Vrouwelijke hormonen zijn kleine boodschappers in ons lichaam en zorgen ervoor dat processen in jouw lichaam goed werken, van jouw menstruatiecyclus tot jouw humeur en energieniveau. Hormonen zijn bij vrouwen verantwoordelijk voor processen die levensnoodzakelijk zijn. En dus zijn hormonen heel belangrijk voor ons gevoel van welzijn en voor onze gezondheid. Hormonen bepalen voor een groot deel hoe we ons voelen, hoe het met onze geestelijke gesteldheid staat. En hormonen zijn ook van invloed op ons uiterlijk, ons gewicht en ons seksleven.
Het is bekend hoe belangrijk de invloed van de hormoonhuishouding op ons geestelijke en lichamelijke gesteldheid is. Hormonen sturen de cellen aan, zodat deze hun specifieke taken op goede manier vervullen. Hormonen geven informatie door en worden niet verbruikt in de stofwisseling, zoals vitaminen en mineralen.
In dit artikel leggen we uit waar hormonen vandaan komen, wat de juiste hormoonbalans bij een vrouw is, hoe hormonen bij een vrouw werken en wat de gevolgen van een hormonale disbalans kunnen zijn.
Wat zijn hormonen?
Hormonen zijn boodschapperstoffen en worden gemaakt in speciale organen en klieren, zoals:
- Hypothalamus (in de hersenen)
- Hypofyse (in de hersenen)
- Pijnappelklier (in de hersenen)
- Schildklier (in de hals)
- Bijnieren (bovenop de nieren)
- Eierstokken (in de onderbuik).
Via jouw bloed reizen hormonen naar organen en weefsels in jouw hele lichaam. Daar geven ze signalen door die bepalen hoe jouw lichaam werkt.
Lees ook: Wat zijn de meest voorkomende hormoonverstoorders?
Hoe werken hormonen?
Jouw hormonen sturen veel processen aan, zoals:
- Menstruatiecyclus
- Vruchtbaarheid
- Lichaamstemperatuur
- Metabolisme (verbranding)
- Stemming en emoties
- Slaap.
Hormonen werken in een nauwkeurig evenwicht. Kleine veranderingen in de hoeveelheid kunnen grote effecten hebben op hoe je je voelt.
Lees ook: Hoe beïnvloeden hormonen jouw gedrag en humeur?
Belangrijke hormonen bij vrouwen
Oestrogeen: Regelt de menstruatiecyclus en beïnvloedt botten, huid, hersenen en hart.
Progesteron: Bereidt het lichaam voor op een mogelijke zwangerschap en beïnvloedt stemming.
Testosteron: Zorgt voor spierkracht, energie en libido.
Schildklierhormonen: Regelen jouw stofwisseling en energie.
Cortisol: Stresshormoon dat je helpt reageren op spanning.
Lees ook: Te gestrest? 14 manieren om het cortisolgehalte te verlagen.
Wat kan er misgaan?
Als hormonen uit balans raken, kan dat bij vrouwen leiden tot verschillende klachten en aandoeningen. Bijvoorbeeld:
PMS (premenstrueel syndroom): Lichamelijke en emotionele klachten vóór de menstruatie.
PCOS (polycysteus-ovariumsyndroom): Onregelmatige menstruatie, verhoogde mannelijke hormonen, vruchtbaarheidsproblemen.
Endometriose: Baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder dat pijn, vermoeidheid en vruchtbaarheidsproblemen kan veroorzaken.
Schildklieraandoeningen: Zoals trage of snelle schildklier, met klachten als vermoeidheid, gewichtstoename of hartkloppingen.
Overgangsklachten: Zoals opvliegers, stemmingswisselingen en slaapproblemen.
Hormoongevoelige kankers: Zoals borstkanker, eierstokkanker of baarmoederkanker.
Lees ook: Wat zijn symptomen en oorzaken van tekort aan oestrogeen en progestagenen?
Hormonale disbalans
Een hormonale disbalans bij vrouwen kan helaas nog veel meer ziekten en aandoeningen veroorzaken of verergeren, waaronder:
1. Oestrogeen- en progesteronbalans
Te veel of te weinig van deze geslachtshormonen kan leiden tot:
- Vroege of late puberteit
- Onvruchtbaarheid
- Baarmoederfibromen (myomen): Goedaardige gezwellen in de baarmoeder.
- Prematuur ovarieel falen: Te vroege overgang.
- Osteoporose: Botontkalking, vooral na de overgang.
- Postpartum depressie: Hormoondaling na de bevalling.
- Ernstige menstruatieproblemen: Zoals hevig bloedverlies (menorragie) of pijnlijke menstruaties (dysmenorroe).
- Hormoongevoelige migraine: Vaak rond menstruatie of overgang.
- Premenstrual Dysphoric Disorder (PMDD): Ernstige vorm van PMS, veelal in combinatie met stemmingswisselingen.
Lees ook: Wat zijn de verschillen tussen PMS en PMDD?
2. Androgenen (testosteron en DHEA)
Te hoge of lage androgenen waarden kunnen zorgen voor:
- Overbeharing (hirsutisme)
- Mannelijk patroon haaruitval (androgene alopecia)
- Ernstige acne
- Stemverandering
- PCOS: Verhoogde mannelijke hormonen, cysten op eierstokken.
