Wat zijn de grootste gezondheidsrisico’s bij jonge vrouwen?

14 augustus 2023

Bij jonge vrouwen zijn er een aantal specifieke ziektes en aandoeningen te benoemen waarop zij een hoger dan gemiddeld gezondheidsrisico hebben. Een aantal van deze gezondheidsrisico’s kunnen verstrekkende en langdurige gevolgen hebben. Dus een tijdige diagnose en vroege start van een behandeling is van groot belang om ergere of blijvende gezondheidsschade te voorkomen.

De meest voorkomende risicofactoren beschrijven we in dit artikel in niet chronologische volgorde, waarbij we meestal ook de mogelijke oorzaken, gevolgen en behandelingen beschrijven.

Gezondheidsrisico’s bij jonge vrouwen

De meest voorkomende risicofactoren bij jonge vrouwen zijn onder andere:

Pre-eclampsie
Zwangerschapsdiabetes
PCOS
Endometriose
Orale anticonceptiepil
Auto-immuunziekten
Borstkankertherapie
Terugkerende miskramen
Depressie en angststoornissen
Alcoholgebruik
Zelfmoord.

Pre-eclampsie

Pre-eclampsie is een ernstige aandoening die kan optreden tijdens de zwangerschap of na de bevalling. Het wordt gekenmerkt door een hoge bloeddruk (hypertensie) en een hoog eiwitgehalte in de urine (proteïnurie). Belangrijke punten over pre-eclampsie zijn:

Het ontwikkelt zich meestal na de 20e week van de zwangerschap.
Pre-eclampsie kan de werking van organen zoals de nieren en de lever aantasten.
Als pre-eclampsie onbehandeld blijft, kan het leiden tot complicaties zoals vroeggeboorte, placentabreuk en verhoogde risico’s voor moeder en baby.
Symptomen van pre-eclampsie zijn onder andere hoge bloeddruk, eiwit in de urine, ernstige hoofdpijn, zwelling in de benen, voeten en handen en andere tekenen die meestal worden ontdekt tijdens routine prenatale afspraken.
De behandeling voor pre-eclampsie kan bestaan uit nauwlettend toezicht, medicatie om de bloeddruk te verlagen, bedrust en in ernstige gevallen een vroegtijdige bevalling van de baby.
Om het risico op pre-eclampsie te beperken wordt veelal aspirine geadviseerd. Echter, dit moet wel onder begeleiding van een zorgprofessional met kennis van zaken gebeuren.

Het is belangrijk dat zwangere vrouwen regelmatig prenatale zorg en controles krijgen en zich bewust zijn van de tekenen en symptomen van pre-eclampsie. Als je vermoedt dat je pre-eclampsie hebt, is het cruciaal om een huisarts en/of gynaecoloog te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.

Lees ook: Pre-eclampsie: risicovolle complicatie tijdens de zwangerschap.

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke vorm van diabetes die kan optreden tijdens de zwangerschap. Door hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap kan het lichaam minder gevoelig worden voor insuline, waardoor het glucosegehalte in het bloed kan stijgen. Deze aandoening kan leiden tot verschillende complicaties, waaronder een hoger risico op complicaties tijdens de bevalling, een zwaardere baby en een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 en obesitas op latere leeftijd voor zowel de moeder als het kind.

Vrouwen met een verhoogd risico op zwangerschapsdiabetes zijn vrouwen die het al eerder hebben gehad, vrouwen met een familiegeschiedenis van diabetes type 2, vrouwen met overgewicht of obesitas, vrouwen met het polycysteus ovarium syndroom (PCOS) en vrouwen van Hindoestaanse, Arabische of Noord-Afrikaanse afkomst.

De behandeling van zwangerschapsdiabetes bestaat meestal uit veranderingen in het dieet, zoals het verminderen van de suikerinname en het spreiden van de koolhydraatinname over de dag. In sommige gevallen kunnen insuline-injecties nodig zijn om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden. Na de bevalling verdwijnt de aandoening meestal binnen een dag.

