Wat zijn de symptomen van een verborgen depressie?

17 mei 2022

Een verborgen depressie past waarschijnlijk niet bij het beeld wat je hebt over depressies. Mensen met een depressie zijn normaliter verdrietig, hebben geen energie, je ziet dat ze lusteloos zijn en veel slapen. Mensen met een verborgen depressie hebben het echter druk en hebben allerlei manieren gevonden om te kunnen omgaan met deze druk, tegenslagen en verlies en zijn doorgegaan. Je laat anderen niet zien en je geeft niet toe dat jij iets mankeert, want jouw perfectionisme houdt dit tegen. Uiteindelijk komt er een moment dat je je pijn en verdriet niet meer wil verstoppen, dat jij je niet meer hopeloos en gevangen wilt voelen, maar dat jouw lach echt en oprecht is. Je hebt een depressie; een verborgen depressie!

Een verborgen depressie wordt helaas nog niet erkend door de medische wereld en daarom zullen zij deze symptomen meestal niet herkennen als een depressie. Terwijl het hier om een echte sluipmoordenaar gaat!

Verborgen depressie is een sluipmoordenaar

Mensen die last hebben van een verborgen depressie proberen hun lijden te verbergen, wat het risico op zelfmoord alleen nog maar vergroot. De symptomen kunnen onverwacht aan het licht komen, meestal als het te laat is om nog effectieve hulp te bieden.

Het onderliggende probleem wordt over het algemeen genegeerd, vooral door de patiënten zelf. Ze kunnen op elk moment zelfmoordneigingen ontwikkelen, zonder te begrijpen waarom. Vaak is het dan al te laat. Niemand heeft de tekenen gezien, en het slachtoffer heeft er nooit over gesproken. Familie en vrienden hebben dan ook meestal totaal geen idee van de depressie die deze persoon verborgen hield…

Lees ook: Verborgen depressie: een onzichtbare strijd.

Keeping up appearances (schone schijn)

Mensen met een verborgen depressie proberen optimistisch te zijn. Ze luisteren naar muziek, gaan wandelen of doen aan sport om het probleem te overwinnen. Omdat ze bang zijn om afgewezen te worden, houden ze hun gevoelens echter verborgen. Ze kunnen zelfs proberen om verwondingen te verbergen, om te voorkomen dat ze de aandacht op zichzelf vestigen.

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, hebben extroverte en joviale mensen meer tijd nodig om depressies te overwinnen dan introverte mensen. Deskundigen hebben lang aangenomen dat iemand die vrolijk en zeer sociaal is, hoogstwaarschijnlijk niet depressief zou kunnen worden. De realiteit heeft echter het tegendeel bewezen.

Schaamte of angst om familiebanden, vriendschappen of zelfs hun baan te verliezen, zijn enkele van de redenen waarom mensen hun depressie willen verbergen. De vrolijkheid waar ze om bekend staan, weerhoudt hen ervan de waarheid over hun depressieve situatie te vertellen.

Lees ook: Lichaamsbeweging is bij matige depressie net zo effectief als antidepressiva.

Hoe herken je een verborgen depressie bij jezelf?

Meestal zijn dit de symptomen van een verborgen depressie:

Je voelt continu een innerlijke strijd die jou het gevoel van schaamte geeft en je bent perfectionistisch.
Je laat een groot of overdreven gevoel van verantwoordelijkheid zien.
Je blijft liever in je hoofd zitten en sluit je actief af van emoties, zodat je ze niet hoeft te voelen.
Je hebt behoefte aan controle over jezelf en je omgeving; je maakt je zorgen.
Volgens jou zijn er altijd wel anderen die het moeilijker en zwaarder hebben dan jou, waardoor jij je eigen verdriet niet toelaat.
Je telt al je zegeningen op als basis van je gezondheid.
Je laat mensen liever niet toe aan je innerlijke wereld, terwijl je graag gericht bent op het welzijn van anderen.
Je hebt een bijkomende stoornis of verslaving (eet, angst, obsessief, alcohol, roken, drugs, seks, gokken, etc.)
Je ben sterk gericht op wat je moet doen en ontleent daaraan je eigenwaarde.
Je bent succesvol in wat je doet, maar hebt moeite met emotionele intimiteit in relaties.

