Roken: Dít zijn de unieke gevaren voor vrouwen

16 september 2024

De meeste mensen zijn inmiddels bekend met de waarschuwingen over roken, in het bijzonder dat sigaretten onder andere diverse soorten kanker kunnen veroorzaken en het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk kunnen verhogen. Het is echter belangrijk om te erkennen dat vrouwelijke rokers voor unieke uitdagingen staan. Feit is dat ongeveer 15% van de volwassen vrouwelijke bevolking nog steeds sigaretten rookt. Daarnaast zijn er helaas steeds meer (jonge) vrouwen die vapen of een e-sigaret roken; wat nog ongezonder en risicovoller is.

In Nederland overlijden er jaarlijks meer dan 20.000 mensen door roken. Dat zijn meer dan doden door drank, drugs, misdaad en verkeer bij elkaar! De meesten van hen overlijden aan een ziekte of aandoening die door roken is veroorzaakt. Roken is de belangrijkste oorzaak voor longkanker, COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease), slokdarmkanker, strottenhoofdkanker en mondholtekanker. Gemiddeld gaan mensen die roken 10 jaar tot 15 jaar eerder dood dan mensen die niet roken!!

Dit uitgebreide artikel beschrijft de gezondheidsrisico’s waar vrouwen die roken mee te maken hebben. Het behandelt de risico’s voor de geestelijke gezondheid, de gezondheid van vrouwen en andere lichamelijke gezondheidskwesties. Daarnaast geven we inzichten en tips om te stoppen met roken en beantwoorden we tien veel gestelde vragen over de risico’s van roken bij vrouwen.

Statistieken over vrouwen die roken

Roken is nog steeds de belangrijkste oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. Van de totale ziektelast komt 9,4% door roken, volgens de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV).

Minder dan één op de vijf Nederlanders van 18 jaar en ouder rookt (19,0%). Ruim twee derde van de mensen die roken, rookt elke dag (13,5% van de algemene bevolking). Gemiddeld 11,1% van de vrouwen die roken, rookt dagelijks. Vrouwen tussen 18 en 29 jaar roken relatief het vaakst. Het minst wordt er gerookt onder vrouwen die ouder zijn dan 65 jaar.

Ondanks alle waarschuwingen die tieners vandaag de dag hebben gehoord over de gevaren van roken, is de realiteit dat bijna alle nieuwe rokers tieners zijn. Onderzoek toont aan dat ongeveer 4% van de tienermeisjes sigaretten rookte en 22,5% een of ander tabaksproduct gebruikte (waaronder e-sigaretten, waterpijpen of vapen).

Rokende vrouwen lopen het risico op dezelfde gezondheidsproblemen als rokende mannen, zoals een verhoogd risico op verschillende vormen van kanker (waaronder long-, mond-, strottehoofd-, keel-, slokdarm-, nier-, alvleesklier-, nier- en blaasaandoeningen) en aandoeningen van de luchtwegen, maar er zijn echter ook rookgerelateerde gezondheidsrisico’s die uniek zijn voor vrouwen.

In 2023 heeft 34,4% van de mensen die roken een serieuze stoppoging ondernomen (stopte langer dan 24 uur). De meeste mensen die roken hebben meerdere pogingen nodig om definitief te stoppen. Dat komt omdat roken zeer verslavend is.

Lees ook: Verslaving: wat zijn de verschillen tussen vrouwen en mannen?

Blootstelling mensen die niet roken

Van de Nederlanders die niet rookten werd in 2023 nog 8,1% regelmatig (minimaal 1 keer per week) blootgesteld aan sigarettenrook. Iets minder dan 3% werd elke dag blootgesteld.

Ook meeroken is zeer slecht voor de gezondheid. Want mensen die meeroken kunnen dezelfde ziektes krijgen als mensen die zelf roken. Het risico daarop is uiteraard wel veel kleiner. Vooral voor kleine kinderen is meeroken ongezond. Zij krijgen sneller longproblemen of oorontstekingen.

