Elk jaar schrijven ongeveer 30.000 mensen zich in voor de Dry January challenge van de stichting IkPas. Even een tijdje niet drinken, wordt steeds populairder. Drinken is sociaal geaccepteerd, maar dat maakt het niet minder ongezond. Twee deskundigen vertellen over het effect van alcohol op onze gezondheid.
“De invloed van alcohol op onze gezondheid wordt al jaren onderschat”, zegt mr. dr. Rob Bovens, Programmaleider Academische Werkplaats Verslaving bij het wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn Tranzo in Tilburg. Bovens doet al 42 jaar onderzoek naar de effecten van alcohol. “Er zijn wel tweehonderd ziekten die met alcohol in verband worden gebracht.”
“Dat alcohol slecht is voor de lever is al jaren bekend. Maar alles in je lijf waar alcohol langsgaat, kan worden aangetast. Bijvoorbeeld de slokdarm, de keel, de maag of de darmen.” Daarnaast verhoogt overmatig alcohol drinken de kans op onder andere de ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa, hart- en vaatziekten, dementie en kanker.
De afbraak van alcohol krijgt in het lichaam voorrang op andere processen. Voedingsstoffen worden daarom minder goed opgenomen als je rond een maaltijd iets met alcohol drinkt.
Lees ook: De impact van alcohol op gezondheid: Ziekten en aandoeningen.
Slecht voor de hersenen
Bovendien is alcohol niet goed voor de hersenen. Hoogleraar neuropsychologie Prof. Dr. Erik Scherder. “Ethanol is de pure alcohol in bijvoorbeeld bier of wijn. Deze stof veroorzaakt ontstekingsreacties die schadelijk zijn voor de witte stof in ons brein.”
De witte stof in de hersenen verbindt de zenuwcellen met elkaar. De witte kleur ontstaat door myeline. Myeline zorgt voor impulsgeleiding, zodat een signaal van het ene hersengebied naar het andere kan.
Hoe hoger de kwaliteit van de myeline, hoe beter de communicatie tussen hersengebieden is. “Te veel alcohol kan schadelijk zijn voor de myelineverbindingen, waardoor deze minder goed functioneren. Maar ook de grijze stof in onze hersenen, waar informatie wordt verwerkt, is gevoelig voor alcohol.”
Lees ook: Gematigd alcohol drinken is niet beter voor gezondheid dan onthouding, suggereert analyse.
Kankerverwekkend
Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat alcoholgebruik kan zorgen voor ongeveer 200 verschillende ziekten, waaronder de volgende soorten kanker: borstkanker, mondkanker, keelholtekanker, strottenhoofdkanker, slokdarmkanker, leverkanker en darmkanker. Eén glas alcohol per dag vergroot al het risico op kanker!
Lees ook: Alcohol vergroot risico op 7 soorten kanker!
Lees ook: Dit zijn de lichamelijke én mentale gevolgen van dagelijks alcohol drinken.
Bij één glas alcohol blijft het bijna nooit
Een veilige ondergrens voor alcohol is er volgens beide experts niet. “De Gezondheidsraad adviseert maximaal één glas per dag”, zegt Bovens. “Stel dat je strikt elke dag één glas drinkt dan zit je toch op zeven glazen in de week. Het probleem is dat ik eigenlijk niemand ken die dat doet. Het worden er al snel twee of meer.”
‘Eén is geen’ lijken veel mensen te denken en dus worden het meestal twee, drie of meer alcoholconsumpties op een dag. En voor je het weet ben je (ongemerkt) een alcoholist of een functionerend alcoholist zoals we dat noemen.
Lees ook: Welke kenmerken duiden erop dat je een functionerend alcoholist bent?
“Dat ene glas geeft een fijn gevoel en daar wil je meer van. We verbinden alcohol vaak ook aan een bepaald moment. Zo bestaat de kans dat je psychisch afhankelijk wordt”, legt Bovens uit. “We staan er vaak niet bij stil, maar alcohol is tweede op de lijst van vermijdbare risicofactoren van kanker.”
Lees ook: Alcohol is gif voor je lichaam!
Hoort bij gezelligheid
Dat alcohol erg ongezond is, blijkt een nogal onpopulaire boodschap. Zeker omdat we in onze maatschappij een drankje verbinden met gezelligheid en feestelijke gelegenheden. “Ik moet dit soort informatie wel delen, ook al is het niet leuk”, zegt hoogleraar professor Erik Scherder.
Lees ook: Erik Scherder: ‘Lang nadenken of concentreren zorgt voor afvalstoffen in hersenen’.
“Aan de maatschappij ben ik verplicht om inzichten te delen. Net als toen we er een paar jaar terug in samenwerking met het Trimbos-instituut achterkwamen dat slechts een standaardglas per dag de kans op borstkanker bij vrouwen vergroot. Ik wil niemand iets opdringen of vertellen wat-ie moet doen, maar als wetenschapper kun je dit soort informatie niet achterhouden.”
Professor Scherder benadrukt dat de schadelijke gevolgen van alcohol altijd afhangen van hoe vaak en hoeveel er wordt gedronken. “Alcohol is absoluut een risicofactor, maar dat wil niet zeggen dat iedereen schadelijke gevolgen ondervindt van af en toe een keer een glas alcohol.”
Lees ook: Wat zijn de 14 gezondste voordelen van stoppen met alcohol drinken?
Lees ook: Nieuw onderzoek bewijst: elk glas alcohol is slecht voor je hersenen!
Alcoholisme is een taboe onder vrouwen
Alcoholisme bij vrouwen is een verborgen probleem en er rust nog steeds een groot taboe op. Vooral in de leeftijdscategorie 14 tot 75+ jaar zien we dat vrouwen vaak te veel en te vaal alcohol consumeren. Het is kennelijk geaccepteerd door de maatschappij en hoort bij de (ongezonde) leefstijl die zij aannemen. Spijt en inzicht van het alcoholgebruik komen vaak op een moment dat er al veel lichamelijke- en/of mentale gezondheidsschade door alcohol is aangericht. Kort gesteld: alcohol = gif!
‘Alcohol maakt meer kapot dan je lief is!‘ was vroeger de waarschuwing in de media en die slogan geldt nog steeds. Zeker bij vrouwen!
Lees ook: Alcoholverslaving bij vrouwen: Begrijpen en overwinnen.
Goed om gewoontegedrag te doorbreken
Ook leeftijd en andere factoren spelen een rol. “Je ziet vooral een risicoverhoging als er sprake is van stapeling”, vult Bovens aan. “Mensen zijn bijvoorbeeld al ouder, hebben overgewicht, roken of slapen slecht. Los van elkaar zijn deze factoren te overzien. Maar als je ze bij elkaar optelt, werken ze slecht op elkaar in.”
Lees ook: Hoe kun je een nieuwe gezonde gewoonte aanleren?
Meedoen aan Dry January kan helpen om gewoontegedrag te doorbreken en geeft je lichaam even een pauze. “Veel deelnemers geven aan zich fitter te voelen”, zegt Bovens. “32 procent van de deelnemers valt ook af. Je ziet ook dat bepaalde leverfuncties opknappen en het cholesterolgehalte wordt vaak beter.”
Lees ook: Jacqueline (48) is alcoholvrij en helpt anderen om alcoholvrij te worden.
Inschrijven is heel januari nog mogelijk
Doe mee met de Dry January Challenge! Een maandje ‘even niks’ blijkt een effectieve manier om het alcoholgebruik blijvend te veranderen. Meer dan 60 procent van de deelnemers drinkt daarna blijvend minder. “Zes maanden na een alcoholvrije maand drinken deelnemers gemiddeld 30 procent minder dan voor de periode.” Een gezonde investering in jouw eigen gezondheid!
Wil je meedoen aan dry january? Zet je alcoholgebruik op pauze met de IkPas-app. Doe mee aan een van de maandchallenges of maak je eigen challenge aan via de app. De IkPas-app biedt diverse functies, zoals het bijhouden van het aantal dagen dat je geen alcohol hebt gedronken, verhalen van andere deelnemers, en tips van experts. Voor iedereen die een tijdje geen alcohol wil drinken, is deze gratis app een grote steun. Tijdens je alcoholpauze staat IkPas voor je klaar als je het even moeilijk hebt. Ze vragen je niet om te stoppen, maar om voor een bepaalde periode geen alcohol te drinken en zelf de voordelen te ervaren!
Besluit je om (nog) niet mee te doen? Lees dan onze 15 tips voor minder alcohol, als je Dry January wilt overslaan.
Meer lezen over alcohol, gezondheid en gezonde leefstijl?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics Kennisbank.
- De beste tips van SHE Health Clinics.
- Boekenlijst met aanbevolen boeken over (vrouwen)gezondheid.
- 18 Feiten en fabels over alcohol en gezondheid.
- Alcohol en roken: beide kankerverwekkend!
- Zelf je lichaam ontzuren: Wat je moet weten.
- Toch drinken of roken: vrouwen vaak niet goed voorbereid op zwangerschap.
- 25% meer sterfgevallen door maag-, darm- en leveraandoeningen.
- Preventieve zorg is belangrijk voor iedere vrouw!
- Quercetine-rijk dieet zorgt voor lager kankerrisico.
- Waardoor stijgt het aantal kankerpatiënten in de komende jaren?
- Iedereen kan de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa krijgen!
- Alcohol tijdens zwangerschap tast hersenstructuur foetus aan.
- 8 symptomen die kunnen wijzen op een alcoholallergie.
- Dít zijn de (kanker)symptomen die vrouwen veelal niet herkennen.
- 15 voedingsmiddelen die het risico op kanker mogelijk kunnen verlagen.
- Heb je veel stress? Kijk dan uit voor overspannenheid en een burn-out!
- 10 gezondheidsproblemen waar vrouwen zich voor schamen.
- Hartfalen bij vrouwen: doodsoorzaak nummer één!
- 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.
- Oorzaken van osteoporose bij vrouwen.
- 21 verrassende manieren om te ontspannen.
- Wat zijn volgens gezondheidsexperts de beste én slechtste diëten?
- 6 feiten en fabels over hart- en vaatziekten bij vrouwen.
- Overgewicht verhoogt risico op 13 soorten kanker!
- 8 tips om gezonder te eten en drinken.
- Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
- Gezonde eters zijn cognitief jonger!
- 10 gezonde redenen om vaker avocado te eten.
- Hoe zwaarder je weegt na menopauze, hoe hoger risico op borstkanker.
- 10 voedingsmiddelen om je cholesterol te verlagen.
- Dít zijn de 14 beste superfoods voor je darmen.
- 14 gezonde zwangerschapstips voor de aanstaande moeder.
- Waarom maken we ongezonde keuzes?
- 8 tips om je hersenen te trainen en fit te houden.
- Zijn jouw omega’s wel in balans?
- Welke voedingsmiddelen zorgen voor een goede nachtrust?
- 6 tips voor een goede hormonale gezondheid.
- Hoe eet je jezelf gezond oud?
- Wat zijn de signalen van beginnende dementie (Alzheimer)?
- 12 tips om je stress te verminderen.
- Déze voedingsstoffen heb je extra nodig als je ouder wordt.
- 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.
- Waarom het regelmatig meten van je bloeddruk écht een must is.
- Wat is een gezond vetpercentage?
- 12 tips om gezond oud te worden.
- Wat zijn de risico’s van overgewicht?
- Zout blijkt laag zuurstofgehalte en beschadigingen in hersenen te kunnen veroorzaken!
- Medicinale kracht van voeding lijkt op werking van geneesmiddelen.
- 40% van alle gevallen van kanker kan door voeding en leefstijl worden voorkomen!
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Radar, Alcoholinfo, Thuisarts, NU.nl, Ik Pas
