Ritalin (methylfenidaat) wordt vaak voorgeschreven voor de behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) is een complexe neurobiologische aandoening die wordt gekenmerkt door symptomen zoals moeite met concentreren, impulsiviteit en hyperactiviteit.
ADHD vereist vaak een geïntegreerde aanpak, inclusief gedragstherapie en in sommige gevallen medicatie zoals stimulerende medicijnen of niet-stimulerende medicatie.
Ritalin is als stimulerende medicatie echter niet altijd de beste vorm van medicinale behandeling en er zijn verschillende alternatieve medicijnen die ook kunnen worden gebruikt voor de behandeling van ADHD of vergelijkbare aandoeningen. Daarnaast zijn er diverse alternatieven voor het gebruik van medicijnen, waarvan we er in dit artikel een aantal beschrijven.
Alternatieven voor Ritalin
Ritalin helpt vaak bij het verminderen van de symptomen van ADHD, zoals impulsiviteit en overmatige bewegingsdrang, en het verbetert de concentratie en aandacht. Het wordt meestal voorgeschreven als onderdeel van een bredere behandeling die gedragstherapie, educatieve interventies en andere benaderingen kan omvatten.
Mogelijke medicinale alternatieven voor Ritalin voor de behandeling van ADHD en gelijksoortige aandoeningen zijn:
- Dexamfetamine (Dexedrine): Een ander medicijn dat wordt gebruikt voor de behandeling van ADHD. Het behoort tot dezelfde klasse als Ritalin, namelijk stimulerende middelen.
- Concerta (langwerkende methylfenidaat): Dit is de traagwerkende variant van Ritalin, waarbij het methylfenidaat langzaam wordt afgegeven. Een voordeel is dat Concerta meestal maar één keer per dag hoeft te worden ingenomen. Andere bekende langwerkende methylfenidaat soorten zijn Equasym en Medikinet.
- Adderall: Dit is een combinatie van amfetamine en dextroamfetamine en wordt ook gebruikt voor de behandeling van ADHD. Het heeft vergelijkbare effecten als Ritalin.
- Atomoxetine (Strattera): In tegenstelling tot stimulerende middelen zoals Ritalin, is atomoxetine een niet-stimulerend medicijn dat ook wordt gebruikt voor de behandeling van ADHD.
- Guanfacine (Intuniv): Dit is een niet-stimulerend medicijn dat soms wordt voorgeschreven voor ADHD, vooral als andere stimulerende middelen niet goed worden verdragen.
- Lisdexamfetamine (Vyvanse): Een ander stimulerend medicijn dat wordt gebruikt voor de behandeling van ADHD. Het wordt anders gemetaboliseerd dan andere stimulerende middelen.
Het is van cruciaal belang dat mensen met ADHD overleggen met hun arts om de meest geschikte medicatie en dosering voor hun specifieke situatie te bepalen. Zelfmedicatie of het wijzigen van medicatie zonder advies van een arts kan risico’s met zich meebrengen en dient te worden vermeden.
De keuze van medicatie is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de individuele gezondheidstoestand en de reactie op de medicatie. Alleen een gekwalificeerde arts kan de juiste behandeling voorschrijven.
Lees ook: ADHD bij vrouwen: dít wil je weten!
Lees ook: Menopauze en ADHD: Wat elke vrouw moet weten.
Natuurlijke alternatieven voor Ritalin
Naast het gebruik van medicijnen voor de behandeling van ADHD, zijn er verschillende natuurlijke supplementen die als vervanging van Ritalin kunnen worden gebruikt of die als aanvulling op medicatiegebruik kunnen dienen. Voorbeelden van natuurlijke alternatieven voor Ritalin hebben wij onderstaand uitgelegd.
Supplementen voor energiehuishouding & stressregulatie
Veel mensen met ADHD hebben schommelingen in energie en stresslevels. De onderstaande supplementen kunnen daarbij helpen.
