Menopauze: veel voorkomende overgangsklachten

Tijdens de perimenopauzale periode – de overgangsperiode van ongeveer 6 jaar vóór de eigenlijke menopauze – treden er geleidelijk aan een aantal fysieke en psychische veranderingen op die een gevolg zijn van de schommelingen in de hormonen die door de verouderende eierstokken worden geproduceerd. Deze veranderingen beginnen normaal rond 45 jaar, maar ze kunnen reeds enkele jaren vroeger voorkomen.

Niet iedereen heeft hier in dezelfde mate last van: twee op de vier vrouwen hebben lichte tot matige klachten, één op de vier gaat er erg onder gebukt en tenslotte voelt één op de vier vrouwen helemaal niets.

Deze veranderingen zijn perfect normaal en natuurlijk en dienen geen reden tot bezorgdheid te zijn. Ze zijn wel een signaal om je huisarts of gynaecoloog te raadplegen. Samen met je behandelend arts kan je eventuele voorzorgsmaatregelen bespreken. Bovendien is het belangrijk om na te gaan of die verschijnselen wel degelijk met de komende menopauze te maken hebben en niet met een of andere onderliggende ziekte.

De meest voorkomende signalen zijn:

1. Verminderde vruchtbaarheid.
2. Veranderingen in de menstruatie cyclus.
3. Warmteopwellingen (‘opvliegers’).
4. Urogenitale veranderingen.
5. Veranderingen in het seksueel gedrag.
6. Psychologische veranderingen.
7. Brain Fog (hersenmist).

1. Verminderde vruchtbaarheid

Rond de leeftijd van 37 jaar gaat de vruchtbaarheid stilaan achteruit en verhoogt het risico op een spontane miskraam en op zwangerschapscomplicaties. Ook het risico op foetale misvormingen stijgt met de leeftijd. Ondanks die verminderde vruchtbaarheid kan je nog steeds zwanger worden. Het is dan ook belangrijk om met je arts te overleggen welk veilig voorbehoedsmiddel je best gebruikt om een ongewenste zwangerschap te voorkomen. Zeker op die leeftijd moeten kinderen het gevolg zijn van een bewuste en weloverwogen keuze, niet het resultaat van een ongelukje.

Lees ook: Menopauze wiskunde: Kun jij de leeftijd van de menopauze voorspellen?

2. Wijzigingen in menstruatie cyclus

De menstruatie cyclus wordt in belangrijke mate geregeld door oestrogeen en progesteron, twee hormonen die door de eierleiders worden geproduceerd. Elke vrouw heeft een eigen menstruatieritme, dat echter sterk kan verschillen van vrouw tot vrouw.
Tijdens de perimenopauze treden wijzigingen op in de cyclus (meer of minder bloedverlies, de maandstonden kunnen minder lang of langer duren, wijziging van het ritme – meestal verkort de periode, soms wordt een bloeding overgeslagen) ten gevolge van de verminderde afscheiding van eitjes en van hormonen.

In het begin kunnen de menstruatie verschillen nauwelijks merkbaar zijn, maar na verloop van tijd worden ze duidelijker en duidelijker. Op zich vergt dit geen enkele behandeling. Wanneer je abnormaal veel bloed verliest, kan het wel aangewezen zijn om tijdelijk een ijzersupplement te nemen. Bespreek dit met je (huis)arts of gynaecoloog, want vaak is er iets aan overmatig bloedverlies te doen. Zeker als het structureel wordt.

Meest voorkomende wijzigingen:

• Menstruatiecyclus wordt korter dan 28 dagen.
• Menstruatie duurt minder lang dan vroeger.
• Meer of minder bloedverlies.
• Een menstuatieperiode wordt overgeslagen.

Wijzigingen in de menstruele cyclus kunnen ook een andere oorzaak hebben. Daarom is het toch best om jouw (huis)arts of gynaecoloog te raadplegen wanneer je de eerste tekenen merkt.