Risico’s van roken voor de geestelijke gezondheid

Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat vrouwen die roken ook een aanzienlijk groter risico hebben op geestelijke gezondheidsproblemen. In een onderzoek gepubliceerd in het Journal of Women’s Health hadden vrouwen die rookten significant hogere percentages van:

Angst
Depressie
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
Suïcidaliteit (zelfmoordneiging)
Gebruik van verdovende- en/of verslavende middelen.

Rokende vrouwen hadden ook veel vaker te maken gehad met kindermishandeling en intiem partnergeweld.

Onderzoek toont aan dat mensen met psychische aandoeningen of stoornissen in het gebruik van middelen in hogere mate sigaretten roken dan mensen zonder psychische aandoeningen. Ongeveer 25% van de volwassenen in Nederland heeft een of andere vorm van psychische aandoening of gedragsstoornis en deze mensen zijn goed voor 40% van al het sigarettengebruik door volwassenen.

Deze relatie heeft een significante invloed op de gezondheid en het welzijn van mensen met psychische aandoeningen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat mensen met ernstige psychische aandoeningen die roken gemiddeld 15 jaar eerder sterven dan mensen zonder psychische aandoeningen die niet roken!

Nicotine kan ook de gezondheid beïnvloeden door de symptomen van sommige geestelijke gezondheidsproblemen te maskeren en de werkzaamheid van sommige medicijnen voor geestelijke gezondheidsproblemen aan te tasten. Het hebben van een psychische aandoening kan het voor vrouwen ook moeilijker maken om te stoppen met roken.

Lees ook: Verslaving: wat zijn de verschillen tussen vrouwen en mannen?

Roken: Dít zijn de unieke gevaren voor vrouwen

Roken en anticonceptiemiddelen

Roken kan ook invloed hebben op de hormonale gezondheid van vrouwen, bijvoorbeeld op het gebied van anticonceptie, vruchtbaarheid, zwangerschap, bekkenontsteking en de menopauze.

Orale anticonceptiemiddelen (“de pil”) en andere hormonale anticonceptiemethoden zoals een hormoonspiraal brengen risico’s en bijwerkingen met zich mee, specifiek voor vrouwen die roken. Vrouwen die roken en orale anticonceptiemiddelen gebruiken, hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten zoals bloedstolsels, trombose, hartaanvallen en beroertes. Dit verhoogde risico neemt verder toe met de leeftijd. Vrouwen ouder dan 35 die roken zouden dan ook eigenlijk geen orale anticonceptiemiddelen moeten gebruiken!

Lees ook: Gecombineerde anticonceptiepil geeft risico op trombose.

In het verleden hadden vrouwen die de pil gebruikten ook last van een lichte verhoging van de bloeddruk. De bloeddruk keerde echter vaak terug naar het normale “pre-pil”-niveau zodra met orale anticonceptiemiddelen werd gestopt. Enkele nieuwere wetenschappelijke onderzoeken geven aan dat hoge bloeddruk tegenwoordig geen veelvoorkomend probleem meer is bij het gebruik van de meesten hormonale anticonceptiva, behalve bij bepaalde soorten hormoonspiraal.

Lees ook: Hormoonspiraal kan hoge hartslag veroorzaken.

Toch moeten alle vrouwen die orale anticonceptiemiddelen gebruiken om de zes tot twaalf maanden hun bloeddruk laten controleren bij hun huisarts of gynaecoloog.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van hartziekten bij vrouwen?

Roken en zwangerschap

Chemische stoffen in sigaretten worden door zwangere vrouwen via de bloedbaan doorgegeven aan de foetus. Deze giftige chemicaliën vormen een ernstig risico voor zowel de foetus als de zwangere vrouw.

Uit de Monitor Middelengebruik en Zwangerschap blijkt dat 14% van de vrouwen rookt in de vier weken vóór de zwangerschap. Tijdens de zwangerschap daalde het percentage rokende vrouwen: 7,7% van de moeders heeft op enig moment tijdens de zwangerschap gerookt. 4,8% rookte gedurende de hele zwangerschap. Na de zwangerschap stijgt het aantal moeders dat rookt weer: 9,6% van de moeders rookt dan helaas weer.

