Haatberichten via sociale media of buitengesloten worden op school: ruim 40 procent van de jongeren (18-25 jaar) is ooit gepest. Bij meer dan de helft van hen leidde het pesten tot emotionele of psychische klachten, waaronder depressie. Ook de pandemie veroorzaakte een toename van mentale klachten bij jongeren. Veelal gaat het om een verborgen dip of depressie. Er rust een soort taboe op en de meeste mensen praten niet graag over hun mentale gezondheid. Dat kan en moet anders!
Als jij je down voelt of merkt dat een vriendin of vriend niet lekker in haar of zijn vel zit, hoe ga je daar dan mee om?
Lees ook: Wat zijn de symptomen van een verborgen depressie?
Dip, stress of depressie
Somberheid, angst, stress en je verdrietig voelen zijn voorbeelden van psychische klachten. Vaak gaan ze gepaard met piekeren en slaapproblemen. Triggers zijn grote of kleine gebeurtenissen in je persoonlijke leven, zoals een rotopmerking van een klasgenoot, een vervelende thuissituatie, een slecht resultaat op school of een sterfgeval.
Lees ook: 21 tips tegen een dip of depressie.
Het verschil tussen somber zijn en een depressie is dat down zijn (een dip hebben) korter duurt en minder invloed heeft op je dagelijkse functioneren. Je baalt van een slecht cijfer of bent van slag door een woordenwisseling met een studiegenoot. Daar kun je je somber door voelen, maar dat gaat meestal voorbij. Bij een depressie houden sombere gevoelens langer aan, minstens vier tot zes weken. Daarnaast legt het je dagelijkse leven meestal plat.
Lees ook: Flinke dip of last van depressie? Zo herken je de verschillen.
Volgens Prof. dr. Marloes Kleinjan, programmahoofd Jeugd bij het Trimbos-instituut en hoogleraar Youth Mental Health Promotion aan de Universiteit Utrecht, zijn negatieve gevoelens of een dip heel normaal. “Ze horen erbij en mogen er zijn. Sombere gevoelens an sich zijn niet problematisch.” Oké. Maar als ze er zijn, hoe ga je er dan mee om?
Lees ook: Verborgen depressie: een onzichtbare strijd.
Stappenplan bij beginnende psychische klachten
Professor Kleinjan geeft advies:
1. Praat erover
“Ook al is het vaak lastig, het helpt enorm. Praat erover met vrienden, familie of klasgenoten. Het is heel belangrijk dat je er niet alleen mee rondloopt, maar het deelt. Als je het allemaal bij jezelf houdt, kan het op een gegeven moment grotere vormen gaan aannemen.”
Lees ook: Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.
2. Blijf in beweging
“Je hoeft niet intensief te sporten; een half uur wandelen of fietsen per dag is ook goed. Lichamelijke en mentale gezondheid hangen sterk samen.”
Lees ook: Lichaamsbeweging is bij matige depressie net zo effectief als antidepressiva.
3. Zorg voor een dagritme
“Sta op een vaste tijd op, begin de dag met een activiteit, eet op vaste tijden en stel per dag een doel. Het gevoel van betekenis te zijn en een zinvol leven te leiden is belangrijk voor de mentale gezondheid.”
Lees ook: Hoe laat je eet heeft effect op mentale gezondheid.
Indien ook dat niet genoeg is
5. Ga naar je huisarts
“Sombere gevoelens worden problematisch als ze vier tot zes weken aanhouden en je niet meer functioneert. Dat merk je wanneer studeren niet meer lukt en je je slecht kunt concentreren. Of als uit bed komen een opgave is, je geen plezier meer beleeft aan dingen die je normaal gesproken leuk vindt en geen energie hebt. Dan is het raadzaam om een huisarts te bezoeken. Die kan je – indien nodig – doorverwijzen voor professionele hulp en ondersteuning (praktijkondersteuner, GGZ, psycholoog, psychotherapeut, coach of psychiater).”
En wat doe je als niet jij, maar een vriendin of vriend zich mentaal slecht voelt?
“Het is soms best moeilijk om dit in anderen te herkennen. Gedraagt iemand zich anders dan normaal? Stiller en meer teruggetrokken, of juist meer kortaf of bozer? Het kan een indicatie zijn dat er iets aan de hand is. Mijn advies is simpel: vraag ernaar. ‘Hé, het valt me op dat…‘, ‘Hoe gaat het met je?‘, ‘Wat speelt er?‘. Als je merkt dat er echt iets speelt en je denkt dat je vriend hulp nodig heeft, denk dan mee of licht een volwassene in die kan helpen.”
Lees ook: Dít zijn de 25 signalen dat je mogelijk een depressie hebt.
Pandemie en psychische klachten
Vooral tijdens en na de corona pandemie het aantal psychische klachten hard gestegen. Steeds meer mensen hebben hulp nodig met hun mentale gezondheid en daaraan gerelateerde lichamelijke klachten.
