Ongeveer negentig procent van de vrouwen komt tussen de 45 en 55 jaar in de overgang. Een tijd vol opvliegers en zweetaanvallen, maar vaak ook stemmingswisselingen en lusteloosheid. Maar hoe weet je het verschil tussen ‘normale’ overgangsklachten en een echte depressie? Daar hebben vrouwen namelijk een verhoogde kans op in deze tijd. En hoe kun je een depressie tijdens de overgang het beste behandelen?
De overgang
De meeste vrouwen komen tussen hun 45e en 55e levensjaar in de overgang: de veranderingsfase waarin het lichaam overgaat van vruchtbaar naar onvruchtbaar en de menstruatie stopt. Die fase kan zo’n zeven tot tien jaar duren, en brengt meestal een tal van klachten met zich mee. Die problemen ontstaan door de verandering van hormonen in het lichaam van een vrouw, waardoor het even kan duren voor je weer in evenwicht bent. Veelvoorkomende lichamelijke klachten van de overgang zijn:
- Opvliegers
- Hevig(er) transpireren
- Vermoeidheid
- Spierpijn.
Lees ook: Vanaf welke leeftijd kun je in de overgang komen?
Psychische gevolgen van de overgang
Maar ook psychisch kan de overgang er flink inhakken. Volgens sommige specialisten kun je de overgang bijna zien als een omgekeerde puberteit, en de hormoonbalans kan heel wat gevolgen hebben voor je hersenen. Veel vrouwen krijgen last van stemmingswisselingen, lusteloosheid en extreme vermoeidheid. Soms worden ze sneller boos, hebben ze meer last van stress of zijn ze eerder overprikkeld. Tijdens de overgang zijn vrouwen ook kwetsbaarder voor het krijgen van een depressie. Vooral als zij altijd al last gehad hebben van PMS, eerder depressief waren of traumatische gebeurtenissen meegemaakt hebben.
Lees ook: Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.
Overgang, depressie en zelfmoord
Wist je dat de meest voorkomende leeftijd voor zelfmoord onder vrouwen 51-55 jaar is? En wat is de gemiddelde leeftijd van de menopauze? 51! Is er een verband? Ja zeker! Vrouwen weten vaak hoe ze moeten omgaan met de fysieke symptomen, maar het zijn de psychologische symptomen die moeilijker te behandelen zijn en vaak niet geassocieerd worden met significante hormonale veranderingen. Depressie, angst, neerslachtigheid, je niet helemaal jezelf voelen, kunnen allemaal te wijten zijn aan veranderingen in hormonen.
Bewustwording en voorlichting, met name rond symptomen, is de sleutel tot een beheersbare menopauze.
Herken welke symptomen verband houden met de menopauze, plan hoe je de symptomen gaat aanpakken en praat met een van onze vrouwelijke zorgprofessionals bij SHE Health Clinics over hoe je je voelt en hoe wij je kunnen begeleiden.
Lees ook: Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
Symptomen van depressie
Er zijn speciale criteria vastgelegd waaraan de klachten van iemand moeten voldoen voor zij de diagnose depressie krijgen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:
- Somberheid
- Concentratieproblemen
- Huilbuien
- Niet meer genieten van dingen die je eerst heel leuk vond
- Gedachten aan de dood
- Schuldig en leeg gevoel.
We spreken van een depressie als je meer dan twee weken last hebt van vijf van deze symptomen.
Lees ook: Verborgen depressie: een onzichtbare strijd.
Overgang of depressie?
Sommige klachten die kunnen ontstaan tijdens de overgang lijken dus op een depressie, maar zijn dat (nog) niet. Een depressie ontstaat in de hersenen: uit onderzoek blijkt dat er dan sprake is van een verstoring in de balans van stoffen zoals serotonine en noradrenaline. Dat zijn andere stoffen dan de hormonen die klachten veroorzaken bij de overgang. Als je last hebt van een depressie ben je dus niet alleen neerslachtig, maar zijn er vaak ook veranderingen in je gedrag, spraak, waarnemingsvermogen en gedachtepatroon. Vaak zijn deze psychische klachten sterker en hardnekkiger dan bij stemmingsproblemen die ontstaan door de overgang. Het is belangrijk om dit verschil te weten, omdat de behandeling ook erg verschillend is.
Lees ook: Hoe ga je om met psychische klachten bij jezelf of vriendinnen?
Behandeling depressie tijdens overgang
In principe is de behandeling van depressies tijdens de overgang ongeveer gelijk aan die van een depressie op een andere leeftijd of levensfase. Bij milde klachten kunnen gesprekken met de huisarts of praktijkondersteuner voldoende zijn. Soms is het ook nodig om gesprekstherapie te doen bij een psychotherapeut, psycholoog, psychiater of leefstijlcoach, zoals bij SHE Health Clinics mogelijk is.
