Atrofische vaginitis is de onbekende overgangsklacht die tot pijnlijke seks kan leiden

2 september 2022

Opvliegers, nachtzweten, mood swings: over sommige symptomen van de overgang horen we heel veel. Maar andere meer intieme klachten worden een stuk minder besproken, terwijl ze nét zo vervelend kunnen zijn. Heb je bijvoorbeeld weleens van atrofische vaginitis gehoord, een aandoening die ervoor kan zorgen dat seks pijnlijk is?

Zo’n 45 procent van de vrouwen heeft er tijdens en na de overgang last van, zónder te weten dat het een naam heeft.

Atrofische vaginitis

Atrofische vaginitis wordt ook wel vaginale atrofie, urogenitale atrofie of urogenitaal syndroom van de menopauze genoemd. Als je deze aandoening hebt raken de vaginawanden en gebieden daaromheen (het buitenste deel van den urinewegen) ontstoken en worden deze droger, dunner en minder elastisch. Dat kan onder andere zorgen voor pijn tijdens het vrijen (Dyspareunie) en de kans op schimmelinfecties of blaasontstekingen vergroten.

In principe kan deze aandoening op elke leeftijd ontstaan, maar het komt vooral veel voor bij vrouwen net voor, tijdens en na de overgang. Dat komt omdat de eierstokken dan aanzienlijk minder van het hormoon oestrogeen produceren. Oestrogeen is onder andere verantwoordelijk voor de seksuele ontwikkeling, menstruatie en helpt lichaamsweefsels vormen. Als de hoeveelheid van dit hormoon in je lijf afneemt, kunnen er dus klachten ontstaan. Andere regelmatig voorkomende oorzaken voor atrofische vaginitis zijn de anticonceptiepil, chemotherapie, diabetes en antidepressiva.

Lees ook: 15 feiten en fabels over de overgang en menopauze.

Symptomen atrofische vaginitis

Meestal ontstaat atrofische vaginitis niet vanuit het niets, maar bouwen de klachten langzaam op. Hoe meer de oestrogeenproductie afneemt, hoe erger de klachten worden. Meestal merken vrouwen in het begin dat ze afwijkende afscheiding hebben, anders dan ze eerder hadden. Ook komen klachten zoals vaginale droogheid en een pijnlijk en branderig gevoel na seks veel voor. Pas in een later stadium ontstaat meestal de (extreem) droge huid rondom de vagina die jeukt, pijn doet en ontstoken raakt. Vrouwen geven vaak aan dat seks in die periode nog pijnlijker wordt en ook dat ze bloed verliezen door irritatie van de vaginawand. Door de droge en geïrriteerde huid loop je met atrofische vaginitis een grotere kans op blaasontsteking, schimmelinfecties en een verlies van libido.

Lees ook: 14 feiten en fabels over libido van een vrouw.

Seksuele klachten

Vrouwen in de menopauze zijn nogal eens seksueel minder actief. Postmenopauzale vrouwen hebben vaak last van seksuele klachten die van invloed zijn op hun kwaliteit van leven. De menopauze zorgt voor nogal wat veranderingen op sociaal, psychologisch en lichamelijk gebied. De prevalentie van seksuele klachten neemt toe met de leeftijd. Driekwart van de vrouwen boven de 60 jaar geeft aan dat ze niet meer seksueel actief zijn en moeite hebben met gemeenschap of pijn bij het vrijen (dyspareunia) hebben als gevolg van vulvovaginale atrofie. Een behandeling kan dus een groot verschil uitmaken en het seksleven mogelijk een positieve boost geven.

Lees ook: Waarom hebben sommige vrouwen minder zin in seks (FSIAD)?

Diagnose

Als je last hebt van pijn, een branderig gevoel of aanhoudende jeuk down there, is het verstandig om een afspraak te maken bij je huisarts, of een verwijzing te vragen naar een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics. Die kan dan onderzoeken wat er aan de hand is, op basis van symptomen, lichamelijk onderzoek en bloed- en urineonderzoek. Er zijn naast atrofische vaginitis ook nog flink wat andere, uiteenlopende aandoeningen die vergelijkbare symptomen hebben, dus is het belangrijk dat de juiste diagnose gesteld wordt. Alleen dan kan de juiste behandeling ingezet worden om de klachten op te lossen.

Lees ook: 14 vragen over pijn bij het vrijen.

Behandelmogelijkheden

Meestal gaat atrofische vaginitis niet vanzelf over wanneer het niet behandeld wordt, ook niet na de overgang. Door de blijvende afname van de oestrogeenlevels in het bloed, is het vaak een chronische aandoening. Gelukkig zijn er wel verschillende behandelmogelijkheden voor de aandoening. In eerste instantie wordt er meestal gekozen voor een behandeling met crèmes om de huid tot rust te brengen en glijmiddel om seks gemakkelijker en minder pijnlijk te maken. Mochten de klachten ernstig zijn, dan is het mogelijk dat de gynaecoloog een hormoonhandeling en/of een speciale crème met oestrogeen voorschrijft.

Ook vaginale oestrogeentabletten worden soms ingezet om atrofische vaginitis te behandelen. Door oestrogeen direct rondom de vagina toe te dienen, wordt het weefsel sterker en verkleint de kans op symptomen. Wanneer er ook andere ernstige overgangsklachten zijn, kan hormoontherapie een oplossing zijn.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over de overgang, menopauze en gezonde leefstijl?