Wat is ‘witte vloed’ (vaginale afscheiding)?

27 augustus 2023

Vaginale afscheiding, ook wel cervix slijm of witte vloed genoemd, is een normaal verschijnsel. Je vagina en baarmoederhals maken slijm en vocht aan. Onder invloed van bijvoorbeeld hormonen verandert de hoeveelheid afscheiding gedurende je leven. Wanneer kun je beter naar de huisarts of gynaecoloog gaan vanwege veranderde afscheiding en hoe voorkom je hinderlijke klachten?

In dit artikel leggen we het je uit.

Wat is vaginale afscheiding?

In het slijmvlies van je vagina en baarmoederhals (cervix) wordt vocht en slijm aangemaakt. Wanneer dit via je vagina naar buiten komt, wordt dit vaginale afscheiding genoemd. Omdat normale afscheiding kleurloos of wittig is, wordt dit ook wel witte vloed genoemd. Opgedroogde afscheiding is vaak wat gelig. Je afscheiding is normaal gesproken geurloos of ruikt een beetje zurig.

In je vagina leven verschillende schimmels en bacteriën. De bacterie Lactobacillus komt veel voor en maakt melkzuur (lactaat) aan, waardoor je vagina normaal gesproken een beetje zuur is. Wanneer de balans in je vagina verstoord is, kunnen bepaalde schimmels (zoals candida) of bacteriën meer gaan groeien dan normaal. Je vaginale afscheiding verandert daardoor.

Lees ook: Vaginale afscheiding: wat is normaal?

Oorzaken vaginale afscheiding

Er zijn verschillende factoren waardoor je meer of minder vaginale afscheiding kunt krijgen, zoals:

Je menstruatiecyclus: rondom de eisprong heb je vaak meer afscheiding; ook in de dagen voor je menstruatie kun je meer vocht afscheiden. De kleur en geur van je afscheiding variëren tijdens je cyclus.
Seks: wanneer je seksueel opgewonden bent, maakt het slijmvlies van je vagina meer vocht aan.
Zwangerschap: bij veel vrouwen neemt de vaginale afscheiding toe tijdens de zwangerschap.
Hormoongebruik: wanneer je ‘de pil’ (orale anticonceptie), hormoonspiraal of oestrogenen (hormoonsuppletie) gebruikt, heb je meestal meer afscheiding.
Pessarium: vrouwen die een pessarium gebruiken ervaren meestal meer vloed.
Overgang (menopauze): na de overgang wordt je vagina meestal droger en neemt de afscheiding dus af.

Je vaginale afscheiding kan ook veranderen van kleur, geur en structuur. Meestal wordt dit veroorzaakt door een verstoring van de balans tussen de bacteriën en schimmels die zich van nature in je vagina bevinden. Je kunt dan een vaginale schimmelinfectie (te veel schimmels) of bacteriële vaginose (te veel bacteriën) krijgen. Oorzaken hiervoor zijn het gebruik van vaginale spoelingen of deodorant, wassen van de vagina met zeep, een verminderde weerstand, suikerziekte (diabetes mellitus), gebruik van antibiotica en zwangerschap. Ook seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) kunnen je vaginale afscheiding veranderen.

Lees ook: Wat zijn normale en abnormale soorten afscheiding?

Symptomen vaginale afscheiding

Door verschillende oorzaken kan je vaginale afscheiding veranderen. Je kunt meer afscheiding krijgen dan normaal. De vloed kan van kleur veranderen en geel, groenig, helderwit of bruin worden. Ook de geur kan veranderen en je afscheiding kan gaan stinken. Je kan irritatie, jeuk en/of pijn in en rond je vagina krijgen. Daarbij kun je pijn ervaren tijdens het plassen en bij seks.

Wanneer je relatief veel schimmels in je vagina hebt, heb je een vaginale schimmelinfectie, ook wel candida-infectie genoemd. Dit is geen seksueel overdraagbare aandoening (soa). Symptomen van een vaginale schimmel zijn een witte, brokkelige afscheiding en vaginale jeuk.

Een andere veelvoorkomende oorzaak voor veranderde vaginale afscheiding is bacteriële vaginose. Je hebt dan relatief veel bacteriën in je vagina. Ook dit is geen soa. Je afscheiding heeft meestal een kenmerkende geur en ruikt naar rotte vis.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van bacteriële vaginose?

