Tijdens het verhitten (boven 120°) van bepaalde zetmeel- of suikerrijke voedingsmiddelen kan acrylamide ontstaan, een stof die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens klasseert. Ook de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) meldt dat de inname van acrylamide via voeding het risico op het ontwikkelen van kanker mogelijk verhoogt.
Kinderen en jongeren zouden het kwetsbaarst zijn, ten eerste omdat zij mogelijk een meer dan gemiddelde hoeveelheid chips en friet consumeren. Maar ook omdat bij hen de aanvoer van calorieën in verhouding tot hun lichaamsgewicht groter is dan bij volwassenen. Volgens de huidige gegevens lopen zwangere vrouwen geen extra risico. Er zijn geen nadelige effecten van acrylamide op de foetus bekend.
Waar zit acrylamide in?
Sigarettenrook bevat acrylamide, maar de stof kan ook ontstaan bij de productie van onder meer verzorgingsproducten (personal care), schoonmaakmiddelen, pesticiden (bestrijdingsmiddelen) en verf. Evenals bij de bereiding van bepaalde koolhydraatrijke (suikerrijke) levensmiddelen. Volwassenen krijgen de meeste acrylamide binnen via gefrituurde aardappelen (zoals friet, chips, kroketten en geroosterde aardappelen), koffie (als gevolg van het roosteren van koffiebonen) en zachte broodsoorten (zoals sandwiches) of donkere broodkorsten. Ook ontbijtkoek, beschuit, toast en pizza bevatten acrylamide. Voor kinderen en adolescenten zijn vooral chips en koekjes belangrijke leveranciers.
Lees ook: Zijn schoonmaakmiddelen echt net zo ongezond als sigaretten? Jazeker!
Hoe ontstaat acrylamide?
Hoe langer en hoe heter iets wordt gebakken, hoe meer acrylamide er wordt aangemaakt. Dergelijke temperaturen kunnen worden gehaald bij grillen, braden, bakken, roosteren, barbecueën en frituren. Bij het ontstaan van acrylamide zijn suikers en het aminozuur asparagine betrokken. Een aminozuur is een bouwsteen van eiwitten. Tijdens het verhitten boven 120° reageren deze stoffen met elkaar (Maillard reactie), wat de bruine kleur veroorzaakt.
In gestoomde of gekookte aardappelen en groenten komt dus geen acrylamide voor.
Ook in vis of vlees dat gebakken wordt, zit er geen acrylamide. Deze producten moeten soms net goed gebakken worden om eventuele bacteriën te doden.
Lees ook: Nieuw onderzoek: verhoogt risico op huidkanker bij twee porties vis per week en Hoe kankerverwekkend is vlees?
Moeten we ons zorgen maken?
Volgens verschillende gezondheidsorganisaties is het echter niet nodig om de huidige voedingsaanbevelingen aan te passen. Als we gezond en gevarieerd eten, komt acrylamide slechts in beperkte mate voor in de voeding. Die hoeveelheid verhoogt het risico op kanker waarschijnlijk niet.
Door levensmiddelen als frietjes, chips, gefrituurde snacks, koekjes, koffie en koffievervangers met mate te consumeren, kan je jouw blootstelling aan acrylamide wel iets beperken.
Lees ook: Overgewicht verhoogt risico op 13 soorten kanker!
Welke gefrituurde snacks zijn het minst ongezond?
Als je af en toe wil zondigen met gefrituurde snacks, dan is de vraag: ‘wat is het minst ongezond?’.
We weten allemaal dat je niet naar de snackbar hoeft te gaan voor een gezonde hap. Toch zit er flink verschil tussen de gefrituurde snacks als het gaat om het aantal calorieën en de hoeveelheden vet, suiker en zout. Als je wil genieten van een snack, maar toch een beetje wilt letten op wat je eet, kun je onderstaande leidraad gebruiken om je keuze te maken.
De snacks bevatten vaak veel vet en zijn hoog in calorieën doordat ze in de frituur bereid zijn. Tegelijkertijd hebben de snacks weinig goede voedingsstoffen zoals vezels, en juist meer slechtere voedingsstoffen zoals zout en suiker. Dit betekent dat je lichaam er qua voedingswaarden niet veel aan heeft, maar je wel veel calorieën binnenkrijgt.
