Lang nadenken of concentreren zorgt voor afvalstoffen in hersenen

Uit nieuw hersenonderzoek blijkt dat als je te lang nadenkt of je erg concentreert, afvalstoffen zich ophopen in de hersenen. Daardoor word je moe!

Mentale vermoeidheid is dus geen illusie. “Het is daarom belangrijk dat je op tijd rust neemt”, zegt hoogleraar neuropsychologie Prof. dr. Erik Scherder. Hij vertelt dat nu bekend is geworden hoe deze vermoeidheid ontstaat en hij geeft zijn vier gouden tips voor een fit brein.

Lees ook: Langdurig zitten onderbreken is van invloed op de hersenen.

Uit nieuw wetenschappelijk onderzoek blijkt dat als je lang cognitief bezig bent, één van de neurotransmitters (signaalstofjes die impulsen overdragen) zich opstapelt. Dat is glutamaat.

Glutamaat zorgt voor stimulering van de hersenen. Er zijn ook neurotransmitters die zorgen voor remming. Voor gezonde mentale gesteldheid moeten deze stoffen in balans zijn. “Als je intensief denkt, gaat de balans eruit. Glutamaat stapelt zich op en gaat overheersen. Daardoor ervaar je mentale vermoeidheid”.

Rustmomenten, slapen, ontspanning en onderbrekingen in het werk: daarmee verhelp je deze onbalans in eigen brein. “Opgebouwde afvalstoffen worden afgevoerd tijdens de slaap”, aldus professor Scherder.

Lees ook: Zóveel moet je per dag bewegen om al dat zitten goed te maken.

Maar professor Scherder ziet de studie ook als pleidooi om zelf na denken of we iedere dag onze hersenen tot het maximale moeten laten gaan. De neuropsycholoog denkt namelijk van niet. Hij ziet meer rustmomenten op de dag als dé manier om verstandig om te gaan met ons centrale zenuwstelsel.” Het komt de productiviteit en creativiteit ten goede. “Zorg ervoor dat je eens twintig minuten per dag uit het raam kijkt of ga een rondje lopen, dat zorgt namelijk voor rust in je hoofd!” 

Lees ook: Te lang zitten? Pas dan op voor het dead butt syndroom!

Professor Erik Scherder deelt zijn tips voor een fit brein

1. Blijf bewegen

“Als u denkt dat u meer kunt bewegen binnen uw eigen grenzen, doe dat dan! Dit kan binnenhuis- of buitenshuis zijn. Het is goed voor uw hersenen en u houdt er uw afweersysteem mee op peil. Dit is natuurlijk essentieel in deze tijden. In de loop van de jaren zijn mensen steeds meer gaan zitten en uit onderzoek blijkt dat dit ook zijn weerslag heeft op het afweersysteem. Dat gaat hierdoor achteruit. Daarom is het verstandig om het zitten te onderbreken. Ga bijvoorbeeld even rommelen in de keuken of sta op terwijl u een telefoontje pleegt. Ook de beweegnorm proberen aan te houden kan helpen. Die ligt rond de 30 minuten per dag aangesloten bewegen.”

Lees ook: 6 voordelen van bewegen waar je vrolijker, energieker én relaxter van wordt!

2. Daag jezelf mentaal uit

“Doet u bijvoorbeeld altijd een kruiswoordraadsel van 2 sterren, maar kunt u een puzzel van 3 of 4 sterren ook aan? Doe die dan! Het hoeft dus geen enorm grote verandering te zijn, een andere kruiswoordpuzzel doen dan normaal helpt dus al. Probeer ook eens iets nieuws; leer bijvoorbeeld een nieuwe taal of het bespelen van een instrument want dat is erg goed voor de hersenactiviteit.”

Lees ook: 8 tips om je hersenen te trainen en fit te houden.

3. Eet de juiste producten en vermijd de foute

“U kunt door de juiste voeding uw hersenen ook een handje helpen. In thee, koffie, knoflook, chilipepers en groen groentes zitten bijvoorbeeld vaatverwijdende stoffen die er mede voor zorgen dat het bloedvatenstelsel gezond blijft. Dit is essentieel voor het lichaam en de hersenen, want een gezond vatensysteem heeft direct invloed op de gezondheid en op het afweersysteem. Met name de vaatwanden moeten gezond zijn, want die kunnen virussen buiten de deur houden. Genoeg bewegen helpt overigens bij het behouden van goede vaten.”

Lees ook: 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.

4. Slaap genoeg en houd ritme

“Voor de hersenen is slapen erg belangrijk. Tijdens de slaap krijgen de hersenen de kans om afvalstoffen goed op te ruimen, nieuwe eiwitten aan te maken en nieuwe energieblokken te plaatsen.”

Lees ook: Hoe slaap je jezelf gezond?

Professor Scherder vervolgd: “Om goed te kunnen slapen is het erg essentieel om ritme te houden. Dat is wellicht lastig, omdat het dagelijks leven er nu voor velen anders uitziet dan voorheen. Toch is het verstandig om bijvoorbeeld wel dat stuk te gaan fietsen, al fietst u nu misschien niet van uw huis naar kantoor, maar weer gewoon naar huis.”

Lees ook: Wat kun je ’s ochtends het beste doen om je hersenen gezond te houden?

Ommetje app

Vind je het lastig om elke dag genoeg te bewegen? Download dan de Ommetje app, want deze gratis mobiele app helpt je om je goede wandelgedrag vol te houden! Het is dé no. 1 wandel-app!

Lees ook: 22 voordelen van 30 minuten wandelen per dag.

Met de app kun je samen met je vrienden, familie en collega’s een eigen wandelcompetitie starten of de uitdaging aangaan tegen de rest van Nederland. Hierdoor kan je op een leuke manier samen wandelen, zonder dat je op de dezelfde locatie bent. Zo motiveer je elkaar om dagelijks een Ommetje te maken. Ook ontvang je na elk ommetje een interessant hersenweetje van hoogleraar neuropsychologie Prof. dr. Erik Scherder

Download de app >

Meer lezen over hersenen, wandelen, beweging en gezonde leefstijl?

Bronnen: SHE Health Clinics, Erik Scherder, NPO Radio1, Max Vandaag, Hersenstichting

Deel dit artikel

Welkom op onze vernieuwde website!

SHE Health wordt nog beter!

Onze vernieuwde website biedt je een moderne & toegankelijke ervaring. Want jouw gezondheid verdient de beste zorg én de beste online ondersteuning.

Mis niets van onze opening in november 2025
Meld je aan voor updates voor onze opening en de laatste artikelen over jouw gezondheid.