Wat is menopauzale hersenmist?

22 oktober 2024

Menopauzale hersenmist (brainfog) is een groep symptomen die optreedt rond de tijd van de menopauze, waaronder moeite met het onthouden van woorden en cijfers, verstoringen in het dagelijks leven (het verkeerd opbergen van objecten zoals sleutels), concentratieproblemen (verstrooidheid, vergeetachtig, het verliezen van concentratie, gemakkelijker afgeleid zijn), moeite met schakelen tussen taken, het vergeten van de reden om iets te doen (zoals waarom je in een kamer kwam), en het vergeten van afspraken en evenementen. Uit onderzoek blijkt dat het geheugen van vrouwen inderdaad verandert tijdens de menopauze, dus deze klachten zijn echt – het zit niet in je verbeelding!

Hersenmist is normaal en komt bij vrouwen vaak voor op middelbare leeftijd. Deze vervelende problemen kunnen jouw kwaliteit van leven negatief beïnvloeden. Ze zijn echter meestal vrij mild en zullen na de menopauze verbeteren.

In dit artikel beschrijven we de mogelijk oorzaak, de vraagtekens rondom dementie en geven we je tips over wat jezelf kunt doen tegen hersenmist en het verouderen van je hersenfunctie.

Lees ook: Brain fog (hersenmist): veel voorkomend symptoom van de menopauze.

Symptomen van menopauzale hersenmist

De symptomen van menopauzale hersenmist variëren, maar kunnen de volgende omvatten:

Vergeetachtigheid: Moeite met het herinneren van recente gebeurtenissen, namen of woorden.
Moeite met concentreren: Problemen om de aandacht ergens bij te houden of om zich te focussen op een taak.
Mentale traagheid: Het gevoel dat het langer duurt om informatie te verwerken of beslissingen te nemen.
Problemen met multitasken: Moeite met het uitvoeren van meerdere taken tegelijk.

Wat is de oorzaak van hersenmist?

Deze geheugenklachten die onder hersenmist vallen kunnen worden veroorzaakt door wisseling, met name daling van hormonen, vooral oestrogeen, en door sommige symptomen van de menopauze, zoals opvliegers, slaapstoornissen en stemmingswisselingen. Als je matige tot ernstige opvliegers hebt, vooral ‘s nachts, kun je merken dat jouw geheugen is aangetast.

Lees ook: Wat zijn de 50 meest voorkomende overgangsklachten?

Hoe lang duurt menopauzale hersenmist meestal?

De duur van menopauzale hersenmist verschilt per persoon. Bij sommige vrouwen kan het enkele maanden duren, terwijl anderen meerdere jaren symptomen ervaren. Over het algemeen zijn de cognitieve problemen vaak het meest uitgesproken tijdens de perimenopauze, wanneer hormonale schommelingen het sterkst zijn, en kunnen ze afnemen naarmate de hormonen zich stabiliseren na de menopauze.

Resulteren hersenmist en problemen op latere leeftijd tot dementie?

Vrouwen zijn vaak bezorgd dat deze geheugenproblemen een vroeg symptoom zijn van de ziekte van Alzheimer of dementie. Deze problemen komen echter veel voor bij vrouwen in de overgang (menopauze) en verbeteren meestal met de tijd. Alle vrouwen gaan door de menopauze en de meeste vrouwen zullen gelukkig geen dementie ontwikkelen. Dementie op middelbare leeftijd is zeer zeldzaam, tenzij je een familiegeschiedenis hebt van de ziekte van Alzheimer met vroege aanvang.

Lees ook: Wat zijn de 10 signalen van beginnende dementie (Alzheimer)?

Welke rol speelt hormoonsuppletietherapie in hersengezondheid?

Hormoonsuppletietherapie (HST) – oftewel hormoonvervangende therapie (HVT) of menopauzale hormoontherapie (MHT) – is de meest effectieve manier om symptomen van de menopauze te behandelen. Het behandelen van symptomen van de menopauze met hormoonsuppletietherapie kan jouw hersenmist verbeteren. Je kunt je zorgen maken dat als je hormoonvervangende therapie gebruikt om opvliegers te helpen verlichten, je jouw risico op dementie kunt verhogen. Echter, onderzoek van de International Menopause Society heeft aangetoond dat als je gezond bent en vroeg in de menopauze met je hormoonsuppletie begint, het veilig lijkt te zijn voor cognitie. En als je alleen oestrogeentherapie gebruikt, lijkt het veilig te zijn, zelfs in de late menopauze voor de cognitieve functie.

Lees ook: Hormoonsuppletietherapie tijdens de overgang.

Hormoonsuppletietherapie kan jouw geheugenproblemen helpen, maar wordt op geen enkele leeftijd aanbevolen om geheugenproblemen te behandelen of cognitieve achteruitgang of dementie te voorkomen. Behandeling met oestrogeentherapie wordt geadviseerd als je een vroege menopauze hebt gehad of als jouw eierstokken en/of baarmoeder zijn verwijderd, waardoor een chirurgische menopauze ontstaat. Bespreek de risico’s en voordelen met jouw vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics.

