Meisjes krijgen op steeds jongere leeftijd hun eerste menstruatie (menarche). In 1830 kreeg een meisje in West-Europa haar eerste menstruatie rond haar zeventiende jaar. Tegen het einde van de negentiende eeuw, was de gemiddelde leeftijd al gedaald tot 15 jaar, nu zou dat al rond 12-13 jaar liggen. De leeftijdstrend is nog steeds dalende.
Inhoudsopgave
Meisjes van Turkse en Marokkaanse origine hebben hun eerste menstruatie gemiddeld een jaar vroeger dan autochtone meisjes. De menarche is de meest herkenbare mijlpaal van de vrouwelijke puberteit. In de normale puberteitsontwikkeling is het een relatief laat fenomeen, dat gemiddeld 2,5 jaar na het ontstaan van de eerste borstontwikkeling plaatsvindt.
Oorzaken van vroege eerste menstruatie
De precieze oorzaak van de daling van de gemiddelde leeftijd waarop de eerste menstruatieperiodes beginnen, is niet bekend. Waarschijnlijk gaat het om een combinatie van meerdere factoren.
- De leeftijd waarop je voor het eerst menstrueert, is voor een groot deel erfelijk. Moeders en dochters beginnen vaak rond dezelfde leeftijd te menstrueren. Ook op het vlak van de hoeveelheid bloedverlies, de duur van de cyclus en het al dan niet hebben van menstruatiepijn, zijn er veel gelijkenissen tussen moeders en dochters.
- Meisjes met overgewicht menstrueren doorgaans wat vroeger. Als je daarentegen erg mager bent of een streng dieet volgt, kan je menstruatie wegblijven.
- Mogelijk speelt een (verhoogde) blootstelling aan stoffen die een hormoonverstorend effect (EDC’s) hebben (zoals sommige pesticiden, schoonmaakmiddelen, plastics, cosmetica, speelgoed, fyto-oestrogenen in sommige voedingsmiddelen…).
- Een andere mogelijke factor is (seksueel) misbruik of grote spanningen tijdens de kindertijd (bijvoorbeeld door een echtscheiding).
- Soms valt de eerste menstruatie samen met een belangrijke of speciale gebeurtenis, bijvoorbeeld een verhuizing, een schoolkamp of een reis.
- Beweringen dat het zou te maken hebben met onze voeding (bijv. hogere consumptie van vlees, hormonen in onze voeding…) zijn tot nu toe niet bewezen. Er zijn wel enkele studies die een verband aantonen tussen borstvoeding en een later begin van de eerste menstruatie.
- Uitzonderlijk ligt een medische aandoening aan de basis, bijvoorbeeld een hersentumor, een schildklieraandoening of een probleem van de eileiders.
Lees ook: Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?
Wat zijn de gevolgen van een vroege menstruatie?
- Vlak voor je eerste menstruatie ben je misschien al vruchtbaar. Als je vrijt, gebruik dan een voorbehoedmiddel.
- Menstruatie op jonge leeftijd kan psychologisch moeilijk en confronterend zijn voor een meisje, zeker als het onverwacht komt en/of als haar vriendinnen nog niet menstrueren. Hierover vroeg genoeg beginnen praten met jouw dochter, is dus zeer belangrijk.
- Het begin van de menstruatie kan ook een negatieve invloed hebben op sociale en schoolactiviteiten, zoals bijvoorbeeld deelname aan sport, erop uit gaan met vrienden/vriendinnen, etc.
- Meerdere studies wijzen ook op een verhoogd risico op mentale problemen bij een vroege menstruatie, zoals depressie, eetstoornissen, middelengebruik (alcohol, drugs) en seksueel risicogedrag.
- Recent onderzoek heeft aangetoond dat de kans op een pijnlijke menstruatie sterk verhoogt naarmate deze vroeger beginnen. Van de meisjes die op de leeftijd van tien jaar hun eerste menstruatie had, had zeventig procent last van pijnlijke menstruatie, op elf jaar had gemiddeld 54 procent last van pijnlijke menstruatie, op de leeftijd van twaalf jaar 38 procent en op de leeftijd van dertien jaar zes procent.
- Onderzoek toont aan dat het risico op endometriose lager is wanneer de menstruatie na de leeftijd van veertien jaar optreedt, en hoger is bij meisjes die reeds op jonge leeftijd (pijnlijke) menstruatie hebben.
- Een vroege eerste menstruatie verhoogt de kans op borstkanker en op hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Dit effect is echter zeer klein en is zeker geen reden tot ongerustheid.
