Longkanker: waarom krijgen veel Nederlandse vrouwen het?

23 oktober 2023

In de jaren zestig (1960-1969) en de jaren zeventig (1970-1979) rookten Nederlandse vrouwen massaal sigaretten, nu krijgen opvallend veel vrouwen longkanker. Het aantal ziektegevallen binnen die groep is hier aanzienlijk groter dan in de meeste andere Europese landen, signaleert het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

Vooral door roken in het verleden staat Nederland hoog op de lijst van landen waar de meeste vrouwen getroffen worden door een vorm van kanker. Nederland staat op de derde plek, na Noorwegen en Denemarken.

“Roken is de belangrijkste oorzaak van longkanker. In de jaren zestig en zeventig gingen in Nederland meer vrouwen roken dan in andere landen”, verklaart IKNL. Longkanker ontstaat in de loop van decennia. “De gevolgen van roken in het verleden zijn nu zichtbaar”, legt het kankercentrum uit.

In absolute zin krijgen in Nederland meer mannen dan vrouwen longkanker. Het gaat om een verschil van slechts 10 procent. Het totale aantal diagnoses van de dodelijke ziekte in ons land stijgt en gaat richting de vijftienduizend per jaar.

Lees ook: 12 soorten kanker die je door roken kunt krijgen.

Oorzaken van longkanker bij vrouwen

Longkanker bij Nederlandse vrouwen is een complex probleem dat door verschillende factoren wordt beïnvloed, waaronder:

Rookgewoonten: Een van de belangrijkste factoren die bijdraagt aan longkanker bij Nederlandse vrouwen is hun rookgedrag. Helaas blijft een aanzienlijk deel van de Nederlandse vrouwen roken. Deze schadelijke gewoonte stelt hen bloot aan kankerverwekkende stoffen en verhoogt het risico op longkanker aanzienlijk.
Blootstelling aan passief roken: Blootstelling aan meeroken is net zo gevaarlijk. Niet-rokers die samenwonen met rokers of tijd doorbrengen in rokerige omgevingen kunnen kankerverwekkende stoffen inademen, waardoor hun risico op longkanker verder toeneemt.
Radongas: Radongas, een radioactief gas dat in sommige Nederlandse huizen wordt aangetroffen, kan in de binnenlucht sijpelen. Langdurige blootstelling aan radon is een bekende risicofactor voor longkanker.
Luchtvervuiling: Stedelijke gebieden in Nederland hebben vaak last van luchtvervuiling. Het langdurig inademen van vervuilde lucht kan de kans op longkanker vergroten.
Genetische aanleg: Sommige Nederlandse vrouwen hebben een genetische aanleg voor longkanker. De familiegeschiedenis speelt een belangrijke rol bij het bepalen van iemands vatbaarheid voor deze ziekte.
Beroepsrisico’s: Bepaalde beroepen, zoals blootstelling aan asbest of andere kankerverwekkende stoffen, kunnen het risico op longkanker verhogen bij Nederlandse vrouwen die in deze omgevingen werken.

Preventie en bescherming tegen longkanker

Nu we de oorzaken hebben onderzocht, richten we ons op preventie en bescherming. Het is van cruciaal belang om vrouwen de kennis en hulpmiddelen te geven om hun risico op longkanker te verkleinen door de onderstaande mogelijkheden voor preventie en bescherming in acht te nemen.

