De supermarkten liggen vol met gerookte etenswaren, zoals rookworst, rookkaas, gerookte zalm, gerookte noten, gerookte kipfilet, chips met rooksmaak, gerookte makreel en zelfs gerookte tofu. En vergeet ook de BBQ-saus met rooksmaak en gerookte borrelnootjes niet. NPO-programma Keuringsdienst van Waarde dook in hun meest recente aflevering van 25 maart in de wereld van rookaroma’s en het traditioneel roken van voedselproducten. En de conclusies zijn nogal zorgelijk te noemen, want de meeste van deze gerookte voedingsmiddelen blijken helaas vol te zitten met kankerverwekkende stoffen.
We weten allemaal dat een sigaret roken of houtrook inademen slecht is voor de gezondheid. Maar dat je ook moet oppassen met gerookte producten, dat is nog minder bekend. We zijn in Nederland dol op de ‘smoky flavour’. Zo gaan er alleen al 40 miljoen rookworsten per jaar doorheen. Met de nieuwe wetenschap van nu, zou dat eigenlijk verboden moeten worden….
Vloeibare rook
Voedsel met rooksmaak kan rookaroma of natuurlijke rook bevatten. Als je een vis boven een vuurtje rookt, dan komt daar teer en rook bij vrij. Producten die ‘rookaroma’ op de ingrediëntenlijst hebben staan, zijn niet bepaald gezonder, blijkt uit eigen onderzoek van de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA).
Dit goedje wordt meestal gemaakt door hout te verbranden, en de rook die vrijkomt om te zetten in ‘liquid smoke’. Daarna worden de meeste chemische stoffen uit het rookaroma gehaald, maar dit is lang niet genoeg. Volgens de EFSA zit er na dit proces nog altijd een gevaarlijke hoeveelheid kankerverwekkende stoffen in de smaakmaker.
Uit een recent onderzoek door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) blijkt dat zes van de acht onderzochte rookaroma’s genotoxische stoffen bevatten. Bij de andere twee aroma’s is dat nog niet uit te sluiten.
Lees ook: Dieet en levensstijl kunnen biologische leeftijd met 11 jaar verlagen.
Risico op onvruchtbaarheid
Deze giftige stoffen kunnen zelfs onvruchtbaarheid veroorzaken, legt Wim Mennes uit, die de EFSA-studie leidde. “Uit het onderzoek blijkt dat in rookaroma stoffen zitten die genotoxisch zijn. Dat wil zeggen dat deze stoffen schade kunnen toebrengen aan het DNA in cellen. Dat kan tot gevolg hebben dat je er kanker van krijgt.” Of traditioneel gerookte producten gezonder zijn is niet duidelijk. “Hier is simpelweg nog geen onderzoek naar gedaan”, aldus Mennes.
Lees ook: Unieke voedingsbehoeften van vrouwen.
Verbod op rookaroma’s
De onderzoeksconclusies zijn zo schokkend dat de Europese Commissie rookaroma zo snel mogelijk wil verbieden. En als voedsel op traditionele wijze gerookt is, dan moet dit duidelijk op de verpakking komen te staan, zegt een woordvoerder uit Brussel. Dit gebeurt tot op heden nog lang niet altijd, heeft Keuringsdienst van Waarde uitgezocht.
De hele aflevering van Keuringsdienst van Waarde kijk je terug via NPO Start.
Lees ook: Hoe kankerverwekkend is vlees?
Gezondheidsrisico’s van gerookte voeding
Gerookte voeding kan verschillende gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, voornamelijk vanwege de vorming van bepaalde stoffen tijdens het rookproces. Enkele potentiële gezondheidsrisico’s zijn:
- Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s): Tijdens het roken van voedsel kunnen polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) worden gevormd. Deze stoffen zijn bekend als kankerverwekkend en zijn in verband gebracht met verschillende vormen van kanker, waaronder longkanker, maagkanker en slokdarmkanker.
- Heterocyclische amines (HCA’s): Wanneer voedsel wordt gerookt op hoge temperaturen, kunnen heterocyclische amines (HCA’s) ontstaan als gevolg van reacties tussen aminozuren en creatine in het voedsel. HCA’s zijn ook geassocieerd met een verhoogd risico op kanker, met name darmkanker.
- Benzeen: In sommige gevallen kan benzeen worden gevormd tijdens het rookproces, vooral wanneer houtskool wordt gebruikt als brandstof. Benzeen is een bekende kankerverwekkende stof die schadelijk kan zijn voor de gezondheid bij langdurige blootstelling.
