In het vrouwenlichaam bevinden zich ongeveer 40 hormonen met allemaal een eigen belangrijke taak. Zijn je hormonen uit balans, dan kan dit vage klachten geven, bijvoorbeeld spijsverteringsklachten, gynaecologische klachten of slaapproblemen. Zulke klachten kunnen uiteenlopende oorzaken hebben en worden daardoor niet altijd gekoppeld aan je hormonen. Daarom komt een hormonale disbalans meestal pas laat aan het licht. Loop jij echter al een tijd met een of meer van onderstaande symptomen en is de oorzaak onduidelijk? Grote kans dat je hormonen de weg kwijt zijn!
In dit artikel beschrijven we wat hormonen zijn, wat ze doen, welke klachten ze kunnen veroorzaken en wat je er aan kunt doen.
Wat zijn hormonen en wat doen ze?
Hormonen zijn stofjes die ons lichaam aanmaakt en via de bloedbaan transporteert naar het doelwitorgaan. Hier zetten de hormonen aan tot actie, of remmen ze juist iets af. Hormoon komt dan ook van het woord ‘hormao’ dat letterlijk betekent ‘in beweging zetten’. Hormonen hebben invloed op zowel langlopende lichaamsprocessen, zoals de groei, menstruatie of de puberteit, als kortlopende lichaamsprocessen zoals bloeddruk en angstreacties.
In het kort zorgen hormonen voor onder andere:
- Spijsvertering
- Energiestofwisseling
- Gedrag, gevoelens en emoties
- Lichaamstemperatuur
- Bloeddruk
- Hartslag
- Ademhaling
- Groei van lichaamscellen
- Bloedsuikerspiegel
- Vruchtbaarheid (voortplanting)
- Vocht- en zouthuishouding
- Vecht-vlucht reactie.
Lees ook: 14 veel gestelde vragen over een trage schildklier.
Hoe raken je hormonen uit balans?
Hormonen kunnen verstoord raken en uit balans raken door diverse oorzaken, waaronder:
- Schildklierproblemen (bijv. traag werkende schildklier)
- Stress
- Weinig beweging
- Medicijngebruik
- Slecht dieet / verkeerde voeding
- Eetstoornis
- Drugsgebruik
- Weinig slaap
- Borstvoeding geven
- Anticonceptie (de pil, prikpil, hormoonspiraal, anticonceptiestaafje)
- Weinig aanmaak van hormonen
- Slechte afbraak van afvalstoffen
- Werkdruk
- Hormoonverstoorders (o.a. PFAS, pesticiden, bepaalde E-nummers, kleurstoffen, aluminium, antibiotica, etc.)
- Zwangerschap
- Overgang (menopauze).
Lees ook: 10 signalen dat je een hormonale disbalans hebt.
Wat zijn de meest voorkomende hormonale klachten?
Aan de volgende klachten en symptomen kun je merken dat je hormonen uit balans zijn:
- PMS (Pre Menstrueel Syndroom)
- PMDD (Pre Menstrual Dysphoric Disorder)
- Menopauze (overgang)
- PCOS (Poly Cysteus Ovarium Syndroom)
- Hormonale migraine
- Oestrogeendominantie
- Gewichtstoename of gewichtsafname
- Eetbuien, verandering eetlust
- Meer dorst dan normaal, veel urineren
- Vocht vasthouden
- Spijsverteringsproblemen, opgeblazen gevoel
- Huidproblemen (acne, eczeem)
- Laaggradige/terugkerende ontstekingen
- Hoofdpijn en/of migraine
- Haaruitval, broze nagels
- Stemmingswisselingen
- Angst, neerslachtigheid
- Concentratieproblemen
- Slaapproblemen, vermoeidheid
- Laag libido
- Vruchtbaarheidsproblemen
- Gewricht- en/of spierpijn
- Stijve gewrichten/spieren
- Onrust, opgejaagd gevoel, zweten
- Koude handen en neus
- Afwijkende of onregelmatige menstruatie.
Lees ook: 20 tips om cortisol te verlagen.
Voeding en supplementen voor hormoonbalans
Voor een goede hormonale balans, kun je de volgende vitaminen en supplementen nemen of uit voeding halen:
- Zink is goed voor de schildklier en andere lichaamsfuncties.
- Eiwitten wapenen je tegen hongerhormoon.
- Magnesium
- Saffraan
- Omega 3
- Foliumzuur
- Vitamine D
- Vitamine C
- Vitamine B6
- Vitamine B12.
Lees ook: Welke vitamines slikken en welke moet je uit voeding halen?
Tips voor gezonde voedingsmiddelen en eetgewoontes:
- Eet voldoende (groene) groenten (500gram/dag).
- Voeg bij iedere maaltijd wat groenten toe.
- Maak een goed gevulde (blender) soep met verse groenten.
- Neem bij het avond eten twee soorten groenten i.p.v. een.
- Eet met regelmaat een avocado (vol met B-vitamines, vitamine C, E en K, magnesium, folaat, kalium, zink, fosfor en meer)
- Consumeer zoveel mogelijk biologische (onbespoten) groenten en fruit.
- Eet gezonde vetten, olijfolie, avocado, noten, zalm, haring, pitten en zaden.
- Eet maximaal twee stuks fruit op een dag. Bij voorkeur bij een maaltijd en niet tussendoor.
- Drink voldoende (gefilterd) water en/of kruidenthee: 1,5 -2 liter per dag (30 ml per kg).
- Beperk inname van lactose (zuivelproducten).
- Beperk inname van gluten (granen).
- Beperk of stop inname van alcohol.
- Wees zuinig met koffie.
Lees ook: 12 tips tegen menstruatiehonger.
Beweging en training
Om jouw hormoonbalans in balans te krijgen en houden, zijn dit onze tips en adviezen voor beweging en fysieke training:
- Beweeg dagelijks minstens 2 x 30 minuten.
- Onderbreek zitten iedere 30 minuten met een onderbreking van circa 2-3 minuten waarin je staat of beweegt.
- Dagelijks wandelen (min. 30 minuten).
- Schoonmaken / huishouden / tuinieren zijn ook beweging!
- Train 2 – 3 keer per week:
- Krachtsport
- Bootcamp
- Fietsen
- HIIT (High Intensity Interval Training).
Lees ook: Langer leven dankzij krachttraining.
Hoe kun je stress verminderen?
- Breng balans en rust in jouw acties symphatisch/parasympatisch zenuwstelsel
- Wat is je innerlijke bron: Wie ben je, wat heb je nodig, wat is jouw positieve zelfdirectie?
- Oorzaak van de stress aanpakken, eventueel met behulp van:
- Stresscounselor
- Psychodynamisch therapeut
- Cognitieve Gedrags Therapie (CGT) heeft aangetoond effect op verminderen van opvliegers en nachtelijke transpiratie.
- Bewegen in de vrije natuur zorgt voor rust, ontspanning en nieuwe inspiratie.
- Yoga, mindfulness, meditatie, massage, ademhalingsoefeningen.
- Probeer de laatste 3 minuten koud te douchen.
- Knuffelen zorgt voor oxytocine.
- Zet je telefoon en laptop eens een tijdje uit.
- Kijk eens een tijdje geen televisie of films.
- Lees wat vaker een ontspannend of inspirerend boek.
Lees ook: 12 tips om je stress te verminderen.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met onze hormoonpoli, een gynaecoloog of voedingskundige bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over hormonen, gezonde voeding en leefstijl?
- SHE Health Clinics medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina schildklieraandoeningen.
- SHE Health Clinics infopagina hormonen.
- SHE Health Clinics infopagina hormonale migraine.
- De beste tips van SHE Health Clinics.
- Boekenlijst met aanbevolen boeken over (vrouwen)gezondheid.
- 6 tips voor een goede hormonale gezondheid bij vrouwen.
- Hoe beïnvloeden hormonen jouw gedrag en humeur?
- Waarom heb je tijdens je menstruatie meer honger?
- Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.
- 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.
- Hoe kun je een nieuwe gezonde gewoonte aanleren?
- Wat zijn de verschillen tussen PMS en PMDD?
- Gezonder worden door goede ademhaling dankzij deze 4 oefeningen.
- Hoe verwijder je bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit?
- 22 voordelen van 30 minuten wandelen per dag.
- Wat gebeurt er met je als je regelmatig aan yoga doet?
- Alles wat je moet weten over magnesium voor een gezonde levensstijl.
- Schildklierproblemen die vaak bij vrouwen voorkomen.
- Wat zijn de 6 hormonen die gewichtstoename veroorzaken?
- Ruim 53% meer pesticiden op fruit.
- Wat zijn Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK) bij vrouwen?
- Hoe kunnen vitamine D en omega 3 het risico op auto-immuunziekten verlagen?
- 12 voordelen om als vrouw aan krachttraining te doen.
- Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!
- Wat zijn signalen dat je teveel cortisol aanmaakt en wat kun je er tegen doen?
- Cosmetica of gezichtscrème kopen? Vermijd dan deze schadelijke ingrediënten!
- Waarom geen melatonine gebruiken als je niet kunt slapen?
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- Onderzoek vindt verband tussen haarverf, stijltang en borstkanker.
- Hoe voorkom je een snack attack?
- Wel of géén zonnebrandcrème gebruiken?
- Link gevonden tussen hormoonverstorende stoffen en ontwikkeling van obesitas.
- 75% van de honingsoorten bevat gif!
- Welke ziektes en klachten ontstaan bij vrouwen door overgewicht of obesitas?
- Dít wil je weten over het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS).
- Wat zijn de meest voorkomende hormoonverstoorders?
- Zwangere cosmeticagebruikers hebben afwijkende hormoonspiegels.
- Waarom je blauwe (bos)bessen altijd eerst moet wassen.
- Antidepressiva kunnen seksuele disfunctie en ‘chemische castratie’ veroorzaken.
- Wat zijn hormoonvrije alternatieven voor de pil?
- 1 op de 10 vrouwen heeft PCOS, toch herkent huisarts symptomen meestal niet.
- Hét verschil tussen hormonale, menstruele en normale migraine.
- Welke invloed hebben hormonen op je gewicht?
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- Wat zijn bijschildklieraandoeningen bij vrouwen?
- Hormoonsuppletietherapie tijdens de overgang.
- Wat is de schildklieraandoening ziekte van Hashimoto?
- Veel vrouwen zijn onbekend met bijwerkingen hormoonspiraal.
- De invloed van hormoonverstorende chemicaliën op de reproductieve gezondheid van vrouwen.
Bronnen: SHE Health Clinics, SOHF, Energieke Vrouwen Academie
Kernwoorden: hormoonbalans, hormonale disbalans, hormonale balans, voeding hormoonbalans, stress verminderen, hormoonpoli