Lees ook: Hoe weet je of je diabetes type 2 aan het ontwikkelen bent?

PCOS

Het polycysteus ovarium syndroom (PCOS) is een hormonale aandoening die kan optreden tijdens de vruchtbare jaren van een vrouw met een baarmoeder. Het wordt gekenmerkt door een onbalans van hormonen in het lichaam en kan verschillende effecten hebben op iemands gezondheid en vruchtbaarheid.

PCOS symptomen: PCOS kan een reeks symptomen veroorzaken, waaronder onregelmatige of afwezige menstruaties, acne, ongewenste haargroei op het lichaam en in het gezicht, en een verhoogd risico op andere gezondheidsproblemen zoals diabetes en hoge bloeddruk. .
PCOS oorzaken: De exacte oorzaak van PCOS is onbekend, maar men denkt dat het een combinatie is van erfelijke en omgevingsfactoren. Het kan verband houden met problemen met de insulineproductie en laaggradige ontstekingen in het lichaam. .
PCOS diagnose: PCOS wordt meestal gediagnosticeerd op basis van een combinatie van symptomen, lichamelijk onderzoek en medische tests. Deze tests kunnen bestaan uit bloedonderzoek om de hormoonspiegels te controleren, echografie van de eierstokken en het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken van de symptomen. .
PCOS behandeling: De behandeling van PCOS is gericht op het beheersen van de symptomen en het verminderen van het risico op complicaties. Dit kan veranderingen in levensstijl inhouden, zoals het behouden van een gezond gewicht, regelmatige lichaamsbeweging en een evenwichtig dieet. Er kunnen ook medicijnen worden voorgeschreven om de menstruatiecyclus te reguleren, symptomen zoals acne en haargroei te beheersen en de vruchtbaarheid te verbeteren indien gewenst.

PCOS is een complexe aandoening is en de behandeling ervan kan variëren afhankelijk van de individuele omstandigheden. Als je vermoedt dat je PCOS hebt of als je je zorgen maakt over je gezondheid, is het aan te raden om een ervaren gynaecoloog te raadplegen voor een nauwkeurige diagnose en een passend behandelplan. Hiervoor kun je bij SHE Health Clinics terecht.

Lees ook: 1 op de 10 vrouwen heeft PCOS, toch herkent huisarts symptomen meestal niet.

Endometriose

Endometriose is een gynaecologische aandoening waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder groeit, zoals op de eierstokken, eileiders of andere organen in het bekken. Dit weefsel kan ontstekingen, littekens en pijn veroorzaken. De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn een pijnlijke menstruatie, buikpijn en rugpijn. Andere symptomen zijn blaas- of darmproblemen, vermoeidheid en onvruchtbaarheid. Endometriose is een chronische aandoening die voorkomt bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd.

Heb je een vermoeden op endometriose? Laat je dan goed onderzoeken door een ervaren vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics.

Lees ook: Hoe herken je de symptomen van endometriose?

Wat zijn de grootste gezondheidsrisico’s bij jonge vrouwen?

Orale anticonceptiepil

De grootste risicofactoren van de orale anticonceptiepil zijn:

Diepveneuze trombose of longembolie: Het gebruik van niet-orale combinatiepreparaten is gecontra-indiceerd bij personen die eerder diepveneuze trombose of longembolie hebben gehad.
Baarmoederhalskanker: Verschillende onderzoeken hebben een verhoogd risico op baarmoederhalskanker in verband gebracht met langdurig gebruik van orale anticonceptie.
Doorbraakbloedingen: Doorbraakbloedingen, ook wel spotting genoemd, komen vaak voor bij vrouwen die orale anticonceptiva gebruiken.
Onregelmatig bloedverlies: Sommige pillen met een lagere dosis hormonen kunnen leiden tot meer kans op onregelmatig bloedverlies.
Trombose: Het gebruik van de anticonceptiepil verhoogt het risico op trombose.