- Mogelijk verhoogt een vroege menstruatie ook licht de kans op zwangerschapsdiabetes.
Lees ook: Menstruatiepijn? ‘Mensturberen’ is volgens onderzoek dé oplossing!
Wanneer raadpleeg je het beste een arts of gynaecoloog?
- Een eerste menstruatie op de leeftijd van tien jaar is niet abnormaal en hoeft dus niet direct reden tot ongerustheid te zijn. Belangrijk is hierover met je dochter te praten en haar te helpen.
- Indien jij (of je dochter) op jonge leeftijd (jonger dan tien jaar) begint te menstrueren, zeker als er nog geen sprake is van borstontwikkeling, wordt het aanbevolen om een (huis)arts of gynaecoloog te raadplegen.
- Jonge meiden (12-20 jaar) kunnen tijdens onze Jonge Meiden Spreekuur voor een consult met een vrouwelijke gynaecoloog op afspraak langskomen bij een SHE Health Clinics kliniekvestiging.
- Ook bij pijnlijke menstruatie, ongeacht de leeftijd van de eerste menstruatie (menarche), raadpleeg je het beste een vrouwelijke arts of gynaecoloog bij SHE Health Clinics. Zij kan beoordelen of alles normaal is. Er kunnen misschien medische redenen zijn, zoals een afwijking van de eierstokken, een hormonale stoornis, enzovoort.
Lees ook: Dít zijn de aan menstruatie gerelateerde aandoeningen.
Klachten over jouw menstruatiecyclus?
Heb je last van menstruatieklachten of heb je het idee dat jouw menstruatie niet in orde is? Luister dan naar je lichaam en neem contact op met je huisarts en/of gynaecoloog.
Voor een onderzoek kun je een afspraak maken met één van onze vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics.
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over menstruatie, gerelateerde aandoeningen en seks?
- SHE Health Clinics gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina over menstruatieklachten.
- SHE Health Clinics infopagina schildklierklachten.
- SHE Health Clinics infopagina hormoonpoli.
- SHE Health Clinics infopagina PMS.
- SHE Health Clinics infopagina PMDD.
- SHE Health Clinics infopagina PCOS.
- SHE Health Clinics infopagina endometriose.
- SHE Health Clinics infopagina anticonceptie.
- SHE Health Clinics gynaecologische check-up.
- SHE Health Clinics infopagina over Amenorroe (uitblijven menstruatie).
- SHE Health Clinics infopagina over Hevig Menstrueel Bloedverlies (HMB).
- Alles wat je moet weten over menstruatie.
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- Hoe kun je als meisje jouw eigen lichaam ontdekken?
- 15 oorzaken van bloedverlies tussen je menstruaties.
- Emm slimme menstruatiecup die je waarschuwt wanneer je hem moet legen.
- Moet ik mij zorgen maken bij bloedverlies na seks?
- 14 mythes over menstruatie die je achter je kunt laten.
- Hoe ontstaat ontsteking of irritatie van de vagina bij meisjes?
- Wat zijn de symptomen en oorzaken van een eetstoornis?
- 6 tips als je gaat hardlopen terwijl je ongesteld bent.
- Wat zijn veel voorkomende menstruatieklachten?
- Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?
- Top-20 meest gelezen seksuologie artikelen.
- Hoe herken je de symptomen van een soa?
- Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
- Urologen denken dat vibrator kan helpen bekkenbodemspieren te verstevigen.
- Waarom heb je last van diarree tijdens je menstruatie?
- 28 opmerkelijke feiten over seks die je als vrouw nog niet wist.
- Heftig bloedverlies tijdens de menstruatie: ‘Ik kan een frisdrankfles per dag vullen’.
- Hoe kan masturbatie je helpen je immuunsysteem te versterken?
- Wat gebeurt er tijdens een orgasme met je lichaam?
- 12 dingen waarvan je niet wist dat je vagina het kan.
- Hoe verandert je menstruatie als je 20+, 30+ en 40+ jaar bent?
- Dít kunnen ook symptomen zijn van de premenopauze.
- Wat zijn orgasmeproblemen bij vrouwen?
- Vraag naar menstruatieverlof groeit in Nederland.
- Wat iedere vrouw moet weten over PCOS.
- 7 feiten en fabels die iedere vrouw moet weten over schimmelinfecties.
- Aan welke symptomen kun je endometriose herkennen?
- Hoe kun je sekstoys het beste schoonmaken en onderhouden?
- Kan een glutenvrij dieet menstruatiepijn verlichten?
- Wel of niet vrijen tijdens je menstruatie?
- Hoe kom je erachter of je vagina gezond is?