Mogelijke oorzaken voor abnormale wijzigingen:

• Een hormonaal onevenwicht tussen de afscheiding van oestrogeen en progesteron.
• Het gebruik van een voorbehoedsmiddel.
• Zwangerschap.
• Vleesbomen of myomen, dit zijn goedaardige (niet kanker) gezwellen in de baarmoederwand. Meestal gaan ze niet gepaard met klachten, maar soms gaan ze gepaard met extra zware bloedingen en pijn.
• Vergroeiingen van de baarmoederwand (bijvoorbeeld ten gevolge van goedaardige poliepen van de baarmoederhals of van het baarmoederslijmvlies of hyperplasie van het baarmoederslijmvlies, kunnen tot abnormale bloedingen leiden).
• Gynaecologische kanker: in een beperkt aantal gevallen kan een kanker in de baarmoeder of de baarmoederhals aanleiding geven tot een abnormale bloeding. Regelmatig preventief onderzoek (o.m. een uitstrijkje en gynaecologische echo) is aan te bevelen.

Raadpleeg altijd je (huis)arts of gynaecoloog wanneer:

• De menstruele bloedingen abnormaal zwaar of overmatig zijn.
• Wanneer ze twee of meer dagen langer duren dan normaal.
• Wanneer ze vaker dan om de drie weken optreden.
• Wanneer je ook tussentijds bloed verliest.
• Wanneer je bloed verliest na het vrijen.
• Wanneer je bloed opmerkt bij het plassen.
• Wanneer de menstruele bloedingen gepaard gaan met pijn.

Bloedingen na de menopauze:
De menstruele maandstonden houden op bij de menopauze. Maar soms kan het toch gebeuren dat bloedingen optreden na de menopauze (langer dan één jaar na de laatste maandstonden). Dit kan het gevolg zijn van een hormonale behandeling, maar er kan ook iets anders aan de hand zijn.

Het kan gaan om een vaginale infectie of om een lichte verwonding van de vaginawand na het vrijen (omdat de vaginawanden dunner en kwetsbaarder zijn geworden). In dat laatste geval zal je arts of gynaecoloog wellicht een vaginale crème voorschrijven die oestrogeen bevat. Infecties worden behandeld met ondermeer antibiotica. Maar het zou ook om baarmoederkanker (endometriumkanker) kunnen gaan. Dat komt vooral voor bij vrouwen tussen de 50 en 80 jaar. Veelal spelen leefstijl, te weinig beweging en overgewicht een rol bij baarmoederkanker.

Daarom moet je bij bloedingen na de menopauze altijd je (huis)arts en/of gynaecoloog raadplegen!

Lees ook: Postmenopauzaal bloedverlies: waardoor krijg je dat?

3. Opvliegers

De meest voorkomende klacht tijdens de overgang zijn opvliegers (‘warmteopwellingen’): je krijgt plots een warm gevoel in het gezicht en/of het bovenlichaam, het gezicht kleurt rood, de hartslag versnelt en soms begint men te zweten. Vaak wordt de warmteopwelling gevolgd door een koudegevoel met rillingen. Sommige vrouwen hebben alleen last van de rillingen, niet van de warmte. Een opvlieger duurt enkele seconden tot enkele minuten. Ongeveer twee of de drie vrouwen hebben dergelijke warmteopwellingen. Vrouwen met overgewicht hebben doorgaans minder last van warmteopwellingen. Soms kunnen opvliegers gedurende meerdere jaren optreden, meestal slechts gedurende enkele maanden. Meestal stoppen de warmteopwellingen spontaan na verloop van tijd, zonder enige behandeling. Het is uiterst zeldzaam dat ze blijven voortduren tot na de menopauze.

Lees ook: Wat zijn de 50 meest voorkomende overgangsklachten?

De warmteopwellingen worden veroorzaakt door wisselende oestrogenenspiegels. Daardoor wordt de “lichaamsthermostaat” in onze hersenen plots iets lager afgesteld. Daardoor krijgt het lichaam het commando om warmte kwijt te raken. Dat gebeurt door de bloedvaten net onder de huid wijd open te zetten wat een plots opkomend gevoel van warmte veroorzaakt. Dat is de opvlieger.

Treedt het fenomeen ‘s nachts op, dan ervaart men het als nachtelijk zweten. Eigenaardig genoeg wordt een vrouw niet wakker door het zweten, maar vlak er voor. Wanneer dit vaak gebeurt kan dit tot slaapproblemen leiden, wat op zijn beurt kan aanleiding geven tot vermoeidheidsklachten, irriteerbaarheid, enz.

Sommige factoren kunnen de warmteopwellingen uitlokken. Dit kan ondermeer het geval zijn met:

• Een warme omgeving 
• Stress 
• Hete of pikante etenswaren 
• Warme dranken 
• Alcohol 
• Koffie.

