Een kaliumrijk voedingspatroon is geassocieerd met een lagere bloeddruk en een lager risico op hart- en vaatziekten, want kalium zorgt dat jouw bloeddruk op peil blijft. Ook speelt kalium een rol bij het samentrekken van je spieren.
Met medewerking van Britse collega’s onderzochten Nederlandse wetenschappers welke invloed de consumptie van zout op deze verbanden heeft en of er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen.
Cohort studie
Nederlandse volwassenen krijgen nog steeds teveel zout binnen, aldus het RIVM in een recente publicatie. Om de invloed van zout te onderzoeken, gebruikten de Britse en Nederlandse wetenschappers de gegevens van 25.000 Britten uit de EPIC-Norfolk studie. De deelnemers van dit cohort zijn tussen 1993 en 1997 ingestroomd. Hun leeftijden lagen destijds tussen 40 en 79 jaar. Met gebruik van de vragenlijsten, bloeddrukmetingen en de urinemonsters die de deelnemers bij aanvang inleverden, maakten de onderzoekers een inschatting van de dagelijkse inname van zout en kalium. De zout- en kaliuminname per deelnemer werd onderverdeeld in laag, gemiddeld of hoog.
De gemiddelde opvolgtijd van bijna twintig jaar maakt het mogelijk (kruis)verbanden te leggen tussen deze factoren en het optreden van ‘cardiovasculaire gebeurtenissen’; in deze studie gedefinieerd als ziekenhuisopname of overlijden als gevolg van een hartaanval of beroerte. Wat 55 procent van deelnemers helaas overkwam tijdens de cohort studie.
Lees ook: Zout blijkt laag zuurstofgehalte en beschadigingen in hersenen te kunnen veroorzaken!
Bescheiden risicoreductie door kalium
In lijn met wat al bekend was, ging een hogere inname van kalium zowel bij mannen als vrouwen samen met een lagere kans op ziekenhuisopname of overlijden als gevolg van hart- en/of vaatklachten. Bij de vrouwen was de risicoreductie iets groter. In beide gevallen is er geen sprake van schokkende dalingen van het risico: gemiddeld zeven procent voor mannen en elf procent voor vrouwen.
Lees ook: Last van hoge bloeddruk? Dit zijn de 15 manieren om er snel vanaf te komen!
Alleen bij vrouwen ging een hogere kaliuminname samen met een lagere bloeddruk. En dan alleen naarmate de zoutconsumptie hoger was. ‘Ons onderzoek toont aan dat een kaliumrijk dieet de nadelige effecten van te veel zoutinname vermindert’, zegt nierspecialist, hoogleraar en internist Prof. dr. Liffert Vogt, op de website van Amsterdam UMC. ‘Dit komt doordat kalium zorgt voor een hogere uitscheiding van zout via de nieren. Deze gezondheidswinst is het grootste bij vrouwen!’
Het onderzoeksartikel in European Heart Journal, waar professor Vogt ook aan mee schreef, gaat dieper in op de mogelijke oorzaken van de gevonden verbanden. Daar staat dat de zout afdrijvende eigenschap van kalium via het bloeddrukverlagende effect, het lagere risico deels kan verklaren. ‘Echter, met het oog op het gebrek aan interactie met de dagelijkse zoutinname in onze studie, zouden ook andere beschermende effecten van kalium betrokken kunnen zijn.’ Waarschijnlijk gaat het daarbij over de anti-oxidatieve en bloedvat-activerende werking van kalium, vermoeden de auteurs.
Lees ook: 10 voedingsmiddelen om je cholesterol te verlagen.
Hoogleraar Vogt staat bekend als voorstander van overheidsmaatregelen die gezonde voeding goedkoper maken. Hij stelt dat het jongste onderzoek aangeeft ‘dat een gezond-hartdieet verder gaat dan alleen het beperken van keukenzout.’ Om het kaliumgehalte in de voeding te verhogen, zou de voedingsmiddelenindustrie moeten overstappen op kalium gebaseerd zout. ‘Belangrijker nog: we moeten allemaal prioriteit geven aan vers, onbewerkt voedsel. Omdat dit zoutarm, maar kaliumrijk is.’
Lees ook: 10 gezonde voedingstips voor het vrouwenhart.
Voeding rijk aan kalium
Hoewel de tekst van het artikel in European Heart Journal nergens specifieke voedingsmiddelen noemt, kopt het nieuwsbericht op de site van Amsterdam UMC: ‘Bananen, zalm en avocado’s dempen effecten hoog gebruik keukenzout bij vrouwen.’ Een stelling die wel de aandacht trekt maar de lading slechts ten dele dekt. Daarbij wekt het noemen van drie specifieke voedingsmiddelen de verkeerde indruk dat we het moeten hebben van zalm en twee tropische vruchten (bananen en avocado’s). Terwijl er massa’s lokale plantaardige voedingsmiddelen bestaan die ook veel kalium bevatten.
