Eetbuistoornis: Begrijpen, herkennen en overwinnen

20 februari 2024

Als vrouwen zijn we vaak omgeven door beelden van ‘perfecte’ lichamen en ideale eetgewoonten in de media. Maar achter de schijnbaar perfecte buitenkant kunnen velen van ons worstelen met complexe relaties met voedsel en ons lichaam. Een van deze uitdagingen is eetbuistoornis, een vaak verkeerd begrepen aandoening die een grote invloed kan hebben op onze fysieke en mentale gezondheid.

In dit artikel leggen we uit wat eetbuistoornis is, hoe je het kunt herkennen en wat je kunt doen om hulp te krijgen en te herstellen. Tevens beantwoorden we een aantal vaak gestelde vragen over eetbuistoornis.

Wat is een eetbuistoornis?

Eetbuistoornis, ook wel bekend als Binge Eating Disorder (BED), is een ernstige eetstoornis die wordt gekenmerkt door regelmatige episodes van excessief eten, waarbij de persoon het gevoel heeft dat ze de controle over hun eetgedrag verliezen. Tijdens deze episodes consumeren ze grote hoeveelheden voedsel in korte tijd, zelfs als ze geen honger hebben, en voelen ze zich vaak machteloos om te stoppen. Na de eetbuien ervaren ze gevoelens van schaamte, schuld en zelfafkeuring.

Lees ook: Wat zijn de symptomen en oorzaken van een eetstoornis?

Hoe herken je eetbuistoornis?

Het herkennen van eetbuistoornis kan soms moeilijk zijn, omdat de symptomen niet altijd even duidelijk zijn. Enkele tekenen die kunnen wijzen op eetbuistoornis zijn:

Het regelmatig hebben van eetbuien zonder controle over het eetgedrag.
Het eten van grote hoeveelheden voedsel in korte tijd, zelfs als je geen honger hebt.
Gevoelens van schaamte, schuld en walging na een eetbui.
Het verbergen van eetgedrag voor anderen.
Het ervaren van gewichtstoename en andere gezondheidsproblemen als gevolg van de eetbuien.

Lees ook: Eetstoornis: wat zijn de lichamelijke gevolgen?

Hoe kun je hulp krijgen?

Als je denkt dat je lijdt aan eetbuistoornis, is het belangrijk om hulp te zoeken bij een professionele zorgverlener. Dit kan een huisarts, psycholoog, diëtist of gespecialiseerde eetstoornisbehandelaar zijn. Samen kunnen jullie werken aan het begrijpen van de onderliggende oorzaken van de eetbuien en het ontwikkelen van strategieën om ermee om te gaan. Behandeling kan bestaan uit therapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) of dialectische gedragstherapie (DBT), en in sommige gevallen medicatie.

Lees ook: Hoe eet je jezelf gezond oud?

Tips voor zelfzorg

Leer jezelf compassie en zelfacceptatie.
Vermijd strenge diëten en focus op het cultiveren van een gezonde relatie met voedsel.
Zoek ondersteuning bij vrienden, familie of een steungroep voor mensen met eetstoornissen.
Vind alternatieve manieren om met emoties om te gaan, zoals sporten, mediteren of creatieve bezigheden.

Lees ook: Hoe voorkom je een snack attack?

Eetbuistoornis: Begrijpen, herkennen en overwinnen

Veel gestelde vragen over een eetbuistoornis

Dit zijn een aantal vaak gestelde vragen over eetbuistoornis:

Wat zijn de symptomen van eetbuistoornis?

De symptomen van eetbuistoornis (BED) kunnen zowel fysiek als emotioneel zijn. Hier zijn enkele veelvoorkomende symptomen:

Regelmatige eetbuien: Personen met BED hebben regelmatig episodes van excessief eten, waarbij ze in korte tijd grote hoeveelheden voedsel consumeren die ver boven liggen wat de meeste mensen in een vergelijkbare periode zouden eten.
Verlies van controle: Tijdens eetbuien ervaren mensen met BED vaak een gevoel van verlies van controle over hun eetgedrag. Ze kunnen het gevoel hebben dat ze niet kunnen stoppen met eten, zelfs als ze zich vol of ongemakkelijk voelen.
Emotionele kenmerken: Na eetbuien kunnen mensen met BED gevoelens van schaamte, schuld, walging en zelfhaat ervaren. Ze kunnen zich slecht over zichzelf voelen vanwege hun eetgedrag.
Gedragsmatige veranderingen: Mensen met BED kunnen gedragsveranderingen vertonen zoals het verbergen van hun eetgedrag voor anderen, het geheim houden van hun eetbuien en het vermijden van sociale situaties waarin ze zouden kunnen worden blootgesteld aan kritiek op hun eetgewoonten.
Fysieke symptomen: Langdurige eetbuien kunnen leiden tot fysieke symptomen zoals gewichtstoename, obesitas, gastro-intestinale problemen, vermoeidheid, slapeloosheid en andere gezondheidsproblemen.
Psychologische symptomen: Naast gevoelens van schuld en schaamte kunnen mensen met BED ook last hebben van stemmingsstoornissen zoals depressie en angststoornissen, evenals laag zelfbeeld en een verstoorde lichaamsbeeldperceptie.

Het is belangrijk op te merken dat niet alle symptomen bij elke persoon met BED hetzelfde zullen zijn, en dat de ernst en frequentie van symptomen kunnen variëren van persoon tot persoon. Professionele hulp is vaak nodig om een juiste diagnose te stellen en effectieve behandelingen te bieden voor eetbuistoornis.

Wat is het verschil tussen eetbuistoornis en boulimia nervosa?

Eetbuistoornis wordt gekenmerkt door regelmatige episodes van excessief eten zonder dat compenserend gedrag zoals braken of extreem sporten volgt, terwijl boulimia nervosa eetbuien omvat gevolgd door compenserende gedragingen om gewichtstoename te voorkomen, zoals braken, vasten of overmatig sporten.

Wat is het verschil tussen eetbuistoornis en binge eating?

Eetbuistoornis en binge eating (ook bekend als eetbuienstoornis) zijn gerelateerde aandoeningen die worden gekenmerkt door episodes van excessief eten, maar er zijn enkele belangrijke verschillen tussen de twee:

Formele classificatie:

Eetbuistoornis (BED) is een erkende eetstoornis volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5), het handboek dat wordt gebruikt door professionals in de geestelijke gezondheidszorg om psychische aandoeningen te diagnosticeren.
Binge eating verwijst naar episodes van excessief eten zonder dat het een formeel gediagnosticeerde stoornis is. Het kan echter een symptoom zijn van verschillende eetstoornissen, waaronder BED.

Frequentie en duur:

Bij eetbuistoornis zijn er regelmatige episodes van eetbuien, gemiddeld minstens één keer per week gedurende een periode van drie maanden of langer.
Binge eating kan minder frequent voorkomen en kan variëren in duur en intensiteit. Het kan sporadisch optreden of met enige regelmaat voorkomen, maar niet aan de criteria voldoen voor een formele diagnose van BED.

Psychologische kenmerken:

Bij eetbuistoornis ervaren mensen vaak gevoelens van verlies van controle tijdens de eetbuien, evenals gevoelens van schaamte, schuld en walging achteraf.
Binge eating kan ook gepaard gaan met gevoelens van verlies van controle, maar dit is niet altijd het geval. Sommige mensen kunnen zich bewust zijn van hun gedrag tijdens het overeten, maar voelen zich toch niet in staat om te stoppen.

Behandeling en benadering:

Zowel eetbuistoornis als binge eating kunnen profiteren van professionele hulp, zoals therapieën zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), dialectische gedragstherapie (DBT) en interpersoonlijke therapie (IPT).
Mensen met eetbuistoornis hebben mogelijk meer baat bij formele behandeling, gezien de ernst en frequentie van hun symptomen, terwijl mensen met binge eating mogelijk meer baat hebben bij educatie, ondersteuning en het aanpakken van onderliggende emotionele triggers.

Wat zijn de mogelijke oorzaken van eetbuistoornis?

De exacte oorzaken van eetbuistoornis zijn nog niet volledig begrepen, maar factoren zoals genetica, psychologische factoren, sociale druk, diëten en trauma kunnen een rol spelen bij het ontstaan van eetbuistoornis.

Hoe weet ik of ik eetbuistoornis heb of gewoon af en toe te veel eet?

Eetbuistoornis wordt gekenmerkt door regelmatige episodes van excessief eten, gevoelens van verlies van controle tijdens deze episodes en gevoelens van schaamte en schuld achteraf. Als je je zorgen maakt over je eetgewoonten, is het raadzaam om hulp te zoeken bij een professionele zorgverlener voor een juiste diagnose.

Welke voedingsmiddelen kun je beter vermijden tijdens een eetbuistoornis?

Bij het omgaan met eetbuistoornis (BED) is het belangrijk om te streven naar een gebalanceerd en gezond dieet dat zowel fysieke als emotionele gezondheid ondersteunt. Hoewel er geen specifieke voedingsmiddelen zijn die absoluut moeten worden vermeden, kunnen bepaalde strategieën helpen om eetbuien te verminderen en een gezonde relatie met voeding op te bouwen. Hier zijn enkele algemene richtlijnen:

Vermijd rigoureuze diëten: Het volgen van strenge diëten kan de kans op eetbuien vergroten. Het is beter om te streven naar een gebalanceerd dieet dat alle voedingsstoffen bevat die je lichaam nodig heeft.
Beperk de toegang tot triggerende voedingsmiddelen: Als bepaalde voedingsmiddelen eetbuien kunnen uitlokken, probeer dan de hoeveelheid van deze voedingsmiddelen die je in huis hebt te verminderen. Dit kan helpen om de verleiding te verminderen en eetbuien te voorkomen.
Kies voor gezonde alternatieven: Als je merkt dat je een neiging hebt om bepaalde voedingsmiddelen te overeten tijdens eetbuien, probeer dan gezonde alternatieven te vinden die vergelijkbare smaken en texturen bieden, maar met minder calorieën en meer voedingsstoffen. Bijvoorbeeld, als je graag zoetigheden eet, kies dan voor vers fruit in plaats van gebak en snoep.
Eet regelmatig en gevarieerd: Probeer regelmatig te eten en maaltijden te plannen die een goede balans bieden van eiwitten, koolhydraten, gezonde vetten, groenten en fruit. Dit kan helpen om bloedsuikerspiegels stabiel te houden en eetbuien te voorkomen.
Vermijd suikerhoudende voedingsmiddelen: Voedingsmiddelen die suiker bevatten kunnen er voor zorgen dat je juist nog meer trek in zoetigheid en voeding krijgt, waardoor je nog meer gaat eten. Daarnaast is van suiker bewezen dat het jouw microbioom (darmflora) verstoord, wat vervolgens kan resulteren in verminderde weerstand, mentale problemen (er is een directe link tussen jouw darmen en hersenen) en het kan vervolgens een voedingsbodem voor ziektes worden.
Luister naar je lichaam: Leer te herkennen wanneer je echt honger hebt en wanneer je eet om emotionele redenen. Probeer te eten wanneer je honger hebt en stop als je je vol voelt, in plaats van door te eten uit gewoonte of om jezelf te troosten.

Realiseer je dat iedereen anders is en dat wat voor de ene persoon werkt, mogelijk niet voor de andere persoon werkt. Het kan nuttig zijn om samen te werken met een diëtist of therapeut die gespecialiseerd is in eetstoornissen om een gepersonaliseerd behandelplan te ontwikkelen dat past bij jouw behoeften en doelen.

Lees ook: 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van eetbuistoornis?

Eetbuistoornis (BED) kan een scala aan gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, zowel fysiek als mentaal. Hier zijn enkele van de potentiële risico’s:

Obesitas en gewichtstoename: Herhaalde episodes van overeten tijdens eetbuien kunnen leiden tot gewichtstoename en obesitas. Dit kan op zijn beurt het risico op andere gezondheidsproblemen zoals diabetes type 2, hoge bloeddruk, hartziekten, gewrichtspijn en slaapapneu verhogen.
Verstoord metabolisme: Chronische eetbuien kunnen het metabolisme verstoren, waardoor het moeilijker wordt om gewicht te verliezen of een gezond gewicht te behouden. Dit kan resulteren in een vicieuze cyclus van gewichtstoename en verergering van eetbuien.
Gastro-intestinale problemen: Het consumeren van grote hoeveelheden voedsel tijdens eetbuien kan leiden tot spijsverteringsproblemen zoals maagpijn, opgeblazenheid, brandend maagzuur, constipatie of diarree.
Psychische problemen: Eetbuistoornis kan gepaard gaan met psychische problemen zoals depressie, angststoornissen, laag zelfbeeld, schaamte en schuldgevoelens. Deze emotionele problemen kunnen de kwaliteit van leven aanzienlijk verminderen en het dagelijks functioneren beïnvloeden.
Verstoord lichaamsbeeld: Mensen met BED kunnen een verstoord lichaamsbeeld ontwikkelen en negatieve gedachten hebben over hun uiterlijk en gewicht. Dit kan leiden tot een vicieuze cyclus van eetbuien als een manier om met negatieve emoties om te gaan.
Sociale isolatie: Schaamte en schuldgevoelens over eetbuien kunnen leiden tot sociale terugtrekking en isolatie. Mensen met BED kunnen zich terugtrekken uit sociale situaties waarin voedsel aanwezig is of vermijden om gezien te worden tijdens eetbuien.