Stoppen met roken: De meest effectieve stap die een Nederlandse vrouw kan nemen is stoppen met roken. Er zijn talloze hulpbronnen en ondersteuningssystemen beschikbaar om te helpen bij deze uitdagende onderneming.
Creëer rookvrije omgevingen: Het creëren van rookvrije omgevingen beschermt niet alleen niet-rokers, maar moedigt rokers ook aan om te stoppen. Het is essentieel om schone binnenlucht te bevorderen.
Test op radon: Jouw huis testen op radonniveaus is een proactieve aanpak om longkanker te voorkomen. Als er verhoogde radonniveaus worden vastgesteld, kunnen er maatregelen worden genomen.
Pleit voor schonere lucht: Deelnemen aan lokale initiatieven om luchtvervuiling tegen te gaan is een collectieve inspanning waar iedereen van profiteert. Nederlandse vrouwen kunnen bijdragen aan schonere lucht in hun gemeenschap.
Evenwichtige voeding en lichaamsbeweging: Het handhaven van een gezonde levensstijl met een evenwichtig dieet en regelmatige lichaamsbeweging kan de algehele gezondheid bevorderen en mogelijk het risico op longkanker verminderen.
Regelmatige controles: Regelmatige gezondheidscontroles (Preventief Medisch Onderzoek) kunnen helpen om longkanker in een vroeg stadium te ontdekken, wanneer het beter te behandelen is. Nederlandse vrouwen moeten prioriteit geven aan routinecontroles.

Lees ook: Longkanker: hoe kun je het tijdig ontdekken?

Nederlandse vrouwen in Top-10

Wat betreft het totale aantal kankerdiagnoses staan Nederlandse vrouwen in de lijst met Europese kankergevallen op de zevende plaats. Nederlandse mannen staan in de Europese middenmoot (plaats dertien). Qua sterfte staan mannen iets lager: op de zestiende plaats.

Volgens de cijfers kregen in 29 Europese landen (de EU plus Noorwegen en IJsland) ruim 2,7 miljoen mensen vorig jaar te horen dat ze kanker hadden. In hetzelfde jaar zijn zo’n 1,3 miljoen inwoners van deze landen eraan overleden. Dat het aantal gevallen van kanker stijgt, komt door diverse factoren. Onder meer de gestegen levensverwachting en leefstijl hangen ermee samen.

Nederlandse vrouwen scoren in Europees verband relatief slecht bij de incidentie op:

Blaaskanker (1e plaats)
Longkanker (2e plaats)
Slokdarmkanker (2e plaats)
Darmkanker (3e plaats)
Melanoom (4e plaats)
Borstkanker (5e plaats).

Baarmoederhalskanker, baarmoederkanker, maagkanker, schildklierkanker en galblaaskanker komen bij Nederlandse vrouwen in verhouding minder vaak voor dan in de meeste andere EU-landen. Echter, omdat deze allemaal kankersoorten minder vaak voorkomen, heeft deze gunstige positie relatief weinig invloed op de totaalscore.

Lees ook: Aantal kankergevallen wereldwijd met bijna 80 procent toegenomen!

Veel gestelde vragen (V) en antwoorden (A) over longkanker

V: Kunnen niet-rokers ook longkanker krijgen?
A: Ja, blootstelling aan meeroken en andere omgevingsfactoren kunnen het risico op longkanker bij niet-rokers verhogen.

V: Hoe vaak komt longkanker voor bij Nederlandse vrouwen?
A: Longkanker is een belangrijk gezondheidsprobleem en het komt opvallend vaak voor bij Nederlandse vrouwen. In 2022 kregen 7.000 vrouwen in Nederland de diagnose longkanker.

V: Zijn er nieuwe behandelingen voor longkanker?
A: Medische vooruitgang heeft geleid tot effectievere behandelingen voor longkanker, waaronder doelgerichte therapieën en immuuntherapieën.

V: Wat zijn de eerste symptomen van longkanker?
A: Veel voorkomende symptomen zijn aanhoudende hoest, pijn op de borst en kortademigheid. Vroegtijdige opsporing is de sleutel tot een succesvolle behandeling.

V: Kan longkanker volledig worden voorkomen?
A: Volledige preventie is misschien niet mogelijk, maar een gezonde levensstijl en het vermijden van bekende risicofactoren kunnen het risico aanzienlijk verkleinen.

V: Hoe kan ik een dierbare met de diagnose longkanker steunen?
A: Emotionele steun bieden, medische afspraken bijwonen en helpen met dagelijkse taken kunnen een groot verschil maken.

Meer lezen?