Doosje rozijnen vol bestrijdingsmiddelen? ‘Kan zeer schadelijk zijn!’

16 november 2021

Na de waarschuwingen voor schadelijke bestrijdingsmiddelen op verse aardbeien en blauwe (bos)bessen, wordt er nu ook gewaarschuwd voor rozijnen (krenten). Uit onderzoek van Foodwatch blijkt namelijk dat rozijnen in toenemende mate vervuild zijn met een mix van bestrijdingsmiddelen. Die pesticiden kunnen op zichzelf meestal niet zoveel kwaad, maar kunnen wel gevaarlijk zijn als ze bij elkaar worden gestopt.

Een doosje rozijntjes bevat tegenwoordig meer bestrijdingsmiddelen dan een paar jaar geleden. Zo werden er in 2018 gemiddeld 6,1 gifsoorten aangetroffen per meting, in 2019 waren het er 8,9 en in 2020 ging het om gemiddeld 11,3 gifsoorten. “In de ergste metingen zijn wel dertig (30) verschillende soorten pesticiden aangetroffen. Dat is een zeer verontrustende ontwikkeling”, vertelt directeur Nicole van Gemert van Foodwatch.

Lees ook: Wat zijn de meest voorkomende hormoonverstoorders?

Combineren van pesticiden

Hoe kan het dat er zoveel middelen door elkaar gebruikt worden? “Het is niet zo dat er in een voorraad rozijnen actief dertig bestrijdingsmiddelen worden gestopt”, zegt Van Gemert. “Boer A gebruikt bijvoorbeeld vier pesticiden en boer B vier andere soorten. Op de veiling komen ze samen en dan heb je er al acht die in één doosje terecht kunnen komen.”

De metingen vallen dan wel hoger uit, maar er worden geen maximale hoeveelheden overschreden. Daar is namelijk geen wetgeving voor, en daar wil Foodwatch verandering in brengen. “Als je zoveel pesticiden bij elkaar brengt is dat absoluut onverantwoord. We weten niet wat het effect is van die combinaties”, aldus Van Gemert. “Wij vinden dat er regels moeten komen zodat je kunt zeggen: maximaal vijf per product. Tot we zeker weten dat het veilig is om pesticiden te combineren.”

Het mengen van verschillende bestrijdingsmiddelen kent inderdaad risico’s. “Als je twee pesticiden hebt met dezelfde werking moet je ze eigenlijk bij elkaar optellen. Bovendien kan het extra gevaarlijk worden, omdat de middelen elkaar kunnen versterken”, legt hoogleraar toxicologie Prof. Dr. Martin van den Berg (Universiteit Utrecht) uit.

Lees ook: Neuroloog Bas Bloem wil z.s.m. verbod op chemische middelen die hersenziekte kunnen veroorzaken.

Schadelijke gezondheidseffecten

Goed voor de gezondheid zijn de giftige middelen niet. Zo kunnen sommige pesticiden effect hebben op de groeiontwikkeling van bijvoorbeeld de hersenen, maar ook op de geslachtsdelen. “Anderen kunnen voor schimmelgroei in het lichaam zorgen, of hebben effect op de hormoonhuishouding”, zegt de toxicoloog. “En bij sommige soorten zijn er kankerverwekkende effecten, maar dat is pas vanaf een bepaalde hoeveelheid.”

Bestrijdingsmiddelen hebben individuele limieten, maar die zijn er dus niet voor een mix aan pesticiden. “Het is daarom onmogelijk om te zeggen vanaf welke dosis de gezondheidseffecten kunnen optreden. Juist omdat nooit is uitgezocht hoe gevaarlijk zo’n cocktail is.”

Lees ook: Aardbeien uit supermarkt bevatten vaak schadelijke bestrijdingsmiddelen.

Wassen heeft geen zin

Van den Berg denkt dat het niet verkeerd is om voorzichtig te zijn met het geven van rozijnen aan kinderen. “Omdat bestrijdingsmiddelen vooral effect kunnen hebben op de ontwikkeling van de hersenen. Kinderen groeien nog, dus je moet juist bij hen extra voorzichtig zijn.” Daarnaast is reeds bewezen dat bestrijdingsmiddelen de oorzaak kunnen zijn van het ontstaan van Alzheimer en de ziekte van Parkinson.

Lees ook: Hoe verwijder je bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit?

Het wassen van rozijntjes heeft in tegenstelling tot het wassen van druiven echter niet zoveel zin, omdat de pesticiden ook in het vruchtvlees zitten. “Maar het kan nooit kwaad: baat het niet dan schaadt het niet.” Als alternatief kun je het beste biologische rozijnen kopen, want daarin en daarop zitten weinig tot geen schadelijke pesticiden.

Lees ook: Waarom je blauwe (bos)bessen altijd eerst moet wassen.

Meer lezen over gezonde voeding, ongezonde voeding en gezonde leefstijl?