Lees ook: Welke ziektes en klachten ontstaan bij vrouwen door overgewicht of obesitas?

Kan eetbuistoornis worden genezen?

Ja, eetbuistoornis kan worden behandeld en herstel is mogelijk. Behandeling omvat vaak een combinatie van therapieën, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), dialectische gedragstherapie (DBT) en medicatie, evenals ondersteuning van een diëtist en andere zorgverleners.

Welke behandeling is bij eetbuistoornis het beste?

De behandeling van eetbuistoornis (BED) is meestal multidisciplinair en kan verschillende benaderingen omvatten, afhankelijk van de individuele behoeften en omstandigheden van de persoon. Hier zijn enkele van de meest effectieve behandelingen voor BED:

Psychotherapie: Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een veelgebruikte vorm van therapie voor de behandeling van BED. CGT richt zich op het identificeren en veranderen van negatieve denkpatronen en gedragingen die eetbuien uitlokken. Andere vormen van therapie die nuttig kunnen zijn, zijn dialectische gedragstherapie (DBT), interpersoonlijke therapie (IPT) en mindfulnesstherapie.
Medicatie: Sommige medicijnen kunnen nuttig zijn bij de behandeling van BED, hoewel ze meestal worden gebruikt als aanvulling op therapie en niet als een op zichzelf staande behandeling. Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) en stimulerende middelen zoals lisdexamfetamine zijn enkele medicijnen die kunnen worden voorgeschreven om de symptomen van BED te verminderen.
Voedingsadvies: Werken met een diëtist kan nuttig zijn bij het ontwikkelen van een gezond en gebalanceerd eetplan dat helpt bij het reguleren van eetpatronen en het verminderen van eetbuien. Een diëtist kan ook helpen bij het identificeren van triggerende voedingsmiddelen en het aanleren van gezonde copingstrategieën.
Ondersteuningsgroepen: Deelname aan ondersteuningsgroepen of groepstherapieën met mensen die ook worstelen met BED kan een waardevolle bron van steun en begrip zijn. Het kan helpen om gevoelens van isolatie te verminderen en praktische tips te delen voor het omgaan met eetbuien.
Levensstijlaanpassingen: Het aanbrengen van positieve veranderingen in levensstijl, zoals het beoefenen van regelmatige lichaamsbeweging, het verminderen van stress, het verbeteren van slaapgewoonten en het ontwikkelen van gezonde manieren om met emoties om te gaan, kan allemaal bijdragen aan het herstel van BED.

De multidisciplinaire behandeling van BED is vaak maatwerk, waarbij geldt dat wat voor de ene persoon werkt, mogelijk niet voor de andere persoon werkt. Het is essentieel om samen te werken met een aantal ervaren professionele zorgverleners om een behandeling op maat te ontwikkelen die past bij jouw specifieke behoeften en doelen.

Kan ik zelf iets doen om mijn eetbuistoornis te beheersen?

Het is belangrijk om professionele hulp te zoeken voor eetbuistoornis, maar er zijn ook stappen die je zelf kunt nemen, zoals het leren herkennen van triggers voor eetbuien, het ontwikkelen van gezonde copingmechanismen voor stress en emoties, en het cultiveren van een gezonde relatie met voedsel en lichaamsbeeld.

Lees ook: 8 tips om gezonder te eten en drinken.

Is eetbuistoornis alleen een probleem voor vrouwen?

Nee, eetbuistoornis treft zowel mannen als vrouwen, hoewel vrouwen vaker hulp zoeken voor de aandoening. Het is belangrijk om bewustzijn te vergroten over het feit dat eetstoornissen mensen van alle geslachten en leeftijden kunnen treffen.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke arts of therapeut bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over eetstoornissen en (on)gezonde leefstijl?