Behandeling van opvliegers
Er bestaan gelukkig een aantal vrij eenvoudige middeltjes om opvliegers te behandelen of zelfs te voorkomen:

• Lichaamsbeweging: regelmatig joggen of wandelen kan helpen om de warmteopwellingen te voorkomen. 
• Vermijd factoren waarvan je ondervonden hebt dat ze opvliegers kunnen uitlokken, zoals pikante gerechten, hete dranken, alcohol en koffie.
• Probeer voldoende te slapen.
• Leer technieken om stress te beheersen (buikademhaling, meditatie, yoga, massage…).
• Praat met je behandelend arts over eventuele geneesmiddelen. Bij sommige vrouwen kan een supplement van vitamine E bijvoorbeeld helpen.
• Een hormonale therapie blijkt bij de meeste vrouwen zeer effectief tegen opvliegers.

Lees ook: Wat kun je tijdens de overgang doen tegen opvliegers?

4. Urogentitale veranderingen

In de periode voor de menopauze (perimenopauze) kunnen bij sommige vrouwen bepaalde veranderingen optreden in en rond de geslachtsorganen:

• Droogte en/of irritatie van de vagina (vaginale droogheid).
• Een branderig of jeukerig gevoel en/of irritatie van de vulva.
• Pijn tijdens het vrijen en/of na het vrijen.
• Het gevoel dat men altijd moet plassen of frequenter plassen.
• Pijn bij het plassen.
• Urineverlies wanneer je hoest of niest (stressincontinentie).

Vaginale klachten
Deze vaginale klachten hebben te maken met de daling van de oestrogenen. Daardoor wordt de vaginawand dunner en wordt de vagina droger (vaginale droogheid of vaginale atrofie). Daardoor is de vagina ook gevoeliger voor verwondingen (bv. bij het bedrijven van seks). De daling van oestrogenen veroorzaakt ook een daling van de zuurtegraad van de vagina, wat dan weer ongunstig is voor de vaginale flora en het risico op vaginale infecties verhoogt.
Sommige factoren verhogen het risico op deze klachten:

• Gebrek aan regelmatige seksuele activiteiten.
• Vroegtijdige menopauze.
• Periodes in het verleden zonder menstruatie (amenorrhea) tengevolge van intensieve sportbeoefening, een gebrekkig dieet, overgewicht of ernstige psychologische problemen.  

Behandelingsmogelijkheden van vaginale klachten

• Glijmiddelen: deze producten kunnen zonder voorschrift bij een drogist, webshop of apotheker worden gekocht. 
• Producten om de geslachtsorganen vochtig te houden. Vraag advies aan je (huis)arts of gynaecoloog bij SHE Health Clinics.
• Regelmatig vrijen houdt de geslachtsorganen soepel en kan het optreden van deze klachten tegengaan.
• Indien dit niet helpt, kan je de oorzaak aanpakken en kan je gynaecoloog bij SHE Health Clinics oestrogenen voorschrijven, eventueel onder de vorm van een vaginale crème om sneller effect te hebben. 

Andere genitale problemen
Niet alle genitale problemen hebben te maken met de menopauze. Frequent voorkomende klachten zijn:

• Vaginale afscheiding (vaak met een onaangename geur).
• Roodheid, irritatie, jeuk…

Mogelijke oorzaken van deze genitale klachten: 

• Vaginale infectie ten gevolge van een schimmel (candidiasis, trichomoniasis). 
• Bacteriële vaginose door een invasie van de normale vaginale bacteriën (herkenbaar aan een witte afscheiding met een onaangename visgeur).
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s).
• Allergische reactie op zeep, deodorant, body lotion, etc. 
• Sommige ziekten (zoals de Ziekte van Crohn).
• Irritatie door bepaalde anticonceptiemiddelen (bv. spiraaltje, condoom).
• Huidziekte.
• Sommige geneesmiddelen (bv. antibiotica).

Omdat niet alle urogenitale problemen te maken hebben met de menopauze, maar ook andere, soms ernstiger oorzaken kunnen hebben, moet je steeds een (huis)arts of gynaecoloog raadplegen wanneer dergelijke klachten optreden.

