Griep: wat kun je er zelf tegen doen?

24 januari 2024

Met het verkoudheid- en griepseizoen in volle gang, geven we de beste praktische inzichten en tips over hoe je jouw herstel kunt bevorderen en jouw immuunsysteem zelf een handje kunt helpen.

Griep (influenza) is een teken van het lichaam dat het een interne schoonmaak aan het houden is, om de ongewenste bacteriën en gifstoffen te verwijderen. Het is een virale infectie die veelal de luchtwegen aantast, inclusief de neus, keel en longen. De griep gaat meestal gepaard met plotselinge en ernstige symptomen, waaronder koorts, koude rillingen, hoesten, keelpijn, spierpijn, hoofdpijn, vermoeidheid en een verstopte neus. Allemaal irritant voor jezelf en voor anderen, dus is een paar dagen uitzieken vaak nodig. Juist in die paar dagen is het van belang om jouw lichaam te helpen uitzieken en om jouw immuunsysteem te boosten.

Het immuunsysteem is een complex netwerk van cellen, weefsels en organen dat ons lichaam beschermt tegen schadelijke micro-organismen, zoals bacteriën, virussen en schimmels. Hoewel er geen specifieke manier is om het immuunsysteem “te boosten” in de zin van het verhogen van zijn activiteit, zijn er wel levensstijlkeuzes die kunnen bijdragen aan een gezond immuunsysteem en het ziekteherstel kunnen bevorderen.

Praktische tips bij griep en verkoudheid

Dit zijn een aantal van de beste zelfzorgmaatregelen tegen de griep:

Rust: Geef je lichaam voldoende tijd om te rusten en te herstellen. Rust bevordert het immuunsysteem en helpt je sneller te herstellen.
Voldoende slaap: Een goede nachtrust is essentieel voor een gezond immuunsysteem. Probeer 7-9 uur slaap per nacht te krijgen. Slaaptekort kan de immuunrespons verzwakken en het risico op infecties verhogen. Lees ook: DroomSap: eindelijk weer goed slapen!
Stressmanagement: Chronische stress kan het immuunsysteem negatief beïnvloeden. Gebruik technieken zoals meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen om stress te verminderen. Voldoende ontspanningstijd is belangrijk voor een gezond immuunsysteem. Lees ook: Te gestrest? 14 manieren om het cortisolgehalte te verlagen.
Voldoende vochtinname: Drink veel gezuiverd water, vers vruchtensap en bouillon om gehydrateerd te blijven. Het kan ook helpen bij het verminderen van symptomen zoals keelpijn en hoesten. Lees ook: Ongefilterd drinkwater: waarom ongezond?
Vers fruit smoothie: Maak met behulp van een blender een verse smoothie van wortels, ananas, gember en knoflook.
Gezond dieet: Een uitgebalanceerd dieet met een verscheidenheid aan onbewerkte voedingsmiddelen kan helpen om voldoende mineralen, vitamines, energie en bouwstoffen binnen te krijgen. Het is belangrijk om te onthouden dat voedingsstoffen elkaar vaak aanvullen en dat een gevarieerd dieet essentieel is voor een sterk immuunsysteem. Lees ook: Unieke voedingsbehoeften van vrouwen.
Vermijd suiker: Vermijd de consumptie van suiker, want suiker kan de microbioom verstoren en laagdradige ontstekingen stimuleren, waardoor de weerstand aanzienlijk afneemt. Lees ook: Hoe suiker je darmen schaadt en het risico op darmkanker verhoogt.
Regelmatige lichaamsbeweging: Oefening kan de bloedcirculatie bevorderen, wat de beweging van immuuncellen door het lichaam kan vergemakkelijken. Matige, regelmatige lichaamsbeweging heeft positieve effecten op het immuunsysteem. Lees ook: Meer bewegen zonder te gaan sporten? Met deze 20 tips kan het!
Ademhalingsoefeningen: Goede ademhaling zorgt voor een goede gezondheid, dankzij verschillende fysiologische en psychologische mechanismen. Goed ademhalen is net zo belangrijk als voeding voor een ziektevrij leven. Het draagt bij aan: stressvermindering, verbeterde zuurstofopname, stimulatie van het lymfestelsel, verhoogde hartslagvariabiliteit, betere longfunctie, en bevordering van ontspanning. Lees ook: Gezonder worden door goede ademhaling dankzij deze 4 oefeningen.
Pijnstillers en koortswerende medicatie: Een over-the-counter (OTC) medicijn zoals paracetamol (acetaminophen) kan helpen bij het verlichten van pijn, koorts en hoofdpijn. Volg echter altijd de aanbevolen doseringen en raadpleeg een zorgprofessional als je twijfels hebt.
Warmtebehandelingen: Een warm bad, warme kompressen of een elektrische deken kunnen helpen bij het verlichten van spierpijn en het verminderen van koorts.
Gorgelen met zout water: Spoel je mond met warm zout water om keelpijn te verlichten.
Massage: Een lichaamsmassage kan de bloedcirculatie bevorderen, wat op zijn beurt kan bijdragen aan een betere distributie van immuuncellen in het lichaam. Een efficiënte bloedsomloop is essentieel voor het transporteren van voedingsstoffen en het afvoeren van afvalstoffen. Een massage kan ook de lymfestroom bevorderen, wat het immuunsysteem kan ondersteunen. Het lymfestelsel is betrokken bij het verwijderen van afvalstoffen en het transporteren van immuuncellen door het lichaam. Daarnaast kan een massage het parasympathische zenuwstelsel stimuleren, dat verantwoordelijk is voor rust en herstel. Een evenwicht tussen het parasympathische en sympathische zenuwstelsel is belangrijk voor een gezonde immuunrespons.
Seks: Een goede vrijpartij blijkt te helpen tegen de symptomen van verkoudheid en griep. Want jouw immuunsysteem kan een boost krijgen door seks te hebben, waardoor je beter bent beschermd tegen een verkoudheid, griep of een ander virus. Lees ook: Bescherm jezelf met seks tegen een verkoudheid!
Neusdruppels of zoutoplossing: Gebruik neusdruppels of een zoutoplossing om verstopte neus en sinusdruk te verminderen.
Hoestmiddelen: Over-the-counter (OTC) hoestmiddelen kunnen helpen bij het verlichten van hoestklachten. Kies het juiste middel op basis van je specifieke symptomen.
Slijmoplossende middelen: Over-the-counter slijmoplossende middelen (zoals broomhexine, Fluimucil en acetylcysteïne) kunnen helpen slijm op te lossen en verminderen de noodzaak tot hoesten.
Vitamines en mineralen: Diverse vitamines en mineralen kunnen bijdragen aan een gezond immuunsysteem. Lees ook: Welke vitamines slikken en welke moet je uit voeding halen?
- Vitamine C: Belangrijk voor de vorming en functie van witte bloedcellen. Fungeert als een antioxidant en kan helpen bij het bestrijden van vrije radicalen. Te vinden in citrusvruchten, aardbeien, kiwi’s, paprika’s, broccoli en spinazie.
- Vitamine D: Speelt een belangrijke rol bij het reguleren van het immuunsysteem. Kan helpen bij het verminderen van ontstekingen. Zonlicht is een natuurlijke bron, en het komt ook voor in vette vis, eieren en verrijkte voedingsmiddelen.
- Vitamine A: Belangrijk voor het handhaven van gezonde slijmvliezen en huid, de eerste barrière tegen infecties. Te vinden in lever, zoete aardappelen, wortels, spinazie en boerenkool.