- 28 opmerkelijke feiten over seks die je nog niet wist.
- Wat zijn de eerste symptomen van de overgang?
- Probiotica voor je vagina…? Hoe en wanneer werkt dat?
- Menopauze: veel voorkomende overgangsklachten.
- Hoeveel seks heb JIJ nodig om gezond te blijven?
- 25 feiten en fabels over zwangerschap.
- Migraine rond menstruatie: meer terugkerende hoofdpijn en medicatiegebruik.
- Moeite met klaarkomen? 10 tips voor een beter orgasme.
- Deze menstruatiecup maakt vrijen tijdens je menstruatie een stuk gemakkelijker!
- Kun je jouw eigen menstruatie opwekken?
- Hoe kun je constipatie voorkomen of verhelpen?
- Wat zijn dé 10 gezondheidsvoordelen van seks?
- Endometriose: inzicht in hoe patiënten pijn beschrijven, kan leiden tot snellere diagnose.
- Stop jij kankerverwekkende tampons in je vagina?
- Menstruatiecup: het gezonde alternatief voor tampons.
- Hoe meer seks, hoe later je menopauze!
- 10 handige tips voor een gezonde vagina.
- Hoe behandel je vaginale schimmelinfectie?
- Gewichtsafname vergroot kans op zwangerschap bij vrouwen met PCOS.
- Nemen we nog wel genoeg tijd voor seks?
- Wat zijn de 7 symptomen van hevig menstrueel bloedverlies?
- 14 vragen over squirten (spuitorgasme).
- Hoe ontstaat ontsteking of irritatie van de vagina bij meisjes?
- Wat is tamponziekte (Toxic Shock Syndrome)?
- Diagnose PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom) komt vaak voor.
- 7 vaginale klachten die je moet kunnen herkennen.
- Hoe goed en veilig zijn menstruatiecups?
- 24 fabels en feiten over je vagina.
- Reeds 1.000+ meldingen menstruatiestoornis na vaccinatie.
- ‘Yoga kan helpen tegen endometriose’.
- Last van gevoelige borsten, hevige menstruatie of hartpijn? Wellicht komt het door je vaccinatie!
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Waarom weeg je vaak zwaarder tijdens je menstruatie?
- 12 dingen waarvan je niet wist dat je vagina het kan.
- Menstruatiecyclus beïnvloedt lichaam en geest, dus wat meer bewustzijn kan geen kwaad.
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- Symptomen en behandeling van PMDD.
- Waarschuwing: ‘Stop geen parels of jade eieren in je vagina!’.
- Wat zegt je menstruatiebloed over je gezondheid?
- Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!
- Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
- 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.
- Waarom heb je tijdens je menstruatie meer honger?
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- Dít zijn de 12 meest voorkomende oorzaken van vaginale droogte.
- Wat te doen bij heftige menstruatiepijn (Dysmenorroe)?
- 12 tips tegen menstruatiehonger.
- Dít zijn de 14 beste superfoods voor je darmen.
- Relatie tussen eerste menstruatie en gezondheid hart van vrouwen.
- Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
- Hoeveel glazen water moet je per dag drinken? Bereken het met deze formule.
- Zaden eten tegen menstruatieklachten (seed cycling). Helpt dat het echt?
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Menstruatiepijn en nog 5 symptomen die kunnen wijzen op endometriose.
- Hoe herken je een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
- 8 gewoontes die eigenlijk niet zo goed zijn voor je vagina.
- Welke soa’s kun je hebben zónder dat ze voor duidelijke symptomen zorgen?
- Dit kun je het best eten om je vagina gezond te houden.
- Doorlopen met vaginale ongemakken is onnodig!
- Wat gebeurt er met je lichaam als je met de anticonceptiepil stopt?
- 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- 14 vragen over pijn bij het vrijen.
- Vrouwen lopen te lang door met hevig menstrueel bloedverlies.
- Wat zijn té grote schaamlippen en wat kun je er aan doen?
- Heftig bloedverlies tijdens de menstruatie: ‘Ik kan een frisdrankfles per dag vullen’.
- De invloed van hormoonverstorende chemicaliën op de reproductieve gezondheid van vrouwen.
- Hét verschil tussen migraine, hormonale migraine en menstruele migraine.
- Welke symptomen kunnen wijzen op te slappe bekkenbodemspieren en wat kun je er aan doen?
- Déze 10 symptomen moet je volgens een gynaecoloog nooit negeren.
Bronnen: Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, UZA, VWVJ, NVOG, Gezondheid.be, National Health Service (NHS), SHE Health Clinics