Urologische klachten
Niet alleen in de vagina treden wijzigingen op, dezelfde fenomenen doen zich ook voor in de urinebuis: de wand wordt dunner en minder soepel, terwijl de bekkenbodemspieren die er rond liggen, verzwakken. Dat kan soms een verzakking (prolaps) veroorzaken.

Andere oorzaken van urologische problemen
Net zoals bij de vaginale problemen worden niet alle urinaire problemen veroorzaakt door de menopauze. Andere mogelijke oorzaken van een overactieve blaas of van incontinentie-problemen zijn:

• Blaasontsteking (cystitis) of de urineleider (urethritis).
• Blaaspijnsyndroom.
• Verzwakking van de bekkenbodemspieren.
• Bepaalde zenuwaandoeningen (bv. multiple sclerose, ziekte van Parkinson, dementie).
• Sommige geneesmiddelen (bv. waterafdrijvende middelen, sommige kalmeringsmiddelen).

Naar schatting hebben ongeveer 4 van de 10 vrouwen tussen 45 en 64 jaar in meerdere of mindere mate en voor kortere of langere tijd last van incontinentie. Veel vrouwen aarzelen nog om hiervoor hun (huis)arts, uroloog of gynaecoloog te raadplegen. Nochtans kan incontinentie in de overgrote meerderheid van de gevallen worden behandeld door een uroloog, bekkenbodemspecialist en/of gynaecoloog, of kan alleszins het comfort in grote mate worden verbeterd. Daarom is het belangrijk om steeds en in een zo vroeg mogelijk stadium een arts te raadplegen.

Lees ook: Welke symptomen kunnen wijzen op te slappe bekkenbodemspieren en wat kun je er aan doen?

Behandeling urologische klachten
De behandeling is afhankelijk van de precieze oorzaak.

• Geneesmiddelen: Er bestaan tegenwoordig diverse geneesmiddelen, zowel hormonaal als niet-hormonaal, om incontinentie te behandelen. In 50 à 70% van de gevallen kan het probleem hiermee worden opgelost.
• Oefeningen: Er bestaan zeer goede oefeningen om de urogenitale en de bekkenbodemspieren te trainen. Indien goed uitgevoerd, zijn ze in de meeste gevallen zeer effectief. Ze moeten wel levenslang worden uitgevoerd. Bijkomend voordeel van deze oefeningen is dat ze ook je seksueel functioneren kunnen verbeteren. Vraag om advies aan je arts of raadpleeg een bekkenbodemtherapeut bij SHE Health Clinics. 
• Biofeedback met elektrische stimulatie van de spieren kan in sommige gevallen helpen om de blaas beter te controleren.
• In sommige gevallen kan chirurgie nodig zijn om bepaalde fysiologische defecten te verhelpen.

5. Veranderingen in seksueel gedrag

De naderende menopauze betekent absoluut niet het einde van de seksuele verlangens en genoegens. In het algemeen kan men zeggen dat vrouwen die op jongere leeftijd genoten van seks, dat ook op latere leeftijd zullen blijven doen, en dat omgekeerd, vrouwen die vroeger niet zo veel gaven om seks, dat ook op latere leeftijd niet zullen doen. Al neemt bij sommige vrouwen de seksuele lust toe op latere leeftijd.
Sommige veranderingen die optreden rond de menopauze kunnen echter wel een invloed hebben op het seksueel gedrag.

• Vagina wordt droger (vaginale atrofie) en minder soepel;
• De penetratie kan daardoor moeilijker verlopen en pijnlijk worden, en er treden gemakkelijker kleine wondjes op;
• Frequenter optreden van vaginale infecties.

Lees ook: Seksproblemen rond overgang zijn gelukkig niet blijvend.

Ook het zelfbeeld is een belangrijke factor. Naarmate men ouder wordt, verandert het lichaam: het is minder soepel en minder strak, hier en daar zit er wat te veel vet, de buik en de borsten zijn misschien wat ingezakt, men krijgt grijs haar, rimpels, enz. Waardoor men denkt minder mooi en dus seksueel ook minder aantrekkelijk te zijn. Onderzoek heeft uitgewezen dat vrouwen die een positief zelfbeeld bewaren omtrent hun lichaam, meer seks hebben en er ook meer van genieten. Door je veranderende hormoonspiegel, daalt je libido vaak tijdens de menopauze.

Lees ook: 14 feiten en fabels over libido van een vrouw.