Herken jij deze symptomen van een verborgen depressie? Voor jezelf of wellicht iemand die je kent? Dan ben je vast en zeker opgelucht om te weten dat er een naam is voor jouw verborgen gevoelens!

Lees ook: Wat zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen met een depressie?

Checklist om erachter te komen of je een verborgen depressie hebt

Hoe kom je erachter of je een perfect verborgen depressie hebt? Vul deze vragenlijst in om erachter te komen. Wees eerlijk tegen jezelf. Aan het einde van de vragenlijst kun je je score terugvinden.

Heb jij er moeite mee om anderen in vertrouwen te nemen? Vooral als het aankomt op de problemen die je ondervindt in het leven? Ja______ Nee______
Wil je per se dat iets perfect is voor jou en voor anderen? Ja______ Nee______
Als je ooit gekwetst bent geweest door je partner (of vrienden) of als je een wrok hebt tegen iemand, praat je daar dan expres niet over? Ja______ Nee______
Slaap je slecht of vind je het lastig om je gedachten ‘s nachts uit te zetten? Ja______ Nee______
Als je je overweldigd voelt, vind je het dan lastig om dat toe te geven? Ja______ Nee______
Leg je druk op jezelf om iets af te krijgen, ook al lijd je daar misschien zelf onder? Ja______ Nee______
Reageer je altijd meteen als je vrienden iets van je nodig hebben, ook al gaat dat ten koste van wat jij nodig hebt? Ja______ Nee______
Ben je opgegroeid in een gezin waarin er niet over gevoelens van verdriet of pijn gesproken werd of waarin je bekritiseerd werd voor het uiten van zulke gevoelens? Ja______ Nee______
Heb je ooit emotioneel, fysiek of seksueel geleden en niemand over die ervaring verteld? Of werd je niet geloofd toen je iemand erover vertelde? Ja______ Nee______
Ben je opgegroeid in een gezin (of zit je nog steeds in dat gezin) waarin je het gevoel had dat je aan bepaalde verwachtingen moest voldoen, in plaats van dat je jezelf kon zijn? Ja______ Nee______
Wil je graag de controle hebben over een situatie als je erbij betrokken bent? Ja______ Nee______
Heb je het idee dat je het steeds lastiger vindt om structuur te houden in je leven? Ja______ Nee______
Zo ja, maakt die gedachte je angstig of raak je ervan in paniek? Ja______ Nee______
Ben je iemand die niet of bijna nooit huilt? Ja______ Nee______
Word je gezien als een erg verantwoord persoon, iemand waar je collega’s, familieleden of vrienden altijd op kunnen rekenen? Ja______ Nee______
Vind je het egoïstisch om tijd vrij te maken voor jezelf? Ja______ Nee______
Heb je een hekel aan mensen die zichzelf als een ‘slachtoffer’ zien? Als het niet hun schuld is dat er iets misgaat? Ja______ Nee______
Heb je vroeger geleerd dat je zelf pijnlijke dingen moet verwerken zonder de hulp van anderen? Dat het zwak is om iemand om hulp te vragen? Ja______ Nee______
Geloof je erin dat je je moet focussen op de positieve dingen in het leven of dat je jezelf gelukkig mag prijzen? Ja______ Nee______
Is er een kritische, innerlijke stem die je vertelt dat je niet goed genoeg bent of dat je harder had kunnen werken, ook al heb je je doel al behaald? Ja______ Nee______
Kom je hoopvol en energiek over terwijl je je vanbinnen eigenlijk gevangen gehouden voelt? Ja______ Nee______
Maak je lijstjes van dingen die gedaan moeten worden op een dag en als dat niet lukt, voel je je dan gefrustreerd of alsof je gefaald hebt? Ja______ Nee______
Was jij het oudste kind in een gezin waarin de ouders vaak afwezig waren, waardoor jij moest zorgen voor je jongere broertjes/zusjes? Ja______ Nee______
Moest je als kind zorgen voor een alcoholische- of slecht functionerende ouder? Ja______ Nee______
Ben je toen je jong was door een van je ouders verteld dat je erg speciaal voor hem of haar was, waardoor je het gevoel had dat je hem of haar tevreden en zo emotioneel mogelijk stabiel moest houden? Ja______ Nee______.