Lees ook: 10 gezonde redenen om vaker avocado te eten.
Banaan bevat per ons 374 milligram kalium. Dat is vergelijkbaar met rode bessen (295 mg), kiwi (312 mg) en suikermeloen ((350 mg). De meeste fruitsoorten bevatten rond 200 milligram kalium en in gedroogde vorm is de dosis geconcentreerd. Zo bevatten gedroogde abrikozen 1.500 milligram, oftewel anderhalve gram kalium per honderd gram.
Lees ook: Ruim 53% meer pesticiden op fruit.
Een ons (100 gram) avocado is goed voor 429 milligram kalium. Deze op zich fraaie hoeveelheid wordt door menig inheemse groente geëvenaard of overtroffen:
- Bloemkool: 296 mg
- Rode biet, knolselderij, tuinbonen, schorseneren en broccoli: allemaal 400 mg
- Cantharellen: 500 mg
- Koolrabi: 500 mg
- Sla: 352 mg
- Rucola: 456 mg
- Spinazie: 539 mg
- Pastinaak: 450 mg.
De winnaar, met een formidabele 800 milligram kalium, is de zo goed als vergeten groente postelein. De gezonde smaakmaker champignons leveren 200 milligram kalium per 100 gram champignons.
Lees ook: 7 makkelijke tips om meer groenten te eten.
Wilde zalm levert 455 milligram kalium. Plantaardige eiwitrijke producten gaan daar vaak genoeg overheen:
- Walnoten: 532 mg
- Pompoenpitten: 720 mg
- Lijnzaad: 725 mg
- Amandelen: 822 mg
- Gedroogde erwten: 1.000 mg
- Hennepzaad: 1200 mg.
Bron: Nevo tabel RIVM
Lees ook: Aanzienlijk minder schadelijke stoffen in biologisch voedsel.
Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) kalium
De Gezondheidsraad adviseert 3,5 g kalium voor volwassenen. Voor kinderen is het advies ongeveer de helft daarvan. Voor vrouwen die borstvoeding geven is het advies 3,1 g.
Lees ook: Welke mineralen heeft jouw lichaam nodig?
Risico op kaliumtekort
Een tekort aan kalium ontstaat vaak niet door een tekort aan kalium in jouw voeding, maar door vochtverlies door bijvoorbeeld hevig braken (overgeven), ernstige diarree of het gebruik van plaspillen. Een ernstig kaliumtekort kan leiden tot hartritmestoornissen.
Kaliumsupplementen kunnen helpen, maar overleg hierover altijd met je huisarts. Via supplementen kun je namelijk te veel aan kalium binnenkrijgen, via voeding is dat vrijwel onmogelijk. Ook kunnen slechtwerkende nieren of medicijngebruik zorgen voor een kaliumoverschot.
Lees ook: Zijn voedingssupplementen wel nodig?
Acute hartklachten of symptomen?
Heb je acute klachten of symptomen van een hartziekte? Bel dan direct je huisarts of 112!
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke cardioloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over een gezond vrouwenhart, hart- en vaatklachten bij vrouwen, voeding en een gezonde leefstijl?
- SHE Health Clinics infopagina hart- en vaatklachten.
- SHE Health Clinics infopagina ECG (ElektroCardioGram).
- SHE Health Clinics infopagina MRI-onderzoek.
- SHE Health Clinics infopagina echografie onderzoek.
- SHE Health Clinics infopagina schildklierklachten.
- Wat zijn de symptomen van hartziekten bij vrouwen?
- De mysteries van hartaandoeningen onthuld: 7 manieren om jouw risico te verlagen.
- Welke tekenen kunnen wijzen op hartproblemen bij een vrouw?
- 2000 dagelijkse stappen verlaagt risico op hartfalen bij oudere vrouwen blijkt uit studie.
- Ischemische hartziekte bij vrouwen: Begrijpen van een stille dreiging.
- Déze verrassende symptomen kunnen wijzen op hartfalen.
- Vitamine K2: belangrijk voor gezondheid, doch vaak komen we tekort!
- Hoe weet je of je een te hoog cholesterol hebt en wat zijn de risico’s?
- Multivitamines blijken goed te zijn voor je geheugen en hart.
- Wat kun jij doen als iemand een hartstilstand krijgt?
- Risico’s op hartklachten na chemotherapie.
- Hoe kan je ongemerkt een hartaanval hebben (gehad)?
