In ons land krijgt één op de zeven vrouwen borstkanker. Daarom is aandacht voor onze borsten nog steeds nodig. Hoe vaak moet je je borsten controleren? En hoe voelt een knobbeltje? Prof. dr. Carla van Gils, directeur van KWF Kankerbestrijding en Pink Ribbon, geeft antwoord op tien vragen over borstkanker.
1. Waarom blijft de aandacht voor borstkanker zo belangrijk?
“Eén op de zeven vrouwen krijgt borstkanker. Kijk maar eens om je heen in je vriendinnengroep, dan komt het snel dichtbij. Gelukkig hebben we al veel stappen gemaakt en overleeft op dit moment negen van de tien vrouwen de ziekte na vijf jaar. Maar we zijn er nog niet. En daarnaast heeft de groep vrouwen die het overleeft, nog vele klachten. Denk aan vermoeidheid, relatieproblemen, maar ook fysieke klachten als zenuwpijn of andere pijnen. Daarom is het zo belangrijk om borstkankeronderzoek te financieren en te zorgen dat de behandeling voor vrouwen met borstkanker nog beter wordt.”
Lees ook: Waarom ontdekken vrouwen borstkanker nog steeds vaak te laat?
2. Hoe vaak moet je je borsten controleren?
“Het is niet aan te raden om je borsten structureel te controleren. Het is belangrijk om je borsten te kennen en veranderingen te zien. Structureel controleren heeft een aantal nadelen: je merkt bijvoorbeeld veranderingen minder goed op. Na je check kan er een dag later wel een verandering zijn, maar die valt je niet op, omdat je wacht tot je volgende check. Wij roepen dus op om niet structureel te checken, maar wel je borsten goed te kennen en bij veranderingen aan de bel te trekken.”
Lees ook: Kijken én voelen: zo kun je je borsten zelf checken op borstkanker.
3. Welk symptoom van borstkanker komt het vaakst voor?
“Uit onderzoek van Borstkankervereniging Nederland blijkt dat 60 procent van de patiënten een knobbeltje had. Andere symptomen die kunnen voorkomen, zijn pijn (die langer dan vier weken aanhoudt), ingetrokken tepel, verandering van vorm/grootte, bultje, jeuk (die langer dan vier weken aanhoudt), sinaasappelhuid en een dikke ader.”
Lees ook: Wat kunnen je borsten je vertellen over je gezondheid?
4. Hoe voelt een knobbeltje?
“Een knobbeltje of plekje is vaak stugger en harder dan het normale borstweefsel. Een knobbeltje kan op verschillende manieren aanvoelen: glad en rond als een knikker, een verdikte schijf, of als een strengetje achter de tepel.”
Lees ook: Hoe onderzoek je jouw borsten op verdachte plekjes en knobbeltjes?
5. Stel: je denkt dat je een knobbeltje voelt en de huisarts stuurt je door. Wat gebeurt er dan?
“Een eerste bezoek voor een borstonderzoek bij de mammapoli – waar alle zorg rondom borstkanker plaatsvindt – begint meestal met een gesprek en lichamelijk onderzoek door de (mamma)chirurg, radioloog of verpleegkundig specialist. Dit is de start van het onderzoek naar borstkanker. De verpleegkundig specialist of mammacare-verpleegkundige is vaak het vaste aanspreekpunt en begeleidt patiënten tijdens de onderzoeken en het behandeltraject.
Na het gesprek en lichamelijk onderzoek wordt een mammografie en soms ook een echografie van de borst gemaakt, die laboranten en radiologen uitvoerig bespreken. Als er op deze beelden een verdachte plek te zien is, worden met een biopsie weefsel en/of cellen uit het lichaam gehaald. De patholoog bekijkt de cellen in het laboratorium onder de microscoop. Dit onderzoek geeft informatie over de eigenschappen van de mogelijke tumor. Zodra alle onderzoeken op de mammapoli zijn afgerond, is het wachten op de uitslag. Deze wordt uitgebreid besproken door een team van medisch specialisten, waaronder de chirurg, radioloog en patholoog. Daarna heb je weer een gesprek met de chirurg of verpleegkundig specialist over de resultaten van de onderzoeken en het behandelplan.”
Lees ook: Wat zijn de 12 symptomen van borstkanker?
6. Doet een mammografie pijn?
“Het maken van de mammografie wordt meestal als pijnlijk ervaren. Er wordt onderzoek gedaan naar manieren om dit minder pijnlijk te maken. Momenteel is er een nieuwe methode beschikbaar waarbij vooral vrouwen die een borst besparende operatie hebben ondergaan en vrouwen met kleine, stevige borsten naar verwachting minder pijn hebben bij het ondergaan van een mammografie. De haalbaarheid van deze methode wordt onderzocht. Dit moet zorgvuldig gebeuren, kost tijd en geld en zal in elk geval een paar jaar duren.”
Lees ook: Borstkanker: hoe kan het niet te zien zijn op een mammografie?
7. Kan het bevolkingsonderzoek verbeterd worden?
“Er wordt veel onderzoek gedaan om het huidige bevolkingsonderzoek naar borstkanker te verbeteren. Een van de mogelijkheden is het onderscheiden van vrouwen met een hoog en laag risico. Factoren die risico op borstkanker vergroten zijn bijvoorbeeld erfelijke aanleg of borstkanker in de familie, en veel bind- en klierweefsel in de borsten. Wanneer rekening wordt gehouden met deze risicoverhogende factoren kan het bevolkingsonderzoek in de toekomst gerichter worden aangeboden aan vrouwen die er het meeste baat bij hebben, mogelijk ook aan vrouwen jonger dan 50 jaar.”
Lees ook: Echografie kan mammografie vervangen bij knobbeltje in de borst.
8. Waarom worden vrouwen pas vanaf 50 jaar opgeroepen voor het bevolkingsonderzoek?
“De overheid bepaalt wie in aanmerking komt voor bevolkingsonderzoek op basis van langlopende onderzoeken en proefbevolkingsonderzoeken. Het is belangrijk dat de gezondheidswinst opweegt tegen de risico’s voor de groep die wordt uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek.
De meeste vrouwen die borstkanker krijgen zijn ouder dan 50 jaar. De kans is dus veel groter om borstkanker te krijgen bij deze leeftijdsgroep. Vrouwen jonger dan 50 jaar hebben vaak veel bind- en klierweefsel in de borsten. Het gevolg is dat er vaak een afwijking gevonden wordt, maar uiteindelijk geen borstkanker wordt vastgesteld. De gevonden afwijking geeft veel angst en onzekerheid in de tussenliggende periode. Bij vrouwen boven de 75 jaar groeit een tumor meestal heel langzaam. Het belangrijkste nadeel bij deze groep is de kans dat er borstkanker wordt ontdekt waar vrouwen tijdens hun verdere leven geen last meer van zouden hebben gehad.”
Lees ook: Hoe groot is het risico op borstkanker in je andere borst?
9. Kun je iets doen om borstkanker te voorkomen?
“Ja, een gezonde leefstijl zorgt ervoor dat je de kans op borstkanker verkleint. Denk hierbij aan veel bewegen, gezonde voeding, geen of weinig alcohol.” Ongeveer 40% van alle gevallen van kanker kan door voeding en leefstijl worden voorkomen!
Lees ook:
- Wat zijn de belangrijkste gezondheidstips voor vrouwen?
- Gezonde leefstijl werkt bewezen beschermend tegen kanker.
- 15 feiten over voeding en borstkanker.
- Hoe kankerverwekkend is vlees?
- Wat zijn de beste supplementen en leefstijlmaatregelen tegen kanker?
- 15 voedingsmiddelen die het risico op kanker mogelijk kunnen verlagen.
- Vreemd knobbeltje? Stel doktersbezoek niet uit!
- 18 feiten en fabels over alcohol en gezondheid.
10. Hoeveel procent van de vrouwen met borstkanker overleeft de ziekte?
“Negen op de tien vrouwen overleeft borstkanker na vijf jaar. Dat is heel fijn. We hebben enorme stappen gezet, maar we willen natuurlijk richting die tien-tien en daarnaast willen we de behandeling nog beter maken, zodat vrouwen minder klachten hebben.”
Lees ook: Wat kun je na borstkanker doen om de kans dat je opnieuw kanker krijgt te verkleinen?
Prof. dr. Carla van Gils is directeur van KWF Kankerbestrijding en Pink Ribbon. Daarnaast is zij werkzaam bij het UMC Utrecht als epidemiologisch onderzoeker op het gebied van kanker.
Meer lezen over borsten en de gezondheid van je borsten?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina borstonderzoek.
- SHE Health Clinics infopagina borstvergroting.
- SHE Health Clinics infopagina borstprotheses verwijderen.
- SHE Health Clinics infopagina borstprotheses vervangen.
- SHE Health Clinics infopagina tepelcorrectie.
- SHE Health Clinics infopagina borstlift.
- Wat zijn zeldzame vormen van borstkanker?
- 24 feiten en fabels over borstkanker.
