SCAD bij vrouwen: wat is het en hoe kan het worden behandeld?

25 februari 2023

SCAD bij vrouwen is een zeldzame, maar ernstige aandoening die steeds vaker wordt gediagnosticeerd. SCAD staat voor Spontaneous Coronary Artery Dissection (spontane coronaire arteriële dissectie), waarbij er een spontane scheur optreedt in de binnenste laag van een kransslagader. Dit kan leiden tot een verminderde bloedtoevoer naar het hart, wat kan leiden tot een hartaanval (hartinfarct) of zelfs de dood. Een SCAD komt vaker voor bij vrouwen (90%) dan bij mannen (10%).

In dit artikel zullen we dieper ingaan op SCAD bij vrouwen, hoe het wordt gediagnosticeerd en welke behandelingen beschikbaar zijn.

Wat is SCAD?

SCAD is een zeldzame aandoening waarbij een scheur optreedt in de binnenste laag van een kransslagader. Dit kan leiden tot een verminderde bloedtoevoer naar het hart, wat kan leiden tot een hartaanval. SCAD komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en treft meestal vrouwen tussen de 30 en 50 jaar oud, hoewel het op elke leeftijd kan voorkomen. Een SCAD is verantwoordelijk voor hartinfarcten bij 25% van de vrouwen jonger dan 50 jaar.

Bijna een derde van de vrouwen met SCAD heeft kortgeleden een zwangerschap doorgemaakt. Vaak hebben deze patiënten weinig of geen risicofactoren voor hart- en vaatziekten.

Veel stress (vaker bij vrouwen) of zware lichamelijke inspanning (eerder bij mannen) worden vaak gemeld net vooraf aan het ontstaan van een SCAD.

Lees ook: Het verschil tussen een hartstilstand, hartaanval en hartfalen.

Wat zijn de oorzaken van SCAD?

De oorzaak van SCAD is nog niet volledig bekend, maar er zijn enkele factoren die bijdragen aan het risico ervan, zoals hoge bloeddruk, stress, zware lichamelijke inspanning, roken, een geschiedenis van migrainehoofdpijn en het hebben van bindweefselaandoeningen.

Mogelijke (hoofd)oorzaken van SCAD zijn:

Medische ingreep aan de kransslagaders.
Ernstig vaatspasme (bijvoorbeeld na gebruik van cocaïne of andere drugs).
Hormonen (zwangerschap, anticonceptie).

Indien een hartinfarct tijdens de zwangerschap ontstaat, is in 25% van de gevallen een SCAD de oorzaak. Als het hartinfarct ontstaat in de maanden na de zwangerschap, is in 50% van de gevallen een SCAD de oorzaak.

Bij een aantal aandoeningen is er een verhoogd risico op een dissectie (scheur in de wand van een bloedvat of slagader):

Hoge bloeddruk.
Bindweefselziekten (Marfan syndroom, Ehlers-Danlos syndroom).
FMD (fibromusculaire dysplasie): verstoorde aanleg van bind- en spierweefsel in de wand van één of meer middelgrote slagaders in het lichaam. Dit kan leiden tot vernauwing, verwijding of dissectie in de bloedvaten. De aandoening komt vaak voor in de slagaders die de nieren van bloed voorzien. De aandoening kan ook voorkomen in de slagaders in de hals en het hoofd en in de kransslagaders van het hart.
Vaatontsteking (vasculitis).

Symptomen SCAD

De symptomen van SCAD lijken op de verschijnselen die ook voorkomen bij angina pectoris (hartkramp) of een hartinfarct.

Pijn op de borst en/of armen en/of hals en/of kaak.
Zweten.
Misselijkheid.
Kortademigheid.

Deze klachten ontstaan doordat een deel van de hartspier zuurstoftekort heeft. Bij een SCAD is de pijn heviger dan bij een klassiek hartinfarct, doordat er ook pijn is door de scheur zelf. Om te weten of het hartinfarct door een SCAD is veroorzaakt is meer onderzoek van de kransslagaders nodig.

Lees ook: Welke symptomen kunnen wijzen op hartkramp en wat moet je dan doen?

Hoe wordt SCAD gediagnosticeerd?