Lees ook: Toch drinken of roken: vrouwen vaak niet goed voorbereid op zwangerschap.

In Nederland overlijden er per jaar minstens 20 tot 30 baby’s doordat de moeder tijdens de zwangerschap rookt. Iedere dag worden er bijna 35 kinderen geboren die in de baarmoeder al tabaksrook binnen hebben gekregen, waardoor ze onnodige extra gezondheidsrisico´s lopen. En meer dan 1 miljoen Nederlandse ouders met thuiswonende kinderen rookt.

Lees ook: Miskraam of doodgeboorte: Hoe kun je afscheid nemen van jouw baby?

Wanneer er vóór de zwangerschap wordt gerookt, heeft dat een negatief effect op onder andere:

Vruchtbaarheid van mannen en vrouwen: het kan langer duren voordat vrouwen zwanger raken of ze worden helemaal niet zwanger. De zaadkwaliteit van de mannen wordt aangetast.
Verloop zwangerschap: hoger risico op een miskraam, buitenbaarmoederlijke zwangerschap en vroeggeboorte.
Gezondheid van het kind: hoger risico op aangeboren hartafwijkingen, schisis, een klompvoet en overgewicht.

Roken tijdens de zwangerschap is een belangrijke risicofactor voor zwangerschapscomplicaties, zoals:

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Een voorliggende placenta
Een vroegtijdige placentaloslating
Vroeggeboorte
Een miskraam.

Ook voor de ontwikkeling van het kind heeft roken negatieve en blijvende gevolgen:

Aangeboren afwijkingen, zoals klompvoet of hartafwijkingen
Groeivertraging/lager geboortegewicht
Doodgeboorte
Geboorteafwijkingen van de mond en lip (bijv. een hazenlip)
Plotselinge wiegendood (Sudden Infant Death Syndrome – SIDS).

Op de lange termijn bestaat er een verband tussen roken en onder andere een verhoogde kans op een verminderde longfunctie, overgewicht, ontwikkelingsproblemen zoals ADHD en een verminderde vruchtbaarheid van het kind zelf.

Kinderen van rokers hebben vaker last van verkoudheid, oorpijn, ademhalingsproblemen en ziekten waarvoor ze naar de kinderarts moeten, dan kinderen van niet-rokers.

Onvruchtbaarheid door roken

Veel vrouwen stellen tegenwoordig een zwangerschap uit tot ze in de 30 of zelfs 40 zijn, wat zelfs voor niet-rokende vrouwen vruchtbaarheidsproblemen kan veroorzaken. Maar vrouwen die roken en de bevalling uitstellen, lopen een aanzienlijk groter risico op toekomstige onvruchtbaarheid dan niet-rokers.

Uit een wetenschappelijk onderzoek uit 2017 bleek dat vrouwen die zes of meer sigaretten per dag rookten, aanzienlijke schade ondervonden bij hun vermogen om zwanger te worden.

Lees ook: Hoe kan een verstoord hormonaal evenwicht invloed hebben op de zwangerschap?

Wetenschappelijke studies suggereren dat de verminderde ovulatoire respons, evenals de bevruchting en implantatie van de zygote, kan worden belemmerd bij vrouwen die roken. Chemische stoffen in tabak kunnen de hormoonbalans verstoren en ook het baarmoederhalsslijm veranderen, waardoor het minder gunstig is voor sperma en het moeilijker wordt om zwanger te worden.

Het is echter belangrijk op te merken dat roken niet alleen de vruchtbaarheid van vrouwen beïnvloedt, ook bij mannen is hier sprake van. Zo hebben mannelijke rokers 50% meer risico om (blijvend) impotent te worden. Sommige giftige chemicaliën in sigaretten kunnen zelfs leiden tot genmutaties in sperma die vervolgens ook miskramen, geboorteafwijkingen, kanker en andere gezondheidsproblemen bij hun kinderen kunnen veroorzaken.