- Aantal psychische klachten stijgt: In 2021 had 18 procent van de jongeren (12- tot 25-jarigen) te maken met psychische klachten. Ze voelden zich vaker neerslachtig en somber. Een flinke stijging ten opzichte van de jaren daarvoor: in 2019 en 2020 ging het om 11 procent van de jongeren.
- Wanneer ben je psychisch ongezond? In het onderzoek van het CBS zijn jongeren “psychisch ongezond” als ze zich vaker somber voelen, zenuwachtig zijn en veel stress ervaren.
- Er is een link met de pandemie: Onderzoek van het Trimbos-instituut toont aan dat er een link lijkt te zijn tussen de pandemie en de toenemende psychische klachten bij jongvolwassenen (20-35 jaar).
- Het aantal eetstoornissen is erg toegenomen: Tijdens coronacrisis is aantal jongeren met eetstoornis sterk gestegen.
- Jonge vrouwen hebben vaker klachten: Een slechtere mentale gezondheid komt vaker voor bij jonge vrouwen dan bij jonge mannen.
- Coronastress veroorzaakt menstruatiestoornissen: de menstruatiecyclus van vrouwen is in de war geraakt door coronastress.
Lees ook: Antidepressiva: wat zijn de risico’s en bijwerkingen?
Meer lezen over een dip, depressie, stress en gezonde leefstijl?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics psychologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina stress en burn-out.
- SHE Health Clinics infopagina angst- of piekerstoornis.
- SHE Health Clinics infopagina depressie.
- SHE Health Clinics infopagina traumaverwerking.
- SHE Health Clinics infopagina leefstijl poli.
- De beste tips van SHE Health Clinics.
- Een diepere kijk: 6 soorten depressie.
- Antidepressiva onder jonge vrouwen flink toegenomen.
- Sta je op een wachtlijst voor de psycholoog? Dit zijn je opties voor hulp.
- Train je hart om beter om te gaan met stress.
- 18 feiten en fabels over antidepressiva.
- Chronische depressie: Dít wil je er over weten.
- Welke vaginale klachten ontstaan door stress?
- Verslaving: wat zijn de verschillen tussen vrouwen en mannen?
- Wat zijn de 12 voordelen als je elke dag een uur loopt?
- Tips om het verdriet van een kankerdiagnose te verwerken.
- Postpartum depressie: dit wil je erover weten.
- Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.
- Antidepressiva kunnen seksuele disfunctie en ‘chemische castratie’ veroorzaken.
- 12 tips om je stress te verminderen.
- Wat zijn de kenmerken van een bipolaire stoornis?
- Alcoholverslaving bij vrouwen: Begrijpen en overwinnen.
- COVID-19-vaccins beïnvloedden 42 procent van de menstruatiecyclus van vrouwen, zo blijkt uit onderzoek.
- Hoe behandel je borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS)?
- 22 voordelen van 30 minuten wandelen per dag.
- Wat zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen met een depressie?
- Tips om positief te blijven in de komende donkere maanden.
- Hoe vertel je aan een dierbaar iemand dat je kanker hebt?
- Wat zijn de gevolgen van aanranding en verkrachting?
- Hoe beïnvloeden hormonen jouw gedrag en humeur?
- 8 tips om gezonder te eten en drinken.
- Wat zijn de symptomen van een verborgen depressie?
- Oxycodon: ‘verslavend en gevaarlijk duiveltje in een doosje’.
- Last van stress, een trauma of depressie? Dít is het effect op je darmen!
- 6 tips voor een gezonder leven.
- Wat kun je ’s ochtends het beste doen om je hersenen gezond te houden?
- 15 eetbare en drinkbare energieboosters voor meer energie.
- Wat zijn de symptomen en behandelingen van Fibromyalgie bij vrouwen?
- Hoe weet je of je super gezond bent? Déze 7 kenmerken vertellen het je!
- 6 voordelen van bewegen waar je vrolijker, energieker én relaxter van wordt!
- Welke kenmerken duiden erop dat je een functionerend alcoholist bent?
- Heb je veel stress? Kijk dan uit voor overspannenheid en een burn-out!
- Alcoholisme bij vrouwen: verborgen probleem en groot taboe.
- 21 verrassende manieren om te ontspannen.
- Vrouwen zijn slechter af in psychosezorg dan mannen.
- Wat zijn de verschillen van een burn-out bij vrouwen en mannen?
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- Meer bewegen zonder te gaan sporten? Met deze 20 tips kan het!
- Wat zijn de 14 gezondste voordelen van stoppen met alcohol drinken?
- Israëlische studie biedt bewijs van de kracht van vitamine D tegen COVID.
- Wat zijn de symptomen van borderline en hoe kun je er mee omgaan?
- Heb jij hulp nodig bij afbouwen medicijnen?
- Stijging aantal Nederlanders met overgewicht: ‘Verleiding ongezonde voeding te groot’.
- Depressief zonder zon? Misschien heb je Seasonal Affective Disorder (winterdepressie).
- Verwen jezelf in coronatijd met deze 6 tips
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Depressievereniging, MIND Blue, Mentaal Beter, NU.nl
