Het verschil tussen een hartstilstand, hartaanval en hartfalen

De termen hartaanval (hartinfarct), hartstilstand en hartfalen worden geregeld door elkaar gebruikt. Dit betekent niet dat het in alle drie de gevallen om hetzelfde gaat. Het zijn namelijk drie verschillende cardiovasculaire aandoeningen, die een andere oorzaak hebben. Zowel een hartaanval als een hartstilstand kunnen levensbedreigend zijn, maar verschillen van elkaar. Hartfalen is veelal een chronische aandoening.

  • Bij een hartstilstand stopt het hart met kloppen en pompt het geen bloed meer rond door ernstige ritmestoornissen.
  • Bij een hartaanval raakt een kransslagader en/of de kleine slagaders van het hart verstopt. Een deel van het hart krijgt daardoor geen bloed, dus geen zuurstof meer. Het verschil hierin is dat bij een hartstilstand acuut hulp nodig is en diegene bewusteloos raakt en bij een hartaanval diegene het niet altijd meteen doorheeft.
  • Hartfalen is een verzamelnaam voor verschijnselen en klachten waarbij het hart minder goed werkt waardoor de pompfunctie langzaam afneemt en er dus onvoldoende bloed door het lichaam stroomt. Vaak ontstaat hartfalen na een hartinfarct of langdurige hoge bloeddruk.

Onderstaand leggen we de verschillen tussen een hartstilstand, hartaanval en hartfalen verder aan je uit.

Wat is een hartaanval?

Een hartaanval wordt ook wel een hartinfarct genoemd. Deze twee termen slaan wél op dezelfde aandoening. Het verschil? Artsen spreken vaker van een hartinfarct, terwijl in de volksmond hartaanval gezegd wordt. Maar wat is een hartaanval precies? Bij een hartinfarct is er sprake van een verstopping in een belangrijke ader: een bloedvat dat naar het hart loopt. Dit gebeurt plotseling en zorgt ervoor dat een deel van het hart beschadigd raakt. Normaal gesproken zorgen de bloedvaten ervoor dat bloed en zuurstof het hart bereiken, maar wanneer deze verstopt zijn, lukt dit niet. Het hart krijgt dus niet genoeg bloed en zuurstof en kan daardoor zijn werk minder goed doen.

Als er sprake is van een hartaanval is het belangrijk om snel te handelen. Er moet zo snel mogelijk weer bloed en zuurstof naar je hart gepompt worden, om permanente schade of in ernstige gevallen overlijden te voorkomen.

Lees ook: Hoe weet je of pijn op je borst een noodgeval is of niet?

Een hartinfarct herkennen

Klachten die wijzen op een hartinfarct zijn bij mannen en vrouwen in principe hetzelfde. Hierbij gaat het om klachten als een drukkende pijn op de borst. Dit voelt alsof er een band om de borst gesnoerd wordt. Daarbij kan de pijn uitstralen naar de armen, schouderbladen, hals, kaak of maagstreek. Ook kun je gaan zweten of last krijgen van misselijkheid of braken. Extreme moeheid, kortademigheid en duizeligheid kunnen ook een indicatie van een hartaanval zijn, maar komen vaker voor bij vrouwen.

Lees ook: Déze 6 symptomen kunnen wijzen op een hartinfarct bij vrouwen.

De minder duidelijke klachten als uitstralende pijn, kortademigheid, vermoeidheid en duizeligheid komen volgens de Hartstichting niet alleen vaker voor bij vrouwen, maar ook bij diabetespatiënten en ouderen.

Lees ook: Hoe herken je een hartinfarct bij vrouwen?

Wat kun je doen bij een hartaanval?

Signaleer je dat jij of iemand anders een hartaanval krijgt, dan is het goed om te weten wat je moet doen. Bel 112 als de klachten in rust langer dan vijf minuten duren. Ze geven je aan de telefoon dan de juiste hulp en instructies voor wat er moet gebeuren. Het is belangrijk om niet met eigen vervoer naar het ziekenhuis te gaan, maar te wachten op eventueel ambulancepersoneel. Zij kunnen, in samenwerking met de hulpverlening in het ziekenhuis, de schade van de hartaanval beperken.

Lees ook: Waarom hartinfarcten bij vrouwen vaak gemist worden: ‘Ik had atypische klachten’.

Een hartstilstand

Bij een hartstilstand, de naam zegt het al, staat je hart stil. Waar het normaal bloed en zuurstof rondpompt, stopt het hiermee. Dit maakt een hartstilstand een levensbedreigende aandoening. Doordat er geen bloed en zuurstof meer rondgepompt wordt, raak je bewusteloos en stop je met ademen. Daarbij heb je ook geen hartslag meer. Na vier tot zes minuten raken hersencellen al onherstelbaar beschadigd. Ook andere organen lopen dan schade op. Het is dan ook essentieel dat je hartslag zo snel mogelijk weer hersteld wordt door middel van reanimatie of een AED. Er zijn verschillende oorzaken voor een hartstilstand, maar in de meeste gevallen komt het door een hartinfarct. Ook kan een hartstilstand komen door andere hartproblemen, zoals een hartspierziekte, een ontsteking van het hart, hartfalen of hartritmestoornissen. Soms worden ook mensen met een gezond hart getroffen door een hartstilstand. Hierbij is de oorzaak vaak een ongeluk, denk aan verdrinking, onderkoeling of een elektriciteitsongeval.

Lees ook: Vrouwenhart vs. mannenhart: ken jij de verschillen?