Het is belangrijk om te onthouden dat de orale anticonceptiepil over het algemeen veilig is en effectief in het voorkomen van zwangerschap. Echter, de serieuze gezondheidsrisico’s moeten worden afgewogen tegen de voordelen en individuele gezondheidssituatie. Het is raadzaam om met een huisarts en/of gynaecoloog te praten over de risico’s en voordelen van het gebruik van de pil.

Lees ook: Risico op trombose bij gebruik gecombineerde anticonceptiepil.

Auto-immuunziekten

Auto-immuunziekten ontstaan door een verstoring van het eigen afweersysteem, waardoor het zich keert tegen eigen weefsel. Daardoor valt het lichaam ten onrechte gezonde cellen in het lichaam aan. Er zijn verschillende risicofactoren voor auto-immuunziekten bij jonge vrouwen, waaronder:

Chronische stress: Chronische stress is een belangrijke risicofactor voor auto-immuunziekten.
Dieetfactoren: Bepaalde dieetfactoren, zoals een hoge bloedsuikerspiegel, grote hoeveelheden orgaanvet, voedselovergevoeligheden en een verstoord darmmicrobioom, kunnen het risico op auto-immuunziekten verhogen.
Hormonale factoren: Hormonale onevenwichtigheden, zoals oestrogeendominantie en schildklierklachten kunnen het risico op auto-immuunziekten bij vrouwen verhogen.
Geslacht: Vrouwen hebben meer kans om auto-immuunziekten te ontwikkelen dan mannen. Vrouwen hebben bijvoorbeeld vijf keer meer kans op het ontwikkelen van een reumatische auto-immuunziekte dan mannen. Dit kan te wijten zijn aan verschillen in het immuunsysteem, hormonale factoren en anatomische verschillen.
Siliconen implantaten: Van alle siliconen (borst)implantaten is inmiddels bewezen dat ze kunnen gaan zweten (‘gel bleed’) en/of gaan lekken. Dat kan borstimplantaatziekte (siliconenziekte of Breast Implant Illness) veroorzaken, wat veelal resulteert in een auto-immuunziekte zoals de ziekte van Hashimoto.
Vaccinatie: Auto-immuunziekten, veroorzaakt door een verstoring van het afweersysteem, kunnen voorkomen na het toedienen van een vaccin, zoals het Covid-19 vaccin. Echter, dit komt slechts bij een beperkt aantal mensen voor.

Auto-immuunziekten kunnen complex zijn en meerdere oorzaken hebben. Daarom is het essentieel om een internist-endocrinoloog te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling. Ook hiervoor kun je bij SHE Health Clinics terecht, waar je wordt geholpen door een ervaren vrouwelijke internist.

Lees ook: Auto-immuunziekten: welke komen bij vrouwen het meest voor?

Borstkankertherapie

Risicofactoren van borstkankertherapie bij jonge vrouwen kunnen verschillende aspecten omvatten, waaronder:

Hormonale anticonceptie: Het gebruik van hormonale anticonceptie kan de kans op borstkanker verhogen tijdens en tot 10 jaar na het gebruik ervan.
Vrouwelijke hormonen: Oestrogeen en progesteron, vrouwelijke geslachtshormonen die worden aangemaakt door de eierstokken, spelen een rol bij het ontstaan van borstkanker.
Roken: Uit een Britse cohortstudie is gebleken dat het risico op invasieve borstkanker hoger is voor rokers, vooral bij vrouwen die al op jonge leeftijd roken.
Overgewicht: Overgewicht wordt genoemd als een risicofactor voor borstkanker en een groot aantal andere soorten kanker.
Okselklieruitruiming en verwijderde lymfeknopen: Een okselklieruitruiming (okselklierdissectie) en een groter aantal verwijderde lymfeknopen kunnen extra risico met zich meebrengen.
Radiotherapie en chemotherapie: Behandelingen zoals radiotherapie en chemotherapie kunnen ook extra risico met zich meebrengen.
Verlies van vruchtbaarheid: Vrouwen kunnen onvruchtbaar worden door chemotherapie, bestraling of een operatie aan de voortplantingsorganen. Vaak kan een gynaecoloog voordat de kankerbehandeling begint echter eicellen invriezen of de eierstokken verplaatsen, waardoor de vruchtbaarheid tijdig gered kan worden.

