Hoe weet je of pijn op je borst een noodgeval is of niet?

4 januari 2023

Pijn op de borst kan wijzen op iets ernstigs en is vaak een noodgeval. Maar ongemak in jouw borststreek kan ook een teken zijn van een kleine ergernis. Dat betekent dat als je het merkt, je onzeker kunt zijn over wie je moet bellen of wat je moet doen.

Hart- en vaatziekte veroorzaakt bij vrouwen meestal een ander klachtenpatroon dan de klassieke druk op de borst met uitstraling naar de linkerarm, zoals die bij mannen vaak voorkomt. Bij vrouwen zijn deze klachten soms helemaal niet aanwezig. In plaats daarvan klagen ze vaak over kortademigheid bij inspanning, hartkloppingen, vermoeidheid, duizeligheid of een onrustig gevoel. De klachten kunnen ook vooral in rust voorkomen; de kleine vaatjes kunnen dan plotseling en zonder aanleiding vernauwen. Dat geeft dan de klachten die hierboven beschreven staan.

Lees ook: Vrouwenhart vs. mannenhart: ken jij de verschillen?

Deskundigen zijn het erover eens dat het op dat moment belangrijk is om zonder aarzelen de juiste actie te ondernemen, waarbij je het zekere voor het onzekere neemt. Onderstaand beschrijven we de meest voorkomende oorzaken van pijn op de borst en richtlijnen over wanneer je zo snel mogelijk hulp moet zoeken en wanneer je kunt wachten.

Lees ook: 10 oorzaken van pijn op je borst.

Niet ernstig of wel ernstig?

Pijn op de borst is één van de meest voorkomende redenen waarom mensen naar de spoedeisende hulp of een dokterspraktijk gaan, zegt Dr. Martha Gulati, cardioloog en voorzitter van de American Society for Preventive Cardiology.

Ongemak op de borst of borstpijn is soms een gevolg van winderigheid, brandend maagzuur, een ontsteking in het ribbenkraakbeen, ontstoken hartspier (myocarditis), angst en/of stress. Maar het is belangrijk dat je je bewust bent van de ernstige en zelfs dodelijke problemen die ook pijn kunnen veroorzaken.

Lees ook: Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.

Het risico op een hartaanval – een verstopping in een slagader die bloed en zuurstof naar jouw hart voert – neemt bijvoorbeeld toe met de leeftijd. Een aortadissectie (een scheur in het bloedvat dat bloed naar de rest van het lichaam voert) veroorzaakt ook pijn op de borst. De pijn kan soms een waarschuwing zijn voor een bloedprop in de longen, een longembolie, of zelfs een scheuring van de slokdarm, de buis die jouw keel met jouw maag verbindt. Elk van deze problemen is een noodgeval!!

Lees ook: Waarom hartinfarcten bij vrouwen vaak gemist worden: ‘Ik had atypische klachten’.

Wat artsen pijn op de borst noemen, concentreert zich meestal in de borststreek, maar kan ook andere gewaarwordingen omvatten en zich zelfs uitbreiden naar andere delen van jouw lichaam. De richtlijnen van de American Heart Association voor de diagnose en behandeling van pijn op de borst noemen als mogelijk ernstige symptomen: pijn, druk, spanning of ongemak in de borst, schouders, armen, nek, rug, bovenbuik of kaak. Een ander teken van een mogelijk spoedgeval is pijn op de borst in combinatie met vermoeidheid of kortademigheid.

Lees ook: mRNA-boosters beschadigen hartspier vaker dan gedacht.

Jouw symptomen kunnen je helpen bepalen of je onmiddellijk hulp nodig hebt. En er zijn een paar belangrijke factoren waarmee je rekening moet houden wanneer je beslist wat je moet doen.

Lees ook: Hoe herken je een hartinfarct bij vrouwen?

Hoe weet je of pijn op je borst een noodgeval is of niet? — Dr. Martha Gulati

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Als bij jou al een aandoening zoals angina pectoris (hartkramp) is vastgesteld, dan heb je misschien ongemak dat niet wezenlijk is veranderd en dat al door jouw arts is beoordeeld. Je kunt ook een chronisch probleem hebben dat slechts geleidelijk verergert. Misschien heb je al met jouw arts gesproken over het maagzuur dat je na het eten krijgt, maar de laatste tijd merk je dat het erger wordt en vaker voorkomt.

