Bloedverlies (HMB).
- Alles wat je moet weten over menstruatie.
- Wat is het bekkenpijnsyndroom?
- Geen zin meer in maandverband of tampons? Dít zijn de alternatieven!
- Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!
- 15 oorzaken van bloedverlies tussen je menstruaties.
- Zachte tampons: wat zijn de voordelen?
- Emm slimme menstruatiecup die je waarschuwt wanneer je hem moet legen.
- 1 op de 10 vrouwen heeft PCOS, toch herkent huisarts symptomen meestal niet.
- Vraag naar menstruatieverlof groeit in Nederland.
- 16 tampon fouten die iedere vrouw kan maken.
- Wat zijn oorzaken van lage rugpijn bij vrouwen?
- Pijn bij vrijen: oorzaken, symptomen en behandelingen.
- 6 tips als je gaat hardlopen terwijl je ongesteld bent.
- Wat zijn de verschillen tussen PCOS en endometriose?
- Menstruatieondergoed: wat zijn de voor- en nadelen?
- EMA wil hevige menstruatie eindelijk als bijwerking vermelden bij coronavaccins.
- Te hevige menstruatie is een bloedserieus probleem!
- Hoe herken je de symptomen van endometriose?
- Wat is de invloed van anticonceptie op jouw menstruatie?
- Welke vrouwen hebben risico op vleesbomen?
- Menstruatiecyclus beïnvloedt lichaam en geest, dus wat meer bewustzijn kan geen kwaad.
- 14 mythes over menstruatie die je achter je kunt laten.
- Wat zijn baarmoederpoliepen?
- Dít wil je weten over het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS).
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- Waarom heb je last van diarree tijdens je menstruatie?
- Kan een glutenvrij dieet menstruatiepijn verlichten?
- De eerste menstruatie na bevalling: wat kun je verwachten?
- Hoe verandert je menstruatie als je 20+, 30+ en 40+ jaar bent?
- Stop jij Monsanto in je vagina?
- 18 feiten en fabels over de menstruatie.
- Menstruatiepijn? ‘Mensturberen’ is volgens onderzoek dé oplossing!
- Symptomen en behandeling van PMDD.
- Wat zegt je menstruatiebloed over je gezondheid?
- Migraine rond menstruatie: meer terugkerende hoofdpijn en medicatiegebruik.
- Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
- Wat is tamponziekte (Toxic Shock Syndrome)?
- 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.
- Deze menstruatiecup maakt vrijen tijdens je menstruatie een stuk gemakkelijker!
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- Waarom worden meisjes steeds eerder ongesteld en wat zijn de gevolgen?
- 12 tips tegen menstruatiehonger.
- Waarom heb je tijdens je menstruatie meer honger?
- Hét verschil tussen migraine, hormonale migraine en menstruele migraine.
- Relatie tussen eerste menstruatie en gezondheid hart van vrouwen.
- Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Menstruatiecup: het gezonde alternatief voor tampons.
- Menstruatiepijn en nog 5 symptomen die kunnen wijzen op endometriose.
- Hoe herken je een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
- 8 gewoontes die eigenlijk niet zo goed zijn voor je vagina.
- 15 redenen waarom vrouwen eigenlijk commando door het leven zouden moeten gaan.
- Dit kun je het best eten om je vagina gezond te houden.
- Doorlopen met vaginale ongemakken is onnodig!
- Wat gebeurt er met je lichaam als je met de anticonceptiepil stopt?
- 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- 14 vragen over pijn bij het vrijen.
- Heftig bloedverlies tijdens de menstruatie: ‘Ik kan een frisdrankfles per dag vullen’.
- De invloed van hormoonverstorende chemicaliën op de reproductieve gezondheid van vrouwen.
- Hét verschil tussen migraine, hormonale migraine en menstruele migraine.
- Déze 10 symptomen moet je volgens een gynaecoloog nooit negeren.
- Wel of niet vrijen tijdens je menstruatie?
Bronnen: Gezondheidsnet, NHG, NVOG, Thuisarts, SHE Health Clinics
