Overgangsklachten: niet te verwarren met een burn-out

Ruim 1 miljoen vrouwen in Nederland zijn in de overgang. Van hen heeft een groot deel de bekende klachten als opvliegers en nachtelijk transpireren. Minder bekend is dat ook concentratieverlies, vermoeidheid en psychische klachten zoals stress en een kort lontje veelvoorkomende symptomen zijn. Daarin zien we duidelijke parallellen met de symptomen van een burn-out.

Geheugenproblemen, hartkloppingen, spierpijn, hoofdpijn, je terneergeslagen voelen, nachtelijk transpireren, opvliegers… Voor ongeveer 1,6 tot 1,8 miljoen vrouwen is dit de waarheid en dat komt door de overgang (menopauze). Echter, overgang (menopauze) en burn-out worden vaak met elkaar verward omdat ze overlappende symptomen kunnen hebben, zoals vermoeidheid, stemmingswisselingen en prikkelbaarheid. Toch zijn het twee verschillende toestanden met verschillende oorzaken en oplossingen.

In dit artikel leggen we de verschillen aan je uit en beantwoorden we een aantal veel gestelde vragen over de verschillen tussen overgangsklachten en burn-out.

Lees ook: Wat zijn veel voorkomende overgangsklachten?

Wanneer begint en eindigt de overgang?

Gemiddeld is een vrouw dan 51 jaar als ze in de overgang komt en de overgang duurt gemiddeld 7,4 jaar. De ene vrouw heeft er meer last van dan de ander. En bij de ene vrouw start de overgang eerder als bij de ander. Er wordt onderscheidt gemaakt tussen:

Pre-menopauze fase: 40-50 jaar.
Peri-menopauze fase: 50-52 jaar.
Post-menopauze fase: 52-60+ jaar.

Overgangsklachten: niet te verwarren met een burn-out

Lees ook: Vanaf welke leeftijd kun je in de overgang komen?

Symptomen niet herkend

Veel vrouwen weten niet dat ze al 4 of 6 jaar voor de laatste menstruatie overgangsklachten kunnen hebben. Dit is de perimenopauzale periode. Je weet dus pas achteraf dat het aan de overgang te wijten was. Meestal zitten vrouwen in die periode dan niet lekker in hun vel – thuis en/of op het werk – of zijn wat somber, moe of slapen slecht en hebben bijvoorbeeld hoofdpijn en gewrichtsklachten. Ook stemmingswisselingen, verminderde concentratie, angst en stressgevoelige prikkelbaarheid zijn psychische klachten die voorkomen en waarbij de link met de overgang niet altijd wordt gelegd.

Lees ook: Hinder op het werk bij meer dan de helft van vrouwen in de overgang.

Parallellen met burn-out

Frappant is dat veel lichamelijke en psychische symptomen van de overgang overeenkomen met de symptomen van een burn-out. Het is verstandig hier alert op te zijn zodat de juiste diagnose wordt gesteld, want beide vragen om een andere behandeling.
Een andere overeenkomst is dat zowel de overgang als burn-out een slechte combinatie vormt met (werk)stress. Bij vrouwen die alle ballen in de lucht moeten houden, verergert dan de situatie. Bij de overgang heeft dat te maken met de aanmaak van hormonen: bij stress wordt vooral cortisol aangemaakt en dat gaat ten koste van oestrogeen, terwijl vrouwen in de overgang al een tekort hebben aan oestrogeen. Ontzorgen en stress verlagen is dan het devies. Daar kunnen we je bij SHE Health Clinics goed bij helpen.

Lees ook: Hoe herken je een (beginnende) burn-out?

Wat kun je als vrouw zelf doen?

1. Informatie
Als je beter weet wat er gebeurt in je lichaam en wat de symptomen zijn, kun je de overgang ook eerder herkennen en snappen. Op www.she.health is informatie te vinden over klachten en mogelijkheden om hier iets aan te doen. Vrouwen kunnen via onze website een afspraak maken met één van onze vrouwelijke overgangsconsulentes of vrouwelijke gynaecologen die in de overgang zijn gespecialiseerd. Een menopauzeconsult wordt vaak vergoed uit de aanvullende verzekering van zorgverzekeraars, een verwijzing van de huisarts is meestal niet nodig.

Lees ook: Hoe herken je overgangsverschijnselen bij jezelf?

2. Openheid
Vrouwen die last hebben van de overgang vertellen in hun omgeving en op het werk vaak niets over hun klachten, uit schaamte of omdat ze bang zijn dat ze niet begrepen worden. Jammer, want openheid alleen al kan voor begrip (en opluchting) zorgen.

Lees ook: ‘Helft van vrouwen met overgangsklachten zoekt helaas geen hulp’.

3. Een gezonde leefstijl en beweging
Gezond eten en bewegen verhogen je weerbaarheid, waardoor je minder last hebt van de overgang. Alcohol bijvoorbeeld verergert opvliegers en nachtelijk zweten, waardoor je in een vicieuze cirkel komt en je klachten verergeren. Ook kun je door de afname van oestrogeen meer kans hebben op onder meer hart- en vaatziekten en osteoporose (botontkalking). Door met sporten je hart te trainen, blijft je hart gezond. En sporten met gewichten kan de snelheid waarmee osteoporose ontstaat, verminderen.