Lees ook: Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.
Als dit niet voldoende helpt en er meer ondersteuning nodig is, kunnen antidepressiva ingezet worden in de behandeling van de depressie. Maar omdat deze soort van depressieve klachten niet veroorzaakt wordt door serotonine of noradrenaline, hebben antidepressiva bij vrouwen tijdens de overgang meestal weinig nut.
Lees ook: 18 feiten en fabels over antidepressiva.
Behandeling van psychische overgangsklachten
Psychische klachten die veroorzaakt worden door de overgang en de ontregelde hormonen die dat met zich meebrengt, kunnen onder andere behandeld worden met hormoontherapie en psychotherapie. Daarbij krijgen vrouwen medicijnen met de hormonen oestrogeen en progestageen, waardoor overgangsklachten zullen verminderen. Deze medicijnen worden meestal alleen voorgeschreven als de klachten ernstig zijn en je belemmeren in het dagelijkse leven. Daarnaast kunnen in onze multidisciplinaire aanpak ook voeding, leefstijl, beweging, acupunctuur en mindfulness een grote rol spelen. Voor iedere patiënt wordt er bij SHE Health Clinics daarom een individueel behandelplan opgesteld.
Lees ook: Lichaamsbeweging is bij matige depressie net zo effectief als antidepressiva.
Zelfmoord gedachte
Denk jij aan zelfmoord of ken je iemand die kampt met suïcidale gedachten? Neem dan (anoniem) contact op met Stichting 113 Zelfmoordpreventie. Zij zijn 24/7 gratis bereikbaar via telefoonnummer 0800 0113 of op 113.nl.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog, psycholoog, of menopauzeconsulente bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over de overgang, menopauze en depressie?
- SHE Health Clinics infopagina over overgang en menopauze.
- SHE Health Clinics infopagina over depressie.
- SHE Health Clinics overzicht psychologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- Wat zijn de 50 meest voorkomende overgangsklachten?
- Antidepressiva kunnen seksuele disfunctie en ‘chemische castratie’ veroorzaken.
- Waarom hebben 50+ vrouwen extra vitamine D nodig?
- Hormoonsuppletietherapie tijdens de overgang.
- Wat zijn de symptomen van een verborgen depressie?
- 30 feiten en statistieken over de menopauze.
- Gezonder worden door goede ademhaling dankzij deze 4 oefeningen.
- 21 tips tegen een dip of depressie.
- Waarom rust er een taboe op de overgang en menopauze?
- Burn-out of de overgang? Zo merk je het verschil.
- Wat is het PreMenstrueel Syndroom (PMS)?
- Depressie voorkomen met voedingssupplementen. Werkt dat?
- Gezond afvallen in de overgang? Zó doe je dat!
- Wat zijn de eerste symptomen van de overgang?
- Overgangsklachten: wel of geen hormoontherapie?
- Hoe herken je Premature Ovariële Insufficiëntie (vervroegde overgang)?
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- Last van stress, een trauma of depressie? Dít is het effect op je darmen!
- Wat is de invloed van de pil op de overgang?
- Wat zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen met een depressie?
- Overgangsklachten: niet te verwarren met een burn-out.
- Menstruatiecyclus beïnvloedt lichaam en geest, dus wat meer bewustzijn kan geen kwaad.
- Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
- Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.
- 10 gezonde voedingstips voor het vrouwenhart.
- Waarom is migraine ernstiger tijdens de overgang?
- Hinder op het werk bij meer dan de helft van vrouwen in de overgang.
- Flinke dip of last van depressie? Zo herken je de verschillen.
- Déze voedingsstoffen heb je extra nodig als je ouder wordt.
- Slapeloosheid tijdens de overgang.
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- 21 verrassende manieren om te ontspannen.
- 6 tips van gynaecologen om je goed voor te bereiden op de overgang.
- 12 tips om je stress te verminderen.
- Hoe kun je leren omgaan met een chronische ziekte of chronische pijn?
- Déze symptomen kunnen wijzen op de overgang.
- Menopauze: veel voorkomende overgangsklachten.
- ‘Helft van vrouwen met overgangsklachten zoekt helaas geen hulp’.
- Symptomen overgang en menopauze per leeftijdsgroep.
- 6 tips om gezond te blijven in tijden van stress.
- 14 vragen over de overgang.
- Brain Fog (hersenmist): veel voorkomend symptoom van de menopauze.
- Waardoor kom je vroeger in de overgang na een kankerbehandeling?
- Atrofische vaginitis is de onbekende overgangsklacht die tot pijnlijke seks kan leiden.
- Opvliegers, vergeetachtig, moe? Maak de overgang bespreekbaar op je werk.
- Déze 10 symptomen moet je volgens een gynaecoloog nooit negeren.
Bronnen: PsyQ, Care For Woman, Parnassia Groep, SHE Health Clinics