Lees ook: Hormoonsuppletietherapie tijdens de overgang.

Kan je dementie voorkomen of uitstellen?

Er is goed nieuws! Als je hersenmist hebt tijdens de menopauze en je je zorgen maakt over het krijgen van dementie op latere leeftijd, kun je dementie uitstellen of zelfs voorkomen door gezond te blijven. We kunnen sommige risicofactoren voor dementie niet veranderen – leeftijd, vrouwelijk geslacht en erfelijke familiegeschiedenis. Echter, er zijn meerdere manieren om je hersenen te beschermen, waarvan we er hieronder een aantal beschrijven:

Een gezond hart gaat hand in hand met een gezond brein.
Laat je hartconditie regelmatig controleren! Obesitas, overgewicht, hoge bloeddruk en diabetes zijn schadelijk voor de gezondheid van de hersenen (Hoge bloeddruk wordt over het hoofd gezien bij vrouwen tijdens de menopauze en bij stress).
Let op je gewicht en behoud een gezonde BMI 18-25 en stel een doel om je bovenwaarde van je bloeddruk te verlagen tot 120 mm Hg18 (BMI berekenen bij jezelf).
Bezuinig op zetmeelrijk, vet en suikerhoudend voedsel (10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt).
Vermijd suikerhoudende dranken zoals frisdrank, zuiveldrank, sportdrank en ijskoffie (Frisdrank, sportdrank, zuiveldrank en ijskoffie zitten vol suiker!).
Voorkom dat je teveel zout inneemt (Zout blijkt laag zuurstofgehalte en beschadigingen in hersenen te kunnen veroorzaken!).
Eet veel (vers) fruit en groenten. Bij voorkeur biologisch (Aanzienlijk minder schadelijke stoffen in biologisch voedsel).
Reinig al het fruit en groente voordat je dit bereidt of opeet (Hoe verwijder je bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit?)
Vermijd consumptie van sterk bewerkte voeding (Ultrabewerkte voeding verhoogt risico op dementie).
Eet veel vezelrijke voeding (Een vezelrijk dieet kan kans op dementie verkleinen).
Een voedzaam dieet in mediterrane stijl is gemakkelijk te volgen (Wat kun je het beste eten tegen hersenmist?).
Zorg dat je dagelijks via voeding en/of supplementen voldoende Omega-3 vetzuren binnenkrijgt (Omega 3-vetzuren helpen denkvermogen als je ouder wordt).
Neem met regelmaat een hand vol ongebrande walnoten (Neurologen zijn het erover eens: dít is dé meest gezondste snack voor je hersenen!)
Verricht regelmatige fysieke inspanning – verhoogde cardiovasculaire fitheid vermindert het risico op dementie.
Doe per week 150 minuten aërobe fysieke activiteit met matige intensiteit (Wat gebeurt er met je als je regelmatig aan yoga doet?).
Zorg er voor dat je niet te lang stil zit en bij voorkeur iedere 30 minuten even in beweging komt (Langdurig zitten onderbreken is van invloed op de hersenen).
Wandel als het kan minimaal 30 minuten per dag (22 voordelen van 30 minuten wandelen per dag).
Een gezonde leefstijl omvat ook het krijgen van voldoende slaap en het minimaliseren van stress (Hoe slaap je jezelf gezond?).
Stop met roken en drink zo min mogelijk of helemaal geen alcohol (Nieuw onderzoek bewijst: elk glas alcohol is slecht voor je hersenen!).
Bescherm je brein tegen het meeroken van tabaksrook en tegen luchtvervuiling.
Creëer een nieuw gezond ochtendritueel voor je hersenen (Wat kun je ’s ochtends het beste doen om je hersenen gezond te houden?).
Daag je hersenen uit en oefen je door nieuwe vaardigheden te leren, te lezen en vrijwilligerswerk te doen (8 tips om je hersenen te trainen en fit te houden).
Neem dagelijks voldoende MCT C8 olie en Omega-3, want die houden jouw brein vitaal (MCT C8 olie en Omega-3: gezonde voeding voor jouw hersenen).
Beoefen mindfulness en meditatie om jouw mentale- en lichamelijke gezondheid te optimaliseren (Hoe mindfulness en meditatie jouw gezondheid kunnen bevorderen).
Blijf verbonden met de maatschappij, want sociale betrokkenheid kan de gezondheid van je hersenen verbeteren.
Vind manieren om deel uit te maken van je lokale gemeenschap en maak quality time met familie en vrienden.

Lees ook: Je kunt gemakkelijk jouw risico op dementie verminderen, zo blijkt uit onderzoek.

De overgang is bij iedere vrouw anders

Onthoud dat ieder vrouwenlichaam anders is. Maak je je zorgen over jouw (vroege of late) overgangsklachten? Dan kun je altijd langsgaan bij je huisarts of bij een ervaren vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics. Al is het maar voor jouw gemoedsrust of om het juiste advies te krijgen.

Lees ook: Symptomen overgang en menopauze per leeftijdsgroep.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog of overgangs-verpleegkundige? Neem dan rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.