Vitaminen & mineralen
Magnesium
Magnesium heeft een kalmerend effect op de hersenen en het zenuwstelsel. Dit wil zeggen dat er een vermindering van hyperactiviteit en impulsiviteit kan ontstaan als je een magnesiumsupplement inneemt. De twee soorten die bij ADHD het meest geschikt zijn:
- Magnesium Bisglycinaat: Magnesium bisglycinaat is een goed opneembare vorm van magnesium die vooral effectief is bij mentale processen. Het kan helpen bij het verminderen van stress, angst en rusteloosheid, wat vaak voorkomt bij ADHD. Het ondersteunt ook het concentratievermogen en geheugen. Het heeft kalmerend effect op het zenuwstelsel en vermindert hyperactiviteit en impulsiviteit.
- Magnesium Citraat: Magnesium citraat is een zeer goed opneembare vorm die helpt bij het ontspannen van spieren en het verbeteren van slaapkwaliteit. Het kan bijdragen aan een rustiger gevoel en helpt symptomen zoals onrust en slaapproblemen te verminderen. Het bevordert ontspanning en slaap en het vermindert fysieke en mentale onrust.
Het heeft de voorkeur om magnesium in combinatie met vitamine B6 te gebruiken, want vitamine B6 speelt een belangrijke rol in de opname van magnesium en ondersteunt de aanmaak van neurotransmitters zoals dopamine en serotonine, die essentieel zijn voor focus en stemming. Deze combinatie wordt vaak gebruikt om ADHD-symptomen te verlichten.
Lees ook: Magnesium: De verschillende soorten en hun toepassingen.
IJzer
IJzergebrek kan symptomen veroorzaken die lijken op die van ADHD, en sommige mensen met ADHD hebben mogelijk een laag ijzerniveau.
Lees ook: Hoe voorkom of verhelp je een ijzertekort?
Vitamine D
Vitamine D-tekort kan van invloed zijn op de stemming en cognitieve functie. Een gezonde vitamine D-status kan belangrijk zijn voor algemeen welzijn en een positievere stemming.
Lees ook: Verband tussen vitamine D-tekort en depressie bij vrouwen.
Zink
Er zijn diverse wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat zinksuppletie de symptomen van ADHD kan helpen verminderen, vooral bij mensen met een zinktekort.
Adaptogenen & stressverlagers
Ashwagandha
Ashwagandha is een multifunctioneel kruid dat de cognitieve functie en aandacht van volwassenen verbetert. Je kan het kruid, net als magnesium, als aanvullende behandeling gebruiken.
Lees ook: Ashwagandha: 28 voordelen voor vrouwen.
L-theanine
L-theanine is een aminozuur dat van nature voorkomt in theebladeren, vooral in groene thee. Het heeft de reputatie kalmerende eigenschappen te hebben en wordt soms gebruikt als supplement om stress te verminderen en ontspanning te bevorderen. Er zijn enkele onderzoeken die suggereren dat L-theanine de hersengolven kan beïnvloeden en bij mensen met ADHD een kalmerend effect kan hebben zonder slaperigheid te veroorzaken.
Lees ook: Groene thee effectief tegen metabool syndroom.
LTO3
Het LTO3 voedingssupplement bevat een combinatie van L-theanine, viskuitextract en blauw glidkruid. Van LTO3 is aangetoond dat het kan helpen bij concentratieproblemen, stress, en hyperactiviteit, met name bij mensen met ADHD.
Supplementen voor hersengezondheid en ontstekingsremming
Omega 3 visolie
DHA & EPA (visolie of algenolie) ondersteunen de hersenfunctie, verminderen hyperactiviteit en verbeteren aandacht. Met name EPA, is goed voor de concentratie en kan helpen bij ADHD-symptomen door de cognitieve functie te verbeteren, onoplettendheid en hyperactiviteit te verminderen.
Lees ook: Zijn jouw omega’s wel in balans?
Curcumine
Curcumine (uit kurkuma) werkt ontstekingsremmend en ondersteunt dopamineproductie.
Lees ook: Dít zijn dé 20 voordelen van kurkuma voor je gezondheid.
Probiotica
Werkt bewezen effectief voor optimale darm-hersenverbinding en als ontstekingsremming. Er zijn echter nog geen onderzoeksresultaten die duidelijk wijzen op een specifieke bacteriestam die verantwoordelijk is voor de pathogenese en symptomen van ADHD.