Lees ook: Onvruchtbaarheid bij 1 op de 6 mensen wereldwijd, volgens WHO-rapport.

Lees ook: De risico’s van borstimplantaten bij kinderwens en zwangerschap.

Pelvic Inflammatory Disease (PID)

Bekkenontstekingsziekte komt vaker voor bij vrouwen die roken dan bij vrouwen die niet roken. Pelvic inflammatory disease (PID) is een pijnlijke aandoening die onmiddellijk medisch ingrijpen vereist en vaak een factor is die bijdraagt aan buitenbaarmoederlijke zwangerschappen, bekkenverklevingen en andere vruchtbaarheidsproblemen.

Lees ook: Pelvic Inflammatory Disease (PID): een overzicht.

Vroegtijdige menopauze

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat vrouwen die roken 43% meer risico hebben om voor hun 50e levensjaar in de menopauze te komen dan niet-rokers. Vrouwen die roken merken de symptomen van de overgang naar de menopauze gemiddeld twee tot drie jaar eerder op dan niet-rokers. Menstruatieproblemen zoals abnormale bloedingen, amenorroe (geen menstruatie) en vaginale infecties zijn ook veel voorkomende klachten bij vrouwen die roken.

Menstruatiestoornissen en vervroegde menopauze (Premature Ovariële Insufficiëntie) kunnen worden veroorzaakt door een toxisch effect op de eierstokken of door de aanzienlijk lagere oestrogeenspiegels die zijn vastgesteld in veel wetenschappelijke onderzoeken bij vrouwen die roken.

Lees ook: Wat zijn de oorzaken van vervroegde overgang?

Hormoontherapie

Oestrogeenvervangingstherapie (hormoonvervangingstherapie – HVT) biedt postmenopauzale vrouwen veelal een gunstige bescherming tegen het risico op osteoporose. Maar deze voordelen worden vaak tenietgedaan door de verhoogde cardiovasculaire en andere gezondheidsrisico’s die gepaard gaan met roken tijdens het gebruik van hormonen.

Vrouwen die roken lopen een verhoogd risico op hart- en vaatziekten zoals een hartaanval en beroerte wanneer ze oestrogenen in supplementvorm gebruiken. Dit risico moet worden besproken met een zorgverlener zoals een gynaecoloog of menopauzeconsulente bij SHE Health Clinics, voordat je begint met hormoonvervangingstherapie als je rookt. Daarnaast kan een zorgverlener bij SHE Health Clinics je helpen als je wilt stoppen met roken.

Lees ook: Hormoonsuppletietherapie tijdens de overgang.

Risico’s van roken voor de lichamelijke gezondheid van vrouwen

Vrouwen hebben ook nog andere unieke risico’s voor verschillende aspecten van hun lichamelijke gezondheid. Roken kan het risico op bepaalde ziekten en aandoeningen verhogen en kan invloed hebben op de gezondheid van botten en hart. Daarnaast zorgt roken er voor dat jouw nagels en tanden bruin worden en wordt jouw huid sneller oud. Tabaksproducten verhogen ook het risico op verschillende soorten kanker bij vrouwen.

Osteoporose
Osteoporose treft de meeste vrouwen als ze ouder worden, maar er zijn bepaalde dingen die je kunt doen om je risico op osteoporose te verminderen, zoals regelmatig bewegen en ervoor zorgen dat je dagelijks voldoende magnesium, calcium, vitamine D, vitamine K, vitamine C, vitamine B6, strontiumcitraat, fosfor, omega-3, zink en borium binnenkrijgt.

Lees ook: Osteoporose: welke vitaminen en mineralen kunnen het helpen voorkomen?

Roken verhoogt het risico op botverlies en osteoporose aanzienlijk. Bij vrouwen die sigaretten roken is het verlies aan botdichtheid aanzienlijk groter dan bij niet-rokers. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat vrouwen die roken 31% meer risico lopen op osteoporose. Roken vertraagt ook de genezingstijd na een botbreuk.