Voor onze vergelijking hebben we gekozen voor een aantal bekende snacks, die we vergelijken op de hoeveelheden calorieën (kcal), vet, suiker en zout. Dit zijn de voedingswaarden na bereiding.
- Kroket: 190 kcal, 11.6 gram vet (4 gram verzadigd), 1.8 gram suiker, 1 gram zout.
- Broodje kroket: 335 kcal, 15.4 gram vet (4,8 gram verzadigd), 2.8 gram suiker, 1.4 gram zout.
- Frikandel: 181 kcal, 13.2 gram vet (4,2 gram verzadigd), 0.6 gram suiker, 1.8 gram zout.
- Patat zonder (bakje van 150 gram): 395 kcal, 22 gram vet (5.2 gram verzadigd), 0.3 gram suiker, 0.7 gram zout.
- Patat met (bakje van 150 gram): 560 kcal, 40 gram vet (7.4 gram verzadigd), 1.1 gram suiker, 1 gram zout.
- Bitterballen, zes stuks: 306 kcal, 18 gram vet (6 gram verzadigd), 1.8 gram suiker, 1.8 gram zout.
- Kaassoufflé: 205 kcal, 13.2 gram vet (5.1 gram verzadigd), 0.9 gram suiker, 0.9 gram zout.
- Broodje hamburger: 228 kcal, 8.3 gram (2.9 gram verzadigd), 4.6 gram suiker, 2.8 gram zout.
- Kipnuggets, zes stuks: 312 kcal, 16.2 gram vet (3 gram verzadigd), 2.4 gram suiker, 1.8 gram zout.
- Mexicano: 389 kcal, 30.2 gram vet (7.3 gram verzadigd), 1.9 suiker, 2.7 gram zout
- Bamischijf: 193 kcal, 9.8 gram vet (1.9 gram verzadigd), 1.4 gram suiker, 1.4 gram zout.
Deze vergelijking is bedoeld om de verschillen tussen de snacks aan te geven. Uiteraard zijn dit gemiddelden en kunnen voedingswaarden per product en per merk verschillen.
Lees ook: 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.
Patat met mayonaise het ongezondst, minste calorieën in frikandel
Als we bovenstaande vergelijking bekijken, kunnen we stellen dat de patat met mayonaise overduidelijk bovenaan staat wat betreft het aantal calorieën en de hoeveelheid (verzadigd) vet. De mayonaise draagt hier overigens flink aan bij, al staat de patat ook zonder mayonaise op nummer één qua calorie-aantal. De mexicano is daarna de snack met de meeste calorieën, met ook een flinke hoeveelheid vet, suiker en zout.
De frikandel is de snack die in deze vergelijking het laagst scoort qua calorieën, maar dit zegt niet gelijk dat dit de minst ongezonde snack is. De kroket en de bamischijf hebben namelijk iets meer calorieën, maar bevatten minder vet en zout. Wel krijg je met een kroket en een bamischijf wat meer suiker binnen dan bij een frikandel. Ter vergelijking: deze drie snacks bevatten ongeveer evenveel caloriëen als een wit bolletje met kaas of twee glazen cola.
Verder valt op dat het broodje hamburger qua suiker en zout het hoogst scoort; patat zonder mayo is de beste keuze wat deze twee voedingswaarden betreft.
Lees ook: ‘Nederland is wereldkampioen zitten en ongezond leven’.
Hulp nodig met een gezond dieet en gezonde leefstijl?
Bij SHE Health Clinics kunnen we je helpen met gezond gewicht, afvallen, obesitas, voeding, dieet, leefstijl adviezen, beweging, ontspanning en preventieve medische onderzoeken.
Meer lezen over kanker en leefstijl?
- SHE Health Clinics infopagina leefstijl poli.
- Waarom krijgen steeds meer mensen kanker op jonge leeftijd?
- 40% van alle gevallen van kanker kan door voeding en leefstijl worden voorkomen!
- Leefstijl bij genetisch kankerrisico meest effectief.
- Aanzienlijk minder schadelijke stoffen in biologisch voedsel.
- Na menopauze regelmatig bewegen vermindert kans op borstkanker.
- Stijging aantal Nederlanders met overgewicht: ‘Verleiding ongezonde voeding te groot’.