Hoe herken je een hartstilstand?

Een hartstilstand is het best te herkennen aan het bewusteloos raken van het slachtoffer. Dit gebeurt vaak binnen tien seconden. Degene die getroffen wordt door de hartstilstand kan er dan wat grauw uitzien. Valt iemand flauw en twijfel je of het een hartstilstand is? Controleer dan of diegene nog ademt. Bij een hartstilstand stopt de normale ademhaling, al kan iemand nog wel naar adem happen. Dit lijkt een beetje op een vis op het droge en is dus geen normale ademhaling.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van hartziekten bij vrouwen?

Wat kun je doen bij een hartstilstand?

Als iemand een hartstilstand heeft, is het van levensbelang om meteen 112 te bellen. Zorg ervoor dat er ook gelijk gestart wordt met reanimeren en sluit zo snel mogelijk een AED aan. Dit moet binnen zes minuten gebeuren, om een zo groot mogelijke kans op overleving te hebben. Volgens de Hartstichting geven alleen reanimatie en de inzet van een AED kans op overleving.

Lees ook: Wat kun jij doen als iemand een hartstilstand krijgt?

Hartfalen

Naast een hartaanval en een hartstilstand wordt ook nog weleens gesproken van hartfalen. Ook dit is niet hetzelfde als de andere twee termen. Waar een hartinfarct en een hartstilstand acuut optreden, is hartfalen een chronische aandoening. Hierbij pompt je hart minder goed, waardoor er minder bloed door je lichaam gepompt wordt. Daarbij gaat het hart langzaam achteruit. Doordat je hart minder bloed en zuurstof rondpompt krijgen je organen en spieren hier minder van. Bij hartfalen raken je bloedvaten vol en kan hier vocht uitlekken.

Lees ook: Déze verrassende symptomen kunnen wijzen op hartfalen.

In het begin zal je hier niet veel van merken maar na verloop van tijd ontstaan er klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid en het vasthouden van vocht in de benen, longen, enkels en buik.

Gebruik van medicijnen kan de klachten verminderen. Verder is een gezonde leefwijze van belang: gezond eten met zo weinig mogelijk zout, geen ultrabewerkte voeding of bewerkte koolhydraten, genoeg bewegen, niet roken, geen/weinig alcohol, een gezond gewicht en zo nodig afvallen.

Lees ook: 20 vragen over hartfalen.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke cardioloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Bij SHE Health Clinics kunnen we je helpen met preventiemedisch specialistische onderzoeken en behandelingengezond gewichtafvallenobesitasvoedingdieetleefstijl adviezenbewegingontspanning en preventieve medische onderzoeken.

Meer lezen over het vrouwenhart, hartklachten bij vrouwen en gezonde leefstijl?
Korte wachttijden bij SHE Health Clinics

Bij SHE Health Clinics hebben we korte wachttijden, dus kun je bij ons snel geholpen worden door onze ervaren vrouwelijke zorgprofessionals.

Vergoeding door zorgverzekering

De meeste cardiologie onderzoeken en -behandelingen bij SHE Health Clinics vallen onder de basisverzekering. Dit betekent dat deze medische zorg door jouw zorgverzekeraar wordt vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.

SHE Health Clinics: alle medische- en paramedische vrouwenzorg op één locatie

Door onze ervaring in het leveren van efficiënte vrouwenzorg, hanteren wij beperkte diagnostiek in korte tijd en een gering aantal polikliniek bezoeken; oftewel een korte en efficiënte zorgcyclus waarbij de vrouwelijke patiënt centraal staat. Vanwege onze onafhankelijkheid en snel diagnostiek, kunnen onnodige opnames en verdere klinische behandelingen worden voorkomen.
Om nog meer reductie in zorgkosten te bereiken hanteren wij een combinatie van multidisciplinaire zorg en complementaire zorg. Dat resulteert in de beste zorg voor vrouwen met een kortere zorgcyclus, waardoor tijd en kosten worden bespaart voor de patiënt, doorverwijzende arts en de zorgverzekeraar.

Meer weten over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij als vrouwenkliniek voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder! Wij zijn een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) met verzekerde- en onverzekerde medische zorg voor onder andere: preventie, leefstijl, preventieve medische onderzoeken, gynaecologie, seksuologie, menopauze, overgangsklachten, bekkenbodemklachten, borstonderzoek, urologie, dermatologie, cardiologie, chirurgie, neurologie, psychologie, radiologie, interne geneeskunde, pijnklachten, stress, burn-out, slaapproblemen, vermoeidheid, overgewicht, revalidatie en cosmetiek. Veruit de meeste onderzoeken en behandelingen vallen onder verzekerde zorg, welke vergoed wordt vanuit het basispakket. 

Je kunt ons bereiken op 085-2019275 of gebruik maken van ons contactformulier.

Bronnen: SHE Health Clinics, HartstichtingThuisarts, Margriet, Gezondheid.be, Cardioservice

Wil je op de hoogte blijven van onze leukste artikelen, nieuwsupdates, enquêtes en winacties? Schrijf je hieronder dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Deel dit artikel

Welkom op onze vernieuwde website!

SHE Health wordt nog beter!

Onze vernieuwde website biedt je een moderne & toegankelijke ervaring. Want jouw gezondheid verdient de beste zorg én de beste online ondersteuning.

Mis niets van onze opening in november 2025
Meld je aan voor updates voor onze opening en de laatste artikelen over jouw gezondheid.