Andere mogelijke oorzaken van minder zin in seks:

• Incontinentieproblemen (stressincontinentie / ongewenst urineverlies)
• Verzakkingsproblemen (prolaps)
• Slaapproblemen
• Vermoeidheidsproblemen
• Hart- en vaatklachten
• Geneesmiddelen gebruik (bv. middelen tegen hoge bloeddruk, depressie, etc.)
• Vaginisme
• Diverse ziekten.

Uiteraard kunnen er ook emotionele of seksuele problemen bestaan met de partner waardoor de vrouw geen of nauwelijks zin heeft in seks. Die problemen hebben uiteraard niets met de menopauze op zich te maken en kunnen ook niet met geneesmiddelen worden opgelost.

Lees ook: Waarom heb je geen of minder zin in seks?

Veelal kan onze vrouwelijke seksuoloog en/of psycholoog helpen met seksuele problemen.

Lees ook: Hoe geef je jouw seksleven een boost na de menopauze?

Behandeling
Wanneer de problemen samengaan met het uitdrogen en dunner worden van de vaginawand, dan kan de arts een glijmiddel of een product op basis van oestrogenen voorschrijven (zie hoger). Of oestrogenen ook een effect hebben op de seksuele lust, is momenteel nog een wetenschappelijk twistpunt. Het onderzoek op dit punt is niet eenduidig. Hetzelfde geldt voor een behandeling met het mannelijk hormoon testosteron. 

Lees ook: Vaginale droogheid: oorzaken en behandeling.

Opgelet!
In de periode voor de menopauze blijf je vruchtbaar en kan je dus ook zwanger worden! Denk daarom goed na over anticonceptie en gebruik altijd een voorbehoedsmiddel wanneer je seks hebt. 

Lees ook: Wat zijn alle alternatieven voor de anticonceptiepil?

6. Psychologische veranderingen tijdens overgang en menopauze

Uit enquêtes blijkt dat nogal wat vrouwen zich ongelukkig voelen in de overgangsjaren en die sombere gevoelens worden vaak toegeschreven aan de menopauze. Dat is een misverstand, want de overgang is geen rechtstreekse oorzaak van depressiviteit, geheugenproblemen, angstgevoelens, enz. Het is wel zo dat de menopauze vaak samenvalt met een periode in het leven dat de kinderen de deur uit gaan, het einde van de carrière in zicht is en de relatie met de partner misschien op een laag pitje brandt. Veel vrouwen voelen zich ook minder aantrekkelijk. Misschien heeft men problemen met zorgbehoevende ouders, of zijn er gezondheidsproblemen in de familie. Het zijn die dingen die de vrouw somber stemmen en niet de menopauze op zich. Toch kunnen in de premenopauzale periode ook een aantal klachten optreden die waarschijnlijk wel te maken hebben met de hormonale veranderingen die in deze fase optreden. Het gaat dan ondermeer om prikkelbaarheid, vermoeidheid, slaapproblemen, enz. 

Een gezonde leefstijl en het leren hanteren van technieken om stress te beheersen en goed te ontspannen, zijn in deze levensfase dan ook belangrijk. Een paar concrete tips:

• Verzorg je sociale relaties en maak tijd om met vrienden en vriendinnen leuke dingen te doen.
• Probeer dagelijks lichaamsbeweging te doen (fietsen, fitness, wandelen, zwemmen, etc.).
• Probeer zo gezond en evenwichtig mogelijk te eten, met vooral veel (verse) groenten en fruit.
• Besteed aandacht aan jezelf: ga eventueel regelmatig naar een schoonheidssalon, laat je eens masseren, ga naar de sauna, verzorg je kleding en je uiterlijk.
• Beperk je alcohol consumptie.
• Zorg voor voldoende slaap
• Leer eventueel ademhalingsoefeningen of schrijf je in voor een cursus yoga of een andere ontspanningstechniek.

Indien de lusteloosheid aanhoudt en je het gevoel hebt dat het misschien toch wel eens om een echte depressie zou kunnen gaan, aarzel dan niet om hierover met je (huis)arts te praten en om een doorverwijzing te vragen. Bij SHE. Health Clinics bieden onze ervaren vrouwelijke psychologen diverse effectieve behandelingsmethoden voor depressies.