Heb jij een perfect verborgen depressie?

Tel de keren dat je ‘ja’ hebt aangevinkt bij elkaar op. Als je vijf tot acht keer een vraag hebt beantwoord met ‘ja’, dan ben je waarschijnlijk een erg verantwoord persoon, die misschien wel wat meer tijd voor zichzelf moet vrijmaken. Als je acht tot elf keer een vraag hebt beantwoord met ‘ja’, dan geeft dat aan dat je erg hoge perfectionistische verwachtingen hebt van jezelf, wat nadelig kan zijn voor je welzijn. Als je twaalf of meerdere keren een vraag hebt beantwoord met ‘ja’, dan kan dat een teken zijn dat je een perfect verborgen depressie hebt of een depressie die je negeert (of waarvan je je niet bewust bent). Dit doe je door je expres te verbergen achter een façade van geluk.

Er zijn een heleboel succesvolle mensen met dit soort eigenschappen of die ze in het verleden hadden. Zulke eigenschappen leiden vaak tot succes en geluk, iets wat positief perfectionisme wordt genoemd.

Maar als je te veel van deze eigenschappen hebt, dan is waarschijnlijk dat je een perfect verborgen depressie hebt. En dat leidt tot een eenzaam leven. Als je jezelf hierin herkent, dan is het belangrijk om zo snel mogelijk professionele hulp te zoeken!

In jouw geval is het waarschijnlijk moeilijk om direct om hulp te vragen, want het voelt als zwak en falen. De perfectionist in jou laat dit liever niet toe. Uit ervaring kunnen we zeggen dat hulp vragen niets anders is dan krachtig zijn en het meest verstandige is om deze verborgen depressie te doorbreken! Je kunt iemand die dicht bij je staat in vertrouwen nemen en dat raden wij je dan ook zeker aan. Toch vaak voelt het juist veiliger om aan te kloppen bij diegene die je niet kent. Daarom kun je altijd terecht bij het psychologieteam van SHE Health Clinics. Wij zijn er om jou te helpen!

Lees ook: Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.

Hoe herken je verborgen depressie bij een ander?

Uitingen van vreugde en hartelijkheid kunnen gepaard gaan met herinneringen aan het verleden. Ze kunnen praten over gebeurtenissen uit het verleden die ze nog niet overwonnen hebben, zelfs als de persoon er niet op een verdrietige manier over spreekt.
Als een vriend of familielid over hun angst of uitputting spreekt, moet je goed opletten. Het is belangrijk om deze details te onthouden, en nog meer als je dit niet eerder van die persoon hebt gezien.
Veranderingen in de eetgewoontes van een persoon kunnen indicatief zijn voor een bepaalde aandoening. Hoewel eetstoornissen en depressie verschillende problemen zijn, kunnen ze wel met elkaar in verband staan. Deze veranderingen kunnen tegelijk optreden, maar de ene aandoening kan ook leiden tot een andere. Als je veranderingen in de eetlust van iemand opmerkt, moet je dit in de gaten houden. Zorg ervoor dat je met die persoon praat, zodat zij/hij weet dat zij/hij er niet alleen voor staat en professionele hulp moet zoeken.
Wanneer iemand probeert zijn depressie te verbergen, zal hij niet geïnteresseerd zijn in dingen die hij vroeger wel leuk vond. Iemand kan zelfs wrok voelen naar activiteiten waar hij vroeger van hield, en dat is een teken van een diepgeworteld probleem.
Vaak zullen mensen met een depressie hun uiterlijk verwaarlozen, zijn ze de hele tijd verdrietig en zullen ze niet veel praten. Mensen met een verborgen depressie kunnen er echter heel goed verzorgd uitzien.
Wanneer mensen hun depressie verbergen, kan een duidelijk symptoom vermoeidheid zonder duidelijke oorzaak zijn. Ze schrijven het toe aan zwakte, luiheid of het hebben van te veel werk, maar achter die schijnbare zwakte kan een sterke depressieve toestand schuilen.
Woede en prikkelbaarheid zijn ook veelvoorkomende symptomen van verborgen depressies. Deze moet je niet zien als slechts kortstondige emoties. Het gaat niet alleen om de volgende uitingen: apathie, melancholie, wanhoop, huilen en verdriet. Dat zijn emoties die extraverte mensen minder vaak zullen vertonen. Deze prikkelbaarheid komt vaak doordat depressieve mensen nog steeds hun verantwoordelijkheden hebben, ook al voelen ze zich te vermoeid om iets te doen. Dit wordt vaak verward met stress, maar eigenlijk kan het een duidelijk teken zijn van een verborgen depressie.
Slecht slapen of slapeloosheid, en nachtelijk zweten zonder aanwijsbare oorzaak, zijn tekenen dat er iets niet klopt. Je moet dit zien als een teken van angst, omdat dit meestal verbonden is met een depressie. Je kunt deze onderwerpen voorzichtig introduceren in het gesprek, om zo het onderliggende problemen op te sporen.