SCAD kan moeilijk te diagnosticeren zijn omdat de symptomen vergelijkbaar zijn met die van een hartaanval, zoals pijn op de borst, kortademigheid en misselijkheid. Vaak blijkt bij jonge patiënten met een hartinfarct pas achteraf dat er sprake is van SCAD. Er zijn echter enkele aanwijzingen dat het om SCAD kan gaan, zoals het feit dat het vaak voorkomt bij jonge, ogenschijnlijk gezonde vrouwen en dat het kan worden geassocieerd met hormonale veranderingen, zoals tijdens zwangerschap of bevalling. Diagnose van SCAD kan worden gesteld met behulp van een angiogram of MRI-scan van de hartslagaders.

Lees ook: Hoe herken je een hartinfarct bij vrouwen?

Behandelingen voor SCAD bij vrouwen

Behandelingen voor SCAD bij vrouwen kunnen variëren, afhankelijk van de ernst van de aandoening. Bij milde gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om de bloeddruk te verlagen, het cholesterolgehalte te verlagen en om de grootte van het hartinfarct gunstig te beïnvloeden.

In meer ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om de bloedstroom naar het hart te herstellen. In sommige gevallen kan ook een stent worden geplaatst om de kransslagader open te houden.

Bij SCAD zijn de artsen voorzichtiger met ingrepen. Een dotter- en stentbehandeling kan de situatie namelijk soms erger in plaats van beter maken.

Wat zijn de risico’s van SCAD bij vrouwen?

SCAD bij vrouwen kan ernstige complicaties veroorzaken, waaronder hartaanvallen en zelfs de dood. Vrouwen die een SCAD hebben gehad, hebben ook een verhoogd risico op het ontwikkelen van SCAD in de toekomst. Daarom is het belangrijk dat vrouwen die een SCAD hebben gehad, regelmatig worden gecontroleerd door hun arts en de nodige levensstijlveranderingen aanbrengen om hun risico op herhaling te verminderen.

Levensstijlveranderingen om het risico op SCAD te verminderen

Er zijn enkele levensstijlveranderingen die vrouwen kunnen aanbrengen om hun risico op SCAD te verminderen. Dit omvat het verminderen van stress, regelmatig sporten en stoppen met roken en alcohol. Daarnaast is het belangrijk om een gezond dieet te volgen dat rijk is aan groenten, fruit, volle granen, omega-3 vetzuren en magere eiwitten, terwijl het verzadigd vet, suiker en zout beperkt. Het is ook belangrijk om te streven naar een gezond gewicht en regelmatig de bloeddruk en het cholesterolgehalte te controleren.

Lees ook: Wat zijn de 14 gezondste voordelen van stoppen met alcohol drinken?

Veel gestelde vragen (FAQs) over SCAD

Q: Kan SCAD bij mannen voorkomen?
A: Ja, hoewel SCAD vaker voorkomt bij vrouwen, kan het ook bij mannen voorkomen.

Q: Wat zijn de oorzaken van SCAD bij vrouwen?
A: De oorzaak van SCAD is nog niet volledig bekend, maar er zijn enkele factoren die bijdragen aan het risico ervan, zoals hoge bloeddruk, roken, een geschiedenis van migrainehoofdpijn en het hebben van bindweefselaandoeningen.

Q: Is SCAD erfelijk?
A: Er is momenteel geen bewijs dat SCAD erfelijk is, maar sommige studies hebben aangetoond dat het vaker voorkomt bij mensen met een familiegeschiedenis van hartaandoeningen.

Medische zorg bij SCAD

Het is belangrijk dat vrouwen die een SCAD hebben gehad, regelmatig worden gecontroleerd door hun arts en de nodige levensstijlveranderingen aanbrengen om hun risico op herhaling te verminderen.

Lees ook: Tips voor vrouwen: hoe hartklachten bespreken bij de huisarts?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke cardioloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Bij SHE Health Clinics kunnen we je helpen met preventie, medisch specialistische onderzoeken en behandelingen, gezond gewicht, afvallen, obesitas, voeding, dieet, leefstijladviezen, beweging, ontspanning en preventieve medische onderzoeken.

Meer lezen over het vrouwenhart, hartklachten bij vrouwen en gezonde leefstijl?