Een infectie met de parasiet Trichomonas veroorzaakt een stinkende, geelgroene, schuimende afscheiding. Je kunt jeuk hebben en pijn bij het plassen en vrijen ervaren. Trichomonas is een soa. Ga naar je huisarts en/of gynaecoloog in de volgende situaties:

Je vaginale afscheiding is sterk toegenomen.
De kleur van je vaginale afscheiding verandert.
Je hebt bloederige (rode of bruine) afscheiding buiten je menstruatie.
Je hebt veel vaginale jeuk en/of pijn.
Je hebt pijn of een branderig gevoel bij het plassen en/of bij seks.
Je denkt dat je een soa zou kunnen hebben.
Je hebt ook andere klachten, zoals buikpijn of koorts (temperatuur boven de 38 graden Celsius).
Je bent jonger dan zestien jaar.
Je krijgt last van vaginale afscheiding na de overgang (menopauze).

Lees ook: Wat is Trichomonas en hoe herken je het?

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Heb je veel last van vaginale afscheiding, al dan niet in combinatie met andere symptomen? Ga dan naar je huisarts of vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics. Je huisarts of gynaecoloog vraagt naar je klachten en mogelijke oorzaken voor je symptomen. Tevens doet je arts lichamelijk onderzoek en bekijkt daarbij je vagina en vulva. Zo nodig neemt de arts met een wattenstaafje wat vaginale afscheiding af voor onderzoek in het laboratorium. Dit wordt een kweek genoemd.

Lees ook: Wat is het verschil tussen smegma en vaginale afscheiding?

Risicofactoren

Hormonale factoren die je vaginale afscheiding kunnen veranderen zijn onder andere je menstruatie, zwangerschap en de overgang (menopauze). Vaginale schimmelinfecties en bacteriële vaginose komen zelden voor na de menopauze en voor de eerste menstruatie.

Wassen van de vagina met iets anders dan water kan je vagina irriteren en je afscheiding veranderen, net als vrijen als de vagina niet vochtig genoeg is. Onbeschermd seksueel contact, vooral met wisselende partners, verhoogt het risico op een seksueel overdraagbare aandoening (soa).

Lees ook: Wat zeggen de geur en kleur van je vaginale afscheiding?

Behandeling

Voorkom een disbalans tussen de bacteriën en schimmels in je vagina. Gebruik geen zeep, vaginale spoelingen, intiemsprays of vaginale deodorant, maar spoel je vagina alleen af met water. Sommige vrouwen hebben meer last van afscheiding als ze synthetisch ondergoed, inlegkruisjes, geparfumeerde tampons of maandverband gebruiken.

Lees ook: 10 handige tips voor een gezonde vagina.

Het kan helpen om katoenen onderbroeken te dragen en strings te vermijden omdat deze makkelijker bacteriën uit de anus naar de vagina verplaatsen.

Lees ook: 15 redenen waarom vrouwen eigenlijk commando door het leven zouden moeten gaan.

Ook slapen zonder ondergoed kan helpen.

Lees ook: 10 redenen waarom naakt slapen gezonder is.

Zorg ervoor dat je voldoende opgewonden bent tijdens de seks en gebruik een neutraal glijmiddel als vrijen pijnlijk is. Ga eventueel naar je huisarts of onze vrouwelijke gynaecoloog als je pijn houdt tijdens het vrijen. Gebruik een condoom om seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) te voorkomen als je wisselende (bed)partners hebt.

Prognose vaginale afscheiding

Het is normaal dat je vaginale afscheiding een beetje verandert tijdens je menstruatiecyclus en zwangerschap. Bij een vaginale schimmelinfectie of bacteriële vaginose kan het enkele weken duren voordat je symptomen over zijn. De balans tussen schimmels en bacteriën in je vagina herstelt zich meestal vanzelf.

Veranderde afscheiding door een seksueel overdraagbare aandoening (soa) gaat niet vanzelf over. Bovendien kun je je seksuele partners besmetten. Ga daarom altijd naar je huisarts of vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics als je denkt dat je een soa hebt.

Lees ook: Hoe herken je de symptomen van een soa?

Meer informatie of een afspraak maken met één van onze vrouwelijke gynaecologen of urologen?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een gespecialiseerde vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over vaginale gezondheid, seks en soa’s?