- Vruchtbaarheid behouden na kanker? Vrouwen worden te weinig naar gynaecoloog doorverwezen.
- Hoe zwaarder je weegt na menopauze, hoe hoger risico op borstkanker.
- Jonge mensen krijgen vaker Parkinson. Hoe komt dat?
- Wat zijn de beste supplementen en leefstijlmaatregelen tegen kanker?
- 15 feiten over voeding en borstkanker.
- Hoe verwijder je bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit?
- 7 vragen over kanker en voeding.
- Wat zijn de risico’s van overgewicht?
- Ruim 53% meer pesticiden op fruit.
- Teveel zitten? Pas dan op voor het dead butt syndroom!.
- 15 voedingsmiddelen die het risico op kanker mogelijk kunnen verlagen.
- Wat zijn de symptomen en oorzaken van een eetstoornis?
- Stop jij kankerverwekkende tampons in je vagina?
- Overgewicht vergroot de kans op een miskraam en op geboorteafwijkingen.
- 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.
- Heb ik door overgewicht een grotere kans op borstkanker?
- 18 feiten en fabels over alcohol en gezondheid.
- Waarom maken we ongezonde keuzes?
- Wat kun je ‘s avonds doen als je wil afvallen?
- Dít zijn de 14 beste superfoods voor je darmen.
- Wat kun je na (borst)kanker doen om de kans dat je opnieuw kanker krijgt te verkleinen?
- Vrouwen gebaat bij yoga na borstkanker.
- Dit zijn de lichamelijke én mentale gevolgen van dagelijks alcohol drinken.
- Zijn schoonmaakmiddelen echt net zo ongezond als sigaretten? Jazeker!
- 7 makkelijke tips om meer groenten te eten.
- 5 gezonde redenen om meer uien te eten.
- 12 gezonde voordelen van groene thee met citroen.
- Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
- Gezonde leefstijl nu nóg belangrijker!
Meer lezen over zelfdiagnostiek?
- Hoe onderzoek je jouw borsten op verdachte plekjes en knobbeltjes?
- Dít zijn de (kanker)symptomen die vrouwen veelal niet herkennen.
- Kijken én voelen: zo kun je je borsten zelf checken op borstkanker.
- Jezelf op huidkanker controleren: waarop moet je letten?
Meer lezen over kankerdiagnostiek en kankerbehandeling?
- SHE Health Clinics infopagina gynaecologische kanker.
- SHE Health Clinics infopagina eierstokkanker.
- SHE Health Clinics infopagina baarmoederkanker.
- Wat zijn de 10 symptomen die bij vrouwen kunnen wijzen op kanker?
- Borstimplantaten in verband gebracht met zeldzame vormen van kanker.
- Op haar 28e kreeg Leontien baarmoederhalskanker: ’Oproepleeftijd voor uitstrijkjes moet omlaag!’.
- Dít zijn de 9 meest voorkomende symptomen die op kanker wijzen.
- Waarom krijgen gekleurde vrouwen op jongere leeftijd borstkanker?
- Dit zijn dé 5 meest voorkomende kankersoorten bij vrouwen.
- Lucette Vermeijden: ‘Waarom zoveel vrouwen baat hebben van Nazorg Borstkanker’.
- De vagina: iedereen kent de weg, doch niemand kent de bewoners.
- Preventief verwijderen van eierstokken bij erfelijke eierstokkanker.
- Dít wil je weten over schaamlipkanker!
- Afwijkend uitstrijkje? Dit zijn de vervolgstappen.
- Hoe zwaarder je weegt na menopauze, hoe hoger risico op borstkanker.
- Genetisch kankerrisico is voor iedereen verhoogd!
- 10 vragen en antwoorden over borstkanker.
- Hoe kunnen borstimplantaten lymfeklierkanker veroorzaken?
- Tanja heeft na borstkanker geen gevoel meer in haar borsten.
- Waarom je alles zou moeten weten over het humaan papillomavirus (HPV).
- Dít zijn de symptomen die kunnen wijzen op lymfeklierkanker.
- ‘Dokter, heb ik borstkanker…?’
- Nieuwe aanbevelingen FDA over risico’s borstimplantaten zijn een ‘enorme stap voorwaarts’ voor patiënten met borstkanker.
- Tijdens zwangerschap ontdekt 1 op de 10 vrouwen borstkanker.