- Vitamine E: Fungeert als een antioxidant en helpt cellen te beschermen tegen schade. Te vinden in noten, zaden, amandelen, spinazie en broccoli.
- Vitamine B6: Belangrijk voor de productie van antilichamen. Komt voor in kip, kalkoen, zalm, aardappelen, bananen en zonnebloempitten.
- Vitamine B12: Essentieel voor de productie van rode bloedcellen en een gezond zenuwstelsel. Voornamelijk aanwezig in dierlijke producten zoals vlees, vis, zuivel en eieren.
- Foliumzuur (Vitamine B9): Belangrijk voor de vorming van DNA en de groei van cellen. Te vinden in bladgroenten, bonen, linzen, citrusvruchten en volkorenproducten.
- Vitamine K: Speelt een rol bij het reguleren van ontstekingen en bevordert een gezond immuunsysteem. Te vinden in groene bladgroenten, broccoli, spruitjes en eieren.
- Zink: Belangrijk voor de normale functie van witte bloedcellen en antilichaamproductie. Te vinden in vlees, schaal- en schelpdieren, noten, zaden, zuivelproducten en volkoren granen.
- Selenium: Functioneert als een antioxidant en helpt het immuunsysteem te beschermen tegen schade. Te vinden in vis, schaaldieren, gevogelte, volkoren granen, noten en zaden.
- IJzer: Nodig voor de productie van hemoglobine, dat zuurstof transporteert, en voor een efficiënte werking van het immuunsysteem. Te vinden in vlees, gevogelte, vis, bonen, noten, zaden en volkoren granen.
- Koper: Speelt een rol bij de vorming van rode bloedcellen en het functioneren van het immuunsysteem. Te vinden in schaal- en schelpdieren, lever, noten, zaden, cacao en volkoren granen.
- Mangaan: Belangrijk voor de vorming van bindweefsel en de werking van enzymen die betrokken zijn bij het immuunsysteem. Te vinden in noten, zaden, volkoren granen, bladgroenten en thee.
- Magnesium: Ondersteunt de activiteit van immuuncellen en de productie van antilichamen. Te vinden in bladgroenten, noten, zaden, volkoren granen, peulvruchten en zuivelproducten.
- Fosfor: Nodig voor de productie van energie en het functioneren van cellen in het immuunsysteem. Te vinden in vlees, vis, zuivelproducten, volkoren granen en noten.
- Kalium: Ondersteunt de regulering van vochtbalans en de werking van cellen in het immuunsysteem. Te vinden in fruit, groenten, peulvruchten, vis en zuivelproducten.
Vermijd roken en beperk alcoholgebruik: Roken kan het immuunsysteem verzwakken. Als je rookt, probeer dan te stoppen. Alcoholgebruik is giftig voor jouw lichaam en heeft een negatieve invloed op het immuunsysteem. Lees ook: Alcohol en roken: beide kankerverwekkend!
Vermijd gebruik van antibiotica: Antibiotica zijn effectief tegen bacteriële infecties, maar overmatig gebruik kan het immuunsysteem op lange termijn schaden en het is bewezen ineffectief bij griep. Lees ook: Antibiotica blijkt griepafweer te verslechteren.
Gezonde gewoonten behouden: Algemene gezondheidsmaatregelen, zoals het handhaven van een gezond gewicht, dagelijks voldoende bewegen en het vermijden van overmatige inname van suikers en bewerkte voedingsmiddelen, dragen bij aan een gezond immuunsysteem. Lees ook: Wat zijn de belangrijkste gezondheidstips voor vrouwen?
Hygiënepraktijken: Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen, was regelmatig je handen, bedek je mond en neus bij hoesten en niezen, en vermijd nauw contact met anderen.
Het gouden elixer: Het ‘golden elixer‘ is een krachtige drank, die jouw lichaam een extra boost geeft en jouw weerstand versterkt. Het volledige recept voor ons ‘gouden elixer’, dat zowel voorkomt dat je ziek wordt als je symptomen behandelt als je al last van griep en/of verkoudheid hebt, delen we hierbij:
- Ingrediënten:
  - 1 el Manuka honing of biologische rauwe (onbewerkte) honing.
  - 1 kop kokend water (om een mok te vullen).
  - Vers geperst sap van ½ – 1 citroen.
  - De schil van een biologische citroen, fijn geraspt (het restant van de citroen kun je na het uitpersen in stukken snijden en meekoken).
  - Snufje cayennepeper poeder.
  - 1 theelepel kaneel.
  - 1 theelepel biologische appelciderazijn.
  - 1-2 biologische gemberknoppen, fijn geraspt.
  - ¼ theelepel kurkuma: verse geelwortel geraspt, of kurkumapoeder met zwarte peper. Als je verse kurkuma gebruikt, draag dan latex handschoenen of huishoudhandschoenen, want anders krijg je gele of oranje vingers…
  - Optioneel: 1 of 2 teentjes knoflook platgedrukt en fijngehakt, als je moedig bent. Dit werkt wonderbaarlijk goed, maar om eerlijk te zijn is het niet zo lekker. Als je dit doet – drink dan het hele kopje zo snel mogelijk leeg! 🙂
- Werkwijze:
  - Voeg het water, de appelciderazijn, gember, cayennepeper, kaneel, citroen, kurkuma (en knoflook indien gebruikt) toe aan een steelpan en breng aan de kook. Voeg de honing nog niet toe, want door de hitte gaan de actieve ingrediënten verloren!
  - Laat het mengsel na het koken 10-12 minuten zachtjes koken.
  - Zeef en adem alles in om verstopping en slijm los te maken.
  - Als alternatief voor het zeven, kun je met een blender of staafmixer alle ingrediënten verkleinen, zodat het vloeibaarder wordt. Als het mengsel te dik wordt, kun je gekookt gezuiverd water toevoegen.
  - Laat het mengel afkoelen.
  - Pas als het elixer is afgekoeld, kun je de honing toevoegen.
  - Daarna goed doorroeren. Geniet! Doei verkoudheid!
  - Het restant kun je in de koelkast bewaren en in de navolgende dagen opdrinken. Voor gebruik telkens goed doorroeren.