Lees ook: De beste prebiotica en probiotica: Wat zijn ze en waarom zijn ze belangrijk?
Sulforafaan
Sulforafaan is een zwavelhoudende stof die voorkomt in kruisbloemige groenten zoals broccoli, spruitjes en boerenkool. Het is een krachtige antioxidant en ontstekingsremmer en heeft neuroprotectieve eigenschappen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat sulforafaan gunstig kan zijn bij ADHD door het hersenmetabolisme, de neurotransmitters en de stressrespons te ondersteunen.
Lees ook: 7 makkelijke tips om meer groenten te eten.
Lion’s Mane
Lion’s Mane (Hericium erinaceus) wordt gemaakt van paddenstoelen en is verkrijgbaar als poeder, capsules of tinctuur. Bij ADHD is de aanbevolen dagelijkse dosis meestal 500 mg – 3000 mg per dag aanbevolen, afhankelijk van de concentratie van het extract. Lion’s Mane kan samen worden genomen met omega-3, L-theanine of een gezonde levensstijl voor maximale effectiviteit. Lion’s Mane biedt mensen met ADHD de volgende mogelijke voordelen:
- Neurogenese en cognitieve functie: Lion’s Mane bevat hericenonen en erinacines, bioactieve stoffen die de productie van Nerve Growth Factor (NGF) stimuleren. NGF speelt een cruciale rol in:
- De groei en het herstel van zenuwcellen.
- Verbetering van de communicatie tussen hersencellen.
- Ondersteuning van geheugen en leervermogen.
- Verhoogde dopamine- en acetylcholine-activiteit: ADHD wordt in verband gebracht met een disbalans in neurotransmitters, vooral dopamine. Hoewel Lion’s Mane geen directe dopaminebooster is zoals ADHD-medicatie (bijv. methylfenidaat), lijkt het wel de dopamine-receptoren te beschermen en de afbraak van acetylcholine te verminderen. Dit kan bijdragen aan verbeterde aandacht en focus.
- Vermindering van angst en stress: Veel mensen met ADHD ervaren verhoogde stress, angst of overprikkeling. Lion’s Mane heeft kalmerende eigenschappen en kan bijdragen aan een lagere cortisolproductie, wat helpt bij stressbeheersing en emotionele regulatie.
- Ontstekingsremmend en hersengezondheid: ADHD wordt soms geassocieerd met laaggradige ontstekingen in de hersenen. Lion’s Mane heeft sterke ontstekingsremmende en antioxidatieve eigenschappen, die mogelijk een beschermende werking hebben en de hersenfunctie ondersteunen.
Lees ook: Laaggradige ontstekingen: Wat kun je er zelf tegen doen?
Supplementen voor neurotransmitter ondersteuning (dopamine & noradrenaline)
Mensen met ADHD hebben vaak een dopamine- en noradrenaline-disbalans, wat invloed heeft op aandacht, motivatie en impulscontrole.
Aminozuren & bouwstenen voor neurotransmitters
- L-Tyrosine: Voorloper van dopamine en noradrenaline zorgt voor verbeterde focus en mentale energie.
- L-Phenylalanine: Natuurlijke voorloper van L-Tyrosine, kan de stemming en motivatie verbeteren.
- Acetyl-L-Carnitine (ALCAR): Ondersteunt hersencelenergie en helpt bij aandacht en geheugen.
- Folinezuur (5-MTHF): Stimuleert de dopamineproductie en verbetert de hersengezondheid.
- Guanfacine: Is bewezen effectief voor impulscontrole en een verbetert werkgeheugen.
- Carnosine: Is een dipeptide (een combinatie van de aminozuren β-alanine en L-histidine) die van nature voorkomt in de hersenen, spieren en het hart. Het staat vooral bekend om zijn antioxidatieve, ontstekingsremmende en neuroprotectieve (hersenbescherming) eigenschappen. Carnosine wordt vaak ingenomen in combinatie met zink en magnesium voor meer synergie.