Ook indien je op advies van je (huis)arts of gynaecoloog een hormoontherapie volgt om de gevolgen van de menopauze (ondermeer osteoporose) te voorkomen, en je hebt last van depressieve gevoelens, moet je dit direct melden aan je behandelend arts. Die hormonen kunnen namelijk in sommige gevallen een negatieve invloed hebben op je gemoedstoestand. 

Tekenen die kunnen wijzen op een depressie:

• Slapeloosheid (moeilijk in slaap raken) of omgekeerd overdreven veel slapen.
• Lusteloosheid.
• Bijna voortdurende vermoeidheid.
• Concentratieproblemen.
• Het gevoel dat je waardeloos bent, niets kan, enz.
• Het gevoel dat het leven zinloos is.

7. Brain Fog (hersenmist) tijdens de overgang

Brain Fog betekent letterlijk vertaald hersenmist. Het woord zegt het zelf al: het lijkt alsof er een dikke mist in je hoofd hangt die je belet helder te denken. Je merkt dat je dingen vergeet, dat je niet op bepaalde woorden kan komen. Of je hebt moeite met je te concentreren bij het lezen van een boek of een krantenartikel. Aandachtig blijven tijdens aan lange autorit gaat ook moeilijker dan voordien. Soms kan je je plots gedesoriënteerd voelen. Het is alsof je in een wolk leeft, je bent er niet meer echt bij. Dit zijn allemaal symptomen van Brain Fog en die maken het leven een stuk moeilijker. Het leidt tot frustratie, stress en een laag zelfbeeld.

Lees ook: Brain Fog (hersenmist): veel voorkomend symptoom van de menopauze.

De overgang is bij iedere vrouw anders

Onthoud dat ieder vrouwenlichaam anders is. Maak je je zorgen over jouw (vroege of late) overgangsklachten? Dan kun je altijd langsgaan bij jouw huisarts of een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics. Al is het maar voor jouw gemoedsrust of om het juiste advies te krijgen.

Lees ook: Wat zijn de meest voorkomende overgangsklachten?

Meer lezen over misbruik, menstruatieklachten en menopauze?

