Hoe weet je of je diabetes type 2 aan het ontwikkelen bent?

12 oktober 2023

Diabetes type 2 (suikerziekte) is een sluipziekte: tegen de tijd dat je echt klachten krijgt, is het te laat! Toch zijn er wel diverse signalen waar je alert op kunt zijn, zodat je het eerder kunt ontdekken of voorkomen. Het goede nieuws: als je er op tijd bij bent, kun je het tij vaak nog keren!

Vooral vrouwen met overgewicht hebben na de overgang naar de menopauze een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes-2.

Na de overgang

Voordat je diabetes krijgt, heb je al last van een aantal problemen in het lichaam. Je lijdt dan aan het zogeheten metabool syndroom, ook wel pre-diabetes genoemd. Volgens het RIVM heeft maar liefst een kwart van de Nederlandse vrouwen tussen de dertig en zeventig jaar last van het metabool syndroom. En hoe ouder je wordt, hoe groter de kans dat je het hebt. “Na de overgang gaan vrouwen wat meer vet stapelen in de buikholte, wat het risico groter maakt”, weet Prof. dr. Hanno Pijl, internist en hoogleraar Diabetologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

De meeste symptomen voel je niet

Als je het metabool syndroom of pre-diabetes hebt, ben je officieel nog niet ziek, maar je kunt er bijna donder op zeggen dat je dit wel wordt als je geen actie onderneemt. Veel van de symptomen van het metabool syndroom, zoals een hoge bloeddruk of een te hoog cholesterol, vóél je echter niet. “Dat is het gemene ervan”, vertelt Hanno Pijl. “Deze sluipt erin zonder dat je het in de gaten hebt. Er zijn zelfs mensen die al jaren diabetes type 2 hebben, zonder ook maar iets te merken.”

Vermoeider

Daarbij komt: alles went. “De meeste mensen met pre-diabetes zijn vermoeider dan anderen”, ziet Pijl in de praktijk. “Maar vermoeidheid is zo’n vage klacht. Veel mensen wijten het aan de leeftijd, de overgang of hun drukke baan. Het is ook niet zo dat je je van de een op de andere dag ineens moe voelt, zoiets gaat heel geleidelijk.” En daardoor merk je er dus maar weinig van, tót het te laat is.

De 5 alarmsignalen van diabetes

Toch zijn er wel een aantal signalen waar je alert op kunt zijn. Je hebt het metabool syndroom als je drie of meer van de onderstaande problemen hebt. De eerste kun je zelf checken, de andere symptomen moet je laten controleren door je huisarts:

Een dikke buik (een buikomtrek van meer dan 88 cm, mannen meer dan 102 cm).
Een hoge bloeddruk (130-85 mm Hg of hoger).
Een laag HDL-cholesterolgehalte (lager dan 1,29 mmol/l, mannen lager dan 1,04 mmol/l). Het HDL-cholesterol is het gezonde cholesterol: hoe meer je hiervan hebt, hoe beter.
Een hoge bloedglucosewaarde (hoger dan 6,1 mmol/l, nuchter gemeten).
Een hoog bloedvetgehalte, dit wordt het triglyceridengehalte genoemd (hoger dan 1,7 mmol/l).

Dikke buik én diabetes in de familie? Laat je tijdig checken!

Volgens internist Prof. dr. Hanno Pijl moet je je beslist door je huisarts laten checken als je een te dikke buik hebt en er ook diabetes type 2 in je directe familie voorkomt. “Het liefst één keer per jaar.” Echter, ook als je alleen te zwaar bent en van jezelf weet dat je niet zo gezond eet en weinig beweegt, is het goed om te weten hoe je gezondheid ervoor staat, aldus de diabetesdeskundige.

Lees ook: Wat zijn de risico’s van overgewicht?