Kruiden & adaptogenen
Ginkgo biloba
Er zijn diverse wetenschappelijke studies die suggereren dat Ginkgo biloba gunstige effecten heeft op de cognitieve functie. Hier zijn de belangrijkste manieren waarop Ginkgo biloba kan helpen bij ADHD:
- Verbeterde bloedcirculatie naar de hersenen: Ginkgo biloba staat bekend om zijn bloedvatverwijdende eigenschappen, waardoor de bloedtoevoer naar de hersenen wordt verhoogd. Dit kan helpen bij ADHD door: Meer zuurstof en voedingsstoffen naar de hersencellen te brengen en verbeterde hersenactiviteit en mentale helderheid.
- Verhoogde dopamine- en noradrenaline-aanmaak: ADHD wordt vaak in verband gebracht met een tekort aan dopamine en noradrenaline, neurotransmitters die belangrijk zijn voor focus en motivatie.
Ginkgo biloba kan helpen dopamine-effecten te versterken, wat een positieve invloed kan hebben op concentratie, aandacht, motivatie en mentale energie. - Verbeterde geheugen- en leerfunctie: Ginkgo heeft neuroprotectieve effecten en ondersteunt acetylcholine, een neurotransmitter die belangrijk is voor geheugen en leervermogen. Dit kan helpen bij ADHD-symptomen zoals: Vergeetachtigheid, moeite met het verwerken van informatie, problemen met werkgeheugen en organisatie.
- Vermindering van angst en impulsiviteit: Veel mensen met ADHD ervaren emotionele schommelingen, stress en angst. Ginkgo biloba heeft kalmerende en ontstekingsremmende eigenschappen, wat kan helpen bij: Vermindering van hyperactiviteit, betere emotionele regulatie, minder impulsiviteit en minder rusteloosheid.
- Antioxidatieve en ontstekingsremmende werking: ADHD wordt soms gelinkt aan oxidatieve stress en ontstekingen in de hersenen. Ginkgo biloba bevat sterke antioxidanten die de hersenen beschermen tegen schade, wat kan helpen bij langdurige cognitieve gezondheid.
Dagelijkse dosis: 100 – 240 mg per dag (bij voorkeur gestandaardiseerd extract van 24% flavonoïden en 6% terpeenlactonen). Innemen in de ochtend of middag, omdat het een licht stimulerend effect heeft. Vaak wordt Ginko biloba gecombineerd met Lion’s Mane, Omega-3 en L-theanine voor extra voordelen.
Ginseng
Verschillende wetenschappelijke studies tonen aan dat ginseng adaptogene eigenschappen heeft die stress kunnen verminderen. Vooral Panax ginseng (Koreaanse ginseng) en Panax quinquefolius (Amerikaanse ginseng), zijn onderzocht als een effectief natuurlijk supplement voor ADHD. De actieve bestanddelen, genaamd ginsenosiden, hebben effecten op de hersenfunctie, neurotransmitters en energiehuishouding.
Lees ook: Welke supplementen reduceren stress?
Rhodiola Rosea
Rhodiola Rosea bevat adaptogeen dat mentale energie verhoogt en stress verlaagt.
Supplementen voor bloedglucose en stemmingsregulatie
ADHD kan gepaard gaan met bloedsuikerspiegel-schommelingen, wat invloed heeft op stemming en focus. Wat daarbij kan helpen:
- Chroom (Picolinaat of GTF-Chroom): Helpt bloedsuikerspiegel stabiel te houden.
- Co-enzym Q10: Ondersteunt energieproductie in hersencellen.
Lees ook: Wat zijn essentiële sporenelementen voor vrouwen?
Beste supplement combinaties voor ADHD
- Voor focus & concentratie: L-Tyrosine + Ginkgo Biloba + Omega-3 + Magnesium
- Voor energie & motivatie: Panax Ginseng + Rhodiola Rosea + CoQ10 + IJzer
- Voor rust & stressvermindering: Magnesium + Ashwagandha + L-Theanine + Lion’s Mane
- Voor algemene hersengezondheid: Omega-3 + B-vitaminen + zink + curcumine.
