Tips voor vrouwen: Hoe hartklachten bespreken bij de huisarts?

3 oktober 2024

Er zijn aanzienlijke verschillen tussen mannen en vrouwen op het gebied van hart- en vaatziekten. Vrouwen ervaren andere (minder typische) klachten dan mannen en vertellen hun klachten anders aan de huisarts. Hartklachten bij vrouwen lijken soms erg op spannings- of overgangsklachten.

In dit artikel leggen we uit wat doorgaans de verschillen tussen hartklachten bij vrouwen en mannen zijn, hoe je hartklachten het beste op effectieve wijze met een huisarts kunt bespreken en geven we daarbij diverse praktische tips en inzichten.

Wat zijn de verschillen tussen hartklachten bij vrouwen en mannen?

Hartklachten bij vrouwen en mannen kunnen verschillen in zowel symptomen als in risicofactoren. Dit komt door biologische verschillen tussen de geslachten, evenals hormonale invloeden. Dit zijn een aantal belangrijke verschillen:

1. Symptomen

Bij mannen:

Pijn op de borst (angina pectoris) is een veelvoorkomend symptoom. De pijn kan aanvoelen als een zware druk op de borst. De pijn straalt vaak uit naar de linkerarm, kaak of schouder.
Zweten
Duizeligheid
Kortademigheid.

Bij vrouwen:

Vrouwen ervaren vaker atypische symptomen bij hartproblemen. Dit kunnen zijn:

Pijn in de rug, nek, kaak of bovenbuik
Kortademigheid zonder pijn op de borst
Vermoeidheid, zelfs na lichte inspanning
Misselijkheid of braken
Duizeligheid.

Vrouwen melden minder vaak pijn op de borst, en als ze dit ervaren, is het vaak meer een gevoel van druk of ongemak dan scherpe pijn.

Lees ook: Déze 6 symptomen kunnen wijzen op een hartinfarct bij vrouwen.

2. Risicofactoren

Bij mannen:

Mannen hebben een hoger risico op hartaandoeningen op jongere leeftijd dan vrouwen.
Klassieke risicofactoren zoals roken, hoge bloeddruk, en hoge cholesterol spelen een grotere rol bij mannen.

Bij vrouwen:

Na de menopauze neemt het risico op hartaandoeningen sterk toe, omdat de beschermende werking van oestrogeen afneemt.
Specifieke risicofactoren zoals zwangerschapscomplicaties (bijvoorbeeld pre-eclampsie of zwangerschapsdiabetes) verhogen het risico op hartproblemen later in het leven.
Auto-immuunziekten en depressie komen vaker voor bij vrouwen en worden gezien als risicofactoren voor hartproblemen.

Lees ook: Gebrek aan kennis over hartziekten bij vrouwen met migratieachtergrond.

3. Diagnose en behandeling

Hartziekten bij vrouwen worden vaak later gediagnosticeerd, omdat de symptomen atypisch kunnen zijn en niet altijd direct worden herkend als hartproblemen.
Vrouwen hebben een hogere kans op microvasculaire hartziekte, waarbij de kleinere bloedvaten zijn aangetast, wat moeilijker te detecteren is met standaardtests zoals een angiogram.
Wetenschappelijke studies tonen aan dat vrouwen soms minder agressief behandeld worden dan mannen, wat kan leiden tot een slechtere prognose.

Lees ook: Vrouwenhart vs. mannenhart: ken jij de verschillen?

4. Herstel na een hartaanval

Vrouwen hebben gemiddeld een hogere mortaliteit na een hartaanval dan mannen. Ze krijgen ook vaker complicaties tijdens het herstel.
Vrouwen beginnen vaak later met revalidatieprogramma’s of volgen deze minder intensief, wat hun herstel kan beïnvloeden.
De verschillen in symptomen en risicofactoren benadrukken het belang van een genderspecifieke benadering bij het herkennen en behandelen van hartziekten.

Lees ook: Wat is er zo anders aan het vrouwenhart?

Hoe bespreek je als vrouw hartklachten bij de huisarts?

Hartklachten bij vrouwen kunnen dus anders tot uiting komen dan bij mannen, en het is belangrijk om dit goed te bespreken met de huisarts. Dit zijn enkele praktische tips voor vrouwen om effectief over hartklachten te praten met hun arts:

1. Bereid jouw gesprek goed voor

Schrijf symptomen op: Noteer alle symptomen die je hebt ervaren, zelfs als ze mild lijken. Denk aan vermoeidheid, kortademigheid, duizeligheid, pijn op de borst of druk op de borst.
Tijdlijn van symptomen: Wanneer begonnen de klachten, hoe lang duren ze, en in welke situaties treden ze op? Dit helpt de arts om de klachten beter te evalueren.
Familiegeschiedenis: Als er hartziekten in de familie voorkomen, meld dit dan aan de huisarts. Dit kan relevant zijn voor het inschatten van je risico.

2. Beschrijf symptomen specifiek
Vrouwen ervaren hartklachten soms anders dan mannen. Naast de klassieke pijn op de borst kunnen vrouwen klachten hebben zoals:

Druk of ongemak in de rug, schouders, nek of kaak.
Misselijkheid, braken of buikpijn.
Ongewone vermoeidheid, vaak zonder duidelijke reden.

Geef duidelijk aan wat voor soort pijn of ongemak je ervaart (bijv. scherp, drukkend, brandend).

Lees ook: Waarom hartinfarcten bij vrouwen vaak gemist worden: ‘Ik had atypische klachten’.

3. Wees eerlijk over je levensstijl
Praat openlijk over je eetgewoonten, rookgedrag, alcoholconsumptie, en eventuele stressfactoren. Dit helpt de arts een completer beeld van je gezondheid te krijgen.

4. Vraag de huisarts om verduidelijking
Stel vragen als iets onduidelijk is of als je je zorgen maakt over een bepaald medisch advies. Vraag ook naar verdere onderzoeken zoals een ECG, bloedonderzoek, of doorverwijzing naar een cardioloog als je dat nodig acht.

5. Wees assertief en volhardend
Vrouwen krijgen soms minder snel een diagnose voor hartziekten, omdat hun symptomen minder typisch zijn. Blijf aandringen als je voelt dat er iets niet klopt, zelfs als eerdere testen negatief waren.

Lees ook: Van hartaandoeningen tot spiraaltjes: Hoe artsen de pijn van vrouwen wegwuiven.

6. Vertel over eventuele stress of emotionele factoren
Vrouwen ervaren vaak dat stress en emotionele belasting hun gezondheid beïnvloeden. Meld stressvolle situaties, angsten of depressieve gevoelens die je mogelijk hebt, omdat deze een rol kunnen spelen bij hartklachten.

7. Neem iemand mee
Overweeg om een partner, familielid of vriend mee te nemen naar de afspraak, zodat zij je kunnen ondersteunen of helpen om jouw zorgen goed duidelijk te maken en te verwoorden, zodat de (huis)arts je beter begrijpt en zodoende een juiste diagnose kan stellen.

8. Volg je intuïtie
Als je het gevoel hebt dat je niet gehoord wordt of dat je klachten worden geminimaliseerd, aarzel dan niet om om een second opinion te vragen. Een goed gesprek met je huisarts is de eerste stap naar een juiste diagnose en behandeling, dus wees voorbereid en blijf opkomen voor je gezondheid.

Lees ook: Gendergezondheidskloof tussen vrouwen en mannen.

Meer tips en inzichten

Deze onderstaande video van de Hartstichting laat zien op welke manier vrouwen hun klachten het beste kunnen bespreken met de huisarts, zodat de huisarts sneller en beter de juiste diagnose kan stellen.

Lees ook: Zit je als vrouw anders bij de huisarts dan een man? Ja, blijkt uit onderzoek.

Lees ook: Checklist van een cardioloog voor een gezond hart.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke cardioloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over een gezond vrouwenhart, hart- en vaatklachten bij vrouwen en een gezonde leefstijl?