- Hoe herken je Premature Ovariële Insufficiëntie (vervroegde overgang)?
- Waarom moet je ook na de menopauze een uitstrijkje laten nemen?
- Hoe kom je erachter of je drager bent van het erfelijke kankergen BRCA1 of BRCA2?
- Vrouwen met BRCA1- en BRCA2-mutaties hebben verhoogd risico baarmoederkanker.
- 12 vragen over het BRCA-gen, borstamputatie en verwijdering eierstokken.
- Hoe groot is het risico op borstkanker in je andere borst?
- Waarom wordt alvleesklierkanker meestal pas laat ontdekt?
- ’Na de kijkoperatie zei de arts direct: u heeft darmkanker’.
- Melanoomkanker: de agressieve vorm van huidkanker.
- Welke moedervlekken kunnen kwaadaardig zijn?
- 14 veel gestelde vragen over melanoomkanker.
- 1 op 3 mensen met zeldzame kanker krijgt eerst verkeerde diagnose.
- Waarom huidkanker in de winter veel minder vaak ontdekt wordt.
- Hoe weet je of je super gezond bent? Déze 7 kenmerken vertellen het je!
- Onderzoek: HPV-vaccin beschermt tot 87 procent tegen baarmoederhalskanker.
- Waardoor kom je vroeger in de overgang na een kankerbehandeling?
- Hoe noodzakelijk is het om een uitstrijkje te laten afnemen?
- TU Delft onderzoekt nieuwe behandeling borstkanker: straks geen operatie of bestraling meer nodig!
- UMCG start onderzoek effect cannabis olie bij uitbehandelde kankerpatiënten.
- Nieuwe methode om eierstokkanker te voorkómen verhoogt kwaliteit van leven.
- Preventief verwijderen van eierstokken bij erfelijke eierstokkanker.
Korte wachttijden bij SHE Health Clinics
Bij SHE Health Clinics hebben we korte wachttijden, dus kun je bij ons meestal snel geholpen worden door onze ervaren vrouwelijke zorgprofessionals.
Vergoeding door zorgverzekering
Met een doorverwijzing van een (huis)arts, vallen de meeste onderzoeken en behandelingen bij SHE Health Clinics onder de basisverzekering. Dit betekent dat deze medische zorg door jouw zorgverzekeraar wordt vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.
SHE. Health Clinics: alle medische- en paramedische vrouwenzorg op één locatie
Door onze ervaring in het leveren van efficiënte vrouwenzorg, hanteren wij beperkte diagnostiek in korte tijd en een gering aantal polikliniek bezoeken; oftewel een korte en efficiënte zorgcyclus waarbij de vrouwelijke patiënt centraal staat. Vanwege onze onafhankelijkheid en snel diagnostiek, kunnen onnodige opnames en verdere klinische behandelingen worden voorkomen.
Om nog meer reductie in zorgkosten te bereiken hanteren wij een combinatie van multidisciplinaire zorg en complementaire zorg. Dat resulteert in de beste zorg voor vrouwen met een kortere zorgcyclus, waardoor tijd en kosten worden bespaart voor de patiënt, doorverwijzende arts en de zorgverzekeraar.
Meer weten over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij als vrouwenkliniek voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder! Wij zijn een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) met verzekerde- en onverzekerde medische zorg voor onder andere: preventie, leefstijl, preventieve medische onderzoeken, gynaecologie, seksuologie, menopauze, overgangsklachten, bekkenbodemklachten, borstonderzoek, urologie, dermatologie, cardiologie, chirurgie, neurologie, psychologie, radiologie, interne geneeskunde, pijnklachten, stress, burn-out, slaapproblemen, vermoeidheid, overgewicht, revalidatie en cosmetiek. Veruit de meeste onderzoeken en behandelingen vallen onder verzekerde zorg, welke vergoed wordt vanuit het basispakket.
Je kunt ons bereiken op 085-2019275 of gebruik maken van ons contactformulier.
Bronnen: Gezondheid en Wetenschap, Voedingscentrum, Alles Over Kanker, AVRO-Tros Radar, SHE Health Clinics
Wil je op de hoogte blijven van onze leukste artikelen, nieuwsupdates, enquêtes en winacties? Schrijf je hieronder dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