Een botdichtheidsscan (Dexa-scan) om de dichtheid van je botstructuur te bepalen wordt aanbevolen voor alle vrouwen vanaf 40 jaar. Het scannen van de botdichtheid is vooral cruciaal voor vrouwen die roken, zodat veranderingen tijdig kunnen worden opgemerkt en een behandeling kan worden gestart als osteoporose wordt vastgesteld.

Lees ook: Oorzaken van osteoporose bij vrouwen.

COPD
Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD), oftewel chronische obstructieve longziekte, is een veel voorkomende en slopende chronische longaandoening die in Nederland ongeveer 1 miljoen mensen treft.

COPD is een longziekte waarbij je longen blijvend beschadigd zijn, waardoor je minder zuurstof hebt en ademen meestal moeilijker gaat. Dit is veelal erg vermoeiend en daardoor heb je minder energie.

Vrouwen zijn vatbaarder voor COPD en roken is veelal de hoofdoorzaak. Wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat vrouwen gevoeliger zijn voor de schadelijke effecten van roken dan mannen en daardoor vaker COPD krijgen als ze roken of hebben gerookt.

Lees ook: Waarom krijgen veel vrouwen Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD)?

Hartaandoeningen
Volgens het KWF kan één op de vier sterfgevallen als gevolg van hart- en vaatziekten bij vrouwen worden toegeschreven aan roken. Hoewel de meeste van deze sterfgevallen plaatsvinden bij vrouwen na de menopauze, is het risico op hartziekten als gevolg van roken aanzienlijk hoger bij jonge vrouwelijke rokers.

Volgens een wetenschappelijk onderzoek uit 2019, gepubliceerd in het Journal of the American College of Cardiology, hebben vrouwen onder de 50 die roken een veel hoger risico op een specifiek type ernstige hartaanval in vergelijking met mannen. Dit verschil kan te wijten zijn aan de interactie van oestrogeen met de chemische stoffen in sigaretten.

Lees ook: Waarom hartinfarcten bij vrouwen vaak gemist worden: ‘Ik had atypische klachten’.

Baarmoederhalskanker
Alle vrouwen zouden regelmatig een bekkenonderzoek moeten laten doen waarbij ook een uitstrijkje wordt gemaakt, en voor vrouwen die roken is de noodzaak nog groter. Volgens de American Cancer Society verdubbelt roken het risico op baarmoederhalskanker (cervixcarcinoom).

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat baarmoederhalskankerpatiënten die stoppen met roken, mogelijk een grotere kans op remissie en overleving hebben dan patiënten die blijven roken.

Wetenschappelijk onderzoekers denken dat tabak de DNA-cellen van de baarmoederhals beschadigt, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van kanker. Roken tast ook de immuniteit aan, waardoor het lichaam mogelijk minder goed HPV-infecties kan bestrijden, die ook een risicofactor zijn voor baarmoederhalskanker.

Lees ook: Op haar 28e kreeg Leontien baarmoederhalskanker: ’Oproepleeftijd voor uitstrijkjes moet omlaag!’.

Borstkanker
De American Cancer Society publiceerde in 1994 de onderzoeksresultaten van een wetenschappelijk onderzoek waaruit bleek dat borstkankerpatiënten die roken hun sterfterisico met minstens 25% kunnen verhogen – een risico dat toeneemt met het aantal sigaretten dat per dag wordt gerookt.

Het mogelijke risico op borstkanker met dodelijke afloop stijgt tot 75% voor vrouwen die twee pakjes of meer per dag roken. Het goede nieuws is dat als je nu stopt, jouw potentiële risico om te overlijden als gevolg van toekomstige borstkanker gelijk blijft aan dat van een niet-roker.

Lees ook: Zes manieren om het risico op borstkanker te verkleinen.

Vulva-kanker
Een andere vorm van kanker die vaker voorkomt bij vrouwen die roken is vulvakanker (vaginakanker). Dit risico neemt aanzienlijk toe bij vrouwen die roken en een voorgeschiedenis van HPV-infectie hebben.

Lees ook: Alles wat je moet weten over vaginakanker.

Longkanker
Longkanker is de dodelijkste vorm van kanker die in verband wordt gebracht met roken. Roken is verantwoordelijk voor ongeveer 85% van de longkankergevallen. Vrouwen die roken, hebben een significant verhoogd risico op het ontwikkelen van longkanker, en dit risico is nog hoger voor vrouwen die vroeg beginnen met roken of jarenlang roken.

Lees ook: Longkanker: waarom krijgen veel Nederlandse vrouwen het?

Keel-, strottenhoofd- en mondkanker
Kanker in de keel, het strottenhoofd, en de mond komt vaker voor bij mensen die roken. Deze kankers omvatten de mondholte, tong, amandelen, en strottenhoofd. Vrouwen die roken hebben een verhoogd risico op deze kankers door direct contact van de schadelijke stoffen in tabak met de slijmvliezen in deze gebieden.

Blaaskanker
Roken verhoogt het risico op blaaskanker omdat kankerverwekkende stoffen uit sigarettenrook via het bloed in de urine terechtkomen, wat de blaaswand beschadigt. Rokende vrouwen hebben 3 tot 4 keer meer risico op blaaskanker dan niet-rokers.

Lees ook: Hoe kun je blaaskanker ontdekken?

Slokdarmkanker
Slokdarmkanker komt vaak voor bij mensen die roken, omdat de slokdarm direct wordt blootgesteld aan de schadelijke chemicaliën in sigarettenrook. Roken verhoogt het risico op zowel plaveiselcelcarcinoom als adenocarcinoom van de slokdarm bij vrouwen.

Lees ook: Wat zijn ‘stille’ kankers: kanker zonder symptomen?

Maagkanker
Roken kan maagkanker veroorzaken, vooral in het bovenste deel van de maag, dicht bij de slokdarm. Vrouwen die roken hebben een aanzienlijk hoger risico op maagkanker door de kankerverwekkende stoffen die ze inademen en die via het spijsverteringskanaal terechtkomen.

Lees ook: Alcohol en roken: beide kankerverwekkend!

Alvleesklierkanker
Alvleesklierkanker is zeer agressief en moeilijk te behandelen. Roken is een belangrijke risicofactor voor deze vorm van kanker. Rokende vrouwen lopen een verhoogd risico op alvleesklierkanker door de giftige stoffen in sigarettenrook die de alvleesklier kunnen beschadigen.

Lees ook: Waarom wordt alvleesklierkanker meestal pas laat ontdekt?

Nierkanker
Kanker van de nieren kan worden veroorzaakt door roken, aangezien schadelijke chemicaliën via de bloedbaan in de nieren terechtkomen en schade aan het nierweefsel kunnen veroorzaken. Rokende vrouwen hebben een verhoogde kans op nierkanker in vergelijking met niet-rokende vrouwen.

Leverkanker
Leverkanker kan ontstaan door de ophoping van giftige stoffen in het lichaam als gevolg van roken, die de leverfunctie beschadigen. Vrouwen die roken, lopen een hoger risico op leverkanker door de invloed van roken op de lever en het metabolisme van giftige stoffen.

Lees ook: 12 soorten kanker die je door roken kunt krijgen.

Tips om te stoppen met roken

Rook je en zoek je informatie over stoppen met roken? Je kunt terecht op de publiekswebsite www.ikstopnu.nl en de telefonische informatielijn 0800-1995. Algemene publieksinformatie over tabak en rookwaren staat op www.rokeninfo.nl.

Gebruik van een hulpmiddel bij stoppen met roken vergroot de kans op succes. Er zijn verschillende methoden in omloop, maar ze zijn niet allemaal bewezen effectief. De methoden waarvan wetenschappelijk is vastgesteld dat ze wel werken staan beschreven in de Richtlijn behandeling tabaksverslaving en stoppen met roken ondersteuning. Aanvullende informatie is te vinden op de website van Thuisarts.nl.

Er zijn verschillende manieren om te stoppen met roken. Eén strategie is om cold turkey te stoppen. Een andere aanpak is om geleidelijk minder nicotine te gebruiken. Beide kunnen effectief zijn, dus kies de aanpak die het beste bij jou en je behoeften past.

