Wat is het no. 1 symptoom dat je dementie hebt?

18 juni 2024

De hersenaandoening die bekend staat als dementie komt steeds vaker voor: reeds 1 op de 3 vrouwen hebben de aandoening, en dat aantal zal naar verwachting de komende decennia drastisch stijgen, naarmate de bevolking van 60 jaar en ouder toeneemt.

Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig hersenziektes en Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Daarnaast komen vasculaire dementie, frontotemporale dementie (FTD) en Lewy body dementie veel voor. Dementie is een ingewikkelde en ingrijpende hersenziekte die veel vragen oproept. Is dementie te voorkomen? En hoe wordt dementie behandeld?

Wat zijn de voornaamste symptomen van dementie?

Hoewel dementie een progressieve ziekte is die momenteel nog niet te genezen is, is het belangrijk om alert te zijn op de meest voorkomende symptomen van dementie, zodat behandeling tijdig kan worden gestart als dat nodig is. We vroegen diverse artsen om ons te vertellen over het no. 1 symptoom van dementie, samen met andere veel voorkomende symptomen. Lees verder om meer te weten te komen en om jouw gezondheid en die van anderen te waarborgen.

Lees ook: Wat is het verschil tussen Alzheimer en dementie?

1. Onvermogen om te leren

“Het belangrijkste vroege symptoom om de ziekte van Alzheimer te detecteren is de afname van iemands leervermogen,” zegt Dr. James Dan, geriatrisch klinisch adviseur en lid van de raad van bestuur van Senior Helpers. “Alzheimerpatiënten in een vroeg stadium verliezen het vermogen om te leren. Ze hebben moeite om te onthouden, zelfs nadat ze specifiek opnieuw zijn onderwezen.”

Dit onvermogen wordt veroorzaakt door de verminderde capaciteit van de hersenen om nieuwe herinneringen te vormen. Dat kan ook andere symptomen veroorzaken. “Medische hulp inroepen moet een prioriteit zijn als er sprake is van onvermogen om een taak te leren of opnieuw te leren, problemen met het recente geheugen of geheugenverlies, terugtrekking uit lange, leuke sociale activiteiten, zoals familie-evenementen of spelletjesavond met vrienden,” zegt Dr. Dan.

Lees ook: Wat zijn de signalen van beginnende dementie (Alzheimer)?

2. Korte-termijn geheugenverlies komt vaak voor

“De eerste cognitieve functie die faalt bij dementie is het kortetermijngeheugen,” zegt Dr. Robert G. Fawcett, psychiater en auteur van het boek ‘Calming the Bipolar Storm‘. “Kortetermijngeheugen verwijst naar het vermogen om dingen te herinneren die je hebt meegemaakt vanaf ongeveer drie minuten geleden tot en met het recente verleden. Het leren van nieuwe taken wordt extreem moeilijk omdat de hersenen geen nieuwe geheugensporen kunnen leggen.”

Lees ook: Gezonde leefstijl vermindert kans op dementie met 40 procent!

Tekenen van korte-termijn geheugenverlies

Je staat op het punt om iemand te bellen, maar je bent ineens kwijt wie je wilde spreken. Of je hebt moeite om op de juiste woorden of namen te komen. Naarmate je ouder wordt, vergeet je dit soort dingen steeds vaker. Meestal is dit onschuldig. Toch kunnen geheugenproblemen een eerste teken van dementie zijn.

Volgens Dr. Fawcett kunnen sommige van deze situaties wijzen op korte-termijn geheugenverlies:

Vaker je spullen kwijtraken.
Je weet vaak niet meer waar je jouw sleutels, portemonnee of je bril hebt gelaten.
Misschien weet je niet meer of je jouw dagelijkse medicijnen hebt ingenomen, tenzij u een checklist of pillenspaarder heeft.
U vergeet misschien waar u uw auto heeft geparkeerd, hoewel u nog wel weet welke weg u heeft afgelegd (dat is een langetermijngeheugen, dat bij dementie en Alzheimer aanvankelijk behouden blijft).
U kunt zich niet herinneren wat u uren eerder als ontbijt hebt gegeten.

“Dit patroon van korte-termijn geheugenverlies wordt gezien bij Alzheimer dementie, waarbij cellen van de hippocampus vroeg in het verloop afsterven,” zegt Dr. Fawcett. “De hippocampus is heel belangrijk bij het vastleggen van nieuwe herinneringen.”

Lees ook: 8 tips om je hersenen te trainen en fit te houden.

3. Wat is het verschil met normale veroudering?

“Het is belangrijk om te begrijpen dat we allemaal enige cognitieve vertraging zullen ervaren als we ouder worden, maar normale veroudering zou geen invloed moeten hebben op ons vermogen om onafhankelijk te functioneren, of om nieuwe informatie te leren,” zegt Dr. Heather M. Gooden, een Canadese arts die dementiepatiënten behandelt en auteur van het boek ‘Passages‘. “Het kan langer duren dan vroeger, maar we kunnen nieuwe dingen blijven leren tot in onze tweede eeuw van ons leven als we daarvoor kiezen.”

Lees ook: Welke oefeningen kunnen dementie mogelijk verlichten of zelfs voorkomen?

4. Andere symptomen van dementie

De eerste verschijnselen van dementie verschillen per persoon en per ziekte. Het valt op dat iemand terugkerende geheugenklachten, gedragsproblemen en veranderingen in karakter heeft.

Dit zijn volgens Dr. Gooden enkele andere veel voorkomende vroege symptomen van dementie:

Moeite met complexe taken, zoals het koken van bekende (kook)recepten met meerdere stappen.
Verdwalen op bekende plaatsen of op een bekende route als je naar huis rijdt.
Moeite met woorden vinden. Dit wordt meestal opgemerkt bij mensen die eerder geen problemen hadden. (Sommige mensen hebben op elke leeftijd moeite met het onthouden van namen, maar als het een nieuwe ontwikkeling is, kan het een teken van dementie zijn).
Gedragsveranderingen. “Dit is een ondergewaardeerd teken van dementie in een vroeg stadium. Het kan gaan om stemmingswisselingen, een toename van vreemd gedrag, plotselinge boosheid, impulsiviteit, angst voor veranderingen in de routine, of slaapstoornissen die niet meer normaal zijn voor een persoon,” zegt Dr. Gooden.

Andere veelvoorkomende symptomen van dementie of alzheimer:

Vergissingen met tijd en plaats.
Taalproblemen.
Kwijtraken van spullen.
Slecht beoordelingsvermogen.
Terugtrekken uit sociale activiteiten.
Veranderingen in gedrag en karakter.
Onrust.
Problemen met het zien (gezichtsverlies).

Lees ook: 10 andere oorzaken van hersenmist (naast long covid).

Wanneer naar een dokter?

Als jij of een dierbare symptomen van dementie ervaart, raadpleeg dan jouw huisarts, die een goede anamnese en lichamelijk onderzoek kan afnemen en andere mogelijke medische oorzaken kan onderzoeken. “Veel lichamelijke en geestelijke ziekten kunnen het geheugen beïnvloeden en zijn mogelijk behandelbaar als ze vroeg worden gevonden,” zegt Dr. Gooden. “Er zijn ook aandoeningen die vroege dementie kunnen nabootsen, met name depressie en delirium, en deze moeten worden uitgesloten voordat een officiële diagnose van dementie wordt gesteld.”

Lees ook: Hoe eet je jouw brein gezond?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke neuroloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over dementie, Alzheimer en gezonde leefstijl?