• SHE Health Clinics infopagina overgang en menopauze.
• SHE Health Clinics infopagina menstruatieklachten.
• SHE Health Clinics infopagina pijn bij vrijen.
• SHE Health Clinics gynaecologisch zorgaanbod.
• SHE Health Clinics medisch zorgaanbod.
• SHE Health Clinics psychologisch zorgaanbod.
• SHE Health Clinics infopagina hormoonpoli.
• Wat zijn de 50 meest voorkomende overgangsklachten?
• Hormoonsuppletietherapie tijdens de overgang.
• Vitamine D tijdens en na de overgang.
• De menopauze en gewrichtspijn: een gids voor begrip en beheer.
• Psychedelica (psilocybine) kunnen vrouwen in de perimenopauze helpen.
• Lisa was 19 en kwam al in de overgang: ‘De doodsteek voor mijn kinderwens!’.
• “Ineens wil je dood”: Depressie tijdens de overgang.
• Veel voorkomende menopauzesymptomen gelinkt aan hoger risico op hartaandoeningen.
• Hinder op het werk bij meer dan de helft van vrouwen in de overgang.
• Menopauze en ADHD: Wat elke vrouw moet weten.
• Vanaf welke leeftijd kun je in de overgang komen?
• Vitamine D tijdens en na de overgang.
• Vaak last van urineweginfecties tijdens de menopauze: Is het normaal?
• Migraine tijdens de overgang: oorzaken, symptomen en behandelingen.
• Seksproblemen rond overgang zijn gelukkig niet blijvend.
• Overgangsklachten: wel of geen hormoontherapie?
• Hoe herken je Premature Ovariële Insufficiëntie (vervroegde overgang)?
• Vrouwen die misbruikt zijn komen vroeger in menopauze.
• Waarom is migraine ernstiger tijdens de overgang?
• Hoe meer seks, hoe later je menopauze!
• Wat zijn de oorzaken van vervroegde overgang?
• Krachttraining ideale vorm van sport als je in de menopauze komt.
• Dít zijn de 12 meest voorkomende oorzaken van vaginale droogte.
• Urineverlies (incontinentie) komt ook bij jonge vrouwen voor.
• Wat is de invloed van de pil op de overgang?
• 15 feiten en fabels over de overgang en menopauze.
• Hoe herken je overgangsverschijnselen bij jezelf?
• Last van opvliegers? Het is niet altijd de overgang! Dít zijn 13 andere oorzaken.
• Blijf je blaas de baas met deze tips (zélfs na de overgang).
• Wat is Female Sexual Interest/Arousal Disorder (seksuele interesse- en opwindingsstoornis)?
• Waarom heb je geen of minder zin in seks?
• Fibromen na de menopauze: Wat je moet weten.
• Wat is het PreMenstrueel Syndroom (PMS)?
• 18 feiten en fabels over de menstruatie.
• Wat zeggen de geur en kleur van je vaginale afscheiding?
• Urologen denken dat vibrator kan helpen bekkenbodemspieren te verstevigen.
• Wat te doen bij heftige menstruatiepijn (Dysmenorroe)?
• Symptomen en behandeling van PMDD.
• Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?
• 10 andere oorzaken van hersenmist (naast long covid).
• Waarom is de menstruatiecyclus van vrouwen in de war geraakt door coronastress?
• Hoe meer seks, hoe later je menopauze!
• Iedereen kan de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa krijgen!
• Wat zijn de meest voorkomende vulva-aandoeningen?
• Alles wat je moet weten over menstruatie.
• Heb jij last van eau de vag? Dít zijn 11 mogelijke oorzaken waardoor je vagina sterk ruikt.
• 3 vrouwelijke seksuele problemen: wat kun je doen?
• 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.
• Vage klachten? Wat doe je er aan?
• Dít zijn de 3 beste oefeningen voor je bekkenbodemspieren!
• Hoe behandel je vaginale schimmelinfectie.
• 28 opmerkelijke feiten over seks die je nog niet wist.
• Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
• Verhoogd risico op vroege menopauze bij vrouwen met lage BMI.
• Wat zijn de eerste symptomen van de overgang?
• Wat zijn orgasmeproblemen bij vrouwen?
• Waarom hebben sommige vrouwen minder zin in seks (FSIAD)?
• Hoe herken je overgangsverschijnselen bij jezelf?
• Burn-out of de overgang? Zo merk je het verschil.
• Wat zijn volgens gezondheidsexperts de beste én slechtste diëten?
• Dít kunnen ook symptomen zijn van de premenopauze.
• Consumptie van veel koolhydraten kan leiden tot een vroegere menopauze.
• Waarom moet je ook na de menopauze een uitstrijkje laten nemen?
• Menopauze is genetisch bepaald: hoe later je in de overgang komt, hoe gezonder je oud wordt!
• 6 tips van gynaecologen om je goed voor te bereiden op de overgang.
• Waarom kun je tijdens de menopauze meer last krijgen van botontkalking?
• Hoge bloeddruk wordt over het hoofd gezien bij vrouwen tijdens de menopauze en bij stress.
• Symptomen overgang en menopauze per leeftijdsgroep.
• Blijf je blaas de baas met deze tips (zélfs na de overgang).
• Menopauze: veel voorkomende overgangsklachten.
• Wat kun je tijdens de overgang doen tegen opvliegers?
• Hoe herken je een depressie tijdens de overgang en wat kun je er aan doen?
• Gezond afvallen in de overgang? Zó doe je dat!
• 14 vragen over de overgang.
• 15 adviezen voor je hormoonbalans.
• Begin van de menopauze wordt bepaald door dna-reparatie.
• Overgangsklachten: niet te verwarren met een burn-out.
• Menstruatiecyclus beïnvloedt lichaam en geest, dus wat meer bewustzijn kan geen kwaad.
• Ademhalingsoefening tegen angst, stress en depressie.
• Slapeloosheid tijdens de overgang.
• Hoe geef je jouw seksleven een boost na de menopauze?
• ‘Helft van vrouwen met overgangsklachten zoekt helaas geen hulp’.
• Waardoor kom je vroeger in de overgang na een kankerbehandeling?
• Atrofische vaginitis is de onbekende overgangsklacht die tot pijnlijke seks kan leiden.
• Alcoholisme bij vrouwen: verborgen probleem en groot taboe.
• Opvliegers, vergeetachtig, moe? Maak de overgang bespreekbaar op je werk.
• Dít zijn de 10 dingen waarvan je gynaecoloog graag wil dat je er nú mee stopt!

Auteur: Redactie

Bronnen: Stichting OrthoKennis, SHE Health Clinics, Gezondheid.be