Het tij keren

Maar stel dat je in het voorstadium van diabetes type 2 zit, wat dan? Het goede nieuws is dat diabetes type 2, in tegenstelling tot diabetes type 1, wél te voorkomen is: namelijk door gezonder te eten en meer te bewegen. “De goedkoopste en meest effectieve manier om te voorkomen dat je echt ziek wordt, is door je levensstijl aan te passen”, vertelt de diabetesdeskundige. Bijkomend voordeel is dat je je, ondanks dat je nog niet ziek was, tóch beter gaat voelen. Pijl: “Ik merk dat wanneer mensen met het metabool syndroom gezonder gaan leven, ze zich veel energieker gaan voelen. Terwijl ze eerst niet eens doorhadden dat er iets aan de hand was.”

Niet verplicht naar de sportschool

Maar voordat je nu een diepe zucht slaakt: die nieuwe levensstijl houdt niet in dat je drie keer per week naar de sportschool moet. Gewoon wandelen is ook prima, als je maar regelmatig even de benen strekt. Pijls: “Er zijn zelfs studies die erop wijzen dat het beter is om elke dag wat vaker van je stoel op te staan en een rondje te lopen, dan een paar keer per week intensief te gaan sporten. Tuurlijk, alle extra uurtjes in de sportschool zijn mooi meegenomen. Maar onderschat het gezondheidseffect niet van gewoon wat vaker opstaan. Wij zijn zo geprogrammeerd om te zitten, dat is echt niet goed. Niet voor niets wordt zitten het nieuwe roken genoemd.”

Lees ook: Sporten doet wat een medicijn niet kan: je kans op een infectie tot wel 50% verminderen!

Symptomen van diabetes

Als je te lang doorloopt met het metabool syndroom, is de kans groot dat je diabetes type 2 krijgt. De volgende symptomen kunnen duiden op diabetes, zowel type 1 als type 2. Ga altijd naar de huisarts wanneer je last hebt van een of meerdere van onderstaande klachten:

Hoge bloedsuikerspiegel
Veel dorst hebben
Vaak moeten plassen
Een droge mond hebben
Onverklaarbaar gewichtsverlies
Regelmatig last van urineweginfectie en/of huidinfectie
Vaak heel moe voelen
Trage genezing van wonden
Steeds hongerig zijn
Regelmatig last van hoofdpijn
Vaak vermoeidheid zijn
Last hebben van oogontsteking of wazig zien (veranderingen in zicht).

Lees ook: Diabetes mellitus: wat zijn de risicofactoren?

Diabetes type 2, en dan?

Heeft de huisarts diabetes type 2 bij je geconstateerd? Ook dan kun je zelf veel doen om erger te voorkomen. Als je gezonder gaat leven, is het zelfs mogelijk om helemaal van de medicatie af te komen. Zorg dat je onder begeleiding komt van een diabetesverpleegkundige, een goede medisch specialist of een huisarts met ervaring, die je daar op de juiste manier bij kunnen begeleiden.

Vaak gestelde vragen over diabetes

Is diabetes type 2 te voorkomen?
Ja, in veel gevallen kan diabetes type 2 worden voorkomen of uitgesteld door aanpassingen in de levensstijl, zoals een gezond dieet, regelmatige lichaamsbeweging en gewichtsbeheersing.

Wat moet ik doen als ik vermoed dat ik diabetes type 2 heb?
Als je vermoedt dat je diabetes type 2 hebt, is het essentieel om een zorgprofessional te raadplegen voor een juiste diagnose en begeleiding bij het omgaan met de aandoening.

Kan ik diabetes type 2 omkeren als ik het al heb?
Met de juiste veranderingen in levensstijl kunnen sommige mensen een remissie van diabetes type 2 bereiken, maar het is cruciaal om nauw samen te werken met je gezondheidsteam.

Zijn er natuurlijke remedies voor diabetes type 2?
Hoewel veranderingen in levensstijl essentieel zijn, kunnen sommige natuurlijke middelen, zoals kaneel en bittermeloen, een positieve invloed hebben op de bloedsuikerspiegel. Overleg met je zorgverlener voordat je natuurlijke middelen probeert.

Wat zijn de langetermijncomplicaties van diabetes type 2?
Onbehandelde of slecht behandelde diabetes type 2 kan leiden tot complicaties zoals hartaandoeningen, nierproblemen, gezichtsstoornissen en zenuwschade.

Meer lezen over gezonde voeding, leefstijl en gewicht?