Lees ook: PCOS: Alles wat je erover moet weten.
3. Schildklierhormonen (T3, T4, TSH)
Schildklieraandoeningen komen vaker voor bij vrouwen:
- Hypothyreoïdie (trage schildklier): Vermoeidheid, gewichtstoename, kouwelijkheid.
- Hyperthyreoïdie (snelle schildklier): Hartkloppingen, gewichtsverlies, zenuwachtigheid.
- Hashimoto’s thyroiditis: Auto-immuunziekte die trage schildklier veroorzaakt.
- Ziekte van Graves: Auto-immuunziekte die snelle schildklier veroorzaakt.
- Struma: Vergrote schildklier.
Lees ook: Schildklierproblemen die vaak bij vrouwen voorkomen.
4. Bijnierhormonen (cortisol, aldosteron, adrenaline)
- Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS): Vaak in relatie tot bijnieruitputting.
- Ziekte van Addison: Te weinig cortisol en aldosteron.
- Cushing’s syndroom: Te veel cortisol.
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS): Ontregeling van stresshormonen.
Lees ook: Wat zijn bijschildklieraandoeningen bij vrouwen?
5. Insuline en bloedsuikerregulatie
- Insulineresistentie: Vaak bij PCOS of metabool syndroom
- Type 2 diabetes
- Hypoglykemie: Te lage bloedsuiker.
Lees ook: Welke eetgewoonten dragen bij aan het ontwikkelen van diabetes type 2?
6. Prolactine
Hyperprolactinemie: Kan resulteren in onregelmatige menstruatie, melkproductie buiten zwangerschap, verminderde vruchtbaarheid.
7. Overige hormonale links
Postmenopauzale gewichtstoename: Door daling oestrogeen.
Slaapstoornissen: Door ontregeling van melatonine en cortisol
Hart- en vaatziekten: Risico stijgt na de overgang door lager oestrogeen
Auto-immuunziekten: Zoals lupus en reumatoïde artritis (invloed van hormoonwisselingen)
Lees ook: Auto-immuunziekten: welke komen bij vrouwen het meest voor?
Hoe herken je een hormonale disbalans?
Signalen van een hormonale onbalans kunnen zijn:
- Onregelmatige menstruatie
- Onverklaarbare gewichtstoename of -verlies
- Vermoeidheid
- Huidproblemen (acne, droogheid)
- Haaruitval of overbeharing
- Slaapproblemen
- Stemmingswisselingen of angstgevoelens.
Lees ook: 10 signalen dat je een hormonale disbalans hebt.
Wat kan SHE Health Clinics voor je doen?
Bij SHE Health Clinics kijken we naar het totaalplaatje: jouw hormonen, jouw leefstijl, jouw voeding en jouw medische geschiedenis. We bieden:
- Bloed- en speekseltesten om hormoonwaarden te meten;
- AI-gedreven diagnostiek;
- Persoonlijk behandelplan op maat;
- Leefstijl- en voedingsadvies;
- Medische begeleiding bij hormonale therapie.
Tip: Wacht niet te lang met hulp zoeken. Hoe eerder we samen kijken naar jouw hormoonbalans, hoe beter we klachten kunnen behandelen én voorkomen.
Lees ook: 6 tips voor een goede hormonale gezondheid bij vrouwen.
Hulp nodig met medisch zorg of een gezonde leefstijl?
Wil je meer informatie of een afspraak maken? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over hormonen?
- Overzicht SHE Health Clinics zorgaanbod.
- Voedingsmiddelen die je oestrogeenspiegel verbeteren.
- Hormoonsuppletietherapie tijdens de overgang.
- Psychotische klachten bij vrouwen: door de overgang nog kwetsbaarder?
- Waarom geen melatonine gebruiken als je niet kunt slapen?
- Oorzaken van osteoporose bij vrouwen.
- Wat zijn signalen dat je teveel cortisol aanmaakt en wat kun je er tegen doen?
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- Wat zijn de symptomen van een progesteron tekort?
- Hormonale migraine: wat kun je er tegen doen?
- Wat zijn de oorzaken van een laag libido bij vrouwen?
- 1 op de 10 vrouwen heeft PCOS, toch herkent huisarts symptomen meestal niet.
- Welke invloed hebben hormonen op je gewicht?
- 14 veel gestelde vragen over een trage schildklier.
- Link gevonden tussen hormoonverstorende stoffen en ontwikkeling van obesitas.
- Hoe kan een verstoord hormonaal evenwicht invloed hebben op de zwangerschap?
- Wat zijn hormoonvrije alternatieven voor de pil?
- 20 tips om cortisol te verlagen.
- Over welke ziektes en aandoeningen bij vrouwen weten artsen het minst?
- Hoe weet je of je diabetes type 2 aan het ontwikkelen bent?
- Hormoonvervanger Femoston: wat zijn de risico’s?
- Franse studie toont aan dat hormoonmedicatie het risico op hersentumoren kan verhogen.
- Overgangsklachten: wel of geen hormoontherapie?
- Hoe blijf je met een gezonde leefstijl hormonaal in balans?
- Wat zijn de 6 hormonen die gewichtstoename veroorzaken?
- De invloed van hormoonverstorende chemicaliën op de reproductieve gezondheid van vrouwen.