Als je deze verborgen gewoontes van depressieve mensen kunt ontdekken, kun je ze tijdig hulp bieden. Het is zeker een uitdaging, maar het is het waard als je hiermee het leven van een geliefde kunt redden.

Lees ook: Hoe ga je om met psychische klachten bij jezelf of vriendinnen?

De eerste stap om iemand met een verborgen depressie te helpen

De eerste stap naar de behandeling van een verborgen depressie, is praten met de persoon met de verborgen depressie. Zelfs als zij of hij het probleem niet wil (h)erkennen, kan dat een goed uitgangspunt zijn om iemand over te halen een professionele behandeling te gaan volgen.

Op een gegeven moment zullen mensen met een verborgen depressie zich meestal wel openstellen. Daarom is het niet goed voor depressieve mensen om alleen te leven. Als ze toch besluiten om te praten, hebben ze daar iemand nodig die luistert.

Het kan het verschil zijn tussen leven en dood! Dit zijn de momenten waarop je bruggen van vertrouwen en vriendschap kunt bouwen. Je mag niet vergeten dat de meeste mensen liefde, compassie, waardering en acceptatie nodig hebben, meer dan wat dan ook!

Lees ook: 21 tips tegen een dip of depressie.

Aanbevolen boeken over depressie

Op onze boekenlijst vind je diverse aanbevolen boeken over depressie, burn-out, stress en mentale gezondheid, die allen op wetenschappelijke basis zijn geschreven. Zie: SHE Health Clinics Boekenlijst.

Behandeling depressie

Herken je bovenstaande symptomen? Probeer dan vooral niet extra te gaan piekeren, dat maakt de klachten meestal alleen maar erger. Als je denkt last te hebben van een dip, is het belangrijk dat je actief blijft, een goed dagschema aanhoudt en gezond eet. Probeer voldoende te bewegen, op tijd te gaan slapen, regelmatig te ontspannen, aan mindfullness te doen (bv. yoga, meditatie of een mindfullness app) en sociale contacten te onderhouden.

Heb je aanhoudende depressieve klachten? Dan is het verstandig contact op te nemen met de huisarts. Hij of zij kan je helpen om je door te verwijzen naar een specialist bij jou in de buurt of naar SHE Health Clinics, waar onze ervaren vrouwelijke psychologen en paramedici je kunnen helpen. Een depressie is namelijk goed te behandelen.

Denk jij aan zelfmoord of ken je iemand die kampt met suïcidale gedachten? Neem dan (anoniem) contact op met Stichting 113 Zelfmoordpreventie. Zij zijn 24/7 gratis bereikbaar via telefoonnummer 0800 0113 of op 113.nl.

Nagedachtenis

Dit artikel is geschreven en geplaatst ter nagedachtenis aan Jan de Beaufort (7 juli 2002 – 9 mei 2022), die veel te vroeg overleed als gevolg van zijn verborgen depressie. Helaas had niemand iets door…

Meer lezen over depressie en gezonde leefstijl?