Lees ook: Welke symptomen kunnen wijzen op hartkramp en wat moet je dan doen?

In dergelijke gevallen moet je zo snel mogelijk een arts raadplegen, maar niet noodzakelijkerwijs op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis. “Als het een symptoom is dat je in het verleden hebt gehad, en het voelt vergelijkbaar en het is al geëvalueerd, dan is een niet-spoedeisende evaluatie op zijn plaats”, zegt Dr. Michael Nanna, een interventiecardioloog en assistent-professor aan de Yale School of Medicine.

Lees ook: Gebrek aan kennis over hartziekten bij vrouwen met migratieachtergrond.

Wanneer moet je direct 112 bellen?

Acute pijn op de borst, of plotseling ongemak dat je nog niet eerder hebt ervaren, rechtvaardigt altijd spoedeisende hulp. Bel bij twijfel altijd 112!

Onderzoek jouw symptomen niet eerst online of bel niet naar jouw huisarts als je dergelijke pijn op de borst hebt, zegt Dr. Nanna. Want iedere seconde telt en jouw (huis)arts zal je waarschijnlijk toch naar de spoedeisende hulp sturen, omdat het niet mogelijk is een ernstig probleem over de telefoon te diagnosticeren.

“Ik stel altijd voor dat de patiënt zo snel mogelijk wordt gecontroleerd, want er is geen manier voor een patiënt om een hartaanval te onderscheiden van reflux (terugstromen van maaginhoud en maagzuur in de slokdarm),” zegt Dr. Nanna.

Bij mogelijk ernstige oorzaken kan een snelle behandeling cruciaal zijn om te overleven. Dat is één van de redenen waarom je bij acute pijn op de borst beter niet zelf naar het ziekenhuis kunt rijden of een lift kunt krijgen. Als je 112 belt, kan het ambulancepersoneel in de ambulance beginnen met het toedienen van de noodzakelijke medicijnen en staat er een team voor je klaar als je met de ambulance in het ziekenhuis aankomt.

Lees ook: Wat kun jij doen als iemand een hartstilstand krijgt?

Als een ernstige oorzaak is uitgesloten, zal jouw arts volgens Dr. Nanna samen met jou de oorzaak van de pijn op de borst aanpakken en manieren bespreken om problemen in de toekomst te voorkomen. Hoe dan ook, schaam je nooit voor een vals alarm!

“Ja, voor de meerderheid van de mensen zal het niet hart- of levensbedreigend zijn, maar we willen niemand missen,” zegt Dr. Gulati. “We kunnen er grapjes over maken dat het later reflux of iets anders onschuldigs is, maar ik heb liever dat je er nog bent om er grapjes over te maken!”

Lees ook: Wat zijn de symptomen van hartziekten bij vrouwen?

Vaak voorkomende klachten bij vrouwen

Bij vrouwen zijn er een aantal klachten die kunnen duiden op een hartprobleem:

Pijn tussen de schouderbladen en nek.
Pijn in de kaak of kaken.
Duizeligheid en een onverklaarbare vaak extreme vermoeidheid.
Kortademigheid.
Een onrustig zwaar gevoel op de borst of het gevoel alsof er een band om je borst zit.
Pijn en/of krampen in één van de bovenarmen.
Misselijkheid.

Lees ook: Wat is er zo anders aan het vrouwenhart?

Risicofactoren vrouwenhart

De volgende factoren kunnen bij vrouwen gezondheidsrisico’s op hart- en vaatklachten verhogen:

Erfelijkheid
Hoge bloeddruk
De overgang (menopauze)
PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom)
Hoge bloeddruk gedurende de zwangerschap (vaak hormonaal gerelateerd)
Chemotherapie
Een ongezonde leefstijl
Overgewicht / obesitas
Hormoonspiraal
Stress
Diabetes.

Dit zijn de meest voorkomende factoren, anders dan bij mannen spelen vaak ook hormonale invloeden of veranderingen een grote rol.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke cardioloog of voedingskundige bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over het vrouwenhart, hartklachten bij vrouwen en gezonde leefstijl?