Het is belangrijk op te merken dat dit geen uitputtende lijst is en het is altijd raadzaam om met een medisch professional te praten voor een volledig beeld van de risicofactoren en behandelingsopties bij borstkankertherapie bij jonge vrouwen.

Lees ook: Risico’s op hartklachten na chemotherapie.

Terugkerende miskramen

Er zijn verschillende risicofactoren voor jonge vrouwen bij terugkerende miskramen, waaronder:

Leeftijd: Met het toenemen van de maternale leeftijd neemt de kans op een chromosomaal afwijkende foetus toe, waardoor er een verhoogde kans is dat de zwangerschap eindigt in een miskraam.
Aanleg van het embryo: Een zwangerschap ontstaat uit de samensmelting van 1 eicel en 1 zaadcel. Als er iets misgaat bij de samensmelting, kan dit leiden tot een miskraam.
Roken: Vrouwen die roken hebben een hoger risico op een miskraam dan vrouwen die niet roken. Als je regelmatig rookt, kan het risico op een miskraam met 30 tot 50% hoger worden.
Gewicht: Overgewicht kan het risico op een miskraam verhogen.
Achterliggende ziekte: Bij vrouwen die herhaaldelijk een miskraam hebben gehad, kan er sprake zijn van een achterliggende ziekte.
Bewerkte voeding: Door consumptie van ultrabewerkte voeding kan de embryo zich minder goed ontwikkelen en neemt het risico op een miskraam toe.
Eetstoornis: Een eetstoornis voor of tijdens de zwangerschap kan het risico op zwangerschapscomplicaties en miskraam verhogen.
Borstimplantaten: Van siliconen implantaten is bekend dat de losgeweekte siliconenmoleculen een miskraam kunnen veroorzaken en via de navelstreng en via borstvoeding schade aan het kind kunnen toebrengen.
Medicijngebruik: Het gebruik van bepaalde medicijnen kan het risico op een miskraam verhogen.
Vaccinatie met mRNA Covid-19 vaccin: de mRNA-vaccins zijn ‘experimenteel’, zijn niet getest op zwangere vrouwen en de langetermijneffecten zijn nog onbekend. Echter, uit Europese overheidsrapportages en uit diverse wetenschappelijke onderzoeken is wel op te maken dat er een aanzienlijk risico op miskraam en doodgeboorte bestaat na het toedienen van een mRNA vaccin.

Hoewel chromosoomafwijkingen de helft van de miskramen veroorzaken, weten we slechts bij 15-20% van de stellen waarom een vrouw meerdere miskramen heeft gehad. Het is daarom belangrijk om bij herhaalde miskramen medisch advies in te winnen om de oorzaak te achterhalen en eventuele behandelingen te bespreken.

Lees ook: Kleinere embryo door ultrabewerkt voedsel voor en tijdens zwangerschap.

Depressie en angststoornissen

Het aantal jonge vrouwen dat hun huisarts bezoekt voor depressieve gevoelens, angstklachten en angststoornissen is aanzienlijk hoger dan bij andere leeftijdsgroepen. Vrouwen hebben, ongeacht hun leeftijd, een groter risico op angststoornissen dan mannen.

Het risico op angststoornissen of depressie is aanzienlijk toegenomen onder jongvolwassenen, vooral onder jonge vrouwen. In 2022 vertoonden jonge vrouwen van 18 tot 29 jaar twee keer zoveel tekenen van angststoornissen en depressieve stoornissen als jonge mannen.