- Tepeltatoeage na borstkanker: veel klachten en kwaliteitsverschil.
- Alleen bij borstkanker wordt een reconstructie niet altijd vergoed. Waarom niet…?
- Onderzoek vindt verband tussen haarverf, stijltang en borstkanker.
- Zes manieren om het risico op borstkanker te verkleinen.
- Borstkankervereniging lanceert nieuwe borstkanker-zelfcheck campagne.
- Marga (38) heeft BRCA borstkankergen: ’Een gevaarlijke tijdbom’.
- Mastopathie: goedaardige doch pijnlijke aandoening van de borsten.
- Geen bh dragen slecht voor je borsten? ‘Ze willen juist vrijheid!’.
- Borstimplantaten in verband gebracht met zeldzame vormen van kanker.
- Tijdens zwangerschap ontdekt 1 op de 10 vrouwen borstkanker.
- Symptomen van borstimplantaatziekte.
- Genetisch kankerrisico is voor iedereen verhoogd!
- Wat zijn de 12 symptomen van borstkanker?
- ‘Alle borstimplantaten zouden een kankerwaarschuwing moeten krijgen’.
- Tanja heeft na borstkanker geen gevoel meer in haar borsten.
- Waarom krijgen gekleurde vrouwen op jongere leeftijd borstkanker?
- Wat zijn de 10 symptomen die bij vrouwen kunnen wijzen op kanker?
- Na menopauze regelmatig bewegen vermindert kans op borstkanker.
- 10 vragen en antwoorden over borstkanker.
- Wist jij dit al over borsten?
- Hoe zwaarder je weegt na menopauze, hoe hoger risico op borstkanker.
- Hoe groot is het risico op borstkanker in je andere borst?
- Dit zijn dé tips voor gezonde borsten!
- Last van pijnlijke borsten? Dat kan híérdoor komen.
- Hoe kun je zelf je bh-maat meten (met bh-maattabel)?
- Déze 6 vragen over tepels worden een vrouwenarts het vaakst gesteld.
- Huidkanker is meest voorkomende kanker bij blanke mensen.
- Nieuwe aanbevelingen FDA over risico’s borstimplantaten zijn een ‘enorme stap voorwaarts’ voor patiënten met borstkanker.
- Last van gevoelige borsten, hevige menstruatie of hartpijn? Wellicht komt het door je vaccinatie!
- Kijken én voelen: zo kun je je borsten zelf checken op borstkanker.
- Dit zijn dé tips voor gezonde borsten!
- 7 vragen over kanker en voeding.
- Hoe kom je erachter of je drager bent van het erfelijke kankergen BRCA1 of BRCA2?
- 10 vragen over Breast Implant Illness (BII).
- Hoe kunnen borstimplantaten lymfeklierkanker veroorzaken?
- Vrouwen met BRCA1- en BRCA2-mutaties hebben verhoogd risico baarmoederkanker.
- Moordtieten: de gevaren van siliconen implantaten.
- Grote toename klachten borstimplantaten.
- 10 mythes over mammografie.
- RIVM: bij overmatig gebruik handgel neemt kans op borstkanker ‘zeer licht’ toe.
- Vrouwen gebaat bij yoga na borstkanker.
- ‘Dokter, heb ik borstkanker…?’.
- Heb ik door overgewicht een grotere kans op borstkanker?
- Wat kun je na borstkanker doen om de kans dat je opnieuw kanker krijgt te verkleinen?
- 15 feiten over voeding en borstkanker.
- Leefstijl bij genetisch kankerrisico meest effectief.
- 40% van alle gevallen van kanker kan door voeding en leefstijl worden voorkomen!
- Dit zijn dé 5 meest voorkomende kankersoorten bij vrouwen.
- 12 vragen over het BRCA-gen, borstamputatie en verwijdering eierstokken.
- Dít zijn de 9 meest voorkomende symptomen die op kanker wijzen.
- Wat zijn de beste supplementen en leefstijlmaatregelen tegen kanker?
- 15 voedingsmiddelen die het risico op kanker mogelijk kunnen verlagen.
- Dít zijn de (kanker)symptomen die vrouwen veelal niet herkennen.
- Waardoor kom je vroeger in de overgang na een kankerbehandeling?
- UMCG start onderzoek effect cannabis olie bij uitbehandelde kankerpatiënten.
- TU Delft onderzoekt nieuwe behandeling borstkanker: straks geen operatie of bestraling meer nodig!
Bronnen: SHE Health Clinics, Borstkankervereniging Nederland, KWF, Plusonline