- Zout- en vetgehalte: Gerookte voedingsmiddelen bevatten vaak een hoog gehalte aan zout en vet, vooral als ze zijn geconserveerd met behulp van zout of olie tijdens het rookproces. Overmatige consumptie van zout en vet kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen, waaronder hoge bloeddruk, obesitas en hart- en vaatziekten.
- Microbiële besmetting: Als gerookte voedingsmiddelen niet op de juiste manier worden bereid of bewaard, kunnen ze vatbaar zijn voor microbiële besmettingen, zoals salmonella, listeria en botulisme. Deze bacteriën kunnen ernstige voedselvergiftiging veroorzaken bij consumptie.
Het risico op deze bovenstaande gezondheidsproblemen kan variëren afhankelijk van factoren zoals de gebruikte rookmethode, de temperatuur en duur van het rookproces, en de samenstelling van het voedsel. Om de risico’s te minimaliseren, is het raadzaam om gerookt voedsel met mate te consumeren en te kiezen voor methoden met lagere temperaturen en kortere rooktijden. Daarnaast is het belangrijk om gerookt voedsel op de juiste manier te bewaren en te hanteren om microbiële besmetting te voorkomen.
Lees ook: 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.
Meer lezen over gezonde en ongezonde voeding?
- Kanker: 1/3 krijgt het door ongezonde leefstijl en leefomgeving.
- Onderzoek toont aan dat de hoeveelheid eiwitten die zwangere vrouwen eten het uiterlijk van hun nageslacht beïnvloedt.
- Ultrabewerkte voeding in verband gebracht met hoger risico op meerdere gezondheidsaandoeningen.
- Extreem veel gif op vers fruit en rozijnen.
- Hoe eet je jezelf gezond oud?
- Intermittent fasting en calorierestrictie: gunstig voor je darmen.
- Voedingsmiddelen die je oestrogeenspiegel verbeteren.
- Ongefilterd drinkwater: waarom ongezond?
- 14 voedingsmiddelen die een overactieve blaas of urineverlies verergeren.
- Voedingstips voor polycysteus ovarium syndroom (PCOS).
- Broccoli-verbinding kan bloedstolsels helpen oplossen en beroerte voorkomen.
- Vegetarisch eetpatroon vermindert risico op hart- en vaatziekten.
- Hoe eet je jouw brein gezond?
- Medicinale kracht van voeding lijkt op werking van geneesmiddelen.
- Voedingstips tegen endometrioseklachten.
- Microbioom: hoe houdt je die gezond?
- 75% van de honingsoorten bevat gif!
- Ketodieet: wat zijn de voordelen en nadelen?
- Wat zijn de gevolgen van eetstoornissen bij zwangerschap?
- 7 makkelijke tips om meer groenten te eten.
- Quercetine-rijk dieet zorgt voor lager kankerrisico.
- 15 voedingsmiddelen die het risico op kanker mogelijk kunnen verlagen.
- Welke voedingsmiddelen zorgen voor een goede nachtrust?
- Hoe verwijder je bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit?
- Wat is de beste voeding bij overgangsklachten?
- 7 vragen over kanker en voeding.
- Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
- 10 voedingsmiddelen om je cholesterol te verlagen.
- Zijn voedingssupplementen wel nodig?
- Welke groenten kunnen darmklachten geven?
- Ultrabewerkte voeding verhoogt risico op dementie.
- 10 gezonde voedingstips voor het vrouwenhart.
- Welke voedingsstoffen heb je extra nodig als je ouder wordt?
- Vezelrijk dieet kan kans op dementie verkleinen.
- Vrouwenhart heeft meeste baat van voeding met kalium.
- 15 eetbare en drinkbare energieboosters voor meer energie.
- Hoe laat je eet heeft effect op mentale gezondheid.
- Déze 4 voedingstekorten komen vaak voor bij vrouwen (en zo voorkom je ze).
- Hoe weet je of je een te hoog cholesterol hebt en wat zijn de risico’s?
- 15 feiten over voeding en borstkanker.
- Welke vitamines slikken en welke moet je uit voeding halen?
- 40% van alle gevallen van kanker kan door voeding en leefstijl worden voorkomen!
- Onderzoek onder hartpatiënten: sterk bewerkte voeding verkleint overlevingskansen.
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, EFSA, KRO-NCRV, Metronieuws
