Ongefilterd drinkwater: waarom ongezond?

Waarom is ongefilterd drinkwater ongezond? Deze vraag is misschien wel eens bij je opgekomen. Zeker als je artikelen leest waarin het gaat over de vervuiling en chemicaliën die door grote bedrijven in het oppervlakte water en drinkwater terecht komen. En ook als je hoort dat kanker, de ziekte van Parkinson en dementie steeds vaker voorkomen, waarbij er mogelijk een causaal oorzakelijk verband bestaat met de verontreinigingen, chemicaliën en hormoonontregelaars in ons drinkwater.

In het drinkwater in Nederland komt helaas behoorlijk wat vervuiling voor; ook nadat het gezuiverd is. Want nadat waterzuiveringsbedrijven het water hebben gefilterd, blijft er gemiddeld nog zo’n 20% vervuiling in het water achter. Dat is het leidingwater dat wij dagelijks drinken en gebruiken…

In dit uitgebreide artikel gaan we daarom in op de verschillende aspecten van ongefilterd Nederlands leidingwater, waarom het misschien niet zo veilig is als je denkt en waarom het filteren van drinkwater zinvol en gezond kan zijn.

Waterverontreinigingen en gezondheidsrisico’s

Nederlands ongefilterd drinkwater lijkt misschien onschadelijk, maar het kan onzuiverheden en verontreinigingen bevatten die serieuze gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Ongefilterd drinkwater kan ongezond zijn om verschillende redenen, zoals:

• Bacteriën en parasieten: Ongefilterd water kan bacteriën, virussen en parasieten bevatten die ziektes kunnen veroorzaken.
• Geneesmiddelen: Lage concentraties van geneesmiddelen zoals de anticonceptiepil, antidepressiva en pijnstillers kunnen in ons drinkwater zitten en onze hormoonhuishouding verstoren.
• Verontreinigingen: Ongefilterd drinkwater kan verontreinigingen bevatten zoals chloor, cadmium, lood, fluor, chroom, nitraat, PFAS, zware metalen, microplastics, landbouwchemicaliën (pesticiden en gewasbeschermingsmiddelen), sporen van industriële stoffen en (dier)geneesmiddelen.
• Anorganische mineralen: Naast alle andere lichaamsvreemde stoffen, vormen anorganische mineralen afzettingen in slagaders, verstoppen spijsverteringskanalen, belemmeren de bloedcirculatie, tasten vitale organen aan en vervuilen het menselijk lichaam.

Het consumeren van drinkwater met deze verontreinigingen kan daarnaast leiden tot verschillende andere gezondheidsproblemen, waaronder gastro-intestinale problemen, cognitieve problemen en ontwikkelingsachterstand bij kinderen.

Er zitten geen essentiële voedingsstoffen opgelost in kraanwater, bronwater of mineraalwater, waarvan mensen afhankelijk zijn van deze bron voor hun overleving of welzijn. Alle essentiële voedingsstoffen worden verkregen uit voedsel en voedingssupplementen van organische bron.

Lees ook: RIVM: PFAS in voedsel en drinkwater overschrijdt gezondheidsnorm EFSA.

Hoe ongefilterd water jouw gezondheid beïnvloedt

Het drinken van ongefilterd water kan nadelige gevolgen hebben voor je gezondheid, waaronder:

1. Gezondheid van de spijsvertering: Het consumeren van water met een hoog gehalte aan bacteriën of onzuiverheden kan leiden tot spijsverteringsproblemen zoals diarree en buikkrampen. Overmatige inname van bepaalde anorganische mineralen, zoals calciumcarbonaat, magnesiumoxide en aluminiumhydroxide, die vaak worden gebruikt als antacida (medicijnen voor brandend maagzuur), kan leiden tot verstoringen in de darmflora en spijsverteringsproblemen veroorzaken. Het is essentieel om ervoor te zorgen dat je drinkwater vrij is van dergelijke verontreinigingen.
2. Immuunsysteem: Ongefilterd water kan de werking van je immuunsysteem aantasten, waardoor je vatbaarder wordt voor ziektes. Gefilterd water kan je immuniteit helpen versterken door schadelijke ziekteverwekkers juist te elimineren.
3. Verstoring van hormonen: Sommige anorganische mineralen en hormoonverstoorder kunnen de hormoonbalans in het lichaam verstoren, wat kan leiden tot hormonale disfunctie en gerelateerde gezondheidsproblemen. Bijvoorbeeld, fluoride, een anorganisch mineraal dat vaak aan drinkwater wordt toegevoegd voor tandheelkundige doeleinden, is gekoppeld aan verstoringen in de schildklierfunctie en andere hormonale onevenwichtigheden.
4. Toxiciteit: Sommige anorganische mineralen, zoals lood, kwik, cadmium en arseen, kunnen giftig zijn voor het menselijk lichaam, zelfs in kleine hoeveelheden. Deze mineralen kunnen zich ophopen in het lichaam en schadelijke effecten hebben op verschillende organen en systemen, waaronder de hersenen, nieren, lever en het zenuwstelsel. Langdurige blootstelling aan deze giftige mineralen kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals neurologische stoornissen, nierfalen, kanker en hart- en vaatziekten.

Lees ook: Auto-immuunziekten: welke komen bij vrouwen het meest voor?

Voordelen van waterfiltratie

Waterfiltratiesystemen zijn ontworpen om de hierboven beschreven verontreinigingen te verwijderen, waardoor het kraanwater veiliger wordt om te drinken. Investeren in een waterfiltersysteem kan ervoor zorgen dat jij en jouw dierbaren toegang hebben tot schoon en gezond drinkwater.

Lees ook: Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule!

Waterfiltratie proces

Begrijpen hoe waterfiltratie werkt kan licht werpen op het belang ervan voor het behoud van een goede gezondheid.

• Filtratiemethoden: Waterfiltersystemen gebruiken verschillende methoden, waaronder actieve kool, omgekeerde osmose en UV-zuivering, om verontreinigingen te verwijderen. Elke methode pakt specifieke onzuiverheden aan en zorgt ervoor dat je water schoon en veilig is om te drinken.
• Filtratie op punt van gebruik: Overweeg om filters te installeren bij je keukenkraan of waterdispenser. Deze filters zijn effectief in het verwijderen van verontreinigingen daar waar je ze het meest nodig hebt.

Lees ook: In welke fruit zit het meeste water?

Filtratiesystemen

Er zijn verschillende goede waterfiltratiesystemen op de markt, afhankelijk van je specifieke behoeften en budget. Hier zijn enkele populaire opties:

• Koolstoffilters: Deze filters verwijderen onzuiverheden en smaakstoffen uit het water door gebruik te maken van actieve kool. Ze zijn effectief in het verbeteren van de smaak en het verwijderen van chloor, organische verontreinigingen en sommige chemicaliën.
• Omgekeerde osmose (RO) systemen: RO-systemen zijn zeer effectief in het verwijderen van de meeste onzuiverheden, waaronder bacteriën, virussen, zware metalen en mineralen. Ze kunnen echter water verspillen en de smaak van het water verminderen.
• Waterontharders: Deze systemen verwijderen hardwatermineralen, zoals calcium en magnesium, die kalkaanslag kunnen veroorzaken. Ze zijn handig voor het beschermen van apparaten en leidingen, maar ze verwijderen geen andere verontreinigingen.
• Ultraviolet (UV) waterzuiveringsystemen: UV-systemen doden bacteriën en virussen door ultraviolet licht te gebruiken, zonder chemicaliën toe te voegen. Ze zijn nuttig voor het desinfecteren van water, maar verwijderen geen chemische verontreinigingen.
• Keramische filters: Deze filters gebruiken keramische membranen om onzuiverheden en bacteriën uit het water te verwijderen. Ze zijn duurzaam en effectief, maar kunnen verstoppen en vereisen regelmatig onderhoud.
• Kraanwaterfilters: Deze filters kunnen eenvoudig op de kraan worden bevestigd en zijn handig voor het verwijderen van chloor, lood en andere onzuiverheden. Ze zijn betaalbaar en vereisen geen installatie.
• Zwaartekrachtfilters: Dit type filter wordt vaak gebruikt voor kamperen en outdooractiviteiten. Ze gebruiken zwaartekracht om water door een filterelement te laten stromen en verwijderen onzuiverheden.

Het beste waterfiltratiesysteem voor jou hangt af van je specifieke behoeften en budget. Het is belangrijk om de waterkwaliteit in jouw omgeving te begrijpen en te overwegen welke verontreinigingen je wilt verwijderen voordat je een beslissing neemt. Het is ook raadzaam om productbeoordelingen en deskundig advies te raadplegen voordat je een goed waterfiltratiesysteem kiest.

Veel gestelde vragen over (on)gefilterd water

Is kraanwater veilig om te drinken zonder filtratie?
Hoewel sommige soorten kraanwater veilig zijn, is het belangrijk om bij de plaatselijke autoriteiten te informeren naar de exacte waterkwaliteit. Zoals het RIVM met enige regelmaat aangeeft, zit er in het Nederlandse drinkwater te veel verontreiniging, waaronder PFAS, lood, nitraat en restanten van bestrijdingsmiddelen en geneesmiddelen. Filtratie kan hierbij een extra beschermlaag toevoegen.

Wat zijn de meest voorkomende verontreinigingen in kraanwater?
Nederlands kraanwater kan verontreinigingen bevatten zoals: chloor, lood, nitraat, chroom, kwik, pesticiden (o.a. glysofaat), bacteriën, microplastics, chemicaliën, nanomaterialen en zelfs sporen van geneesmiddelen. Filtratie helpt deze onzuiverheden te verwijderen.

Kun je door het drinken van ongefilterd drinkwater antibioticaresistent worden?
Ja, door de medicijnresten – waaronder antibiotica – in ongefilterd kraanwater kan antibioticaresistentie ontstaan.

Wordt leidingwater gedesinfecteerd met chloor?
Ja, chloor wordt vaak gebruikt om leidingwater te desinfecteren en schadelijke microben te verwijderen. Hoewel de gebruikte chloorniveaus veilig zijn voor consumptie, kunnen sommige mensen gevoelig zijn voor de smaak of geur van chloor. Bovenmatige blootstelling aan chloor, kan ademhalingsklachten en astma veroorzaken.

Is het gebruik van een waterfilter gezonder?
Ja, want een goed waterfilter filtert onder andere lood, kalk, chroom en kwik uit het leidingwater. Dat zijn de meest schadelijke stoffen die in het Nederlandse drinkwater te vinden zijn.

Wat zijn aanbevolen waterfilters?
Aanbevolen waterfilters zijn onder andere: Aqualine waterfilter, Zero Water, BRITA – Waterfilterkan Style XL, Aquapeak en BOTC kraanfilter.

Hoe vaak moet ik mijn waterfilter vervangen?
De frequentie van filtervervanging hangt af van het type filter en de waterkwaliteit. Over het algemeen moeten waterfilters in een waterkan na het filteren van ongeveer 100 liter water vervangen worden. Vaak proef en/of ruik je ook wanneer het filter toe is aan vervanging. Er zijn ook waterfilters te koop die langer meegaan (2-6 maanden tot een jaar). Over het algemeen gaat een waterfilter langer mee als je het regelmatig schoonmaakt zodat er geen bacteriën op ontstaan.

Kan gefilterd water de smaak verbeteren?
Ja, gefilterd water kan de smaak verbeteren door onaangename geuren of smaken veroorzaakt door onzuiverheden te verwijderen.

Zijn er milieuvriendelijke filteropties?
Ja, er zijn milieuvriendelijke filtratieopties beschikbaar, zoals herbruikbare filterpatronen en systemen die plastic afval verminderen.

Kan ik gefilterd water gebruiken om te koken?
Jazeker! Het gebruik van gefilterd water bij het koken kan de smaak en kwaliteit van je kookgerechten verbeteren en gezonder maken.

Zuivert een waterfilter alle soorten water?
Het water dat je kan zuiveren is afhankelijk van het type filter. De meeste waterfilters zijn meestal alleen geschikt voor leidingwater. Voor het filteren van regenwater of slootwater, heb je een specifieke sterkte filter nodig en is een normaal waterfilter veelal niet voldoende.

Is flessenwater een goed alternatief?
Nee, helaas niet. Vaak wordt gedacht dat flessenwater (gebotteld bronwater of leidingwater) een gezond alternatief is voor kraanwater. Niets is minder waar, want ook het water in deze flesjes is helaas vervuild. Namelijk door microplastics. Daarnaast zorgen plastic flessen water voor meer vervuiling van onze planeet door het plastic wat hierdoor in het milieu terecht komt. Plastic waterflessen zijn één van de grootste milieuvervuilers en vervuilen vooral oppervlaktewater, rivieren en zeeën.

Lees ook: Hoe herken en voorkom je een vochttekort?

Kan ongefilterd leidingwater hormonen verstoren?
Ja dat kan zeker. Hormoonachtige stoffen, zoals resten van medicijnen en hormoonontregelaars, kunnen in het leidingwater voorkomen. Deze stoffen kunnen afkomstig zijn van verschillende bronnen, waaronder rioolwaterzuiveringsinstallaties en landbouwafvoer. Als je je zorgen maakt over mogelijke hormonale verstoringen in drinkwater, kun je overwegen om een waterfiltratiesysteem te gebruiken dat specifiek is ontworpen om deze stoffen te verwijderen, zoals bepaalde actieve koolfilters of omgekeerde osmose-systemen.

Lees ook: Wat zijn de meest voorkomende hormoonverstoorders?

Bronnen: Zero Water, Een Vandaag, Drinkwater Platform, RIVM, Vrij Natuurlijk, Royal Society of Chemistry, Dokter Fit, Ultra Food, SHE Health Clinics