Er is helaas (nog) geen one-size-fits-all oplossing voor ADHD, doch veel mensen hebben baat bij een combinatie van omega-3, magnesium, tyrosine, adaptogenen en antioxidanten. Het is slim om klein te beginnen, de positieve effecten te monitoren en eventueel een (leefstijl)arts of therapeut te raadplegen om de effectiviteit van de in te nemen supplementen te verbeteren.
Gezonde leefstijl bij ADHD
Yoga en meditatie
Het regelmatig beoefenen van meditatie en/of yoga kunnen helpen bij het verminderen van stress en het bevorderen van ontspanning.
Lees ook: Hoe mindfulness en meditatie jouw gezondheid kunnen bevorderen.
Regelmatige lichaamsbeweging
Regelmatige fysieke activiteit kan de stemming verbeteren en de aandacht en concentratie bevorderen.
Lees ook: Meer bewegen zonder te gaan sporten? Met deze 20 tips kan het!
Voldoende slaap
Een goede nachtrust is cruciaal voor de algehele gezondheid en kan de symptomen van ADHD beïnvloeden.
Lees ook: DroomSap: eindelijk weer goed slapen!
Alternatieve behandeling van ADHD
Op lange termijn kunnen natuurlijke ADHD supplementen of behandelingen voor sommige mensen een mogelijk alternatief bieden voor medicatie. Echter, de individuele reactie op bovenstaande supplementen en leefstijladviezen kan sterk variëren, en wat voor de één werkt, werkt mogelijk niet voor de ander.
Het eerst raadplegen van een arts of een gekwalificeerde zorgverlener is cruciaal voordat iemand besluit natuurlijke alternatieven te proberen, om ervoor te zorgen dat de gekozen aanpak veilig en geschikt is voor de individuele situatie in de behandeling van ADHD.
Lees ook: ADHD-medicijnen zijn de afgelopen 10 jaar verdubbeld, maar andere behandelingen kunnen ook helpen.
Info of afspraak?
Heb je vragen, wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke arts, medisch specialist of therapeut? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen?
- SHE Health Clinics psychologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics medisch zorgbod.
- Hoe eet je jouw brein gezond?
- Welke supplementen reduceren stress?
- Wat gebeurt er met je als je regelmatig aan yoga doet?
- Omega 3-vetzuren helpen denkvermogen als je ouder wordt.
- Alles wat je moet weten over magnesium voor een gezonde levensstijl.
- MCT C8 olie en Omega-3: gezonde voeding voor jouw hersenen.
- Welke psychische klachten komen bij vrouwen het meest voor?
- Te gestrest? 14 manieren om het cortisolgehalte te verlagen.
- Darmmicrobioom: hoe houdt je die gezond?
- Gember: Dít zijn de gezonde voordelen!
- Psilocybine blijkt net zo effectief tegen depressie als antidepressiva.
- Door goed slapen leef je langer: 5 belangrijke voorwaarden.
- Waarom is het zo belangrijk om genoeg vitamine D en magnesium binnen te krijgen?
- Wat is de relatie tussen migraine en magnesiumtekort?
- 12 gezonde voordelen van groene thee met citroen.
- Welke medicijnen hebben het grootste risico op bijwerkingen of vergiftiging?
- Hoe ga je om met psychische klachten bij jezelf of vriendinnen?
- Onderzoek wijst uit: hoe meer je loopt, hoe langer je leeft!
- Waarom vrouwen beter geen kaas kunnen eten.
- Hoe blijf je met een gezonde leefstijl hormonaal in balans?
- Dagelijkse multivitamine verbetert geheugen en vertraagt cognitieve veroudering.
- Magnesium: minstens 50% van de mensen heeft er een tekort aan!
- Sta je op een wachtlijst voor de psycholoog? Dit zijn je opties voor hulp.
- 21 Anti-aging supplementen: Voordelen, bijwerkingen en hoe te gebruiken.
- Waarom hebben 50+ vrouwen extra vitamine D nodig?
- Multivitamines blijken goed te zijn voor je geheugen en hart.
Auteur: Redactie
Bron: SHE Health Clinics, Richtlijnen Database, VitaBright, Welkmagnesium, Molecular Psychiatry, Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, BMC, MDPI, Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry