Veel Nederlanders eten ongezond en bewegen te weinig. Hierdoor kampt meer dan de helft van de Nederlanders met overgewicht. Een groot probleem, want een ongezond leefpatroon vergroot de kans op ziekten als hart- en vaatklachten, diabetes of kanker. Maar waarom maken mensen deze ongezonde keuzes en hoe doorbreek je een ongezond leef- en eetpatroon?
We weten het allemaal wel: een appel is gezonder dan chips, roken is ongezond en ook de alcohol kunnen we beter laten staan. Daarnaast moet je dagelijks zeker 30 minuten bewegen, stress vermijden en voldoende ontspannen. En we weten inmiddels ook dat 40% van alle kanker door gezonde voeding en leefstijl kan worden voorkomen. Echter, ondanks al deze kennis doen we het massaal niet…! Waarom is het voor de meeste van ons toch zo moeilijk om een gezondere leefstijl vol te houden?
Lees ook: ‘Nederland is wereldkampioen zitten en ongezond leven’.
“Tot zo’n 20 jaar geleden gingen we er vaak vanuit dat mensen beslissingen nemen op basis van rationele argumenten.”, stelt Prof. Dr. Ir. Jantine Schuit, hoogleraar, gezondheid, gedrag en samenleving en Vice Rector Magnificus aan de Tilburg University. “Inmiddels weten we dat het menselijk gedrag veel vaker gebaseerd is op emotie en ook dat de rol van de omgeving heel belangrijk is. Tegenwoordig wordt het mensen niet makkelijk gemaakt, want overal worden ze verleid om ‘ongezonde’ keuzes te maken. Door een gezonder aanbod en een gezondere leefomgeving te creëren, is het eenvoudiger om gezondere keuzes te maken.”
Lees ook: 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.
Omgeving van grote invloed
Hoogleraar Schuit doet al jaren onderzoek naar ongezond gedrag en hoe dit om te turnen. Een antwoord op deze vraag is niet eenvoudig. Wat wel duidelijk is, is dat de omgeving van grote invloed is. “Door bijvoorbeeld buurten anders in te richten. Denk aan autovrije gedeeltes waardoor kinderen veiliger op straat kunnen spelen. Nu spelen ze vaak helemaal niet buiten, maar zitten met een tablet op de bank.”
“De maatschappij is zo anders dan pakweg 25 jaar geleden.”, vervolgt Schuit. “Overal is reclame voor voeding, het aanbod en de verleiding is groot. Daarnaast is veel zo ingericht dat er niet bewogen hoeft te worden. Waar mensen vroeger met de fiets of lopend gingen, wordt nu snel de auto gepakt. Waar vroeger alleen een trap was, is nu een roltrap of lift. Veel dingen waar we vroeger de deur voor uit moesten, doen we nu online. Zo wordt het mensen makkelijk gemaakt om verkeerde keuzes te maken.”
Lees ook: Stijging aantal Nederlanders met overgewicht: ‘Verleiding ongezonde voeding te groot’.
Jong geleerd is oud gedaan
Maar hoe zorgen we er nu voor dat mensen wel de juiste keuzes maken? “Sommige kinderen is het nooit geleerd gezond te leven. En mensen zijn gewoontedieren, een bepaalde gewoonte is lastig af te leren.”, aldus Schuit. “Het is dan ook van groot belang om al jong te beginnen kinderen gezonde gewoontes aan te leren. Jong geleerd is oud gedaan. Dus maak sporten betaalbaar, zorg voor een omgeving waarbij het mogelijk is iedere dag minstens een half uur buiten te spelen, laat ze op de fiets of lopend naar school gaan, geef alleen gezonde tussendoortjes als fruit en groente mee naar school. Daar hebben ze hun leven lang voordeel van.”
Lees ook: Overgewicht verhoogt risico op 13 soorten kanker!
Ook op andere momenten in het leven is het van belang om gezond gedrag te stimuleren. “Juist op de momenten in het leven waar er sociale of biologische veranderingen optreden, bijvoorbeeld tijdens de adolescentie, of het krijgen van een eerste baan. Door meteen te starten met goede gezonde gewoontes blijven dat je gewoontes.”
De belangrijkste tips voor leefstijl verandering van hoogleraar Jantine Schuit:
- Van een slechte gewoonte kun je gemakkelijker afkomen door er een gezond alternatief in de plaats voor te laten komen.
- Maak afspraken met jezelf en verander één gewoonte tegelijk.
- Kies voor iets wat in je leven past. Wil je bijvoorbeeld meer gaan bewegen? Doe dit met een maatje. Vaak is dat een stok achter de deur en dan hou je het langer vol.
- Doe ook iets wat je leuk vindt. Door de positieve effecten te ervaren, zal het vanzelf gaan!
Lees ook: Wanneer heb je overgewicht of obesitas?
Meer lezen over gezonde leefstijl en gezonde voeding?
- SHE Health Clinics infopagina leefstijl poli.
- Gezonde leefstijl nu nóg belangrijker!
- 6 tips voor een gezonder leven.
- Hoe kun je een nieuwe gezonde gewoonte aanleren?
- 12 tips om gezond oud te worden.
- Gezonde leefstijl werkt bewezen beschermend tegen kanker.
- Hoeveel vitaminen moet je als vrouw dagelijks innemen?
- Wat zijn de 6 hormonen die gewichtstoename veroorzaken?
- Hoe blijf je met een gezonde leefstijl hormonaal in balans?
- Welke kenmerken duiden erop dat je een functionerend alcoholist bent?
- Onderzoek onder hartpatiënten: sterk bewerkte voeding verkleint overlevingskansen.
- 7 vragen over kanker en voeding.
- Hoe kankerverwekkend is vlees?
- Bewerkte koolhydraten (en niet vetten) zijn grootste risico voor hartziekten!
- 6 voordelen van bewegen waar je vrolijker, energieker én relaxter van wordt!
- Gewichtsafname vergroot kans op zwangerschap bij vrouwen met PCOS.
- 10 gezonde voedingstips voor het vrouwenhart.
- Déze voedingsstoffen heb je extra nodig als je ouder wordt.
- 10 gezonde redenen om vaker avocado te eten.
- Hoe verwijder je bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit?
- Gezonde tips voor blijvend gewichtsverlies.
- Natuurlijke immuniteit is langduriger tegen Sars-Cov-2 dan vaccinatie.
- 15 feiten over voeding en borstkanker.
- Wat zijn de risico’s van overgewicht?
- 8 symptomen die kunnen wijzen op een alcoholallergie.
- Ongezonde leefstijl werknemers leidt vaak tot lagere productiviteit.
- Consumptie van veel koolhydraten kan leiden tot een vroegere menopauze.
- Wat zijn de 14 gezondste voordelen van stoppen met alcohol drinken?
- 8 tips met eten tegen gewrichtsklachten.
- Nieuw onderzoek: verhoogt risico op huidkanker bij twee porties vis per week.
- Overgewicht vergroot de kans op een miskraam en op geboorteafwijkingen.
- 6 tips om gezond te blijven in tijden van stress.
- Magnesium: minstens 50% van de mensen heeft er een tekort aan!
- Alcoholisme bij vrouwen: verborgen probleem en groot taboe.
- 5 tips tegen te veel eten en een vol gevoel.
- Hoe kan een ochtendwandeling net zo effectief zijn als een kop koffie?
- Zijn jouw omega’s wel in balans?
- Dít zijn dé 20 voordelen van kurkuma voor je gezondheid.
- 10 natuurlijke manieren om zónder medicijnen je bloeddruk te verlagen.
- Wat is een gezond vetpercentage?
- 8 redenen waarom wandelen goed is voor je gezondheid.
- Meer bewegen zonder te gaan sporten? Met deze 20 tips kan het!
- Zóveel moet je per dag bewegen om al dat zitten goed te maken.
Bronnen: Tilburg University, Gezondheidsnet, SHE Health Clinics