Lees ook: Waarom kun je tijdens de menopauze meer last krijgen van botontkalking?

4. Gespecialiseerde overgangspoli/hormoontherapie
Bij SHE Health Clinics hebben we een speciale poli voor menopauzale klachten, gebruiken we leefstijladviezen en acupunctuur om overgangsklachten te verminderen. En we schrijven bijvoorbeeld hormoontherapie voor. In Nederland kiezen veel minder vrouwen voor hormoontherapie dan in het buitenland. Het is niet de eerste stap bij de aanpak van overgangsklachten, maar voor vrouwen die veel last hebben van de overgang is dit een veilige behandeling. Er is soms weerstand bij vrouwen, maar met de hormoontherapie krijg je minder hormonen binnen dan wanneer je de pil slikt.

Lees ook: Overgangsklachten: wel of geen hormoontherapie?

Veel gestelde vragen over de verschillen tussen overgangsklachten, menopauze en burn-out

Dit zijn enkele veel gestelde vragen over de verschillen tussen de overgang en een burn-out:

Wat is het verschil tussen de overgang en een burn-out?

De overgang is een natuurlijk biologisch proces dat optreedt bij vrouwen wanneer hun menstruatie stopt en hun vruchtbare jaren eindigen. Dit gaat gepaard met hormonale veranderingen, zoals een afname van oestrogeen en progesteron.
Een burn-out is een mentale en fysieke toestand van uitputting, meestal veroorzaakt door langdurige stress, werkdruk of een disbalans tussen werk en privé. Burn-out is niet leeftijd- of geslachtsgebonden.

Lees ook: Wat zijn de verschillen van een burn-out bij vrouwen en mannen?

Welke symptomen zijn vergelijkbaar bij de overgang naar de menopauze en een burn-out?

Beide toestanden kunnen leiden tot:

Vermoeidheid of uitputting
Slaapproblemen
Stemmingswisselingen
Concentratieproblemen
Prikkelbaarheid.

Welke symptomen zijn specifiek voor de overgang?

Symptomen die specifiek geassocieerd worden met de overgang zijn:

Opvliegers en nachtelijk zweten
Onregelmatige menstruatie (voordat deze stopt)
Vaginale droogheid
Verminderde libido
Botverlies (osteoporose).

Welke symptomen zijn specifiek voor een burn-out?

Een burn-out kan specifieke symptomen hebben zoals:

Gevoel van emotionele uitputting
Cynische of negatieve houding tegenover werk of andere verantwoordelijkheden
Verminderde prestaties of motivatie
Fysieke klachten zoals hoofdpijn of maagproblemen als gevolg van stress.

Hoe weet ik of ik last heb van de overgang of een burn-out?

Het is soms lastig om te bepalen wat de exacte onderliggende oorzaak van de symptomen is. Het kan helpen om naar je leeftijd en levensfase te kijken. De overgang begint vaak tussen de 45 en 55 jaar, terwijl burn-out op elke leeftijd kan voorkomen. Een huisarts of medisch specialist (gynaecoloog of internist-endocrinoloog) kan bloedonderzoek doen om hormonale veranderingen te controleren, wat kan helpen om te bepalen of het om de overgang gaat.

Lees ook: Burn-out of de overgang? Zo merk je het verschil.

Kunnen de overgang en burn-out tegelijkertijd optreden?

Ja, het is mogelijk dat een vrouw tijdens de overgang ook een burn-out ervaart. De hormonale veranderingen in de overgang kunnen stressgevoeliger maken, wat de kans op een burn-out vergroot, vooral als er sprake is van een hoge werkdruk of andere stressfactoren.

Hoe wordt de overgang behandeld in vergelijking met een burn-out?

Overgang: Behandelingen kunnen hormoontherapie (HRT), veranderingen in levensstijl zoals voeding en lichaamsbeweging, of supplementen omvatten om symptomen te verlichten.
Burn-out: De behandeling van een burn-out richt zich op het verminderen van stress. Dit kan therapie, coaching, rust, het herstructureren van werk- en levensverplichtingen, en soms medicatie voor angst of depressie omvatten.

Wat zijn de langetermijngevolgen van de overgang en een burn-out?

Overgang: Op de lange termijn kan de overgang het risico op osteoporose en hart- en vaatziekten verhogen door de afname van oestrogeen.
Burn-out: Als een burn-out niet wordt aangepakt, kan het leiden tot langdurige mentale gezondheidsproblemen, zoals chronische stress, depressie en angst.

Welke invloed heeft stress op de overgang?

Stress kan de symptomen van de overgang verergeren. Hormonale schommelingen maken vrouwen tijdens de overgang gevoeliger voor stress, wat de kans op uitputting en prikkelbaarheid kan vergroten.

Kan een gezonde levensstijl helpen bij zowel de overgang als burn-out?

Ja, een gezonde levensstijl met regelmatige lichaamsbeweging, een evenwichtige voeding, voldoende slaap en stressbeheersingstechnieken zoals mindfulness, medicatie of yoga kan helpen om de symptomen van zowel de overgang als een burn-out te verminderen.

Lees ook: Hoe mindfulness en meditatie jouw gezondheid kunnen bevorderen.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over de overgang, menopauze en menstruatie?