Lees ook: De ‘soft health’ trend: gezondheid is zoveel meer dan ‘niet ziek zijn’.

Medische hulp

Let op dat deze maatregelen gericht zijn op het voorkomen en verlichten van symptomen, en niet op het genezen van de griep. Als je vermoedt dat je de griep hebt en daar erge last van hebt, is het belangrijk om professioneel medisch advies van een huisarts in te winnen. In sommige gevallen kunnen antivirale medicijnen nuttig zijn, vooral als ze vroeg worden ingenomen.

Onthoud dat een gezonde levensstijl de sleutel is tot een goed functionerend immuunsysteem. Raadpleeg een huisarts of medisch specialist als je specifieke gezondheidsvragen hebt of als je vermoedt dat je een onderliggende medische aandoening hebt.

Lees ook: Hoe weet je of je super gezond bent? Déze 7 kenmerken vertellen het je!

Veel gestelde vragen over griep

Wat zijn de meest voorkomende symptomen van de griep?

Symptomen zijn onder andere koorts, koude rillingen, hoest, keelpijn, spierpijn, hoofdpijn, vermoeidheid en soms misselijkheid en braken.

Hoe wordt de griep verspreid?

De griep verspreidt zich voornamelijk door druppeltjes in de lucht die vrijkomen wanneer een besmet persoon hoest, niest of praat. Het kan ook worden verspreid door direct contact met besmette oppervlakken.

Wat is het verschil tussen de griep en een verkoudheid?

Beide zijn virale luchtweginfecties, maar de griep veroorzaakt vaak ernstigere symptomen en treedt sneller op dan een verkoudheid.

Hoe kan ik mezelf beschermen tegen de griep?

Een van de meest effectieve manieren is zorgen voor een optimaal immuunsysteem. Daarnaast zijn goede slaap, gezonde voeding, voldoende bewegen, een gezond gewicht, niet roken, geen alcohol en een gebalanceerde leefstijl van belang. Andere preventieve maatregelen omvatten regelmatig handen wassen, het vermijden van nauw contact met zieke personen en het vermijden van het aanraken van het gezicht.

Wanneer moet ik medische hulp zoeken voor de griep?

Raadpleeg een huisarts als de symptomen ernstig zijn, als er sprake is van ademhalingsproblemen, pijn op de borst, aanhoudende koorts of als je tot een risicogroep behoort.

Hoe lang duurt de griep?

De meeste mensen herstellen binnen één tot twee weken, hoewel vermoeidheid en zwakte langer kunnen aanhouden.

Is er een behandeling voor de griep?

Symptomatische behandelingen omvatten rust, ontspanning, voldoende slaap, hydratatie, gezonde voeding, weerstand verhogende maatregelen en koortsverlagende medicijnen. Antivirale medicijnen kunnen worden voorgeschreven bij ernstige gevallen.

Kan ik griep krijgen van het griepvaccin?

Nee, het griepvaccin bevat geïnactiveerd virus en kan geen griep veroorzaken, wel griepachtige verschijnselen. Het vaccin kan echter bijwerkingen veroorzaken, zoals ontstekingsreacties op de prikplaats, hoofdpijn, niet lekker voelen, vermoeidheid, milde koorts en spierpijn. Ook op langere termijn kunnen de op mRNA gebaseerde griepvaccins bijwerkingen en gezondheidsrisico’s opleveren.

Meer lezen?