Lees ook: Een diepere kijk: 6 soorten depressie.

Alcoholgebruik

Meer vrouwen dan mannen volgen het advies van de Gezondheidsraad en drinken geen alcohol of niet meer dan één glas per dag. Onder jongvolwassenen van 18 tot 24 jaar drinkt echter bijna 13% van de vrouwen overmatig en meer dan 20% zwaar. Bij vrouwen zorgt alcohol voor een extra gezondheidsrisico, omdat ze gevoeliger voor de negatieve effecten van alcohol zijn in vergelijking met mannen. Het verhoogd onder andere het risico op overgewicht, kanker, hoge bloedruk, hormoonstoornissen, miskramen, darmklachten en mentale klachten (depressie, angst).

Lees ook: Alcohol is gif voor je lichaam!

Sneller dronken: Vrouwen zijn sneller en meer onder invloed van dezelfde hoeveelheid alcohol dan mannen. Overmatig drinken zal bij vrouwen ook sneller tot (blijvende) lichamelijke schade leiden.
Borstkanker: En vrouwen die meer dan één glas alcohol per dag drinken, hebben een verhoogd risico op borstkanker.
Vruchtbaarheid: Het drinken van een of meerdere glazen alcohol vermindert de vruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen. Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan leiden tot miskramen, vroeggeboorte en mentale ontwikkelingsachterstand bij de baby.
Schade aan organen: Alcohol kan (blijvende) schade toebrengen aan verschillende organen, zoals de lever en de hersenen.
Kanker: Alcohol drinken vergroot de kans op verschillende soorten kanker, waaronder borstkanker, mondkanker, slokdarmkanker, darmkanker en leverkanker.

Lees ook: Alcoholverslaving bij vrouwen: Begrijpen en overwinnen.

Zelfmoord

Volgens recente onderzoeken neemt het aantal zelfmoorden onder jonge vrouwen toe. Terwijl meer vrouwen een zelfmoordpoging doen, hebben mannen een grotere kans om eraan te sterven.
Negatieve gebeurtenissen in het leven zoals geweld, pesten of het overlijden van een dierbare kunnen het risico op zelfmoord aanzienlijk verhogen.
Andere risicofactoren zijn onder andere:

Psychologische problemen: Geestelijke gezondheidsproblemen zoals depressie, angst en psychose kunnen het risico op zelfmoord verhogen.
Lichamelijke klachten: Aandoeningen zoals PMDD en PGAD veroorzaken grote mentale druk en vaak depressie waardoor het risico op zelfmoordgedachten toeneemt.
Slaapproblemen: Slechte slaapkwaliteit is in verband gebracht met een verhoogd risico op geestelijke gezondheidsproblemen, waaronder depressie en angst, die kunnen bijdragen aan zelfmoordgedachten.
Sociaal isolement: Moeite met het vormen van sociale connecties en gevoelens van eenzaamheid kunnen het risico op zelfmoord verhogen.
Financiële moeilijkheden: Geldproblemen en financiële stress kunnen bijdragen aan gevoelens van hopeloosheid en verhogen het risico op zelfmoord.
Relatieproblemen: Moeilijkheden in relaties, zoals conflicten of scheidingen, kunnen een bijdragende factor zijn voor suïcidale gedachten en gedragingen.

Pogingen tot zelfdoding zijn een belangrijke risicofactor voor zelfdoding, en personen die een poging tot zelfdoding hebben gedaan moeten de juiste ondersteuning en behandeling krijgen om toekomstige pogingen te voorkomen.

Heb je last van suïcidale gedachten? Neem dan direct contact op met je huisarts. En in geval van suïcidaal gedrag bel je met 113 (zelfmoord preventielijn).

Lees ook: Suïcidaal gedrag en zelfmoord bij vrouwen: dít zijn de mogelijke oorzaken.

Info of afspraak?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke arts, therapeut of medisch specialist? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen?