Nierbekkenontsteking: zo herken je de symptomen!

17 augustus 2024

Bij een nierbekkenontsteking (pyelonefritis) is het nierbekken ontstoken. Dit kan in één of beide nieren voorkomen. Deze urineweginfectie wordt veroorzaakt door bacteriën. Een nierbekkenontsteking ontstaat meestal door een blaasontsteking. Vanuit de blaas gaan de bacteriën via de urineleiders naar de nieren. Zo komen ze in het nierbekken. Het nierbekken is een holte in de nier. Daar veroorzaken de bacteriën een ontsteking in het nierweefsel.

Soms komt een nierbekkenontsteking door andere problemen van de blaas of nieren. Vooral problemen die ervoor zorgen dat na het plassen urine achterblijft in de blaas. Bijvoorbeeld door een (orgaan)verzakking (prolaps) of plasproblemen bij oudere vrouwen (veelal na een beroerte of bij dementie). Het is ook mogelijk dat de bacterie in de nier komt via het bloed. Bijvoorbeeld als deze eerst een keelontsteking veroorzaakte en dan via het bloed in de nier terecht komt.

Nierbekkenontsteking komt meestal maar in één nier voor. Zo’n 80 % van de nierbekkenontstekingen wordt veroorzaakt door de E. coli bacterie die normaal in onze darmen voorkomt.

Waar zit een nierbekkenontsteking?

Het nierbekken zit aan de onderkant van de nier. Het is een soort trechter waarin urine wordt opgevangen. Jouw nieren maken de urine (plas). De urine stroomt vanuit het nierbekken via de urineleider naar de blaas.

Nierbekkenontsteking: zo herken je de symptomen!

Symptomen acute nierbekkenontsteking

Bij een acute nierbekkenontsteking (pyelonefritis) wordt je plotseling ziek met één of meer van de volgende symptomen en klachten:

Hoge koorts (in het begin en bij ouderen is er soms geen koorts).
Koude rillingen.
Misselijk zijn of overgeven (braken).
Pijn in jouw rug of zij (aan één of beide kanten).
Vergrote nier(en).
Strak gespannen buikspieren.
Verward zijn (in ernstige gevallen).

Lees ook: Waarom stinkt je urine? Dít zegt de geur van je plas over je gezondheid.

Bij een nierbekkenontsteking kun je ook één of meer klachten van een blaasontsteking hebben, doch dat hoeft niet:

Plassen doet pijn of geeft een branderig gevoel.
Je voelt vaker dat je moet plassen. Maar je plast elke keer maar een klein beetje.
Het gevoel te moeten plassen kan al pijn doen.
De plas ziet er anders uit (troebel) of er kan bloed in zitten.
De plas kan sterk ruiken of vies ruiken.

Lees ook: Hieraan kun je een beginnende blaasontsteking herkennen.

Symptomen chronische nierbekkenontsteking

Een chronische nierbekkenontsteking kan moeilijk te herkennen zijn. Dit vanwege de vage symptomen en het vaak achterwege blijven van koorts. Hierdoor kunnen mensen soms jarenlang onopgemerkt rondlopen met een chronische nierbekkenontsteking klachten. Deze variant wordt in veel gevallen pas ontdekt tijdens keuringstesten of onderzoek naar andere ziektes, zoals suikerziekte (diabetes) of hart- en vaatziekten. Als er dan al langdurige schade aan de nieren is ontstaan, kan deze helaas niet meer herstellen.

Dit zijn de mogelijke kenmerken van een chronische nierbekkenontsteking:

Vage pijn in zij en/of onderrug.
Af en toe lichte buikpijn.
Moeite met plassen.
Af en aan temperatuursverhoging.
Vermoeidheid.
Hoofdpijn.
Verminderde conditie.
Verminderde eetlust.
Veel dorst (door een hoog ureumgehalte in het bloed).

Lees ook: Wat is de link tussen vleesconsumptie en urineweginfecties (cystitis)?

Oorzaak nierbekkenontsteking

Een nierbekkenontsteking wordt veroorzaakt door bacteriën:

Bacteriën komen via de plasbuis in de blaas.
Vanuit de blaas gaan ze via de urineleiders naar het nierbekken en de nieren.
Hier gaan ze vastzitten en zorgen ze voor ontsteking.
Heel soms komt de bacterie via het bloed bij het nierbekken.

Vaak is het de bacterie die bij iedereen in de darm leeft. Deze zit ook rond de anus (poepgat) en de plasbuis.

De bacterie kan vaak bij de plasbuis komen door:

Het van achter naar voor afvegen van de vagina na urineren (plassen).
Onbeschermde seks.
Combinatie vaginale en anale seks.
Slechte hygiëne.

Lees ook: Waarom voorzichtig zijn bij switchen tussen anale en vaginale seks?

Urineonderzoek bij nierbekkenontsteking

Als de huisarts denkt aan een nierbekkenontsteking, dan is meestal een onderzoek (kweek) van de urine nodig. Uit de kweek komt welke bacterie de ontsteking veroorzaakt. En voor welke medicijnen (antibiotica) de bacterie gevoelig is.

Behandeling nierbekkenontsteking

Een nierbekkenontsteking moet altijd behandeld worden met medicijnen. Na behandeling is de ontsteking vaak snel weer over. Als je de ontsteking onbehandeld laat, kan dit gevaarlijk zijn en kan er blijvende schade aan de nieren ontstaan. In het ergste geval moet een chronisch ontstoken nier zelfs verwijderd worden.

Lees ook: 14 voedingsmiddelen die een overactieve blaas of urineverlies verergeren.

Wat kan je zelf doen bij een nierbekkenontsteking?

Drink veel (2 tot 3 liter, bijvoorbeeld water of thee). Lees ook: Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
Drink cranberry sap (dit beschermd je blaas tegen bacteriën).
Plas meteen als je voelt dat je moet plassen.
Plas je blaas helemaal leeg. Zo zorg je er voor dat de urine goed doorstroomt en niet in de blaas achterblijft. Bacteriën kunnen dan ook niet in de blaas blijven zitten.
Als je misselijk bent en moet overgeven, drink dan kleine beetjes in plaats van een groot glas ineens. Dan houdt je het vocht beter binnen.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een gespecialiseerde vrouwelijke uroloog of gynaecoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over blaasklachten, verzakking en incontinentie?