- 15 eetbare en drinkbare energieboosters voor meer energie.
- Hoe verwijder je bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit?
- Bewerkte koolhydraten (en niet vetten) zijn grootste risico voor hartziekten!
- 10 symptomen die bij vrouwen kunnen wijzen op een beroerte.
- Schreeuwen is gezond voor vrouwenhart!
- 12 gezonde voordelen van groene thee met citroen.
- Onderzoek van Apple en Harvard wijst op verband tussen PCOS, hartgezondheid, diabetes en andere ziekten.
- 8 tips om gezonder te eten en drinken.
- Wat zijn de symptomen en behandelingen van Fibromyalgie bij vrouwen?
- Hartfalen bij vrouwen: doodsoorzaak nummer één!
- 75% van de honingsoorten bevat gif!
- Wat zijn de 12 voordelen als je elke dag een uur loopt?
- Zo herken én voorkom je een beroerte!
- Wat kun je eten om je darmen gezond te houden?
- Hoe magnetrons je hart ‘verstijven’ en je eten vernietigen.
- 8 symptomen die kunnen wijzen op een alcoholallergie.
- Hoe herken je een ontstoken hartspier?
- Wanneer heb je overgewicht of obesitas?
- Wat zijn de 14 gezondste voordelen van stoppen met alcohol drinken?
- Gezonder worden door goede ademhaling dankzij deze 4 oefeningen.
- Onderzoek onder hartpatiënten: sterk bewerkte voeding verkleint overlevingskansen.
- 10 gezonde voedingstips voor het vrouwenhart.
- Heb jij hulp nodig bij afbouwen medicijnen?
- Welke symptomen kunnen wijzen op hartkramp en wat moet je dan doen?
- 6 feiten en fabels over hart- en vaatziekten bij vrouwen.
- Hoe gezond is koffiedrinken voor je hart? Dít onderzoek geeft hét antwoord!
- Duizeligheid, flauwvallen en hartkloppingen: dít wil je weten over de aandoening POTS.
- Ibuprofen veroorzaakt duizenden doden per jaar door hartstilstand.
- 6 tips voor een gezond vrouwenhart boven de 50 jaar.
- Last van gevoelige borsten, hevige menstruatie of hartpijn? Wellicht komt het door je vaccinatie!
- 12 gezonde voordelen van groene thee met citroen.
- Hoge bloeddruk wordt over het hoofd gezien bij vrouwen tijdens de menopauze en bij stress.
- Vage Klachten? Wat doe je er aan?
- 8 tips om gezonder te eten en drinken.
- Hoe herken je boezemfibrilleren?
- Wat zijn de 14 gezondste voordelen van stoppen met alcohol drinken?
- Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.
- Hoe herken je de symptomen van trombose?
- Dé 10 oorzaken van nachtzweten.
- Wat is er zo anders aan het vrouwenhart?
- Hoe herken je een niet-alcoholische leververvetting?
- Marcel Levi: het vrouwenhart wordt anders ziek!
- Medisch experts willen meer aandacht voor het vrouwenhart.
- 10 oorzaken van pijn op je borst.
- Welke kenmerken duiden erop dat je een functionerend alcoholist bent?
- Train je hart om beter om te gaan met stress.
- Hartstichting: ‘Controleer vanaf je veertigste elk jaar je bloeddruk’.
- Tips voor vrouwen: hoe hartklachten bespreken bij de huisarts?
- Wat zijn de symptomen van een verborgen depressie?
- Aan déze symptomen kun je een TIA of beroerte meestal herkennen.
- Wat zijn de symptomen en oorzaken van een eetstoornis?
- Dít zijn de 8 meest voorkomende vroege symptomen van reuma.
- Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
- 10 natuurlijke manieren om zónder medicijnen je bloeddruk te verlagen.
- Wat is een gezond vetpercentage?
- Calcium, vitamine D en K voor een gezond hart en sterke botten.
- Wat zijn de 14 gezondste voordelen van stoppen met alcohol drinken?
- 6 voordelen van bewegen waar je vrolijker, energieker én relaxter van wordt!
- 8 redenen waarom wandelen goed is voor je gezondheid.
- Meer bewegen zonder te gaan sporten? Met deze 20 tips kan het!
- Zóveel moet je per dag bewegen om al dat zitten goed te maken.
- Gezonde leefstijl nu nóg belangrijker!
- 12 tips om gezond oud te worden.
- Hoe kan een ochtendwandeling net zo effectief zijn als een kop koffie?
- 6 tips voor een gezonder leven.
- 40% van alle gevallen van kanker kan door voeding en leefstijl worden voorkomen!
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, MVV, Amsterdam UMC, RIVM