Als je van plan bent om cold turkey te stoppen met roken, zijn er enkele tips die kunnen helpen:

Plan vooruit om op een bepaalde dag te stoppen met roken.
Als de dag van stoppen met roken aanbreekt, zorg er dan voor dat je alle asbakken en sigaretten die je in huis hebt hebt weggegooid, zodat je niet in de verleiding komt.
Zorg dat je voldoende rauwe groenten zoals wortelsticks en selderij bij de hand hebt voor de momenten dat je zin hebt om te eten als gevolg van je verlangen om iets in je hand/mond te hebben.

Van de volgende hulpmiddelen is aangetoond dat deze de succeskans om te stoppen met roken vergroten:

Sommige zelfhulpmaterialen, inclusief sommige apps.
Individuele begeleiding.
Telefonische ondersteuning.
Bepaalde groepstrainingen.
Nicotine-vervangende middelen in combinatie met begeleiding.
Ondersteunende medicatie: op voorschrift van een arts en in combinatie met begeleiding.

Begeleiding door middel van gesprekken is over het algemeen effectiever dan alleen zelfhulpmateriaal, zoals folders en online informatie. De effectiviteit van de hulp bij stoppen met roken is groter als deze wordt uitgevoerd door begeleiders die daarvoor opgeleid zijn. Deze zijn te vinden op de hulp in de buurt-kaart en in het Kwaliteitsregister Stoppen met Roken.

Deelnemen aan een steungroep, een behandelprogramma zoals WeQuit (wordt meestal vergoed door basisverzekering) of Kick Your Habits (niet vergoed) en het gebruik van online hulpmiddelen of mobiele apps kan ook helpen bij het stoppen met roken.

Daarnaast kan het therapeutisch effect van psilocybine bij rookverslaving helpen om van het roken af te komen. Psychedelische ondersteunde therapie – bijvoorbeeld met paddo’s (psilocybine) of lyserginezuurdiethylamide (LSD) – heeft veelbelovende resultaten laten zien als behandeling voor stoornissen in het gebruik van rookwaar en (soft)drugs.

Lees ook: Psilocybine blijkt net zo effectief tegen depressie als antidepressiva.

Veel mensen zijn bang om in gewicht aan te komen door te stoppen. Drie keer per week een intensief trainingsprogramma volgen kan je helpen om te stoppen met roken. Lichaamsbeweging kan niet alleen helpen om gewichtstoename te beperken, doch biedt ook algemene voordelen voor je lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Ga naar jouw huisarts of een andere zorgverlener als je meer hulp nodig hebt bij het bereiken van je doel om te stoppen met roken. Hij of zij kan je ondersteuning bieden, doorverwijzen voor professionele hulp en aanvullende hulpmiddelen voorschrijven om te stoppen met roken die op recept verkrijgbaar zijn.

Lees ook: Wat is er mis met de verslavingszorg voor vrouwen?

Positieve effecten van stoppen met roken op korte termijn en lange termijn

Stoppen met roken is altijd zinvol, ook voor een korte tijd. Positieve effecten zijn onder andere:

Na twintig minuten dalen de bloeddruk en hartslag.
Na twaalf uur is het koolmonoxidegehalte in het bloed weer normaal.
Na twee tot twaalf weken zijn de longfunctie en bloedsomloop verbeterd.
Na een tot negen maanden is de rokershoest weg en heeft de ex-roker meer adem.
Na een jaar is het verhoogde risico op coronaire hartziekten gehalveerd.
Na vijf tot vijftien jaar is het risico op een beroerte gelijk aan dat van een niet-roker.
Na tien jaar is het verhoogde risico op longkanker gehalveerd en het risico op andere kankersoorten verminderd.
Na vijftien jaar is het risico op coronaire hart- en vaatziekten gelijk aan dat van een niet-roker.

Veel gestelde vragen over roken bij vrouwen

Roken heeft dus ernstige gezondheidsrisico’s, vooral voor vrouwen, en er zijn veel vragen die vaak opkomen over de impact ervan. Onderstaand beantwoorden we tien van de meest gestelde vragen over de risico’s van roken bij vrouwen:

Hoe beïnvloedt roken de vruchtbaarheid van vrouwen?
Roken kan de vruchtbaarheid van vrouwen verminderen door het beïnvloeden van de eierstokken en het verkorten van de menstruatiecyclus. Het kan ook leiden tot verminderde kwaliteit van eicellen en een verhoogd risico op complicaties tijdens de zwangerschap. Rokende vrouwen hebben vaak moeite om zwanger te worden en hebben een hoger risico op een miskraam.
Wat zijn de risico’s van roken tijdens de zwangerschap?
Roken tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op een aantal ernstige complicaties, zoals vroeggeboorte, laag geboortegewicht, placenta-abruptie (waarbij de placenta vroegtijdig loskomt van de baarmoederwand), en zelfs de dood van de baby (doodgeboorte). Het kan ook leiden tot ademhalingsproblemen en andere gezondheidsproblemen bij de baby.
Hoe beïnvloedt roken de menopauze?
Roken kan de menopauze versnellen, waardoor vrouwen eerder in de overgang komen dan niet-rokende vrouwen. Dit kan leiden tot vroegtijdige menopauze en de daarbij behorende symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten en een verhoogd risico op osteoporose (botontkalking).
Wat zijn de langetermijnrisico’s van roken voor vrouwen?
Langdurig roken verhoogt het risico op een aantal ernstige gezondheidsproblemen, zoals longkanker, hart- en vaatziekten, beroerte, chronische obstructieve longziekte (COPD), en andere longziekten. Rokende vrouwen hebben ook een verhoogd risico op borstkanker en baarmoederhalskanker.
Heeft roken invloed op de huid van vrouwen?
Ja, roken heeft een negatieve invloed op de huid. Het versnelt de veroudering van de huid, waardoor rimpels, een doffe teint en verlies van elasticiteit kunnen optreden. Roken vermindert de bloedcirculatie naar de huid, wat kan bijdragen aan een ongezonde uitstraling.
Hoe beïnvloedt roken de seksuele gezondheid van vrouwen?
Roken kan leiden tot verminderde seksuele opwinding en verhoogd risico op vaginale droogheid door invloed op de bloedcirculatie en hormonale balans. Het kan ook bijdragen aan een verhoogd risico op seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) door het verzwakken van het immuunsysteem.
Wat zijn de effecten van roken op de mentale gezondheid van vrouwen?
Roken wordt vaak in verband gebracht met een verhoogd risico op mentale gezondheidsproblemen zoals depressie en angst. Nicotine en andere chemicaliën in sigaretten kunnen de neurotransmitters beïnvloeden die betrokken zijn bij stemming en emoties, wat kan bijdragen aan psychologische problemen.
Wat zijn de effecten van roken op de algehele gezondheid van vrouwen?
Naast de hierboven genoemde risico’s kan roken de algehele gezondheid van vrouwen schaden door het verhogen van de kans op infecties, vermindering van de algehele weerstand van het lichaam, en het verslechteren van chronische aandoeningen zoals diabetes en hoge bloeddruk (hypertensie).
Hoe kan roken het risico op zwangerschap complicaties beïnvloeden?
Roken tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op complicaties zoals ectopische zwangerschap (waarbij de embryo buiten de baarmoeder groeit), verminderde bloedtoevoer naar de placenta, miskraam, doodgeboorte, geboorteafwijkingen en verhoogde kans op complicaties tijdens de bevalling.
Welke voordelen heeft het stoppen met roken voor vrouwen?
Het stoppen met roken heeft onmiddellijke en langdurige voordelen. Binnen enkele weken na het stoppen, verbeterde bloedcirculatie, vermindert het risico op hart- en vaatziekten, en verlaagt het risico op kanker. Het kan ook leiden tot verbeterde vruchtbaarheid, gezondere huid en een lager risico op complicaties tijdens de zwangerschap.